Ss*
* Eed. ij. 8.
royqivs ppfïimc & bbt\p & malo a bîin o fieri i ncèrc|icicur
tfôbïsiudicare, qaia h6rum iu 4K !t t^ P fP eftfeA ruaa-
dumjomnèsii id'eft ,bon i& ;ma li, petfedli 8cimpeifedfci,
gentiles Iudæi| ftabtmus ante tribunal; Cfirifti,•'Êtibunàl-
iëdéseftiudicis., quæ in excello collocacur, qua iudcx
ab omnibus podic videri ,&C ipfeacculantes, Scaccufatos
ex eminenciloco pofiit incueci. Ita Sc Dominus Iefus
quafi in tiibunali (edebjt, quia 8c âb omnibus videbituty;
Sc ab ipfo omnium confcientiæ Sç caufié iudicàbuntur a-
pèteiihme, 8ceft fenfus ; Vos, qui àd inuicem fratresiu-
i dicatis, quantum it\ vobis eft Deo aùfertis poteftatem ;
! fuam. Vino ego, dicit Dominus, Hoc pfppriè iuraméntura,
j Deieftin yeceritefiamenco,fi dicitjfas eft, ficutatricn in
I nouo. Ipfè ènim prppfieviuic, & vita eft » quia mutari
| non poteft, euius çpmpar&tione mottuuméftyqüicquid
j.immucatipbteft, quoni^ni nulla creatura eft » qu^ ha-
i beat à le vitam, Ouontam mibi fleftetur omnegenu,& confit e-
bttur Deo ontpts lingua. Quomodo çrgo angeli , qui iunt
{piritus, fleétent Deo genu î pet infleiionenr geriuum
fubiedtïonem défiernusjntelligere, quia in iudicio 9m“
niaGhtifto fubdencur.' Fledtetùr ergo Deo onine.genii,
dümiomni^cteatu^ fubij^ièdurilli , omnis quoqiie lin-
gùa h6ràinürn; co.4 fitebitùr Deo , dum laudabit Deum
Pâtre mper Füium^uofi de,ele£lis tantum fentitur. Nain
deirnpijsidicitur; <j[bia ncffftjpeciofa laus inorepecçatotù, An-
gèli àütëra eo mo'do,quo^iuntincbrporeiiaudabunt peu.
yoxenimAngelprfim in laudem fui creâtoris ipfâeftad-
ro i rat i bîntimæ co n te mplationis.' Itaque vnufquifque noda
funtinundis.hominibus, & étant orania valde boria.
Bonum eft feripturæ concordare. Nqli tâmen cogère lu- -
dæûm àd tpànducandum hoc quod ^èrn it, (ed neque
cbmedas illud coram ep, ne tua libercaf blafpheinëtu t
âb il l oi Ns» eliregmmDeiefca, &,potus, fediufittia, &pax,&
gaudiuht in Spiritn fanfto. Et eft fenfus £ftujtum iatis eft de
manducandis y & npn .mâriducandis Vos difputare, de
his videlicetqua» inregno coelorum non erancneceflaria,
cura potins debeatis de iuftitia & pace,& gaudio fpiri-
cualyraâare ,v iüftitia éric in regno .coelorum , quia qui
modo iufticiæ opéra exercent, illi intrabunt in rçgnum
coelorum. Paxcrictibi^&gàudiumin fpiritu ian«fto,id
eft , illi qui modo pér Spiritum fanâiim illumina-
ti pâcero fe&ântur, & gaùdidm patris coeieftis toto nifu
mentis quærunt,gaudentesinprærentidelpicitualigau-
dio, & dé patrià coelefti. ^liter,iuftitia in illp règiio ërit,
quia nullus ibi alteri nocebit,encibipax, id eft, plena
. conçordia, quam habenceledi cum Deo & Angelis.Erit
&gaùdium ineffàbile de vifione Dei omnipoténeis inhis,
qüiGunque valet, debemus alios imitari & iuperare» Qui
emm inhocferuitÇhrifto , id eft , in iuftitia i paée & gaudio
{pirituali, in gracia Spiritusianéti, quæ per hàs. virtutës
abundat in habitatore,placet Deo patriy&probatus efl homi-
nibus acquelaudabilisj & laudedjgnus, quia non folurn
Deo placet,ièd etiahominibus. lta% quee pacts funt ft demur,
id eft, quæ amOrem fiatqrnitm cônièruent , diligenter,&
ftudiofë quæramus, ficuc fuprà de hbîpicalita,teîcriptum
eft. Hojpitalitateifr feftan?es y &qtu adificationts funt inuicem
K
ßrumprofit rationemre'ddetDeo, &eftfenius : OIudæi,& eufiodtamus, hoceft, deponamus omnem contentionem
génciles,qukv'ps iam ihùicemludicatis, curDeiiudicium i deçe melioiis vtilicatis, Sc cuftodiamus, quæ adædifica-
veftroiuäiciö præuenitis i & eius poteftatem, quantum i tionem noftram ,&patrum pertinent. Vc verbo , Sc éx-
in yobiseft, temereyrurpatis î hocjyobisiuficiat,quod : emplo, OmniqueconuerratiQnc noftra ædifieetur in no>
Ihufquifque prb ie ratibnèm eft redditurus, non fblum bis templüm Dei, & ædificatione fidei euftpdita fratres'
ojperum^rermdnu^ led ctiam cqgitacipnum\ Nö««'- J adhuçinfirmi in fidednobis fémperædificentur.No/i prô-
■ ÿfw^plmijiuicemudicenài^§ubàudiduiu.^tôryin_Deii^ I pter éfeam dèftruerè optic Dei, opus Dei incçliigitur homo
j diciùm minime ignora mus, hoe|iutemdiciturdèoccUl- \ carne, &animaàI)eo f ^ u s , iftud-opustuncdeftruitur,
j tis, nobele apertis^ fed hoc magis indicate rieponattsojjèndicur quando feandalizatur , quiiracundus efficitur, quod 0^
I lum0 tri,velfia»dalurn,td efts, hoern^xime cauete, & ma- mnimodô Deo'placet. Opus étiam Dei intelligitur
j gisdeçeinite , ne quis Yeâftrum malo verbo , aut peruerfo J chàtitas, qùâm Deus in nobis Operatur, vel pér quam
cxémplôbtfendatur jdc fcafidalizecur, vel hoc ftatuite, opus noftrum illi offercur , quæ tune déftrumir, cura
néjcaula cariialium ciborum ofteuiionem frattibus mi- frater à nobis fcandalizaciir. . Omnia quidem alimenta à
nus pérféblisgeueretis. Sciq yty confido inDominoIefiu}quia | Deo creatafunt pér iè, & in fiia,natura munda funt3fed ma-
tiihtl commune per ipfum erratum eft, nifiei, qui exiftimat quid lum eft hotnini gencili ,quipero]fendiculum manducat. Qui fi
commune effect lit commune eft. Iudæi cibosèx lege fibl per-1 ideo manducarindiffe^enreromniâ , vtfratrerhluum
miflos dicebànt tancummodo muûdos, qUibus-auteral Iüdæum fcandalizet ,;infirmum adhuc in fide, culpam
gentescommuniter vtebantur, communes, id eft, im- peeçati, Ócdife ndicu I u mfibi attrah i t. Bonum eft tibi o
mUndos app.ellabant, fi.cuc & Petrus ait : commune non\ gentilis nonmanducarecarnèm,&nonbiljerevtnumi neq3 ali-
manduçaùi, id eft, immundum.Inde drtit Apoftolus.Scio, ! quid talé, in quo frater tutu Iudæus feandalizatur ,aut in-
iôquiens, cogt{pfcô, & creflo in Domino lefu-^fiiîëi per
Dominum le.fum » qui mihi hoc'manifeftauit, quia per
ipfutnpihil eftimmundum creatùm , fed omnia munda.
ab eofafta lu rit, ficu|fcfip tumeft. Yidtt Deus cunfta, qua
! feçerat, & étantvalde bpnaMifi fórtemde^ velaliquiliber,
j quiexiftime^aliquod alinientuitt commune, ^d eft, im-
mundum eftè.,illi eft commune , quia immundum vide-
! tucëi ,&hôçfecundutneiusfenfum, non iècundum^qui
omnia fecit tibi.; Sienimpropterctbum, quemille'immùn-
dumputaçV Sc tu fiiadeis ci,, yt comedar>_/r4rn' côntnfiatur
tints Iudæùsînfitirms in fide. lam nonJecundùmcbaritatem
ambulat,id eft, non habeschatitatem, quia norldiligis-
ftatremi tüum, ficut te , JSolfcibo tuo lÜumperdere, dando
oçcafionem ofteiidendi, Sc feandalizandiprs qiio Cbriftus
mortuiueft..Tcitic en i milium perdit?, Idum animurnillius
fcandalizasj-qui ödendit Deum, dùm cohera te irafeitur,'
qui esproximugeîcis. Porter go blaffhemetur bor.um noftrum i ' prohibitis camibusvefcuntur. Vndè plùrimis offenfio-
Bonum hic yel alaritacem poflurnus itttelligerè, qpa de- I riem générant, bonum eftèc non eomedere , qiiæ mi
Sup.c.n,
fimtatur in fide, dumfuades.illi,yfcomedat cibos,quos
immundos deputat, ycl dum conrnftas-euin ex hoc,
quodin praeiehtia illius illos cibos comedis quos ille abominatin'.
Mandueafe carhem, & bibere vinum nec
bonum eft > nec malum, .ied medium , fimilitet non
mandneare carnemV&nonbibere yinum, nec bonum
eft vnec malum, (ed medium eft- Quia multi {unrriufti,
qui cqmeduntCfltrnetif , Sc bibunt vinum cuin iobrieta-
te, & fnulti fu n t pagan or dm, atquebtereticorum, ma-
ximeque hypocritiarum , qui non manducant carnem,
neqiie bibunt yinum» Sc tantenfnoniiuftificantur. Ta-
men melius eft abftiner’c a.carntbus, & vino in prxferitia
Iudaei'credentis, quam inaliqubfeandalizare. ;Pbteft 8c
gencEaliceE deomntbusihtelligi, qui cauia abftinentix^
> e l ieiunim:um fcabdalizant piufimos , veleerte , qui
caufa gulbfitatis , aut etiam qui fimplici animo diebus
Bemnsdiligëiç piÔximùmi vel fidem , qua credimus o-
mnia eftè munda', 8c qua habémus libeftatem ntandu-
candi o m nia. Non ergo blaiphemet’ur ,p eq j reprehèn-
datureharitasnpftra.vtinficötp'-fratri Iudib; nonexhi^
beatur» yel iio^; b 1 ^phemëtur fideSV Sc credulitas, qtia
nus caute peragunr. Tu fidem'bqbes ? penes temetipfum babe
coram Deo. Non de fide S;Trihitatishicl.oqnkur, ied de
■ fidevqua credimus omniaefle munda iuxta quod fupra
diximus. Gen.tilqm alloquitur: Ogentilis babes fidem
penes temetipfum., id eft, credis in cordetuo omnia'efle
jjbertatem'accepimu&comedendiomnia. Tuncblafphe- ! munda, Sc àdrnanducandum licita » habe illam coram
maim r Iibertaè « ® ftra ,^ÿ^ndpçôgimüS eos-, qui aliquid Depin corde, non in æftimatiorièverborurn,&: iaâan^
immundumputant,nobiicum cômederpipfum, qüod I tia,nealiumicandalizes,dicenstehaberçpotçftatemb "
hbr&nt, npbisifta libertésbonumeft, quiaomhia mun- I mnia comedete. Beattis eftiliegentilis fquinonwMcqU
q u 0 i^ip, ^clxe n d ir « « i fiium n on' gent, f f Psopter qupd &/ibip.ëdiebar plurimum ventre Àd vos I &
I ...... .
■ bßhifinbu KgiQmbus>cupïétaUmaufein babensVeniendi ad.yosex
iptiltis iamfucedenttbus anuis i % cum in Hilpanidm proficifci
diTizauit in ea quad f rob At-omnia efie mund^ vfieam5
dieiem in.>h^ppat>t&eft£;gentfi>s:''Coiujs conlcicncia non re-
pielieudU'iliiim^, quoufratfcinniu m |®ceuni icandali-
rziiiii vt illunacbget.et ad mauoficanailm'caTness'-illede-
.teltabatiir, !'ed ncque in pradencia ill ius com edit ali-
qui'd, qupd ilIcTabborrebac ^iCefiipie'ontniav probaret
Sc cdgpp(<;eret o,riinia:cfle munda v Q“ i autem,dtfcerni't,
id eft,qui difudicac, 8c fiejt diffei'entia™ cI c>bp^.mundos
i Sc immundos boftqtiam ad fidem venitificut Iu-
datus munducauerit, damnatuseft, quid non exfide eft,qiria
iniidelitfcf agie non credens omnia munda elle , hp"c:di-
ciK- Si quilibet genttlis ad fidem veniens c.ognpQetit o-i,
mqiaeftemdnda, Sc poftmddumfeceiit diffemntianl in*-
ter cibitra , 8< cibumvdicefis alios'niundqs, abbfqui^iimf
mundos y fi manducauerit poftea cx illis a b is , quos ’immundos
reputauit' damna^ipnem fibi;adquirit,qui^|i6n
agicfideliter dubftans in fide,;8cea Comedensy'qux imi
'munda dicebac ah j scorn e d en ti bus, j qti'o d non firiepm-
nia munda a Deo tacla. Omne tiincm : fubaudi,quod ad
mandu candu m pertinet, Sc 'quodnon eft exfide, ideft, non
creditur efie mtindum a Deo fa£tumfimandbcaiierit,
peccatum eft, quia quod imrniihdam dixit , hoc maridijca-
liit. : :'x ; '
- C 'A P V T XV,
Eirmiores debent infirmorhm ferre oc fubleuate irnpeir-
| ' feiftioncssnon fu^.fed proximprum vtilifaei aorau-
^ - tuaipacr lludentes. Chriftus iukta facias pattibns
>v; ' i''p'romiffidhes prtedicauirXudteisi 'Gcntibus veto ex
i | | : milericpydia'Apquol^, non prteuijs promffiioni-
,, bus. Excuiat le Pauhis;, quoddiberius.Romanis
| ■“ icr'ipferit j'tan quam gentium Appftblus,oftendens
a , quo mod o tic hpc m uniisexeouutus tdicensjcfu od
ad ipfpsquoque ficventurtiSjVbidaradt aMacedb-
i I . nibus eleetnolyndm e 1 argisus1 fuerit lerofolybiita-
•nai.Ecclefiteypecens vtpto ieiriterlm ofent.
mm.bu/
4 *' i
S&A
[’Cor.Cbso:
6. M
w m
i l l
; 9'‘ - à
w H
I io.‘ -fim
I ® ;
W & M « t. '4^
Ifa.u.c.
&
wm
: D
I S B
111 I
■ mm
cccpcro, Jpao quodprateriem vydeam vos 'a vobis deaufiar illufm
ft vobbjinmiimex parte fruitus ftiefo. f bluvc igitHtproftcifcar
in leriifaiéni<miniftrarefanftM‘ 1 4JPfobauenmt enjty, Macedonia
:\ &ïficlMÜiç0 tit/fiem aliquant facere inpduperes fdpiïorpm yqui
fient in Iezufiileihcffc pjtfcmteninietsrifir debit ops funt eotutn.
& in carnatibüs tntttîftrare iUfi. u j : Eopiigiiur cum confuiumdite-f
ro y &dftignditero eufruttuiti bijnc, iper vosproficifiar in Hijj/a*
niarni ^ Scio^temmontamvemtns^a^os * |nabundantii be<
fiieiiüïon'isEiidngelij Cbrtfti' vetiiam. Obfictà ergo vos fratres
pefpommm | jpbitus,
vt ààiûuetjsmew orationibus veftrispro ineadDeum-, f vt libérer
ali.ïnfidelibüS) qui fttht in ludaHi & ùbfeqiiÿmeipblatio àcfê-
ptafiatinlerUfalemfanftu, f Ptvènihnàdyostngaudioper-vo-
lùhtatem Dei, & réfr'tgerervobifcum, t autetnpactsJit cum
omnibus vobis, Amen,
E bonus autem «s^egpvidélîCet, & Coapoftoli méi,
alijque crédences firmioresinfide, qui audimus o-
mniaeflê munda ^ïmbecîüfiatesinfirmorunt füftiOere, id eft,
" infirmicatcsfideiiUptum^qüiadhuChonçrequntpmnia
pile mund^,8c ad ma n;d u can d dm liçita, &non nobisplace-
re, (uifcâc n apfcilicet ill i sy efcico m münibuscibi^jvel éo-
ram eis eder-jp i 11 Ps, qû o si! H. a bbfbr i;é n t. Vnufqtiifqüéveftrunt |
proximo fuo placeat in bonum ad stdificationem 6 dei. V c ver b o,
8c exemple veftro ,o m ni q uec onue r fa ci p n e ædificencut
illi in fide , qui àdhuclnfirrhi fiinf. Etenim Cbriftus'nàiPfib'i
placmt folummpdo , (èd illi, de qiioiplè dixit : Qftaplâcitd
funtei,factofemper , 8c 'bonis hofttmibus*,^ ficutfinpttini éft
lmproperia,idcll, conuitiamaledi(5tionis , blàlphpmiæ^
decrablibnes improperamium tibi\p.pàter cecidémnt fupef
me. W ox Ghrifti ad patrçin de improperijs dudæorum,
quandp ergp improper|?banc filio dicentes, Saiitaritanus
es , damoniüm babes, 8ç Cæterâ taliayfcdipfa impcbpériaïu^
pér G h r i ftu m ce ci derü n r, qpia vfque ad mortem perfecu-
tifuntillùm.BeneérgpdixicApoftpIusnonfibipIacuit,
DEbenmautein nos firmtores imbecillitates inftrmorum fuË
__| qtïiaipfe nonquæfiuit fuà, (edpatris,Scnoftra,' ficutipfe
ftinere, &non nobisplacm. f Vnqfqüifqüeveftrumpro| j (ïw\t,Nonvenivtfactamvoluntaterpmeam,fedeiu$quiniifitnie,
.Xtmofilo placeat in.bonum, afixdïficationem. f EtenuU Cbrï- \ ii mi liter nos non debemusnpbisplaceréyneqipropriam
vfttis , nonfiaipi’.ctiit , fedfient fi riptnm est'. ^/Improperia tmpïQ- '’ vpruntacem quiErele,fedDei &fràtriim. >'
perantmrn ttbi cecidenint fuper me. f Quacunqtip enim fcriftà ï Quacunquefcupta fitntadnoftram dpftrinamfcriptafunt, vt
funt,.adnoftraüidottnnawfcripufuni : vtper patientiam; & j perpaiientiam, per cphfolationemfiefipturarumJpembabedmus.
'confûlÀtionem ficrtpturaruni,fpembabeanm. | Deus duiempa- lungitfe ApbItbIusomnibùscfedéntibuS , & Vült often-
tiènti&& folatq, '% [det'vobis idtpfumfapere in alterutruni fectin- dere ornma ^ quæ irt diuinis libriS Icripca fpht , non pro j
dum lefuni Cbriftum : f vt vnamines, vno .ore bonorïjicetis _ ptérillosiefieicripta^y quorum gefta1, & râaa ibi ftartan-
'Deum , & patrein üomtnt iiofiri lefu Chrifti. f Propter quod tur, quia illi nô erant eale6turi,qui iam olim mortui Icic-
fufcipite inuicem , ficut & Çbhftusfufeepit vos in honorent Dei. ; banc ,(èd proptei; no (tram falptem, Sc futurbrtim /y t hà-
f Dico enmClmflumïefümminïllfÙrhfuiftecïrcumcifipnis prp/r
tes dutem faptr mifeticprdia bonprare Deùrn ffièut ficriptufyâft:,
S . pYopterea confitebor iibi m Gentibus Dopitnéf & nomitftMo
\ cMtabo.'f Et. iterunt dicit'WLatam'trii gepes eu m plefi0 ïià'.
f§j| Etiterum: || Laudateomnesgentes Dptntniim :■ & tnÿgrufi-
cdteeüm oninespopuli. J \ Etrurfiis lfaias;dit : * Erit radjj&teffe,
&quï exurgetregéregéntes, ih eufiigentesjberdbuntt |ti ffîeMqüp.
’ temjfiet reptidt vàs in omnigatiaio &paee.w credence : vPabunde-
tuinjfie, & virtfiteJjnrttüs fantti. feGrrf«« futit dutem fïàtres
! met & ego ipfé de vobis,quoniam & ipftplemeft0 àûeftïi}tip,repîeti
! omntfcKmtd fita vtpojütu âltpxMrùidmenere.' f . Audàcitfi au-
j iemfcnpft vàbfifrÀtm expdrtedtdmquam m meinpriatn vos re-
I ducens: propter grat lâmfqui&datae ft mihiàDeo,f vtfirti tnint-
I fter Çhrtjti Èéju-t»g^t0 sfdp^'tWins ÈuangeliundDèi | | v.1 fiat \
pblaiio gentium accepta, &]amiftpata in;lpirftii fahfiio. TfEa-
I Pepifuurglorianpi 'dppbrift'6ttfii apDeumç^^qnenimaudeo a-
12.1JV
mm
i 6ß
• mm ï .Cor 9 f t i
i F
31 *
33*
Beamiis, vbi pofliplis exempluim fidei, bonbriimque o
perum fumîrëv&vbi pb.ffi m lis cögbolcere, quïbusppe-r
ribus pla^atuf Défis,. (8^ u i b us/ad ÿîn dfbtam j>r p u oCç|u;b,
videlicèt4; quomp4p, 3ppettehdæ victutés , Sc reipuenda
vicia, & quabcëf pafiënces in^fide |Sc fpem.habeârhusv
Qa,id enim pïofuic À btà'hæ, quodicriptic Mbyfes illum
o bediente rft fuifle, &qiiod 1 a.udauiç.ill u;m Deb piacüi fie.
Qijæcunqüeinquit.lcrip?arudtiplé^e Moyfi,& Prbphë-
tiSij & Pialmis fSc rejiquis fcuptuus, a4 :noltram acr<âri-
nam fcriptd^intjVC nos indp db ceâlb U r, qü i adifide m ve-
ni£nusi Qèbtnodo îytper parie n tia m ^ræcedêncium pa*
ttùm edopti patientei| aduerlà huius læculi perferamùs,
Sc per conibla||Onem feripturarum (pém habeamus ,- id
eft.expèétationemfuturorumbohoritmteneamus. Vi-
•deamus ‘quomodp pert|fieant ad noftram doiârin^m ea,
quæ icripta funt inferipturis diuinis , dlhm lé^imuspopn-,
,___ ___ _ __ JH.....
.hijuid loqui eorum., qticC penne mm ijfnit Cbnj-us m obedmiuam duddum Pharaone, ScÆgybt^s fubmerûs,àiquam de pe-
geutitm, e.if4^tàm, manna de 1 <^^gi t u m , 8cpbftmulta
I, !-/ƒ•(/; u’ Spmius.fi/icti lit ai) tab l ’èfujalem pér çirçiittum vfque ad i prælia, quæ contra eos ciuilitèr peregerunt terram repro-
lllyricum npleuenm Euangdmm Cbrijïi. .-f Sic aut cm prxdicattt J miflionis ingrefsii, debemus inde doccri,‘î?<: docere,vt per
;;Euangetiunidoc,mnvbtnMin0 se0 É ^ î d a U e n u m ^ '
• fiindanicntum dfttftcdmn vjedjicut fi riptum e ft : t *> fatbits non j p mm uni , .qui conletratur riibpre langninis G hn fti , per
eft annunciatum deep-:, videbunt : cr'qutmn mdÿrutit, tntèlli- Pnaïaonem diabplumiperÆgyptios, originf.lia p^càra,
ioan><$. ||| '.G I '