Epißola ad Left or cm.
EX* T R ITHEMIO.
k Roßer Epifcoptu Rhegienßs fo ß Fauen-
ftium, natione Aquitaniens* v ir in diuinis
ifcripturis erudit/ßmus, (fr in fecularibus
Un)bilitcr do'ft ns, carmine excellent &pr$-
■*fa, eloquio difert us >fenfa profundus, inge-
nio fubtilis, ajfertione neruofus, vita (fr conuerfatione
fanftißtmus apparuit. Htc beati Leonis Papa maghi
quondam not arimfuit, (fr mult as in eins perfonaepi-
ftolas di ft atu t. Scrip fit etiam defua vena mult apra-
clara opufeula, de qutbus tantum reperi fubiefta. Ex
fententijs S. Augufitni Epifcopi, verfibus hexametrts
(fr pentametris mixtum profa opus pulcherrimum>
quodpranotarevoluit. Epigr ammatonlib.i»qui fic in-
cipit. Dumfacris. De vita contemplatiua lib, j . Contemplating
vita,in qua. De Libero arbitrio lib.i. Dominofratri
dilefttßimo Ruffino. Ad capitula Ga/lorum
lib.i. Do ftrinam quam fan ft a memoria. Ad obiefta
Vincentianorum lib.i. guidam Chrifliana. Ad excerpt
a Genuenfiumlib. i. mltbris.. Summ am gr andern
CCC X X X. quaßionum lib. i. Innocentia, velScien-
tia. Contra Caßianum de Itbero arbitrio lib. i. Chroni-
con hißor. lib. i. Epißolarum ad diuerfos lib. i. de illu-
ßribus v ir is lib. {..de captiuit ate Roma lib.i. Alia infu-
per nonnullafirtpßjfe dicitur fed ad manus noßras non
venerunt. Claruit temporibus Leonis Pontificis ma-
gni Anno Domini CCCCLX. cuius fefium celebratur
VI I . Kal. lulij.
O b s e r v a t i o .;
Gen nad ius in lib. de viris illuftribus feribit, epiftolam
illam celebremS. Leonis ad Flauianugp contra Eurychc,
exiftimariaS. Profperofuiflefcriptam. Accertefi vllae-
piftolaS. Leonis eft, illaomnino eft, liueftylum, liuedo-
drinam Leonis attendas.
Libri de vocarione gentium cribuuntur etiam S. Am-
brofio, fed vere Prolperi funt, non Ambrofij, vtfupräde-
monftrauimus,cüm de libris Ambrofij ageremus.
Liber de prouidentia Dei non videcur Prolperi, fed ali-
cuius ex fadione Gallorum , quiSemipelagiani funtappe
11 ati. Legat prudens led or,& iudicet. j?
E X B E L L A R M IN O D E S C R I P T Q -
ribus Eccleliafticis.
Sa n ^ t v s ProfperAquitanus Hilarij sq u a lis, & S .
Leonis quondam notarius,Epifcopus fuit Rhegienfis
in Italia, vel in Gallia. Sciopaflimexiftimarifandü Pro^
fperum fuiflc Epifcopum Rhegi j in Acmilia prouincialta-
1 ix: fed egö füfpicor,Epifcopum fuilleRhcgienlem inPro-
uinciaProuincis luffraganeum Archiepifcopi Aqu’cnlis:
nam video fandum Profpcrum fubfcripfiffe in ConciJio
Prouinciali Vafenfi ,& Garpentoracennrquod argumentum
eft, iliumfuifleEpifcopum in prouincia Gallic. Prx-
rereafandoProfperofuGceflitin EpifcopatuFauftusRhe-
gienlis.-omncs autem Fauftum, Epifcopum Gallumfaci-
unt.non Italum, acdicunt metropolitano Aquenli fubie-
dum,non Rauennaten(i,cui fubiedus eft EpifcopusRhe-
gij in Aemilia.sSed quiequid de hac re lit ( nihil enim defi-
nio ) fandus Profper multa prxelare feriplit pro gratia j
Chrifti contra Pelagiänos,leqiS. Augultini uifcipulum, &
defenforem acerrimum demonftrauit.
S cripfi t libros tres de pudiä'toni\us,&promißionibus Dei.
De vita contemplatiua altes treu
De vocUtionegentium duos.
De gratia & libero arbitrio ad Ruffinutn.
Rejponßones ad capitula obiefttonum Gallicarum, Vincentiana-
tc rum, & Genuenfium.
De gratia Dei contra Collator ent. i.
Librum fententiarumS.Augußini. j.
Librum de prouidentia Dei. ■ i.
Epißolam vnam ad fanäum Augußinum de pfadeßinatione.
Commentariain Pfalmos d centefimo vfqüe ad centeßmum quin-
qttagefimum.
Librum Epigrammatum,inter qua eß carmen contra ingratos. %
Chronicum Eufebij & S.Hieronymi continuauit.
L ECTOR I CHRISTIA -
N O S A L V T E M .
R o s p e r AquitanusinGailra, Epifco-
pus fui(Rhegiepfis,& a du cribs rcliquias
hxrefis Pelagians acerrimus atque ele-
gantillimus Catholics fidei defcnfor;id-
queex autoritate Sedis Apoftolies, vti
dicit in p r^ t io n e foarum refponlion um
ad capitula obiedionum Vincentianaru.
Extat eius epiftola ad beatum Auguftinum iam fenem:
qua breuitercompleditur querelas eorum, qui in Maffi-
lienlivrhcconftnuti, fubnomine carnolico Pelagianam
hsrefim in finu fouebant: & pleralq; San&i Auguftini de-
finii iones velut maiorum fententijs aduerfas calumnia-
bantur; contra quos eiufdcm Auguftiniimplorat auxiliu.
Eiufdem argument! Sc Hilarius Arelatenlis ad eundem
Auguftinum (criplit epiftolam. Relponfurusitaqj eis Au-
guftinus,duos feriplit libros, quorum vnusde prsdeftina-
tione famftorum, alter de bono perleuerantix inferibitur.
Cumque defuntfto Auguftino conniuentibus nonnullis
Galli^Epifcopis.presbyteri quidam non cellarent damna-
tis Pelagij fenlibus inhxrere , &aplldimperitosSandtum
Auguftinuminlimulare, quodin conlutandis Pelagijer-
roribusnecellarium moduro excefliflet, mulraq; alleruif-
fetin duobusprzdidis libris, cundiis Chrifti fidclib. me-
rito deteftanda:hi duo zelo fidei accenli, Csleftinum Ro-
manumtuncPontificem adierunt, & querela apudeum
depolita , epiftolam ab illo eruditillimam obtinuerunt;
qua non tantum fides catholica ex prxceflorum ipliusCtj-
leftini Romanorum Pontificum decretis contrareliquias
hxrelis Pelagians grauilfime delenditur,vcrum etiam ad-
eoprsdicatur Auguftinus, vtvelhinc non immerito had
e n us habitus lit prscipuus Ecclelis doctor. Ait enim di-
d u sCsle ftin us, quodnunquameumfiniftrsliifpicionis
laltem rumor afpeifcrit, quodcp tanrsfeientis olim fue-
rit, vt inter magiftros optimos, etiam abeius femperprs-
celTpribushaberetur, & quod deeo bene omnes in commune
fer^erunt?vtpote quivbicj; cund is& amorifuerit
&honori. »
InucniturProlper fubfcriplille Synodo lecunds Va-
fcnfi, item Carpentoracenli: inter quas media fuit lecun-
da Acaulicana.Cui ideo fortallc non interfuit nec fubferi-
plit , quod capirulaadeam a Leone tranfmifla , eiufdem
Leonis iufl'uconceperat: lictft etiam Gennadius feribens
d e eo , ait; Epiftols Paps Leonis aduerfum Eutychem, de
vera Chrifti incarnationead diuerfos d a t s , ab iplo dida^
tscieduntur,quod tamen anicafc habeat,iudicio ledoris
relinquemus.
Porrb quanto ftudia profecutus lit dodrinam fandi
Augu(lini,exopulculis eius manifeftillimumeft; quorum
pleraq; aut compendiaeorum funt>quslatiusprolecutus
eft AuguftinuSjVC'Sententis&CommentarijinPfalmum
centciimum Sc fequentes vlq; ad ccntclimum quinqua-
gelimum primum, autcert^defenfiones Sc explicationes
definitionum eius,quas CalIianus,Fauftus, Vinccntius,^
alij in Gallia magis peruertendo, quam contradillerendo
oppugnabant. Cuiufmodi funt, epiftola ad Ruffinum,
refpon-
ApudHie-
rony.i
Catalogo
tUuflrium
virorum.
Epißo'la ad Left or em.
refponliones ad capitula Gallorum, ad óbiédiones Vin- j
efintianas, ad exîerpcà Genuenlium, liber Contra Colla-
torem,ca'rmen contra Ingratos, &libelii duo de vocatio-
ne omnium gentium, falsAl|adenus fando Ambrolio a-
fcripti;quos)nhaccdinoneauthori luo reftitnimusj non
tantum ob ftyli &phraßsfimilitùdinem,fedetiamquiaip
Bibliotheca vegularium Sandi Martini Louanij, ik'in Bibliotheca
Abbatis Cambronenlis, nec non in Boneflien-
li Abbatiaapud Namurcum, inanciquillimis cxemplari-
bus manulcriptis habentur nomine fanóti Profperi. Cer-
tè Ambrofij nonelle.exftylo clariùs apparet,quàm vt vlla
oftenfione egeat; Sc exeo maxime, quód poft damn a tos
Pclagianos( ante quorum damnatiphem è viuisexcelïç-
rat Ambcolius ) lintleripti, vcvidere eft io capic. zz. libti
prior is;
I Eiufdem Prolperi ccnfemus epiftolam vltimam apud
fandum Ambroliumad Dememadcm virgincm : partim
j obftylum, partim ob argumentum. Dirigicurenim. poft
; damriatam' Pelagij hsrelim contra epiftolam eiuldem l?e-
! lagijdefandaviiginita,teadcanclem Deipetriadeiii : qus
habeturin initio tomi^.apud Hierdnymum ,qusepifto-
■ la viuentcadhuc Ambrolio non videturexcitiile. Contra
cam etiam fcriplerant Auguftinus & Alipius epiftolam v -
nam ad Iulianam matrem Dçmecriadis virginis. Hui us
'autem Pelagij epiftols meminit Auguftinus librö primo
j de gratia Chrifti, cap.z^zy. 37.38. Sc 40. &ipfe Hierony-^
I mus earn lignificalïè videtunnepiftplàadeandem Deme-
! triadeni virginem de Cuftodia virginitacis: vbi moner earn
j dcuitare virus Pelagij, nomine tarnen eius fupprelïb. Pene
(inquit ) praetenj qpod vel prscipuum cft. Dum ellès
paruula, &fandsacbeatsmenioris Anallafius Epifco-
pus Romànam regerer Ecçleliam,de O.ïenrispartib. hs-
re ticoru m /sua te mpeftas fi mphei ta tem fi dei ( qux Apo-
ftolivocelaudataeft jipojlueieac labeiadave conata eft.
; Sed'virditiilims paüpertatis& Appftoiips lolicitudinis,
ftatimnoxium percjjli.tçaput, Sc libilantia Hydrsoracö-
pelcuit:Öc vereor,imo rumore coguoui,in quibuldam ad-
hucviuere & pullulate venenata plantaria, lllud te pro
charitatisafFeduprsmphcndam puco,vt ianóti Innocen-
tij, qui apoftolicte cathedra; öi fupradidi vin fuccellor Sc
films eft,cencas fidem.-necpercgrinam, quamuis tibi prudens
callidaquevidearisjdodrniam recipias. Carmen de I prouidentia Dei à S. Profperi opuiculis'rempuendum
j duximus,quia Pelagians dodrins eft,cui Prolper infeftil-
j limusfuit. Doceteuimoptinium quemq; non plus gra-
; tisaccipereaDeoquàm péflïmum ilkndospatres ex lege
naturs bonos ftiifte;£ volun täte noftra prçueniri auxilium
; Dei,& alia mul ra errori Pelagij cohfdna; qu$ fando Pro-
i (peronunquam placuerunt. Necnouuilieft magnorum
j virofum lcripris opera qusdam hsrericorum irileri : quü
’ inter libros Hiero.alcriptosrepcriamus j&epiftolam Pe-
! lagijadDemetriadem(dequaiiipradiximusj.i&cómmen-
tanos breues Pelagij in omnes Pauli Epiftolas, exceptaea
qusad Hebrsoseft : Similiterepiftoiam Coslcftij ad patentem
de icientiadiuins legis. Item epiftolam de duo-
bus filijs,, frugi & luxuriöfo, non illam qus eft ad Dama-I
lum jfed qusincipic; Omnium quidem de fcripruris&c.
Sc alia muïca, qus non (nhthocloco recenlënïL. Ad qué
modum etiam inter Auguftini opera irreplit liber qus-
ftionum veteris Sc nöui teftamenti,qui intçr estera allèrit
Melchilcdech efle Spiritum Ikndum iacerdotemque non
fummum;quaniobrern meritoeft à fando Hicfonymo, in
epiftolaadEuagriumrèiédus. Eodeiji errbre inlcribitur
liber Gennadij de Ccciefiafticis dogmadbus Auguftino;
cui i^uoniam noii latis catholicuselfc, ftudiofus quilpiam j
ex epiftola jjri,ma Gslcftini & concilio Arauficano iecun-
doaliquot capitula itibiec«: nempe,zz. zp. & (equentia.
Q u s licet eiuldem libri efle videantur i tarnen in ndnnul-
lis exemplaribus, tain icriptis quàm imprcftis, omiiFa in-
ueniuRiur ; (icque capite vigefimo primo Jibri eiuldem ex
profèflq repugnant, vtaliquäntülum Confideranti, fatis
ftatim éluceat, non nifi ad eius redargutionem eile änne^
ia - Quo conlilio & carmen de Prouidentia adiundum
videtur carmini de Ingratis, nc, quum eflet perniciofum ,•
luo câteret anridoto h lèiundim legéretur.Csterùm quia
* ÊMiotb.Vet.Patt.Tomf.Pafs3; ^
Genpadiusiri libro dc viris illuftr;^quern inuehies^anné-
xam' cacalógo fcriptoriirri ecclefiafticonirn S. Hierony*
m ij epnatus eft fandi Prbiperi fidem clcuarc -, 'c|iim ait
quód Caifiani dpgmatainfamarit veltiti npciua, cùm Ec-
'c.lefia Dei ea prober cflè laltitaria: videhdum eft quantum
fit Gennadiotribucndum. Jn primiscip.21.lib. de eccle-
fiafticisdogmatibus (quem Magifter fententiatu, fatidus
Thomas4&alij fub nomine Gennadij citantJdicniHomo
poftqualniedudibpeierpóntis per Euamccciditi naturs
bonum per did i t , pâriter Sc vig^re m arbitrij ; non-tamen
elcdionem, nenönelÏctfuumquód euitafér peccätum,
qec mentb indujgeretiir qliod non arbitrio diluilïc-t. Manet
itaquead qusreiidam falurem atbitrij liberras -, id eft
rationdlisvqiuntas,(èdadmpnentepriùs Deo&inuitan-
te ad falutem, vt veleligat vel fequatur vel agat oepafiohe
faliuis, hoccft, infpiratione Dei; Vt autem conlèquatur
quod elcgit, vel quod,-fèquitur,vel quod occafione agit ;
Deieflèliberè confitemur. initium ergófalutis noltrs
Deomifcrantehabemus. Vtacquielcamusfalutifcrté in-
fpirationi, noftrspoteftatiseft, vtadipifcamutquodac-
quiefcendo admonitioni cupimus, diuini eft mtineris, vt
nonlabamuritladéptolalutis munere j folicitudinis no~
ftrs eft & Cceleftis pariter adiutorij; vt labamur, poteftatis
npftrseft&ignäuia:. Quibus verbis ait , in homine poft
lapfuiti manhlle éledionem fiue rationalem voluhtatem
adqusreridamfalutem, ledadmonentcprius Dcb &ad
eam inuitante, vt libérum arbitridm vel eligat, vel fequatur,
vél agat occafione falutis* hoceft, inlpirationcDEi.
Quod Pelagians hsrelèoseflèconftat. Rurfum in libro
fuo de virisiliuftdbus, landöHieronymo praifert Ruffinum
: Auguftinum ,dicit ex multiloquio non fugilfe pec-
catum,&crroremeiusnoudum qusftionem hsrelïsde-
difle: quo didömanifeftèfignificat quód periculb hsre-
fis non careat, laudatque ibidem Pelagij, quas fandus
Hieronymus in dialogis contra Pelagianbs plenas
hsrefibusafterit. Item prpbat duos Faufti libros de gratia
& libero arbitrio.1 quos * Peçrus diaconus & alij Orientales
anathematizant, & * loan nes Maxentius feruus
Deihsrefcicps pronunciat. Infiiper,magna leuirateacte-
meritate de Româiro Epifcopo,ira fcribit;Iulius vrbisRo-
msEpifcópusfcripfitadDipnyfiumiquendam de inçar-
naciopeChrifti döminiepiftolam : qus illo quidem tempore
vtilis vifa eft aduerfum.cos,, qui ita duas per incarna-
tionem in Chrifto alïèrebant perlbnas jficiit & natures:
nunc autem per.niciof^probatur.Fomeluum enim eft Eu-
tychianx Sc Timotheansjmpietatis. Deniquc, contra a-
pertilïimam lèntentiam Gelafij pontificis in 'confilio lê-
ptuäginta Epifcoporumf'v'bi opera làndi Profperi appro-
bat,&iCa(fianiapocryph'apronuii.ciarjdamnatt) Profperö
dogmataCalfiani pro làluraribusab ccclefia fufcipi men-
titur : idquecercè cum ecclelis iriiuria : quandoquidem
prster eos errores, quos fimdus Prolper ex dbllat.ij; allâ-
toseruditiflimè confinât, repetiunturadhucin Cafiiario
alij plures errores in tolerabiics, quos nunquam probaüit
eeeïefia. Vt(vetbi gratia)eollacione ^Vdicit bonum efïc,
quódcarocbncupilcitaduerfuslpiritum; malumveró,fi
voluntas tota fpititui adhsreat, pénitusque carnem vin-
ceret. Decimaféptimadéfendit, quandoquementieii-
dum effe, Vi ge fi m a t e r ti a alle ri c, omiieslandorum iufti-
tias ede pcccataiquod noftra memoria in Martino Luthe-
roà Leone decimo damnatum eft; Aliaque multa , qus
hiclongUmeffetrecerifere. Nam ficutreliqui Pelagiani,'
ita&Galfianus videturfuiffe magnus lèdator Origenis^.
qui^tefte Hieronymp) fexto Srrbmateon libro, ex Plato-
nedocetredum elïé fnendacium; Èt lib; 3. péri àrchoti
cap. 4. affèrit melius elle animam obfequi carni, quam elle
in propria voluntate;& quód melius lit, anirpam non pc-
nirusobedirefpiritui. Necmirum^ Pelagij caim dodri-
na O cigenis rainu fculus eft, inquit Hieronymus. Id quod
veriilimumeirecómperier, quifquisaiiquot capita prima
tercij libri Petri archop diligenter attendent.
Libros de priëdidionibus Sc pfomimonibus Dei non
ignoramus plurimis in lóciS mendofos,&(vt apparetjmu-
tilos elle ; tame tfi haùd ira acqué cum eos in mantis legendos
acciperemus. Sed quum nobis cxemplaria corredio-
Lib. de
EccL dogmat,
e
G
Libelli de
incar. &
gratia&r.
cap.8.
Refpoii-
(ionic fu i
>ro mona-
his & c .
ü.18. &c.
ln tpiß.äd
Cttfiphoi
ra non