.A r n c b i f i ', Serap ion ù Conflii t u »,
2o8 j -------- -------
fubiünxit, Genui: « n s & autcrédatfiropet’ tuiffcm P»-
■ fapfcmiim.aut doceaï fine fapientia tuide Deuta anm
' ' ' . 7 .,,. te ifv tfam ta ra e fià S a lùm on ep ro fcq u u tu in ^ « « » -
mn'HotlvgmM im.propfer« vtilittr lubmttxlfle, »
quod d ix it, Crttmtmc.gnmtmt, emdenteroftendeiet.
AR-NóBivs'di'xit : Nempfc piiorftonfliäudixiflctere-
colcs.curiticorpotca me piotidiffe éxèropla.quare nutte
:■ . . Î L 1 Xr fahrt cas VI-
6. Aniejoam Serel ] N « it ü f r . f r . rrt,m-
^ L .n t * c J it iir irr trrtia p c rfiri.fi. t f i r t : p » m r
Dus.f»fiientia,fiiu<touic tcrram,ftabilnm cp:los prudentia.
8. Ptoducerc curauic ] Vetos codex,crcai^f.
f Cum (eerc«nbat federn fuam ] In vulgatis Biblik legi-
miss , T'„ ieUrS M W än fe i» , cum fcccrncret iedem luam lu*
nrt ventos, & cum validas facerec defupet nubes. Verum apud Cy-
\rianum , v t habet h a Amobius ; Ec cum fcccrnerct h«am ledern:
cum luper ventos validasfacerec Hefuper nub«. Apud Hilarsumeo-
Lir.z.adu,
ludaos ca.
Eeu.26.lL.
2.Cor.6.
Apoe. 4
curincorp.0.tea.inc proumuc - -, upcr vannas rauptcL •" f " " .
ï ï B Ï ^
naî fcïipcuiæ fen(um in lol am hiftprwin vid^cns^ | c ertos, &c. ] f ,,,* codex ,,cam cenus : Sputum
tiarurninqu ircns,viasipfas non quæhiti, creatorem vu , : cypnanus-.Etcum confirmât« fotjebat
ro Dcimi cire non fôlumlitétaruttt imhcio,vei\jni etiafti Js tfc ra6 CQ.|0. Ttr, is«. H,rrmpmm : Ec cum firmos
iofiusnoftiainaturalisconfiderationisdoceamttsinftin- fios £ « u l £ a l r <7 S S l Ü
M:.-tiac h a î n a s , g - « « , F,
ta s/e x ta riin or D om in i,fepumaconftanu^,o P eiern mcara. 'ämw L X X habent j 'iy * Jt/tvr Irenaus U . 4.Ç.37
entïa,nohalehitas,décima quiès,vndecimap ax, d u o a c - crAm cui ^gaudebat. Quutidic autem iocund-bar in ficic c- | F
cimà obcdicntia,terfîadecima )onganïïnitas, quàrtade- jus | m omm lcmp0rc, cum Ixtaretur. Ter tuil. aduerf.
caftitas,décima odtatfabenignïcas, décima nonamileri < jppa fubiunxit, Genuic me ] Hieronymus expUcans Hindicordia,
vi2efimaiüftirià,Vigefimaprimahbeiahtas,V!ge- Gcncrationcmciusqmsenarrabit ? ait: Iftudde d.'üinK.ue Filu
1; ma fecundà ftudiom feienuæ legis D e i, vigehma tema accipicndum cft, quod impoffibilc fit Diuinxuatiuitans noOc myde-
àmor öpcimarumrerum, vigefima quartaConremptus iu.Dc qua iPle lbquuur mProuabus : Apte omnes coll«generate
m por alis gloria:, vigefima quinta affedio gloriæ lem u,t " c* £t ^ crcdat i sic eorreximus pro eredam, quad erat is
pitern*. Hæômnesvià: Dei lunr, in qüibùs ïpfe Pater ^ ^
quotidie deambulaba tiicut per próphetam dicit : Vmo . Sunt crgo vix ifta. ] Hane alUgoriamfateor m,h, ptrob-
evo dïcït Dominus, quia egoämbulabo in eü,& er O lüorum Pa- fCUram : arbitrary*,Aliquot menda efi, qua nonn.fi meUorse cod*.
ter, & ipfierunt mhi infilm &filtas h a t Dominus ornnipotens. cctauxtUocorngip^unt..
In his ergo omnibus vijs D ominiprio r creata eft lapien- ;
S e r a p i o n dixit : Si prior Deus cot muudut,
nam de vijs ïftis incedere fotent-^ * „ „ merum af- & fapientiam non créât ; non habent culpam fi in vijs
vigintiquatuor, vigintiquat n & ^ D d noI? afnbulauerint. A r U ob i v s dixit : Saluusfit
fignantps.qiulibrasfin^ilas^, Jn S jc rim Apoftolo- ftatus diiputationis noftra : ’de Deo ènim agere coepitens
teftamenti m vnam libram duodeam Apolto 9 j $ ; £inÄO & aflbmptum
W S f f l ß f e i Tft ld hoe t e L o n iu u .P, vt oftenderes Dei F.liUm
tum p ffe ran tu r tnm m is^ a , . g > V crea[utam Haftenus ofteodimus fapientiam m-Deo
, u e v . d u ^ & c o m ^ o « ^ ^ i W . b « ^ illIbimquç cft vt dcDe-itateÄ Trinitegemmeperviasfuasambu
rubfift’unt-quà p e- täte noftra cutrat intentio : tarnen tranlitotie etiam
chantate.vnoconfectauEbap jjA AM hic daraus refponfum. Dm ficut perfmarum Mcepmpcmtus
petv.as.ftas ambular mnlftt jfcconf,deta.meutes, & ftudia & cogitafU
S é n t o V u Sm i f t a c u m d ic e t e t ; VamasDmine.' tiones fil.orura A d * , &nouit optime qüid^ebeat de
# ** *+ ■ , pmntiam. Vnuel laim no(r, - mbalare vias iftas thefauto fuo proferre 1 ■ & ficut exigit eius æquitas.
I fie donate. Etidèo, ficut dicit Apoftolus : SmeftpernifiDominuslapientiamcréa
etc * LriiiUmam fontrum tccietto apttd Dmm, ficipfedicit : Nunquid omm
Tfal.<o.i2, d'irt*ns * Cor mandant créa in tne meus \quiain lordidatn ant~ i ■ . / _ , , ^ ■
| â ; " “mM” intratfapitntU, mhabttarcpot'fim torpor'fubdt-, acceptor n S j f c ^ t M g é
" S c » dixeruut : Plufquara petfefte fitisfecit Ar- ' re , quod etiam difttibutor non fit ininftus iquiequid
nobiusdeteftiSonio fapienti*, I quodin Deo femper circa humanura genus fecet.t <f pen.tus x „ulla poteft
fuerit!&quodcreaEa in^nentibus fit à Deo, quiviasju- ratione reptehenfib.le muenm S z n 'to rm u n d ,,« tr'a -
piuntambulare vircutiim. Siquideftquod Serapionin- h in jh Dauid fietibus & ? em.t,bus poftulauit. Imitate,
f u j . ^ ■ . Dauid in pcemtendo^ &maccipiendo particeps ractus
terroget,audiamus. . j cordis,mundi, & fapientiam in te creatorem 3 Deum
. ! gratulaberis. Nunc autem did teftimonia à te pofità
N O T J£>. j reuertamür.
/ j S e r a p i o n d ix ie : Memöraui lapident quem re -
I Vcpftcqdercm Filium miaórem Paire ] , A .h m ß i . probau'ru nt a d tfic a n t't, eo q uod faO n , f i t in ta p u ta n g a l,:
Hilarii.E p ifb imii.Am lr.fi.A a iiltlm i& Fu li.ilwa d iirrl-a rA rU rm , hoed Domino fa flum eft mlrablle in OCullS noftlls.
lib. ,2. do manifeftum eft, Mosnontmo modo fanSt.Jpma Trinitatis vnttatem A RN O B I V S dlXlt : T r ia in ho e lÓCO qUSrendalunt:
Trinität. Ucerajfe.Ftltique at erna Dmmitati detrax.jfe. Aiebantenim, Putrem qUj funt gdificantcs : quid ædlficanteS : & qui repro-
Epfbheon- fö um inuifióilem Deum,in natura Dtitatit parem feu aqualem non 1 ___r 1__■ dC/4ifi<'^r>rr*c nomnn(>Iiiilï>i fim>r fiin .
/ s ^ r.~.H.rf.aïffi. Petram. Mum colendum adorandum. De Daiuc>
dameruuiu x
Chriftum de numero.huius aedificacionis non foliim
reprobauerüftc, veruni & crucifixemnt. Hic ab jncre^
dulis reprobam, fedaDeo incaput anguli fa t t tu efl, vtduos
conderet in fentetipfo : & fieret ex lege &Prophetis,quae
à Moyfè coepcrat pcrfeéta fabrica in Chrifto, de quo
noui Teftamenti apices fuum pariecem habentès,hoc
angulari lapide viiam Eccléfiam ex vtrifque apicibus
dedicaret ille , qui dixit Petro : Super hanc petram
adificabo Eccléfiam meam , & porta infert non prauale-
bunt ei.
S e r a -
malcuo
lam.
Ath . in
dift. H il
lib. tz. de
Alt. 10.34
Ephef 6.9.
ColoJf.).2i
29-
Ephef4.11.
Pfal.so.1
H
Vf. >17.22.
\ Matth.2..
Epfbh*on^^um inuifimlem Dettatu purem . lapiiem. i£dificantes namque Iudxi fupcr tün
d lh m ß h‘ ‘“™ ‘ " ^ ‘lM ‘ r‘ n ,m ' ry T * damentum Ptophetarutti,S9- Fslto verotnqutebant, eumnoneße de fubftantta ratrts gtnttum , je« “ , *. L . . _D__o_mA :icn:u. .ms noft-ru m Iesvm
Ambrof. I ex nonexiftentibut creatum; non natura i fed gratia tantum & ado
'ib.defide, ptione Dei Filium, non femperfu.Jfe cam Tatre feu apud Patrem, non
Autufiin. ooaternum , aut omnipotentem , & c . quarum hareleon magna pars
ontr.Ma- f tadet ab hit Seraptonis hypotheßbus-, Filiuscftctcaiura> Filius eft Pa-
cre minor
relic sun. * Nectuminorem ] Lubens adiiceretn, tantum,letl & Sec.
f. Diuina: poccntut J §2uid f i adderetur, laudaus ac proponens,
p CEO à tC,&C.
4. Omnis ccrt c creatura 3 Serapionem efigit ad has anguflitu, ut
'velfateatur Patrem aliqtiandiu fuijfe infipientem : vel admit tat Fs-
ttum non effe creatum,quod tarnen omnino contendebat.
5. Laudo éreatoremQ Vêtu» ro</f*,creaturam.
Aif.4.1.
Ephef 2 .1J
Matth.l*
Ve Dee tr im <frvno,&c.
S e r a p i on dixit': -Die nobis, quæ fint portai in- . S.è r a p iq n dixie : Ad promiflam expofitionem
fed ? A r n o b i v s dixit: Adhucdc petra dicenda eft te rfaham : ad locum vnde deuiauimus reuertamur.
expofitio, quæ dum finita fuerit , tunc de portis infer- 1 A r n o b i y s dixit : Dominica: incarnationis e'xem-
ni re^ondebimus.^S E r a p i o n dixit : Vt breuiter pla panduntur , quando lapis, quando moiis, quan:
de portis inferni dicas -exigic integritas diöae lententi$.
A R N o b i.v s d ix it: Portas inferni iilas dicimus,quas
principes huius mundi diuitijs &c pallionibus , infpie-
tacibus t c criniinibusihintroicum perpetu* mortis po-
fiierunt : per quas iiigiediuntur idololatrae d^mo-
num templäi venirA De uni non. timentes , metuentes
autem ftgmenta, vaniffima. Habent & alias porcas, per
quas ingrediuntur Synagogx lynedrium, Chriftum Dominum
Deum denegän|es. Habent & alias portas, per
quas: ingrediuntur ad dottrinam hcereticorum; & fcliif-
maticorum fedtas. Habent Sc alias portas , per quas,
ftuprator.es, adulceri „vfprnicatores, plagiarores, fures,.
g blafphemi , puiniumque rei criminum ingrediuntur.-
His principi.busvin,aduentu .Domininoftri Iesv Chrifti
Pf 2j.7.9-. clamätum e;ft a Spirituj.ian(Sto , Tolliteportas, &c. -Ill»
enim vete temporalis nqn iunc, in quibusimmortalitasj
ita regnat y vt porta: inferi non pra’ualeant aduerfus
earn r per iplas enim incroiuit R ex gloria: cum omni-
btrs fills. ,
Siinquiris, quis iftx Rex gloria:? Audies ipfum di-
ccntcm Spiritum fandum, Dominus fortis & potens,,
Dorninus pqtensin prslioV Sunt enim portae iuftitia: in
..autibus hpminum polite , ad quas feimofidei Catho-
pfa 117.19.- hex clamat dicens , Jpcritemibi portas iufiitia , & ingref-
fus ineas confitcbor Domino. Ipfe autem fermo poftea-
quam introierit perauresin ciuiracem,anim;E, oftendit
,ei poltam vitK aeternä:: & d ick , Haeporta D om in iiu ft i
intrabunt in cam. Angufttirn fane introicum inifto mundo
habere a Domino lioftro I e s v Chrifto oftendi-
tur, led per viam eiusanguftiflimam &ar<ftamadlatif
fimurn vitie z t e c n x iptroitumafleritur quiambulatper-
C uenire. Si quidemipfius ore Domini afhrmatur hortan-
Matty.ii. dsatqne diccntis : Intrate perangufiam port am. Anguftare-
nim portaefi quaducitad vitam, & pauci funt qui intrant per
earn. Lata enim & [patiofa via efi qua ducit aid mortem , &
multi funt qui intrant per earn. I v d ic e s dixerunc: Ar-
ndbi.us de portis inferni incerrogatus , & ihfernorum
nobis & cceiorum aperuic : fialia funtparacaa,Serapione
;; proferantur. -
n o
1. Ec ficut exigit ] Vetus codex: & fic ex:gir.
1 Nulla pocett racionc leptchcnfibilc ] Vet us codex , reprehen-
fione."' ■ *
3/Deum gratulabcris ] F*/«*«</«:,gratul3uerisi
' 4. Hoc ä Domino fadium eft mirabile } Ex hoc loco apparet,
q u am v e re f ripJerttTertuäiansss i hareticoseffecaptatorej wcabulo-
rum. Siquidem Arianiomnes locos tarn veieris quamnoui tediamen-
t>,qu.bul velproprie, •velallegorice Chrifltts diciturfaelus, venaban-
turlcolllgeb<*nt,'vrgebaHt importunifßme,iit inde ilium c reatum effe, Q*
non conCubftantialem Pair, at er no aduerfus. fidem Catholic am cor.clu -
dtrent. Huiujmodifisntht loci', fadlu, eft in caput anguli.Fadtus ex
(cniine Daiiidffecundum carnem. Qui poft me venir,anceme fadtuV
eft. Tante mcliorangelis eftcdtus.Fiddis eft ei . qui fet it ilium. Pon-
D fex fadlusin Xx criliun , & c*r. Rejpondet vtro magnus Athanafius,
hac referenda effe ad humane carnU ,JJumpi ionem. qua vere creatus &
faliu s is l 0 i hi mo, 0> frate r, & minißer, 0> Pontifexnofter: non an-
rent adDeitatem, qua vere eft conditor vniuerforitm, quandequidem
on-nia per'ipfum ladta funt. Qui & rurfum a i t : Ioanncs tie Filio"
Theolowcanw aguolcfcnfque vocu;n d ferimina ,.-non dixit , In
pnucipio fadtus ell, aut cendiius eft : led , In principio erat Verbum,
vt per ecfi'ti naturam bxcvox (erat_) lubaudiretut: id caucns,
ne quis’iriteiuallum temporis intercellifle cog'taret, fed femper & ar-
icrnaiitcr Filium exiftere crederer. Inde tarn in Nicani concilij ,quam
Aihanafiifymbolo profiler 1 iuiemur, Filium genitum effe, fe d non fa -
, Sum, & c .
Ambr.l.4 tUildporro, Arn e me fadtus eft, refpondent Ambrofius& Chryde
fid ic . j. foftomüs, idtantundem valcre, aique mi hi prefe£tus& anttpofitus
eft: quiainquttidem", priormeeratquacer.us Dcuseft. EtiUud,
Tanco melior angclis eftbdlus, Chryfoftomi & Theo-
phylacli fentenlia, idem eft quod declarants
& pattfailus.
I ):(o):(
. t
Pfal. 39- V
Vfal. 60.3.
Pfal. 113.8.
Vf.10 4.4i.
D
Epiphtn.
contr.hiwÊÊÊ
dó Virga, quaiido angelus, quando homo , quando
facerdos , ,quando etiam teftimonium 5 fed & h iu i-
tæ aliæ effigies , quas fen fus. Catholicus pér vias lu-
cidas , & . Spiritus lanóU iplendore radians y ambu-
lans , orandopotius,.quam difcutichdo rmeriat, Narp
petram , per quam è periculö fitis pofitus Dei popu-
lus in deferep liberatus eft , Chriftum efl’e beatus A-
poftolus Paulus afleruit dicens : Patres nofiriidemfpiritua-
le poculum biberuntfiibehant defpirituali confequenti eos petra:
petra autem eratchrifius. Er in cantico Moyfi,dicicur:F/a- Deu.32.ty.
xiteis mel dcpetra, & oleum de folida petra. £t in Pfalmo o- pf*h 8o-B
«ftuagefimo : Depetramelle fàturauïteos. IteminPialmo Pfal.77.i6
feptuagefimo feptimo : Eduxit aquam de petra , & dedu-„ F
xittanqùam f lamina aquas. Item in Plalmo vigefimo fex- pfal. 2<s.j-.
tOjEcclefia de Chrifto dicic : In petra exaltafti me. Et
in trigefimo nono ipfe dicit : Statuit fupra petram pedes
meos: Sc in Pfalmo fexagefirtio : In petra exàliàfii the : Sc
in Plalmo centcfimo décimo terdo : Conuertit folidam
petram in fiagnaaquarum, & rupem in fontesaquarum : & in
Pfalmo cenrefimo quarto : P ereußit petram, luxer unt
aquaf- E t in Cantico Salomonis Spiritus fim&us inui-
tans ad le Ecclefiam $ dicit : Vent ad me proxima mèa,
fponft mea, formofà mea -, & in velamento ipetra continuata
muro. Etin Efaia vox Filîi Dei j Pofui, ait., faciemmcam \[fiï[f>
petram, firmißtmant. Item iii Ezechiele prbpheca dicit Ë{ech.yÿ-.
Dominus : Super àdâmantem & petram firm aut fäciem tu-
am. EtinEuàUgelio, Dominus fapientem vi’rumfabri- 7;
cantèm dpmum fiiper petranl dicit; Quam autem »pe- 24.
tram nifiillam^ de qda dicit Apoftohis : fundament um |. ^ ^ .
autem aliud nemo pötefi pönere, prater id quod pdfitum efi I ES
V S Chriftus ? Sunt & alia multâ quæ memorare lon-
gum eft , quæ & doceantperram pro i'mmutabilitate &
pro conftantilfima voluntafee Domini noftri Iesv Ghri-
fti, quam in came fua excrcuit, rentatusdDiabolo, tra-
ditusà diftipulo, fixus in patibulo, cibatus felle, po-
catus aceio, perforatus lancea, bumiliatus vfque ad mortem
, mortem autem cruets. Et cum oninia hæc homo per-
febtus fuftinuerit, nihil tarnen de impatientia hominis
imitatus, oftendit Deum per hominem hominibus
præftitifle vibtoriam , ficur in prima Corinthiorum Ei-
,piftola after it Apoftolus dicens : '.Deo. autem.granas, qui
dédit nobis viäoriam per Dominum no f i r um I E S FM Cbri-
ftum»
S EÉ.APION dixit : 2 Sollicitiim reddit me expla-
natiotua, quade incarnatione Domini noftri ita inter-
pretari ftudes, vt hominem&nön Deum memorarevh
dearis. Vnde quiao«fto effigies ad tropologiam Domini
pertinentes, ex quibus vnam hanc,quam in peträm me-
morauçras , euiderttibus diuinomm voluminüm tefti-
moniis exfoluifti : his reliquis fepcem exemplis expletis,
vriamihiexplanatioDominicæin carnationis fupererit.
Propter iftaipenim folämiftüm putamus inijfle confli-
thun. Vnde etiam te no puto efteólum memorem quod
inter initia hoc dixerim, fiiftum efle vt tecum agerem
quafi vpus ex Arrianis, autEunomianis , aüt Sabellia-
nisj àut Macedonian is , Sc fauere falua fide mea 3 illo-
mm aflertionibus. Idcirco j vt dixi î teciim meinijifle
conflidtum, vtfiinueniftem tein aliquem incurriflcer-
rorem, non tecum hac definitione agerem, de qua t5 ^
me, &egoàtédiflèntio. Nihil mihi nunc fupeieft,nil!
vt iftas pdto'quas mèmorafti fimilitudines in Chrifto ita
compte &irreprehenlibiliter expédias, vtintegramDi-
uinitatem in Chrifto expédias, apèriens he etiam hoc
mihiaftcràS non totum quodextirit diuinum oftendas.
Oftende itaque nunc , 3 quare tantum oóto comme-
morafti, éum fint âliæ nmltæ in Chrifto effigies | quæ
dici poterant, vtipfe dixifti. A r n o b i v s dixit: Con-
fideraui multx facramentorum genera in ifto numero
contihen, primo quömödo in veceriteftamenro j cum
fit prima dies, in qua dixit ,'Fiat lux: eciamin nouo ip fa
meruit per refurredtionem Chrifti fe prima effici Sc o-
1 Gentf 1.5
BibltOth, Vet. Patr. TomA. Pars $.