'
r i s,e ri m us ,& nos ci co h icr e des, q u i a fulgebi musjfi cut ipfe
fuliit in monte,' & non folum in gloria cri’musei cohiere-
des, fed etiam in poreftate, ficut ipfe dixit Apoftplis. Cum
federitFilm bominis infede maieftatis fu* , fedebitis & vos fuperfeverbis,
fedeodemfenfu itaexponitdicèns,habet,inquit,
homoefle cum lapidib. viuere cum arboribus,fen tire cum
ariimalib. intelligcre, id eft rationabditatem habere cum
Angelis.creatura enim, id eft omnis horoo viuens incarne
vanitati,ideftrnûtabilitati,mprfëliraci arque,corruptioni
fubie&us eft non yolens,.quia (ponte quidçpeccàüit inPa-
radiloï fednon fponte,neq;yolens,fubie6biseft mortali-
tàitiÿ&poenæ. Verbi gratta fic-ift latrô, qui (ponte,cômittit
fuminijfed non (ponte fifipendicur, 8clicet ipfenolletjta-
menjiibië&ùs eft vanitati.- Propter eü,id eft propter iuftü
omnipocencis Deliudicium, qui (ubieeiteumirtlpe liber
rationis,&:vehiæ.Nam in hocbftenditur De us omnipotés
elfe iu (tus, quia eius peccatum non dimifitimpunitu, 8c in
{.loan, j.2,
I ??■
c
Mat.i 5-34
desduodecïm iudicantet duodecimtribus ifrael. Quid pluria dicam?
qüicunq; Filius Dei dicitur, efficitur & naeres, quap-
cunqy Dei funt.vciqi &ipfé mèrebitur accipere.Jfta omnia
cum (ecuritate éxpeftare poffumus fi fecerimus» quodie^
(\nit\ic,Si tamen compatimttr. Subaudi Chiilio,vteónglorifice-
mtircum Ulo. Quodëft dieere tune mcrebimur cohxredes
Chrifti in gloria efte, fitalia patimur pro amore nominis
eius neceifitate ingiuence, qualiaillepro nobis pertuliti-
mitanccs eius palfionem & dile&ionem, iuxta quod Petrus
dicit, Chriftuspajfuseftpro nobis, reimquens vobis exemplum, J hoe pr^dicatureftèmifericors,quianon ftatim illum peni-
vtfequaminivefttgiaeins. Hic oftendit Paulus noneftènó-.j tus damnauit, & occidit, fedreferuauit adpcenitëntiam
ftrum lèruitium firaileDei beriëfipio. Exiftimoemm., quod j danseifpem vitae, & liberationis regreflionifq-, in gradum
«o» funt condign* p a f to nes huius temporis ad futuram gloriam, i priftinum vt expe$et illud, quod in fequëhtibus dicitur.
quareuelabiturin nobis. Si qüilibet höhiinnm omnia prasce-,j Quia i&ipß creatura,id eft homoquilibetcleótasfliberdbitur
ptaveterisj&nouiteftamentipptui(fetimplere,&omnia in dièiudipyaferuitutecorruptionis,in libértatemgloriAfilmum
genera tprmeh.tprumperferre,carceres videlicet,aculeos,: Dei. Homo inprasfenti feculo politus lub (èruitute corruvincula,
vftulaupnes,lapidanones,crucifixibUes,frixi6nes ptionis,s&.mortalitatis:eftpefttus, quia Tubiacet mutabiliin
(artaginepef miilta curricula teporu m, nequaqua eftèt ■ tatj»& vitijs, liberabitur autem in die ludici j ab o mm fibee
dignus gloria fucura, qüa percepturi fun t ele&i. Quaerit a- morcalitatis,& peccati, quando mortale corpus accèperit
liquis,quare? Ideo vtique,quia ifta temporalia funt,illaa:- ; immortaliratem, 8c corruptibile hoe incorrupeionem, &
terna. Qua: erit illa gloria, qua fulgebunt ele&i, iïcut lol p tranfibit in libertatem gloria filior um Dei, quia erit fimi-
in regno Patris (ui, & erunt, ficut Angeli Dei, cernentes j lis Chrifto in gloria , 8c in libertatem Hliationis adopcuue,
prasfentidimum omnipotentis Dei vul turn ? Iuxta quod j de qua Dominusait ludxis. Si vosfilius liberauerit-, verèliberi
Ioannes dicit: Scimus,quoniam cumapparuerit,fimileseitnmus, mrw.Poteit & differentia eflè in hoe loco meer cieacuram;
quoniamvtdebimuseum,ßcutieß. Namexpeäatiiycreatür& reue- 8c creaturam. Napaulö(uperius vbidi/itexpe<ftacio crealattonemfitiormn
Dei expert at. Creaturam in hoe lo co appellathominem
, quimeritó creatura appel lat ur, quia yi-
tio fuo amiiir imaginem , & (imilitudinem omnipotentis
Dei, qua habec anima. Ifta ergo creatura,id eft^omnis ho-
mo lïdelis, manifeftatidnem iiliorum Deiexpedat, vtap-
pareat, quodpromillum eft, quando iplare manifeftabi-
t ur, qui unt fiuj Dei,quoroodorenemus in (pe. Eccleha li-
quidem in pradenti permixta eft bonis, 8c malis, omnefqj
C hriftu m clamant, 8c non apparer^qui (int filij Dei füturi
in re. Cum autem Chriftus venerit ad iudicium, 8c lèpa-
rauerir agnosab haedis, dicens iuftis: Venttebenedicti Patris
weijtuncreuelabitur, qui (int filij Dei in re. Quod ergo
dicit expectatio crea turse, hue expeiftatip noftra rcuelatio-
nemfiliorum Dei expedat, tic videntur hxc verba fonare,
quad aliudnt creatura, acqj aliud filij Dei, cum vnum fit,
fiedenique (blici fuat homines dicete, yidentesiihprxfen-
tia fui multos colores per diuerlavafaordinatos ,expeda-
rjo, vel expreflio iftorum colorum manifeftationem ima-
ginis expedat, cum (it aliud imago,8c aliud colores. Vany
tati eriym maturafÊiecta eft no volem,fedpropter eum, qui fubiecit
tam infpe. Inhoc loco etiam,in fublêqucntibus,vbi dicit A-
poftolus, quod omnis creatura ingémifcit , reprehendit
beatusAuguftinusacuti(IimcOrigenem,quarem hoc nomine
, quodeft creatura , comprehendcric non folum bc-
ftias ,(è d c t iam fol e m ca:teraqtfeïydera,8c A ngel os pari ter
cum homine,dicens,omnia vanitati lubieda e(fe,öc quod
maius eft, in ge >m fcerei nfii o curfu, 8c operatione. Sedli-
cetquxdampoifint mutariin melius, aut deterius, ficut
Angeli quondam potuerunt, licet rnodo non poftint illj,
qui Deo adh<erenc,aut qux pptod.a lascicia in tnfti tiam co>
uérti» vt homp, velcaeterae omnium rerum creature com-
pamtione'omniffbtentis Dei, qufiemperidem eft, vanitas
tint,ficut dicit Eccletiaftes; Vanitas vanitatum, &omnid va-
nitas, tarnen non ideo,omnis ingemilcit ficut Angeli Deo
adhacrentj^s,, qui iamimmutabilef(un?^e.<ffï, ficutEze-
ehieli monftrarumeft in Criftalló, qupd erit (uper capita
animaliu m , & fi cut illa, quieirraci oitabilis eft, vel anima
caret. Qgaprojkercreatut* nomine debemus intelligere
?uominem,qui cum omnibus creaturis quandam cornmu-
nionem habet,quia omnis creatura in tria diuiditur. Aut
enim corporalis eft, quöd poteft rëöueri a^volui per lbca,
autpftaniniaris ,qu2eanimaviuificat,auteft fpiritualis, vt
Angeli,qui raticfrie vmntiu;,homp ergo in hoe, quod corpus
habet êoniungjtür corpotalib. creaturis per animami
Anima vegetantibus pet raciortem, qua difeernit inter bo-
numj&malumfpiritualibus.QiiodBeatusGregoriusalijs
turjefiliorumDei,reuelationemexpcdat,fidelestantum-
modo poffunt intelligi, qui iam ctèdobfnt, hic verb, vbi
dicit ipta creaturaliberabituraferuitutecorruptionisinti-
deles intelligi po(fiinc,qui n^edum temporibusApoftoló-
rum crediderant.pr^dcftinati tarnen erant ad vitam,ynde
8c poftea cred i de run t. ScitHus enim, quod oénis creatura % i d
eft omnis homo ingémifcit, & parturit vfque adhuc. lnhoc,vt
Beatus Augultinus dicit, nó eft Origene« fequendus, neq;
fequaces eius,quia omnemcreaturam rationabilem,&it-
rationabilem corporalem, & inqorporalem comprehen-
dunt.Noneriimomniscreaturaingemircic,v,tilli-VÓlunf,
fed homo, qui cum omni creatura quandam communio-
|nemh'abeteoraodQ,:ytpaulo(uperius diximüs.Omnis,
inquit, creatura, id eft omnis homo ingémifcit, afïligitur J
triftatiirin dolorepn fame, infiti, ih frigore, 8c nuditate,
in carceribus,&parturit,fiue,vt meliushabetur,inGr^co:
Dolet in mültis anguftijs vfque adhuc , id eft vfq; in diem
iudicij , 8c quamdiu dicitur adhuc , vel quamdiu dicitur
hodie,femperfubiaccbi:cteaturahumanaanguftijs&do-
loribus. Illi autem,quiiamregnant cum Dep, 8c quotidie
tranfeunt ad requiem fempiternam, poftquam ab huius
féchlixrumnis liberan tur, non imgémiféunt.' Non folum
autem iö<*,fubaudi creatura, id.eft non (blum,credentes, &
non CtedcnKsingeniifcunt,& dolentin praïfenti vita, ƒ«(
j&nosipji, fubaualApöftpli, quiperfeiftioris fidei fumus j
primiim fpiritus habentes. Dolemus, & ïpft intra nos gemi*
mus in corde, & mente fuftinentescarcercs,pemmas,ege-
ftates,multafq;anguftias,&afïli(ftioncs. Benè,öc conueni-
eoter dixit.Nón fol u m a|jjingemifcunt,(ed& nos Apofto-
li primitias fpiritus (anÓli habentes, quia ficut illósprimos
elegie Deus, itaptimiacCipere merucrunt (aniftum (piri-
tum dié refu rreclio nis, quando dixit eis » qccipitejpiritum
fanftum.. Diequoq*,Pentecoftes,quando in linguisigneis
venit fuper eos fpiritus (an^üs , vel etiam primitias dixit
(piritus.id eft qui maiora dona fpiritus fanbU acceperantin
praedicatione, vt omnium gentiumloqueieatuc linguis,
in miraculk'quoque , quibus pr* omnibus morcalibus
.abundances gloriofi extiterunt.' Lcgitur eriim in a«5fci-
bus Apoftolorum , quod ponebanc infirmos, 8c mor-
tuos in plateijr-, vt veniente Petto faltem vmbra illius
yenirec fuper illos , & (anarqncur. Beitum quoque An-
dteam legimus Vnodietiiginta, 8c eo amplius mortuos
/üfcitafïc. Primitia? fiquidem appellantur optima quaïqj,
&cariora,ficutinlegchabetur. Offeres primitias auri,&
argencitui Domino, id eft, optima, 8c caribra, re enim vc-
raitadignum erac, vtper quorum miniftcrium doiftrina
euangcj
euangelica & fides dominicä per quadrifidunvoibem d if
famabda erat^maiora donaSpiritusfanóbacciperent. A- j
liter , nph folum, inquit , ingemifcunt, (ed etiam nos»
qui pnnntias ïpiritus'noftii, ideft » rationabilitatem, Sc
deuo tib riem me ncis n pftrjc. Deo ia m ha be riius óbla tam
in holocauftum»quodignedileólionis Dei 8cprpximi arr
iuc.nAt d e t t de qtio.ugne Dominus ait, ignem veni miftereinter-
ram, & quid völo nifi viardeaif ? Nunquid primitias mentis
fu£B,idem Apoftêlusnon habebat Deo oblatas, qui dicér
i. qfojfi bat,mentefteruto legt Dei,carne autem legiptccati. Apoftblus et-
enimrationabilitatementis, &intcntionê feruicbatlegi
I Dei corifentiendo<?i inhoc, quia nolebat conciipifceritias
1 carnali fubiacere, cärne autem 1 péccati, id eft^cori-
Wver.rf fiietudmi mal«, qua
I filiorum Dei, redemptionem coiporis noßri. Qusftió oritur-in
hocloco cum Apoftolusin fijperiotibus löcis hpius epi-
ftólte dicat, ipfe Jpiritus teftimonium redditjpmtui tioftro, qtiod
M g É 13 fumtfsfilij Dei , & alibi, Chriftus nos redemït de malediiïoiegis v
« quare modo dixeric, expeärare nosadoptionerp» fiueelebtiorienifiliorüm
Dei, ötredempdpnem corporis noftri,
j id eft.totiüs eccléfi*, qu * eft corpusChrifti, qusftio (bl-
| 24» i üitur in (ëquentibus, vbi dicit Apoftblus ^Speenimfaltiifa\
Ui fumus, in (pe quippe iam filij Déifumus omnes cceden- I tés-,&réderripci paflioneChrifti, fed ädhuc expetftamuS
Vt quomocfó fumus, & tenemus in fpe quandoque fi-
musj»v& poflfideamusin re. Omnes quidem crederitesfi-
! dem habemus, qupd'firoüs filij Dei, & fimus redepiptr
fanguinepaffionis:eius,fedrionprbderitaHjspgifibeius, I ^riifrelc^is.qui&filijDeierunt, ficut,Ioannes dicit.G/wrtßmifilij
ad falutem attinent nbfixam.' ;Póftulare ' éiiam ;dii.mff
pro npbis fecunduni alios doótorës, ac ge mere , quia
quôfcùnqùe gratia fua replet poftqlantes facit, & getné#
tes prb fuis reatibus, & alibrutn ,velqüi diftcrîimurà R e gno;
Deifumitsmqdo infte, &nondumappamt,. quid eri-
nm inU^nwautfiiïjuoniawcum apparuerttfimleseierimus,
; quoniam videbmiuiéum ficutï'eft. Spe ènirn faiüi faftifumus,
I, fieüt eft fidés crèdère ea, qu* non videmus, ita fpes eft
i expeiftaiio fiuüroruin bonbmm- Per.paffionem enim
^Chriftirederri|)ti(irmus in (peeper baptifmumaccepimus.
remi
Qui gemitus berieinenatrabilesdicuntur, quia nemo
p.oteft enarrare, quanta Compuruftio iri cordïbusfi-
; delium eft, vèl quanta remuneranone digni furit coram
Deo i Qui autem ferutatur corda, feit quid defideret Spiritus :
quia fecundüm Deum pöftulat pro fànftïs. Deus pater cri m fi-
lio fuo -, qui omnium arcana cördium,& feccétorüm non
felum hpminrim» fed & Angeloriim pénétrât,, feit, quid
defideret (piritùs (amftus , habitant in cotdibus nde-
lium fuor.um,, quiavnius feiend* (ùrit^vel quidnos de-
fidërare ,faciat., Poftulat quoque fecundum^Deum pro
famftis, Quoniam ea facit nospoftuläfe » q u *& Deopîa-
ceant, 8c nobis vtiliafiint , itâ vt diçamûs pbfiti in ora-
tipne. Deùs æterne} qui abfeonditorum, & futurorum
ëscoghiror, ficiicfcis nobisrieceffariUm e(fe,"& ficuft tibi
placet miferere noftri. Dëus ergo ldqüiturfirieftrepi-
tu vpcis, cum ribbis tâcere videtur, quia & videti cum
non videatur; & hæc petit * quæ feit Deo patri placere,&
nbbis prodeftè. Vnius enim voluntatiseftipfe , & Pater, t
Scimus autem quoniam diligentibus Deumomnià cooperanttir x8:
inbonum, ijs, qui(ecundumpropofitürfivocàtifuntfanât"Midi- j
liguât Deum, qui mandata.ëiüs. cuftodiunt,&Ceruanr,
■ fiéut Domirius dieft » 'fi. quit diligit thé, fermonem ineum lt>âh.\.t\
ferudbit. 'HpÇ dicit £<|üia diligentés Deiifn, 8c mândata
eins (ëruanres , ôç^qüi fecundumrpropôfitiim j fiue præ-
deftinàtionem omnipotentis Dei ad hóe vdcâci fuht', vt
fanctè viuendó (antfti (inc > fi qüando aliquid inepte ,
aUt imperitè coritra fuam vtilitatem petârit, iicrit Pau-
‘lus, &filij Zebedei Deus'omnipotens CObperaturillisiti
bonum aut.non darido i quod peturit » àüt étiam mii-
tando aliud prb ipfo, quod petunt. Nequè irnputat il-
lis in peccatum, (ëd ea tribuit, quæ darida fufit amanli.
iflîonërii peccàtofum, 8cfilij Dei fumus in (pe, non ih i tibus Deum. Benè autem dicit cooperarltar, quiaope-
xc quia rieedum apparec, qriàlesiutu«fomus. Spesati-} rantur i l l i , quf peturit, eboperatur Deus omnipptens
tein aUAvidetur, nonèft fiés. Qfiafi dieerecilia res, quæ vi- implendb quæ ad faijitem illorum pertinent.- quoi
detur rion eft lp^s, nam quodvtdetquU, quid jperan illud ! effë credituros , 8c imfide fua permànquod
viderous non fperamus. Verbi gratiaVyideo ce fta- ! I f » &tpmdeftmuit,Cmejpixümmt, & pr*ordi- 1
re in riræferitia mpa, non té. fpero ventprum, Si autem ■ nauic conformeifienimagmU Ftlijf«i,id eft; firiftlés fieri iri
non deficimus -, inter fpeiri, & rem media eft paciencia'i ’ fTiilicatis noftræ, vt idem Apoftolus alibi ,dicir ; tonfigu-
qùia peipatïentiam, qua famfti fuftinenc adueçfe hriius ratumeorpori cUntatü fu*, \ict$emmin potefrtia diuinira-
(Lculrnon qu*rerices in praefenti mercedem, fperanefem- tis non fimusæquales illi, tamen in gloria , & immOrta-
nerperuenire adglririamæternam. ' : I Mate, &incorrupboneeriiriüsfiniilesckquoniamyide-
P Emitter autem & Spiritus adiuuat infimitatem noftram', \ tümus enm ficun eft, yel ccrtèad hoc prædeftin>uit.eo!s
ideft ficutfpes. 8c patienciaadiuuant, & friftinenc ihfic-|co;nfottóês fieri imaginisfillj.luiivt ficilt Chriftus peça-
>--ïnkâtîra-mëmi> noftræ. îta -fpirictts faniSius. Infirmités turano^feciïi-nec dolus inuentus eft in ore é iu ^ ita 8t
autem animi eft plerumque ilia pecere, quæ nobis noft | illi, quifratres voluut eXiftere Domini Ieiu-Chrifti riqtî
cbnueriiuritj ficut fequehtia manifeftant. Nam quid ore- j habéénc yôluntatempeccandi,w^^pnwo^if«îi»w«(~
mus ficut oportetB ( T P l e r u m q u e dam vblumus bo- 1 tisfratribus. ^Omriis vnigenitus poteft dici.pri»wogenitùs^
na nobis peirere, contraria 8c aduerfa petimus, fi nobis il- . non tamen omnis primogenitus dici poteft Vnigcmtus.
la cbncéderehtur Sicuc BieatusPaulüscOntrana petebàt, j Quicunquébriimprimusapcritvüluariïmarrisrialceridb,
quando deprècabatur à feauferri fpiritum centationis, & j nechabecalios%res(equèntes, & (pri0ibgeriitùseft ,-Sc
mfirmitaterii, fi eiaimexaudireCur, fotlitlrireuelationuiri vriigehitus. Qui vëro primus ëgredituf'ab vtèrb triâterriiagnitudiriefëextolleretj&
caderetxnlapluniifiçetiam j nqs&habèt pottmqdum fratres(équentëS, folurtiroödö
olerumquepofiti in profperitate petimus nobis illariîcon primogeriitUS eft » ftlius autem Dei redernpcpr hupsariij
L u a r f quæfi femper nobis irianeret | » a f à « A (uîr, generis digna corifiderAipne perperidimus tam
implicarét ariimutn nofttum. Siriiiliter, quando fumus dumdiuinitatem^ quamfëtundùin hùtnanitatem & vrij-
! pofiti in infirmitate caufaprobatiönis,aut emeridationis,
l i^plorami^lib^ariîquW^nbbip tollei^tur^fortàlfe ad ' J J: | jf i | | j
| peccatapriftinareuerteremüf,aut remiffxusiri bono opeL
j re labo rare mus. .Ideoqucnefcimus brare, fiçut oportet
•v!'nifi (pmctf4 fta:o^6 cente>S</<^ Spwiimfan&mtoftuUfi:.ftré
mbï/rtmitibusinenarrabilibus. Diëic B. Amblb(i«s, quia fi
. quando fidèles pet
I jgnorantiam,non periaÆlantiam, (piritüs (andtiis, qui-v-,
i mus febftamia:cftcuiù Pâtre,& Filio interponit fe.in me-
| dio inter nos, 8c Deum Pacrem, poftulac prono.bis quæ:
v-tiliafurie. Non cum impulfu aëris, ncque cumJbnitu
diuinicati, qpiaæqiialis, 6c c o h f ^ & f i ^ i ^ j | tpbq11 | |
cri, 8C plerumque ea, quæ nos pétinïusnobis contraria
j- ipfe mutât in meliusnon dando | qubd petinnis,~ fed quæ
deni eft fecuridttm diuinitatem ,• ^uiain natnra diuiriitalisv
non habet alios fratr^s. Priniogeriittis veroVqui ante omriem
creaturam noriiaólusV.fed geriitos eft, ficut perSalo-
möriemdrdï.Ego (apieritia exöre Altifiimiprödiiiiprtfnogenita
ante omnem creaturamfitenndum humanica.tenv,vn!gerirtus
qriidem poteft'dici Béat* Mafi* , &.primogenirris ii|
muleis fratribus, •8c ado^tiuisv quia ipfe prrtrius (urreXit
a mortals , primus afcendit ad cxfosy ifti füntfratres, de
quibus dixit ad Mariam,vade ad fracres rtVëctó , $C die éis,
hatresillius' dicurftur omnesfideles, iridióc, qiiia homo
| dignatus eft fieri; Sed his, qui frater holler eft fechndum
dfuinitatem.^QuosautemprAdeftinauit,Bne ptxfihiuïc febrini
regriaturbs in stcrna b'eatitu.dine, , hos & vdcauit jptt fe ,
öeper ApoftolOs fUos'< Vocabit quoque ad diem iudicij,
Aa a ji 4 &quos
Etcl.zi. j.