i s o B MH______ H iß or ia Vtftorù Vtictnfis,
vnuscftquiint«Uigipoteft,fepararition potcft.Non Tant . .‘JPSt- - « Ï T O
conelobati.qoianonfantVélutætei.nonfnntdmlfi.quia T > y I K 2 j 1 , 0 , | L v l J
qlumCiiriftusdocuit&tradidic, Apöftol!4 pcuerunt,& T D T S Cj ö P I T TIGIS iN55
omnesfaqà):i,a tt ia tcb s& Prophet* 6 a c fi ic r c « in e fu t .:l^ 1 “ » V w
P£op.oßtionibustuisiuuMtepatre,,8cfiliö, Ä^irira fto j.
S I S , L ife . I I I . D E V A N D A L IC A SV -
<äo, qeno.uo&»ejcriJsftaTOenïojçfp'ondi, nuncVero
P 1 RS T I T T O N E v IN
Africa."*
pro Cat tq lica , qu * vbiq; eft fide » ilia' reftiippnia propp-
iiii,quib.usreïppndcrpdebeas. Inlibrp (apientias, Quid
L I ß E R P R I M V S.
ficut Deus fapien t i a quae eft filius Dei, fic & f^iritus ^in-
«äusnouitconfiliapatris. Ineodem fibrp:quiaomnipo-
San Hit atulaude inftgnis Vttfor inttrrtliqu fr [unBoi adferiptus ha-
tens efi filius. per quem ïa&a fimt othniai In codem librq: ' wvirtu.tes,fiequm,
afp.m üs-farn" "a“u se.tji.a—m Cfillju,,i. sm,q] u: (.Idjr.cjr!nrurvri»rt.rutsuDseuie* i.litnl i tnwn,erüditiontvi,tBligionuxjtlümi jtdviuumixprtffiuhocttufopir« oft ait arinojtxagefitnojxquo Vuandaeodem
libro dicKtwde lpiriju fani^o , quia incotrupciDi- !n A f n c am trM tc trtm t. ^ onn u rh ic a n n um s . Pro tfen
lis eit. Ineodem libro, (ccundurri formam fufeeptx hu- j in chronicOfTbeodofioduodtçimowi.&yaLMtiniaMjecMndùmConù*
roilitatisviflbilemdieitChnftumyfecundu.m.formam yC- 1 lib. ftoeeft, anht Domini ftcundumexaftio^esfaßos^z6.vtl, ytalijmxro
deitatis non vifibflem,fed inuîfibilé proriuntiat: QjioU ÇenfuMutiierij&
reon idme.ytiadteistnuor,nhvoimiiqoi,lqe uo,d nonv viiddeerdjiru!, DDeeuussa aegnnoofficfYitCuinr.
In cqdem libro dijeitur,quia filing Dei deiubftantia eft pa-
rris.inCantico ca n t i co r u m, v b i C hrifeum dicit efle regèm,
cum ad eum ecclefia loquitur. In eeclefiafiico: ^uiainn'ii«
merabil is eft magpftu.doDei.Vnde d.qcecji^quia biaiphe-
tïttiunt» qui.trinicatemTeparando,^gra(jibus & numeris
crc^utitellefuadendamYIn Pialmp C X V J I . fitniliterde
fapientia , qua: eft fifius Dei, fic & ipWltus ïariclüs hoüit
con filia putris: Co nfilium autem tuum quisfeit, nifi tu dederisfa-
pientiami&ntiferis Jpirttum de aftiftimisi In eodem libr6,quia
omnipotens eft films, per quem facta funt .Omnia: Nfl»e-
nim,inquit,impoftibilis erat omnipotent manus tua, qua creauit 9-
mnia, & orbem terrarum ex materia inform, lneodem libro:
q a ia '4 fr lW ^n-^?etijita6lms-eft: dilperfi per fpiritum
fan61 uin virtutis tu* perfccutiouetn pafli ab ipfis.fa&iS
fuis. In eodem librotle/piritu lan&q, quiaincorruptibilis
tftdncorruptibilis enimjbiritus tuns in omnibus eji. Ineoaem libro,
vbifecundum formam fulcept^humflitatis vifibilem
dicit Chriftum,{ecqndum formam vero deitatis nonvifi^
bilem, fed inuifibilem pronuntiat dicens; Videntesilluiii que
olim negabant, Deumagnoueruntverum. In eodem libro: quia
Elius Dei de lubftantiji eft patris: Pro quibusangelorum efca ci-
baftipopuiumtuum , ¶tumpanem de ccelopraftitijli ïllisjine
labore,omne deleft amentum infehabentem,&omnisfaporis fuaui-
tatemifubfiantiam enim tuam,& dulcedinem quat infilio habeas'p-
fiendebas. InEuangcliotecundum loanriem:quiainuifibi-
lis eft ipiritus ian ó tu sSpiritus veritatü, quern mundus noripo-
tefi accipere-.quia mundus non vidéteum, nec cognofcit eum: Vits an-
temcognofcitiseum,quiaapud vos manebit,&tnpobiserit.InCan-
ticis vbi Chriftum dicitefle regem j cumadecclefiiamlo-
quitar:Introduxit me rex in cübicülumfuum,exult emus & iucun-
demurinte. Item fimilitudinesaun faciemus tibi cum di~
ftiniftionibus argenti, quoufqirexfitinrecubitu fuo. In
Ecclefiaftico:Qdiainnumerabilis eft roagnitudo Dei.Vn-
de docetur quam blafphemi fint in trinitaté Dei,qui iepa-
randogradibusac numèris foadenda*ftimant:&quisin-
ueftigauit magnitudmiseius imperium, Si magnitUdinem
eius quis dinumerauit? In Plalmo X XV II. Similiter de la-
pientia, qu*eftfiIiusDei,di<ftum eft; quia fapientiae eius
non eft numerus: Magnusdominusnojkf,&magnavirtuseius,
& fapientia eius non eft numerus. Propoiitionibusiftis Maxi-
minus Ariónita nihil valéns ad reipondendum,differebat
de die in diem. Cerealis vero dixit illi,qiii intererar, cuie-
rat iniunbtum : Propptitisabeo quxftionibus adiuuanre
Deprefpondi, curmeispropontibhibusnon refpondet?
Supra memoratum igitur Maxi min urn, cui erat i niu n 6t u,
ci\in conueniret, tacuit, Et ait Cereali: Vade tibi in pro-
ptiam eccleiiam,quia conuentus a me Maximinus noluit
rcfponderc, hincintelligitur quia non valuic, vbi tacuit,
öuuis propofitionibus refpondereno-
luit. lam inter vos Deus
audit.
" F I N I S .
ntrico VuandalicuRcgibus.
E X b e l l a r m i n o d e s c r i p t .
Eccleijiaftiçi?’
S. V id or Vticenfis Epifcopus feripfit librostres ieperfecu-
tione Vandalica; ledtu digniffimos bhinfignium mart-yrum
fortitudinem,qui inea periçcutione claruerunti Vixicau-
tem ipiè régnante Zenbrie Imperatore.vtipie teftatufUb*
3«de perfecut. Vandal.id eft circa ann.Dom.4^o. - ^
E x a g e s im v sjnunc,vcclarum eft,agi-
tur annus; ex iqub'populus ille crudclis ac
fæuus Vandalioæ gentis,Africæ roiferabi-
lisattigit fines, taanfuadensfabilftranfitu
per anguitias maris,quaintcr.Hi^>aniam,
Africamqne æquor hoc magnum & fpa-
ciofum bilicnis*millibus , anguftd fe milite coartauit.
Tranfieris igitur quantitas vniuerfa, calliditate Genferici
ducis,vtfamam terribilemfux facerct gentis,illicà ftatuit
omnem -multitudincm numerari vfque adiilam diem,
quam huicluci vterus profuderatvcnrris.^ui repertiiunc
fenes,iuuenes,paruuli, fertft vel domini oduaginta mijlia
numerate Qux opiniodiuulgata viquein hodiernuin,a
nefcientibus.armatorum tantus numerus «ftimatur, cum
fitnuncexiguysÔcinfirmus. Inuenientesigitur pacatam
quietamqtie Prouinciam, ipeciofitatem totius terræ no-
rentis quaquaverfunf, impicratis agminibus impendebant,
deuaftandodepopulabaritûr,mcendibatq,homJcidijs
totum exterminantes, fednecarbuftls fruditeriso-
mninoparçebant, ne fotte quosantra montium autpiae-
rupta terrarum, vel (eclufii quçqueoccul taue rant, pofteo-
rum tranficum fllis pabulisnuttirentur: &ficeadem atqj
iterum tali crndelitate furentibus, ab eorum c.ontagiorie
nullus remanfit locusimmunis. Prxlertim in EcelehjsBar
fiticifque &xcemiterijs Sc monafterijs fceleratiusl^uicbant,&
cum maioribusincendijsdomus orationjsmagis
quàm^vrbes'Cùndaque oppida concremarent : vfii fo?te
venerabiiis aulx clauiàs repererunt portas, certatim idi"
bus dexcralium, aditum reierabant, vt rede tunc dicere-
tur: Quafi in fylua honor urn, fecuribus concidere ianuas eius in idipftun.
jn fecun&ajtia deiecerunt ea^ncenderuntignifanftuarium
tuum, &in terrapolluerunt tabernaculum nominis tui. Quant»
tuncab eis prsclari Pontifices Sc nobiles Sacerdbtcs di-
uetfis pcenariimgcnetibus cxtindi funt , vttradercntfi
quid auri vel ärgenti propriutri vel Ecdefiafticum naberentî
Etdumhxcquxerant, vrgentibus ^öeniïfadlius
proderenrur, iterum d ’ud'elibüsrófmentis oblatbresvr-
gebant,autiimantes quandam partem non toturri eftc ob-
lacum, Sc quanto plus dabant, canto amplius quem pi am
habere credebarit.Alijspalortim vedibiis ora reierantes,
foetidum ob confeflionem pecunia; faucibus ihgerebant.
Nonnullos infrontib. Sc tibijs, neruis remugieriribus tpr-
quendo cruciabant. Plcrifqj aquam marinam, alijsacc-
cum,amurcam, liquamenq;, Sc alia multaaique crudclia
tanquam vtribusimbutis ori impolita, fine mifericordia
porrigebant;Naminfirmiorfexus, non
bilicatis,non reuercntiaSacerdotalis,crudelesanimos mi-
tigabat:
Aoguftiz
m aris if
ter Hifpi
W an d a-
lo rum in !
Africain 1 1
aduemus,
Arrianon '
fatuities '
in Catho-
.licorQm ; |
Cocmite-
ria, & f
•MonaM
lia-
PP§7J|
H
Rcuerctiijl
1'Sacerdo*-ij
talis-
De perfieût tone Vvandal. Lib. I. 6j i
tigabat: quinimo ibi exaggerabatur ira fiiroris, vbi hono-
tepn confpexerant. QuaritïS Sacerdotibus, quantisq-, illii-
ftribus opera ingehtiavt'cämclis vel alijs generib.iumen-
torum impofuerinr.neqi enarrare, quos ftimulis ferteis ad
ambulanaum vrgebant, quorum n onmilli fub fafeib. mi-
ferabiliter animas cmifere. Senilis maturitas atq-,veneran-
däcanities , qu * exfariem capitis vt lanam candidam de-
albaret,nullam fibi ab hofpitibus mifericordiam vindica-
bat.Sed etiam paruulos ab vbëribus rapiens raaternisBar-
barus furor,ihfontem infantiam elidebat ad terram. Alij
paruulum pedibus tenentes,a irieatu prorfus naturali vfq;
adarcem capitis diflipabant, quando tunc forte Sion ca-
ptiua can tabat:Dixit inimicus incendere fines meos,inrer-
ficere infantes meos, & paruulos meos elifurum ad terra.
Insedifieijs nonnullis magnarum xdium veldomorum v-
bi minifterium ignis minus valuerat, tedlis admodum de-
fpicatis,pulchritudinem parietum folo*quabant,vt nunc
antiquaillafpeCiofitasCiuitatum, nec quia fperit prorfus
appareat j led & vrbesquamplurimas, autrarisauc nullis
habitatoribus incoluntur.Nam Sc hodie fi qua fuperfunr,
fubinde defolantur,ficut ibiCarthagineo dignain theatro
xdem M etPori*,& viam quam Cceleftis vocitabant, fun-
ditusdeleuerunt. Etvt de neceflarijs loquar, Bafilicam
maiorem vbi corpora San6taruro Martyru Perpetuxatq;
Fel icitatis fepultaiiintjCelcrinae vel Sc!lIitanorum&alias
quas non deftruxerunt fuse religioni, licenria tyrannica
mancipauerunt. Vbi verb munitiones aliqiue videbantnr,
quas HoftilitasBarbaricn furore oppugnare ncquirer,con-
gregatism circuitucaftrorum innumerabilib, turbis, gladijs
Vftlm.}%.
teralibus cruciabant, vt putrefaólis cadaueribus'quos
adire non poterantarcente murorumdefenfione, corpo-
rumliqueicentium enecarent fastore. Quanti Sc quam
nume-rofi tuncab eis cruciati funt Sacerdotes explicate
quis poterit?Tuncetenimnoftr*Ciuicatis,venerabiiis Pa-
pinianusantiftes, candentisferfi laminis, toto aduftus eft
corpore. Similiter Sc Manfuetns Vricitanus, in porta in-
cenfuseft Fornicana. QuatempeftateHipponeregioriim
obfeflaeftCiuitas, quam omni laudedignus beams Au-
guftinuslibrorum multorumconfedlor, Ponrifexgubcr-
nabat. Tuncilludeloquencias quod vbertim per omnes
compos Ecclefix decurrebat, fpfometuficcatum eft flu-
men, atq; dulcedo fuauitatis dulciüs própinata, in amari-
tudinemabfinthij vetfaeft.vcDauidicum prxconiumcó-
ueniret: Dum conftfteretpeccator aduerfum me>obmutin & humiliate
[urn, &filutd bonis, vfq-, ad ïllud tempus C C-iaX X X.
vero memorat* vrbis Epifcdpum,id eft, Carthaginisi Deo
&hominib.manifeftum,nomineiQuodvultDcusi&ma:-
ximam turbam Clericorum nauibus fra6lis ihipofitam i
nudos atqj expoliatos expelli prscepit. Quos dpmihuS
miferatione bonitatis fuae proipera riaiiigatione Neapo-
lim Campania: perducere dignatus eft ciuitatem. Senaro-
rumatq; honoratorum multitudincm, primoexilio cru-
dclicontriuit, pofteatranfmarinain parte proiecit. Pulfo
namq; Epifcopo vt prsefati fumiis,cum clerb venerabili, i-
licbEcclefiam nomineReftitutam,iri qua*iemperEpifcbpi
commanebanr,fu® religioni mahcipauit,atquevhiiietias
quxintra mtirosfiierahc ciuitatis i cum fiiisdiuitijsabftu-
lit.Sed etiam quiforasmuroserahtjquafcunqivbluitoc-
cupauit,&prxcipue duas egregia$& amplas fandti Marty-
ris Cypriani,vnam vbi fahguiriem fudit, aliam vbi eibs fe-
pultum eft corpus,quilocus Mappaliavocitatur. Quis verb
C le r u s
v e n c iâ b i*
lis:
jE cclcfià r
2. S . C y -
p ria n iinquir,
fuftineatatquepoflitfine jacrymisrecordari idum prx-
ciperctnoftrorum corpora defuri6ldrum,firiefolenhitate
hymnorum cumlilentioadfepulturamperduci, Addidit
adhuc, vt Sc pars clericorum quxremanferat, pcenaii exi-
lio truderetur.Et dum ifta getunrur.qui fupererant hiagni
Sacerdotes dtq;infignes viri memoratarum Prouinciarum
quas diuifeifat Vandalis, cbgitaueriiht lupplicandi gratia
regem adirfc.Qm dum,vc hioriseftiadMaflilitahum lirtus
exiftet,qubdLigulavulgi cbnfiietudinevocitaturiaroiflis
iam Ecclefijs&rebusoccurretehififuntfiippliCahtes j vt
ad confolandum populuih Dei faltem Habitandifacultas,
Vandalis iam dominaritibus, concederetur. Quibusille
per internuntium tabido refpondifle ore probatur. De-
creui egb de nomine & genere veftto nullum dimittere,&
vos audetis talia poftulare ?Quos etiam vicino mari voluit
eadem h‘orademergere,nifi aluis diune hoc facerer roga-
retur. Recedentes llli tnftitia Sc mcerore confedli, cospfc-
runt qualiter poterant Sc vbi poterant,ablatis EcclefijS di-
uina mylteria eelebrare. Subinde autem creicentc opibiiS
regno, maior coepit & fuperbia propagari. Rcferam fad u,
quod ipfo geftum eft tern pore: Fuit Cbmes quidamSeba-
ftianus, famofiilliusgenerComitis Boriifaeij, acefcbhfi-
lio,&ftrenuusin bello. Cuius Geifericus,flcut cofilia ne-
ccfiaria habebat.ita&prxientiam forrnidaBat: CupienS
autem ilium extingueie, occalionem mortisdercligiore
quxfiuit. CogirauitRexvtprxfentibusEpifcopisatqjdo-
mefticis fuis, Sebaftianum taliter conueniret: Scbaftiane,
fc!oqiiiafideliternobisadha:fiflèiurafti,cuiusve'
ritatem Sacramentijlabores tui vigilantiaq; demÖnftranr,
&duosconfeceratlibfos ,exceptisinnumerabilibusEpi- S ed y tnobis connexafemperiugisq-, maneatamicitiatüà.
ftolis, velexpofitione totius Pfalterij & Euangeliorum at- } hocplacuitpræientibusSacërdotibus noftris, vt eius effi-
quetra6fatibasp9pularibus,quasGrxciOmeliasvocant, ciarisculcorreligionis, quam&nos&nofter pbpulüsve-1
quorum numerum camprehendere fatis impolïîbile éft. neratur. CuiSebaftianusrem iriuenienstïïirdmr multifô; |P Ç " ,aJ‘
Quidmulta? Poft has trucisimpietatesiniàniæ,ipfam vr- neceirariam^rotemporeacutèreilmridifîQ^xfbDomi- ^ e, ° ^
bem maximamCarthaginemGeiiericustenuit&intrauit, neReXjVtnuncvnuspanismundillimusaciimilàceûsad- rcfpôfum
Scantiquamillamingenuam acnobilem libertatein icr- feratur. Quem,cùmignorafletGei(ëricus Sebaftiani vi- jcôntra A
uitutei. n rcdI eg•i t.vNt am&a f.ern_a__t_o_r_u__m_ _ v rLbi:s_ _n_o__n_ _p_a__r_usa m.u.1l- doriam, ilicó iuflit adfërri. Apprehendensitdc[a ci ri* ri. jSèbaftia- óóftacas.
lp6ftatas.
titudinem captiuauit. Deinde proponit decretum vt v-
nusmundilfimum panerii,itaeffatuseft. Hiceriimpafiis I
nufquifqj auri,argenti,gemmarum,veftimcntorumqjpre-
vt ad tantum decoremfplendorisveniftèt, &mehf* Re-
cioforfi quodcunqi haberet,ofterret,& ita inbreui,auiras
giae neceflarius haberetur, dilcuila fpu ria furfur is ex maf- u
atq; paternas opes tali induftriaabftu lit rapax. Di/ponens
fa fimilaginis coniperfus per aquam tranfiuir Sc ignemfid-
quoq; fingulas quafq; Prouinciasrfibi Bizacenam, Abati-
circö & afpedu clarus & efil fuauis Iiabetur J t a & ego’ mo-
tanam atq;Getuliam Sc partem Numidi*referuauit:exer-
la Catholic* matris commolitus, & cribro examiridtionis
cituiveróZeugitanatn vel proconfularemfunieulo haerc-
vt Emilia munda purgatus^ rigarus fum aqua baptifinatis,
ditatisdiuifit. ValentinianoadhucImperatore,reliquas
8c igne landt Spiritus co6kus. Etvt hiepanisde furno, ita
licet iam exterminatas Prouincias defendente. Pbft cuius
& ego per officia Sacramëmbrum diuinoru, artifice Deo
mortem,totius Africaeambitum obtinuit,necnon&infu-
de foilte mundus afcendi.Sed fiat ii vélis,vt ipie. propono.
las maximas,Sardiniam,Siciliam,Corficam,Ebufum,Ma-
Ifte panis confringaturiri frufta, madideturaqiia, Sc ircru
ioficam,Minoricam,vcl alias multas, fiipetbia fibi cofue-
confpergatur, mittatur in furnum: fi melibr éxiëfit faciam
fadefcndir.Quarun;i vnam illarum,id eft,Sicilians Odoa-
quxhortaris. Quam propofirionem Geiierieuscuino-
cro Itali*Regi poftmodum tributario iure conceflit, ex
mnibusquiaderanreum audinèt.ifaligatusëft, vtfë fol-
quaeis Odoacerfingulis quibnfq;temporibiis,vtdominis
ucre omnino non poftet. Quem alio gerierisargumenro,
tributadepëndit,aliquairi fibi tarnen rcferuantib.parrem.
poftca bellicofum virum occidi t. Et vt ad id redeanius vn-
Prqrcrea pracipcre nequaquain cun6fatus eft Vandalis,vt
dedigfeffifumus, terrer prxeeptis feralibus, vt in medio
Epifcoposacq; laicos nobiles de fuis Ecclefijs Sc iedib.nu-
Vuandolorumnoftrinullatenusrefpirare*f,neq;vfquam
dos penitus'eftugarent. Qu6»d fi optionepropofild éxirö
orandi äut immolandi concederetur gcnicritibus locus,
tardarent, (crui perpecuiremanerent. Q^)detiain pluri-
vt mariifeftè turió Prbphcti* vaticinium complcretur:
mis fa6fcum eft,mulcos enimEpifcopos& laicos cHfos atq;
Non eft in hoc tempore Princepsaut Propheta vel dux, neque lorn
honorâtesviros,.feruoseiTenouimiisVaridalorutri;Tund > adfatrtficandumnominituo; Nam & diueri*calumniation
Biblrnh. Veter. Patr, Tom. yPars p ______________ ^i^ ^_________ deeratft