Munditia
cordis.
acceflerittempus hoc belli fitvenerit tempus pads , glodaa;
ccrno,qui regnat inTccula fecillpmra,Amen.
Canticumgraduum;: C X X V I I I .
SAEpeexpugnauerunt me à iuuentute mea,dicat nunc ifrael. Sa-
peexpugnauerunt me à iuuentute mea , etenimnonpotuerunt
mihi. Supra dorfum mcumfabricaueruntpeccatores,prolongaue-
runtintquitatemfuam. Dominus iuftusconcidetceruices peccato-
rum,confkndantur&conuertanturretrorfumomnes qui oder unt j
Sion. Ftantficùtfoenum ieftorum,quodpriufquameuéllaturex4- j
ruit. De quo non impleuit manum fuam qui metet, & finum fuum ;
qut manipulas colhgit. Et non dixeruntqui prattrtbdnt, bencdiftto j
do mint fuper vos,benediximus vobis in nomine Domini.
C O M M E N T A R I V M .
m • -
NOri patiturpugnam.nifi in iuuentute pofitus.Tu ergo
qui fecundum explanationem nominis Ifräel, J
videreincipisDeumper niunditiamcordis , pugnasne-
cefleeft vt dæmonum patiacis. Sed fecurusefto, quiafic j"
pro te Dominus pugriat, vtconcidacceruices eorum ,f i I
tarnen tu non ceflaueris præliari,vt poflis dicere:Non potuerunt
mihi, licet fuper dorfum meum fabricauerunt i
pecçatores, id eft, licet pondéragrauia tribiîlationum fu-1
per me ponentes, incuruauerintme , & grolöngauerint !
iniquitates fiias , id e ft, moras fecerint in afflidionibus
fuis,quibus me tribulauerunt. Dominus autem iufto iu-
diciofuo concidet ceruicës eorum. Habeant parte cum
eis Pharifiei & haeretici omnes,qui odiunt Sion,idcft, qui
odiunt Ecclefîam Chrifti. Fiant fiçpt foenum tedorum,
velædificiorum,quodpriufquam euellaturarefcit. Hoc
loco tedium velædificium nominat, quia tqaximæ partes
haereticorum ad perfonas alias vadunt , vbi quafi falces
feena fecan tiu m (acerdotum euadät, fed fie ibi antèquam
euellanturarefcent. Non enim implet manum fuam ex
eis qui metet verba eorumrnecfinusfuosimplentij, qui
mampulos eorum colligunt. Ex omnibus enim qui præ-
teribunt ab Apoftolis fandi vfque hodie fiue qui funt,feu
qui praeterierunt,nullus eos benedixitin nomine domini.
Li Et qui à beato Apoftolö Petro, aüt ab Apoftolis,vel à po-
Haretici ; fteris eorum benedidionem non accepit, &ficptebecu-
prineipes j ocujt quas decepic, quia benedidtionem vfurpauit,
maledidtionem incurrit, per quam priufquam euellatür,
id eft,priufquatn moriätur arefeit ,id eft,dum viuere vide-
tur in corpore iam in ipiritu aruit : à quibus nös feparati,
fidem cacholicam integerrime continentes, vitam iniie-
nimus æternam,per lefum Chriftum dominum noftrum,
quiregnatinfeculafeculorum,Amen.
Canticum graduum. C X X IX .
D E profundis clamaui ad te domine, domine exaudi vocem
meam. Fiant aures tua intendantes in vocem deprecationis
mea. Si iniquitates obferuaueris Domine, Domine quis fußinebit.
Qui apudtepropitiatio efi,&propter legem tuamfufiinui te Domine.
Suftinuitanima mea inverbo eius,Jperauit anima mea in Domino.
A euftodia matutina vfque ad noäemfiemlfrael in domino.
QuiaapudDominum mifericordia,&copiofa apudeum redemptio.
Et ipfe redimet lfrael ex omnibus iniquitatibiu eius.
C O M M E N T A R I V M .
POEnitensmeus in böno iam pofitus præteriros cla-
moresrecolit. Audi enim fibi virum fapientem dicen-
tem: Filipeccafti,-neadijciasiterum, fed&propriftinis
deprecare. Ille feruus vtilis eft, qui culpas fuas fern per recolit.
Non enimbonam patientiam & mifericordiam
dominifùi aliter memorabitur,nifi iuam impatientiam&
iniquicatem fuerit recordatus, illad feefeilludgefii, contra
luffionem domini mei. Domine if vellesconfiderare
contemptum noftrum, olim dele fies mundum, fed fatis
apud te propiciatio eft : propter legem tua fuftinui te Do-
mine.Nam recefleram à te,non te expedaram.fed lex tua
mihi dixit de te, duia nullum perire vis, fed omnes homines
jfibiiuagunt.
faluos v j t f Y k r f r r . P r o p c e r e a i u f t i n u i t a n i m a m e a v e r b u m
c u u m , i d e f t , v é n i é n e e m f i l i u m t u u m , q u i p r o m i r i i t u r a d
h o c v e n i r e , v t c o l l â t p e c C a t a m u n d i . H i c v e n i e t a e u f t o d
i a m a t u t i n a . C u f t o ; d i a v n a , q u â r t a p a r s n o d i s e f t . E r g o
p r i m a c u f t o d i a à v e f p e r e i n c i p i c . S e e ù r i d a â d m e d i u m ' n o -
d t i s a t t i n g i r . T e r t i a p u l l o r u m c a n t u s t r a n f i t . Q u a r t a v i g i -
l i a m a t u t i n a , q u a e i n o r t U m l u m i n i s a d i m p i è t u r , i n q u a
e u f t o d i a m a t u t i n a n a t u m d o m i n u m n q ' f t r u m à n g e l i p a -
f t o r i b U s n u n c i a r u n t , f e d n o s d i e â t n u s - v i g i l i a m r o à t u t i -
n a m l u c e n a f e e n t e m e m o r a r a m , i n q u a l u c e v f q u e a d ' h o -
d e m , i d e f t , v f q u e c u m f i n e r n a c c i p i a t f e c u l i , v f q u e t p h e
i p e r e t I f r a e h n d o m i n o , v e l q u a m d i u i p f e l i o m o e f t i n
c o r p o r e i p e r e t , q u r a e f t a p u d d e u r n m i i è r i C o r d i à . A g a t
p oe n i t e n t i a m , c e f t c r à p e c c a t o v f q u e a d v e i p e r u m f u i a b
h o r a m a t u t i n a , e x q û o e i i l l u m i n a t i o o r t a e f t i a l u a t o r i s .
N u l l o m o d b p e r i b i t f i c e f l a u e r i t à p e c c a t o & p oe n i t u e r i t ,
q u i a g r a n d i s a p u d d e u m m i f e r i c o r d i a , & i p f ë r e d i m e t I f -
r a e l . A l i u m e n î m n o n r e d i m e t . n i f i l f i a e l e m , i d é f t , n i f i b a -
p t i z a t u m n o n r e d i m e t . N a m f i f o r t e p e e n i t e a t u r i n m a i
l s f a c t i s q u i f p i a m , & i n b o n i s o p e r i b u s le m i r i f i c u m p r æ -
b e a t , h i c f i l f r a e l n o n f u e r i t , f i n o n b a p t i z a t u s f u e r i t , n o n
reditniturab iniquitacibus fuis. "Sunt enim quidam qui,
putant fe fine Çhcifto Chriftianos, cum homo quod bo-
num fecèrit ad honorem fuum fecifte doccatui ,quod autem
benècrediderit, ad honorem pertinet dei. Magnus
illeièruus eft,qui de honore fuq fortitergeifit ,& domini
fui honorem neglexit-, huicprîèponeturpeccatorviliffi-
mUS chriftianusVqui fe credit per fidem ad miièrieoidiam
perüenire eius, qui régnât in ièculaleculorum, Amen.
Canticum graduum. C X XX.
D omine non eff exaltation cor meum, neque elati funt ocult
met. Neque ambulant in magnis3nequem mirabïlïbus fuper
me-Si non bumiltterfentiebani-fèd exaltaui anvmammeam. Sicut
ablactatus eftfuper matremfuam,it a retributio in animant meam.
Speret lfrael in domino, ex hoc nunc & vfque infeculum.
' C O M M E N T A R I V M .
VS i t a t a v t f l g o f e n r e n t i a e f t q u a e d i c i C , i u x t a m o r e s
d o m i n i f a m i l i a m c o n f t i t u t a m . H i e c f e n t e n t i a l î c u t
i n t e r d o m i n o s & f e r u o s , f i c i n t e r C h r i f t u m & C h f i f t i a -
n o s , f i h a b e r e t e f f e d u m , i ü r e n o s C h r i f t i f a m u l o s d i c e r e -
m u s . I l l e c u r n d o m i n u s c c e l i & t e r r æ e f i e t , non rapinamarbitrate
eïl effefe aqualem deo, fed femetipfum exwamuit, & formant
feruifufcipiens d i x i t ; D o m i n e n o n e f t e x a l t a t u m c o r
m e u m . A g e l c r u u s i u x t a m o r e s d o m i n i t u i , c u m f i s n a t u -
r a h u m i l i s , q u i d e x a l t a r i s ? I u d e x i l l e r e f e r t u r h u m i l i s . n o s
f u p e r b i , i l l e i n g l o r i o f u s , n o s c c o n t r a r i o g l o i i ô f i , i l l e i n
m a g n i s n o n a m b u l a t , n o s i n m a g n i s p e r i o n i s a m b i m u s ,
& i n e o q u o d n o s a d o r a n t a u t d i l i g u n t n o b i l e s g l o r i a -
n n i r , f i t a m ' e n d i l i g u n t , & n o n r i d i c u l o a b u t u n t u r , q u a f i
i g n o r e m u s i l l u d ; O s q u o d n o s o c c u l t a t u m e f t v e n i e n -
t e s , i n q u a n t u m n o s l a ç e r e t a b f c ë d e / i r e s . N o s a u r e m e x ; -
h o n o t a m u s p a à p ë r c m , c u i u s i n f è p e r f o n a m C h r i f t u S cx-
c e p i c , & n o n a m b u l à m u s i n p a r u i s , i e d i n m a g n i s & m i r a -
biiibus lupernos , &c cantamus humiliter fenfire nos , Sc
non cxalrare animam noftram , immemores Apoftoli
hortantis arque dicentis rTanquam paruulilac concupifcite,
, vt.neocrefcatis, quod fi faceremus,ënèmusprofcçto quafi
ablàâati (upermatre lua. Agnofcebarin nobis fua nutri-
menta mater Ecclefia, & quafi abladkaro Ecclcliæ fuæ, ita
retribu ebat no bis fuç Chriftus charicatis efFectum.in quo
iperat Ifraël.id ëft,mûdùs corde, quia ipfe clt lfrael,quod
interpretatùr videns Deum. Spes enim eius àlranon eft,
nifi vc ad aipe.ctum diuinum attingar.’ T une enim
fatiabitur,cum ei apparueritgioria eius,qui
régnât in feculafeculorum,
A M E K.
E
!. Tim.i.
I' iicri.
Natus J
nhinus 4.
vigilia.
Sine C hr
floChri-
ftiani.
p i l X.
H
i Pet.x.
lfrael,id
jelt , deu
Gànti-
In T fa im . Vauidis.
Monetur
Deus.
‘Canticum graduum. C X X X I .
ME mento domineDatiid,& o'mnis manfuetudinis eius. Sicut
iurauit domino, votum vouitdeo lacob. Siintroïero in ta-
I bernaculufh domus me&fiafcendero in lectumflraù mei. Sidederb
fomnum oculis mets, & palpebrù'meis,dormit at tonem. lit requiem
tewporibuemeis donee inueniam locum domino yiabernaculum deo
lacob.Ecceaudiuimuseam inEffrata, inuenimuseamincampisftl-
ua.lntroibimus in tabernaculumeius, adorabimfts in loco vbiflete-
. r untpedes eius, Surge domine in tequiem tuam, tu&arcafanttifi-
cationis tua.Sacerdotes tut induantur iuftitiam, &fancli tui exultent.
Prqpter Dauid feruumtuum nonauertasfaciem Chrifti tui.
Iurauit DOminusDauidveritatem & nonfrufirabitureum,defru-
iiu vent ris tui ponàinfuper fedehi tuam. Si cuftodïerint filij tui te-
flamentum meum,& teflimoni a mea hac qua doçebo eos. Etfilij eorum
vfque in feculumfedebuntfupérfidem tuam. Quontamelegit
dominus Stirn, tlegti earn inhabit ationanfibi. Hac requies mea in
feculumfecUli,hichabiiabo,quoniam elegi earn. Viduam eius bene-
dicens behedicaw,p4uperes eiusfaturabopdnibus. Sacetdotes eius tn-
duam falutari, &fdnéti eius exultatione exultabunt. lllucprodu-
cam cornu Dauid, paraui lucernam Chrifto meo. Inimicos eius in-
dttam confufione,fuper ipfumautem effiorebitfahclificatio mea.
C O M M E N T A R I V M< .
MËméhtoÔomineÔâiiid , non vtabobliuionead
memöriam redeac. Deus ab homine com monetur,
fed docecur homo qualirër diuinitas vocis dele<äetur
humanis. V t depofi ta fericate, quae iracundias generar,
difcordias nutrit,fupetbiam gignitdub onus Domini raa-
fuefcar. Leue onus eft, porta man fueta : iugumfuaue, trahe
Chriftiane hoc. In te recordabitur Dominus | quod ad
portandapræceptaeius, nradfueturnpecustuum, ideft,
corpus cuum,& non rccalçitraritem exhibé^Chrifto.Me--
morerictui Dominus, fi manfüëtudihes tuæeius memçr
riam interpeflatione fànéfca pulfeuerint, fi profeciftide
manfuetudine,profice de deuorione: Iurauit, inquitjDo-
mino, & votum vouit Deo Iacofc\, Audifollicitudinem
v'quentis, & ita demum te partieipem pfallentis oftende.
Pofteaenim quam votum vouit Deo, non intrajt Utaber-
naculum domus fuæ,non aicendit ledum ftratus fui,non
dedic fomnum oculis, no dormitationem palpcbris fuis,
donee inuenireclocum Domino, tabernaculum D eola-
cgb.Sollicitudointegra &perfei5ta tamdiu eft Deo apro-
mittenteferuanda, quamdiu inueniat locum Domino.
Dominus «ternusçft,& locus eius temporalis non poteft
efle.Quid quærimus temporalialoca, qui æternumhabi-
tatorem inquirimus?. Si veio æternum eft,quod follicitè
& vigilanrerinquirimusperpetuum comprobatur j non
celfemus ftrenuiflîmequærere , quoufque quod q.uæri*
musinuenire mereamur. Quid tamen quærit Pfalmiftä
fandiffimus>videamus; Locum,inquit,vbi habiter Deus
IaCob. Etadiecit: Hanchabitationem,ait,audiuimusin :
Ephrateus, Ephrata.Ephrateus Helcanaqui caputregalium yolumi-
num tenet später eft Samuelis, inquo audi uimus vocem
D o mi n i, di centis : Sufcitabo mihifacer do tern fidelem,qui iuxta
cor meum omnia faciat,&ipfeadificabo domumj&ambulabit co?
tarn Cbrifiotrtaternum. Hancergo vocem quam-tuncin£ -
phrateoaudiuimus, nuncinuenimusinccpis filuæ^ vbi
paftorcs o ilium Angelialloquiltifunt,dicctes : >N unciamus
vobisgaudtum magnum,quod eritoWnipopulo, quia natuS eft vobis
indie DominuS, qui eSt Saluatof om nium, & hoc vobis fignuni
er it. inuenietispuerum inuolutumpdnnis & pofituminprafepio.
H tuc ergohabitationem vbi in sBternum habitat Deus,-
i ulicantibus Angelis paftores adepti funt : & non pafto-
res talium qualium pecuduriï^ fed ouium tantum, nee
dormientium i fed vigilantium : &c qui dortdormientes,'
fed vigilantes inuenti iunt.-neque négligentes* fedfollici-
cimeque remiffi, fed cimentes. Deniq; mde Angelus coe-
pioalloquijVbttimoris aguofeebat terrorem ; Nolite, in-
quit, timae, qqafi qui dicac,quia vigilatis, & eftis folliciti
circa gregem manfuetudinis, &pafcitisin campispedo-
! ris veftri. Ibi funt enim campi filuæ. Quia ergo euftoditis
gre gem vigilanter,perrio£fc'anter, ne ouem manfuetam,fi-
Ißibliotli. Vet. Patr. T0m.5a Parry.
ue patientiam j fiue charitatem, fiue hofpitalitatem, fiue
.caftitatem,6c caterasfociasearum , quaspafeitis verbo
Dciitjuia ti metis Dominugregisj Sc folliciti eftis; ne quid
vobisferitasluporuminuadac, iam ndlitcdmere ; quia
i&lis-paßor natus eft , qur animam fuam ponat pro ouibusfuis.
Nuncinterrogamus vos 6 paftores^dicite nobis ;fi ilnie-
hiftiis pnerumfieut vobis1 Angeli ihdicaruhc. Ad h ic illi
refpöndentes dixerunt.Tntroiuimiis iiitabemaculu eius;
adorauimus in lociim vbi fteterurfc pedes eius. Ccrte ia-
teriteminpraefepio vifuriperrexiftis, quomodo ftanteui
vos vidifie teftamini;Nos,inquiunt>credentes^ftantein
vidimus non iacentem,ineredulis Sc dubijs iacens & pan-
hisinuolutusoftenditur, credentibus Rex diadematuS
demonftraturiDcniquecantämCörufcationcm regi^eius
dignitatis afpeximus; vtnonauderemusipfumadorare;
fedveftigiailläadorauiriiüs, iri quibus fteterunr pedes e-
1 Us; Quid ergo terrain adoraftis ? Terram;inqniuntJan-
6tam corporis Iefu Chrifti,in qua terra nobis iunt oftenia
vcftigiaDei; duhi Virginebfcetiz aedicum videtemusin-
fantem, cui Angeli choros ducebanr, ccclo terracque per
eiim pacem forecähtäritesiHuicdicimusqüotidieiExur-
ge Dominc in requiem tuam.Requies Dei in Iefil buidens
Sc fpecialiSeft; inquoeftarca; i.arcänum fendtificarionis
eius, per quem Apbftoli funt induti iüftitia; Sc fendti omnes
exultant proptet Daiiid ferudni D e i, quia de fructu
venttis eius pofuit Deus fuper federii fuam; per quem cu-
ftodiunt filij eius teftamentum Dei,ideft,Apbftoliexfce-
AioreIudaefecundumcarnem venientes; quinon folum
cuftodierunt teftamentum Domini noftri Iefu Chiifti*
feddcreftimoniaeiusquaedocuit eös. Nunc filijeorum
Vfque hodie fedent fuper federn eorum; haben res & ipfi
fqluendi*ligandiquepotfeftatem. Hoc autem eis concef-
fum eft, quia reciifauit Dominus f^nägogam fälfiratis, Sc
clegit Sion fandtdin »fcilieet fidei redtae Ecdefiam, quam
pfaeeiegitpraefeiusin habirationem (ibi,in qUaeftrequies
Dei in feculum fectilfiin qua habitat, quohiam praeelegit
earn jin quavidux benedicentur in caititate, in qua pau-
peres fatiantur panibus pietatis: in qua facefdotes indu u-
turiuftitia,in qua fatidfci exultatione exultant, ih qua pro-
dudturh eft cornu.Ideo ficregnum Danid.Ipfaeft Jucerna
quae fuper candelabro pofita,lucec omnibus qui in domb
funt,id eft^qui in fide funt Iefu Chrifti,vt e contrario om-
nisaflertiQ prater hanc, lucet quidem in verbis, Sc habet
materias adcla mationis Sc admirationis humanae, fed fub
modio pofita no Jucet ijs,quiin domofefntjlbd quos inufe
neritfubtus modium. Subtus modium enim degunt,qui
menfuram rcäiß fidei Vtunrurinuerfam* qui funt inimici
iucernse , quam Spiritus fandtiis per Apoftblos parauic
Chrifto fuo Domino noftro.' Inimicos ergo eius induit
confufione anathematis, Sc fuper Chriftum florietfamfti-
ficacioeiusjper omnia feculafeculorum * Amen.
Canticum graduum. C X X X T I .
ECfequambonum& quamiucundum, bdbitarefratres in V-
num. Sifut vnguentum incapite , quod defeendit in barbam,
barb am Aaron. Quod defeihdii tn or am veftimenti eius, (tcut roi
Hermoti qui defeendit tn montemSioH. Quantum tlltc mandauit
Dominus benediftionem,& vitam vfque infeculum.
C O M M E N T Ä 1 I V M.
IN prime can tico graduum pofici in capeiuitate clarna-
mustribulancesadPeum, Sc exaudit nos. Infecundo graduum.
gradu ad motires oculos leuauimus, vnde venit auxilium
Domiuf, quo cuftodimur ab omni malo. Tertio.gradii
afeendentes venimusaddpmumDomini.Quartum gra-
dum aggreffi, oculos quos ad monices leuaueramus,rUnc
leuauimus ad ccelos; In quinto inuen'imus perfcquutio-
neshominum , & defenfionem Dei. Infextohatreticos
declinantes in obl{gacione,praecipit Dominus tradi.In fe-
ptimo gradu,fadi fumus l^tanresjqui fueramusante pio-
rantes. In pdauo gradu,. xdificantem domum fandam
non habenteinmaculam neque rugam, inuenimus Qh’riftum.- Ephefc:
Innono gradu vidimustimentes Dominum,&ambulan- )
tes iri vij's eius. Iri decimogradu pafTi fum us pugrias, & in I
adiutorio Dei vidoriam cepimuS. In vndecimö gradu I
C c i tantam
Matth j .
H
Cantica