
$ i6, | - Remigif Epifcopj RhemenfiS)
busjftapendent,Eteftfenfus. Nunquid illequinatura-
Iitergentiliseft &legcrn cbn(amaht,fiueperficit, & ob-
feruacnon iudicabicjvel damnabic te’comparaciiphe fcili-
ect melioris fa&i, qui per lifcralem ictelligentiAn,&eir-,ii
cumgifionera carnalem legem pr^uaricaris> Vri^; dam-
nabitte, fieutdiximtts. ‘Quia ille (piritualern intelligen-
tiam in legem fcrutando requirit. Tu temper carnaliih,-
telle£tuvdele£kans fuperficiem' rantiimmtjdo lirigendo.
i No« enim qui in manifejlo, &in pu^kco ludadsed. Siibaud i
| placet Deo , nequectrcUmcijio, quit in manifefto,Scin came eft
I placet Deo,/cdqui in abfcodito,id eft,qui mchtdeJudausdl,
ille placet d coiEtcircumctfio cordis itifpiritU,norl in liter a placet
Deo.C«»« Iudafi laus nbnexboininibus, fed ex Deo eft: Cir-
cumcifio carnalis > & manifefta,atque tecundum lirer’am
expoliario carnis eft, &illalaudatqrab bmniBusIudjeis.
Ciicumtifio vexo cbrdiar&(pidtuseft ablatfo inf<jlicica-
tis,&futeeptiofideiChrifti,arq*,expoliatib vinorum. Et:
eft ienfuSj'quia tafi mrriodo gc'neie, & ri o mi n e eft Iudceus.
;Et circumcifionemcarnaliterobfcruat. Non placer Deo,
neqjmereturlaudari ab ill6,quatnuis i t omnibus laude-
tUr. Qui verb in bcculto in cbrdeludsuseft, ideft,confi-
tensDeumi&iqcbrdeeftcircuciftis abomniinfideiitate,
ab omni mala Voluntate, Sc cogiracione, placetDeo,&
nieretur laudari ab' i\[6.Eugebonejerue,&ftdelis,intra ingau
diumDominitui.
■ f.ij. -
4.
C
' loa-i-d-ii
I Pf.n^.a.i
PJ-sö.a 6 M "
6.
7« 1
8.
...'-9-rv V,
Gal yd.22
Ip .
II-
I12I. P/4/.5. c j
py'-ijs*-,
H-
PfaL■ pü. b.;f
Iß- 59-&:
Dï
6.
s
c a pvt hi: '
Quoda modo praecelluiit Indsipropter faftas lUisd Deo
promifliones:qu?complebuncur qiialrqaamnbnnul-
lieorumfueriritinCreduli: orones autem Sc Indxi &
Gentiles peceato font obnoxij: a qubnon liberat lex.
tedfidesin Ghriftum prqpitiatorem‘,vcno fit cuiquam
delegisbperibus gloriandiim. :
HVtd ergo amplius eft I«i/<eo?Subaudi quamgentili, propterCircumcifionem,
qua vtilitaseftcirctimctfionis.
Mul turn per omnem »/»^««i.idcftïper multas caüiàs.Pnw«»»
quidem., fubaudï, in hoc prbfiut illis, quia crtditzftiht illis'
e/o^wirfDei.ErâtapudRomanosîudæi&gentilesirtChri-
ftumcredentgs^'ted plushabuerantludæiante Domini
aduentum,quam gentiles, quiailliscréditafunt'eloqufé-
Dèi, & efttenfus, qusebonà percepitludseiis proptercir-
cu méifiqne mpl us qüam gen til és/aut quæ maior vtilitas
ertIudæo,ciraimcifio,quamgentili,incircumcifio?Mul-
tum pro&itei'permultascaulàs, quiaraeruit legem acci-
perc, tpannam decoelo fiiféipere, in traie in terrain omnibus
meliorem,rcgnum,Sacerdotium poilidere.V nde di-
citApdftbl us,quod pnmumprofüitéis,'quià legem^'^c
ProphetMr meruerùntaccipere. ggidenim, S ùbàudi,no-
cnït .Jiquidam illorum noncrediderünt ; Nuriqutdincredulitas
idôrümjidepiDèieuacùAuit} Abjit. Hoc triplickerpoteftin-
tcîlîgi, Quid,inqüit, nocüitlofux , & Caleph, alijfqiie,
qui terra’mïepromiffîqnis;mer uerunt acci’pere.$i fexcen-
[ta mil haft on Gredideiu n t, fedperiérnnt propter fiîam iiî-
crèdùlitatem: Nunqnid incredulitas,Scperditioilloruiu
fidemDei,idéft ,. pronii(fionemDeieuacixauit,autihà-|
nem fecit ? Qma dixit I)etrs àd Abraha.m. : T«rr<*w iftam
rièirf4W,d^/êwudtK0udhileisnôcait,quiaipfi.nonfruftra-
ti pfomiffione Dei.A liter. S i qui d a in i 110 r u m no ne r e di-
derunt ,fedmortuifuntin delerto. Nunquidmors ill.o-
rum promilïîonëmDei inanem fecit , quam piomifitA-
bfaha:, diCens de Qhn^oi infeminetuo.betied},centuf oin?ies
\gerites , miniiîiè , qüià refnahlcrunt ex ipfis , de quorum
progenre Çhriftùspoftmodum.eft natiis. -Aliter.Qmun-:
uisrhultitudoludçorum-in adUçntiimChrifti non credi-
derit, tainten n on eft e uacuatuni, qùpd prbmiifum fuerat
Dauid. Dèfruétu ventristuipoiiafuf^fedém tw^jquiafupeé
Icredentesex Iudteis ledem Principatus Ghriftusaccepit.
Sçd neq; illud euacuatü eft,quodpromifit DeuS,perT?roT
G»».13.1
mm- «
Multumper omnem modum ,primumquidem quia crédita | phétàm.Si fuerit numerus filio.j.û Ifrael, q 11 a fi arena maris
funt illiseloquia Dei. f jQuid.n.fi quidam illorum nôncredtderüt )
unquid incredulitas iüorÜfidem Dei hacuabinAbßtt-fEfiau-
temDeusverax:omnisautehömomedax,ßcutfcriptüfneß: Vt.iu-
fiïficcns infermonib.tuisi&viricascum ludicaris. j Si autem iniquités
no (ira luftina Dei c ommen dut .quid d i corn us ? N an quid ïni-
quus efl Deus, qui infer t irai f t fecund il homme duo.) Abfit.Alw-
quinquomodoiudicabit Deus bunctnundimlfSi.n.veritasDei
meo mendàcio ab'undauit ïngloriam tpfm: quid adhtic & ego tan-
quapeccator iudiçor}^&nonßcüt(ÜlaJphemamur, & ficutaiunt
quidam nos dicere)faciamus mdla vt ventant bond-quorum dam-
tiatio iufiaeß.fOuid érgo}pr<ueüimuseoslNequaquam. Caüfâti
Trà.i.b.u
*J
i f l
, Gal.id.i6
ZQ.
. ZI.
ji zM
'25*
zè'i,
; x7‘:.
m i
29. .y :mm Mat.ij.zi
:eliq.Uiæ laluæ fien t : ÊfiauteUl Deus verax,omnisauteMhomo
«îfw^x.Deusautëmveraxéfti.'quiapromifitillïsdareter-
ramrepromifiibnis^operecôpleuit.Similitetvquodpro-
mifît Abrahæ deGhnfto i qüodinlèmine eiùs b,enedicek;
dçfierentômnesgétës,&quodproinihtPauiddefriÿ51:u
laborum eiüs feflamm regem fiiperieder^gnieius,,& pet
aliumProphetamderaluterebquiA^tbtficompleuit.!
Omnis ante homo contradicensptomilÏÏonibus D.ei rne_.
dax eft^, vèl omni^hôrr#"in quantum a fëi^fo eft roendax,
in quatum v erax à Deo. Su ut fc ri pi uni efi,vt mfiijkcris mfer-
motiibus tuis, & videos cum iudiedris. Iüftificeyç^id ejfc iuftus
enimfumu$,IUdaos&Gracosbesfubpeceatoefte,-\ficutfcnptaett-:\ÿixà\cen$%
Qma non efliufltts qüifquam: f non efimtelligens,non eil requires j plendo illas , dum iudièans a populis. Dauid poftqùam
Deum.fOmnes déçlinauerunt,firiiul inutiles faâïfunt,'n<ïefi qui effectus eft aduiter,Ck hornicida vxorem V riæ accipiédo,
faciatbonum,non cfi vfifo ad va mn. f Sepulcbrumpaténs^ftgut- I & Ï 11 um gladio ftiîqrUmA mm on i nter ficiendo, dice bant:
tttràrüni,linguisfuisdkbfeagebapt: Venenum ajpïdumfub labijs {multivacua èflicietur promiffib^mnipotëntispeis, quaè
eorum-.j'oiioriim os maledici tone, &aniarttndincp!cnH-:ß:j Ve- Ifaófca ëft ad Dauid, quo dex femme illmsClniftus eftet nalocespédes
eorum ad effundendumfanguinemifContritto^&infe^
luitasinvMseorum-.X&viampdcismncognoueruntvfMoneïttï-
mqrDeiatite ocutoseorum.^ Scimus autem,qUonïam quacutfe lex"
loquitur,ijstfuiin legefunt,loqui^momneosobfiruatUr,etfub~
ditusjiat bmnismundus Deo:f quid ex óperïbuslegis non iufiifica-
.bitur omnis carocoram Ulo.
aHreinfhielegeuijm’aDennantfclLiraefiu-flJicdïaaiege&Fïo-
pbciis.-ilufhtia autem Da perfidem leju Chnjlun omnes &fi{[ier
omnesquicreduntineum:non.n.eJldlfiinttio:^Omncs.n.peccdue--
runtï&egentgloriaDei.^iuJliJicatïgratispergrétiamipJit&fef
reÜemptionem,qtu eft m Cbnfto lefu, f qüempropqfuit Deus pro*
pitintionemperfidem in fdngüïneip[w,ad ofterifionémiuftiïidfust,
propterremiftiomprsicMentiümdeliftlprum^infuftentationeDeï,
ad oftenfionetufttttsLtmtn hocttmpore-.vtfitipfe tuftus,-&süftift-
;EXciufaeft'3>er quam legemï E/tftftótüm
^Arhitramureümuifttftcari-hbnnnemperftdxmftmeoperibuslé-
gis.'fAnludaorumDetts tantuM^nonné &geniium limo -&gen-
tmm.^Qtwniamqutdem.vniueftpèus,qüiiiifttftcWcircümiiJto^
nem exfidp, &ftrap.utiMmperfidem:'i Legem ergo dejlmïmusper
fidem ? Abftr.fed legemjUtitrnins.
feiturus , quiaribn conuenitnafeiChtiftumdenoniici-
da, & adiiltero ,.led Falfumerit, quodfibipbllicitumafi-
{erebat,quod 1 8c Chnftusdeeiusfemine fuerit natus
iufttun,at:queindigaumerit,vtderhaleHeo,&peccatbre‘
[bomiiieof lginemduba t , qu i Sc co ntrahumil itatemcon-
fiteturpeccatum{humdi^s:T/^/o/*/?e^«i,qtuarexfum4
& malum corafn tefe'ci,Sc deprecatut,vt Deus,quod promi-
fii^bpere cbmpleat contradicentefq; mendaces oftendat.
Aliter iuftificeris; indulgentiam peccati aandoaate Cofi-
ucrfis,(icut promittis ,& vincas remittendo peccatadum
dieefisAon pofle climft terb. Si autem in iquitas noftra iuftiiid
Dd corainehdiit, quid dicenuu ? Eran t quidam mi n us perfe-
(ftl^qUi diceban t velle Deufri, f t nos p'ecceinus,quoniam
ipfe tolas bomparatione noftraiuftus apparerec | Sc dum
peccatum nobis dimi tteretyquod milericors patefaceret,
i d eb eriamvelle eumvt nosmeniiamUr, v tiplelolusve-
ra’xinu.eniatUr j, quod fi ita elfet iniuftbdamnarerriurab
illb,qufmarb n^ftro crefceret, magnufque fietet. Contra
illos tales Toquitur Apoftolus per f onam ftulti homi*
ni's afi'umes,fiiraulq;fapientis peruerfamillius intelligen-
damdeftruen cisl S i,in qu itdniquitas n oft ra & mcdacium
S Dei
4-
Pfio.6
H
1 3
•Sxplanatio w Epiß. dd Rom. Cap. 1 I I, WÊÉlÈÊl
eft, nihilifabti hint créât 11 rain a do ra n tes pr c c.t :• a t iw .
■ eft,quifaciapbonum,z\ic{ü'odiÔCnonpecr'et. iftop'eß vfqtte ad
vnuntf i pi eft, prater GHrift^u k»> ;V,ei vlj^ue âd Ch n ftu m |
enim foliti fiimus’dicèré,âerïUe perungicyfq'uelau
Quodiblo noricomprehen^roui.maie,quiâ:aMtnottjn-
trac in mare, (edlocum percingcntëkt' vfque acF[tiare. No I
eft ergo qui faciat.bbnurn vfque ad Chriftiim^ id eft, duo
vfque ad ilium v.enut bredendp, per'quern d^ttir
facultas operandi bonum. Nifibnim ad C}iriftum'vènîat
Jcrcdendo lti illu,aliter bonum opus intplefe non yalct,^t
eftagendum, Sepulchrumpqtenîeftguttureorum, hotdeló-
dçisproprièintelligicurj qüamuis^HePiiilolbplïi|poftk.
liny. r\ orp Iv^v t" tn A t'r n fîrillli àccitiiat
D-i i^ffiiiaro. enam3 itaiem, a tq u a e u g s ra c^W,S>S"
ti© aliciyando pro laude ponirui',v,t inilociocoj &
' VM H
infrft irm ! id 6ceft,(entas,ii npfttiiiniq®?
tis,d: tijcndacium Deo hudem facir.fic ii ^tiauto ant^lius
peccamus, tanto «placet j & co aniplius ipfe lolusialias,
difttiptomalo.quoddll^y'ulciyttdciamusfecubpp.qppd.
ftulul«iiudicuntontnesnos>xlle.v.o!t,^t^epcenius,ucut ...................... .
duidamftultbmtndicont.quodnefaseftipfupereogipa- '
quando'damnat homincra peccatotcm .tniquoseft. [accipt, fcpulchmmadhocpatet^vtmofttororiacciptap
auiaredleiudicat, potips enim deberet ilium hpnOrareiJpqrpprapaJcsfaqt» quiahps fuisetronbps, ^rpaiit>nibuS
fubdi: Apal4©lus^K«»d»ml>»m>»«» A" - id c l% % !>i'-dptt> nima (icut Icribie, & l'h a n fs i, & philoioph.
■y i l i J S j . . catnilis lioratnis, qui qihdboni cog,tare va- quorum ora, & forces ad hoepatebanv vt
le t ' ASddir^©dime: Abfit, hociungendum fnperius,vbi d<t ;qupfque fua praua dp^tipa
fit'jfiibaadijboc.vtaliqbisfide.lium cqgireqquo^Sfosrni^pcogirandp raediratur.
ouusfir &quodnoftramiqu.tasfac1atillumlaudabdem mem.acverecund,aope£a(ur Iw iw fu M f iy
Alioquin quomodo iudicabh Deus hunc mundmrrdp lqlpiagebant
cft fiDeusbocvuIt, vrnosmftrfimus quare mdicabrt fuisfermptiibusdecrpere.dicebtes Ua^erlumm quuve
■ Dcusbomines,quiquandopeccanteruavc^untaternad- raxes,&qxreratAa. VenmumajPid«^fubU¥ em m , .M
,mm vmwu'n Eteftlenfus, SiDeus :ififundebant,ven,enum ereqnsj &fuafipnis,a:am loqne^
qquuaamroppeecccCa3rtoqi.c_u i t „„„j.u„,h--„--r-.-l-i-d-,a isD, royerjtatd Sifa\3Sc.,^WctBqpiinui^Sitruajrplit'tAW«b« =1
fedpotius denegandi), necdebetbqcabqpi|p»|fiS,r»'e
t c c& r e ,.quod Deus, qui »tfrujalir« W
dacio evdeat iuiaudero, & iuftitiàmvquiairopÿljeplpi
camus,&«t blaJpbmAiniir ab mfidebbus, &fyut ai»n‘ q»-
H H U H n H l . 'J: ' 'a ^ Û „.-w BuiIi •' q mriimmie A pO
Ï 4 S.JÖ.
I
I lo»nd,n
eft in cbfde., vbi cpucipiuntur femifia maliti'æi Sêblarphét1 u
miarum j ac ppftmodum proferuftturore ,fuxriquod Ve-
riras dicit, *He cordé exeunt cogitdtiohes maU t Sc cézctz'i Mat- ‘P19
Quorum os maledifttonepUnti ejl }& 4marttudtne. Osludæo-1 H*
rum plenum eracmalèdrdione,’ infidélitatis,peruerfæque!: J - | |
dodrinæ quàndb dicçbârit d e ! ® l S ?*Moniùm babes i f^ 0 â |
&quândb^^ n3;aledixerunc,caecddicehtes,Tu dftftpulus tlliuf > q -
n nîdam iiitmlicium minulque p e r J% f!& filius fabri SamabtantpV^'c^fera ralia,£uibuS
| M | f | I p î i ^ j i^ ioi . m-piqirilio£imqueApi>- » 1
:fea, 1 mambd.nem refeiapius ad Dobnn. p a f f iq p e S o s lu- f M
|lq!qrum,quiadic. ioj a i - &^uendbuseaponen- dæotrlm;i£ç,|stbin fuit anîaritudme,
bundabit g ta r ia ,q ^ | ^ ^ um tunt diceptes çm a fo fm t fo aim,rent eft mortis. M i g
| Hu ? d w m » » W Ï ‘ j tuiitptompïiadélfdndendumdànguinëmprqpdefou^V
qma rciDicmlÊ üc roaieré gtatiam, K E^eclnelem, & 4 eteunain, atque ^achamro.fedettoatnp
ms „ P ^s v t[labeatqU0Il 4imittar. . jam Dpminumpfpfbèfarum^: Er|q<jma hoe fecerunt i
Acperhocipftan'foicorsiuft q PP_ ^ ( § 4 tin^Co‘f© 6 1 : 1 ^ , '^ » ^ ^ « » ^ W ,.fd 'lîft©
docemusffla,miïdKubt vm .id e il, aciionibusluismalls, Bwaffipataasatspaacmur,&
a ^^ema • mnanoiuûaeft fiilliintalibuspec- ntnf,ideftin6<!iatoreniDei,&hominai»»quip»ceniaffo-
nost e È ^ UQrU ^ 1 r ° • irifuDer aiiiâ rens mundo dixic i egolfiïm v;iâ i non cogapiiëiùpç ad
mendaciumdenpbisfentiupt, Nosauteni nqinae fejVt pet fuain paSiônevb twdndilidrètddpy .I^edp«
&veneiuntbonapetgtanamDei,/Kn 0
1 r am àM a n ig lÿ Ê Ê S ^ S m m ^ ^ Ê Ê B S k
amphus ludæo, quant Graeco , q ,8 nb«s ludsi ram Tiiüore'mDei praé'ocalis mentis femper h a b e tq u i
pellimuseos. MWiq |A , ----- ï ,,'ad DeùniSDomipumffo ftiS& b
ldeüque nequaquam”iiïüin p.debditjféd quia lüdæi ifturn
fittenmftimiiAOs i t i ^ m a É d V ^ M d e r u r i t j i d é p p
Quia U x iud
& oentuesnaturaieni,ofc icLq/A,<».* H P I
funt peccatores. Sicut fc/iptum eft : ^ id non eft tuftut qutf-
quam. S'ubaudiafe, velin omnibus mallshommibyslu-1
dxis.&gentilibusnoneftiuftus quifquam. Tale eft, & nlud
: Teftimoniumeids.»eniO0Ccipii,ftciixt m^
-ceperint,reprdborum.ycib nemo. Noiteft intelligent Dseum,
non,It nqmrm illumuiUeintell,git, & reqmmDcum,
qui vqluntatem i l l , * faetis, findere^placete
, ludxi, & gentiles, dedinaueruni, id eft, lefce ifciunt a Deo,
. voluntatem illins nonfaciemlo.' Simul inuttlesl4ctijuitt^_
m I ^Biblioth. V-eter. fair. ~£om\ $,.Pars$< _
Matt. 3. a.
18.
tun Lex genciaiiLci ,
qiiàndb tameuin tria .diuiditur, vt in eUangdio h ab'etur
quod aperuit Deus difcipWjenfos, vyucelJigerent o-M
mnia,qux dçcd feripta ertint in Iegç M oyft, Sc proph^tijv
'SC pfalmis, Aliquanaoverciin duobus,vtijiijèx'idrpft^fcy
t£rpjiitad ïóanntm,id efl, vfque ad GRriftim) .^cdploabncs
teftimomilmpe'thibeti nobnbpq6ârélr,ilCx vÔcantut,
(icut Dominuiait,,» l^iyiftraftnpimntft^ Ä W Ä I S l i
alibi,fid vt iniplldtur ferma,qüi i nh gemumt f t iqHi i i outo
Ijubuermtmegratn, iia & hie legem^ppdlaMpogglns^ '
a l U C 1 1 p&b^hs.,; .
H |
i P l