trhtfs.4.
ib 1
»
ér quos vocauit per glóriam fuam, ytpermanerenr fecum
in gloria, hos cnufiificauit per pamóneïfi fuam, per bapti-
•fmum,& fidemexornatam bonisoperibus, &iuftifica«it
vfque ad finéip fæculi.’ Qüos autemiußficauit, iltosérglprifi-
cauit. Piæterito tempore vcitur Apollolus in hoclöep pro
fut uro in hoc,quod dicit glorificauk,morcm facrç fcriptu
ræ tenens, quæ fie folet narrare ftmira, quafi præterita:
Illos enim < q nos voca'u i t,&: iu fti ficauit in præfenti læçuio,
hosglorificabitin dieludicij, iicut idem Apoftolus alias
dickfourniCtotfiusapparuerit, tunc & vosapparebitiscum ipfofll
gloria. Quid ergo dtcenws adhac ? lubaudi quo modo dixitormehra
tolerare. Nunquid ftbsfeparabit 'tYibuUt'tù ,aut
angufiia ? Anguftia dieirur omnis netelfitas j omnifque
indigentia, perlèçutro eft vis mail, nâmpetfequi eft aperce
vim/inferre': periculum inmulristebus,&mfidijs acci-
pitur> gladius poteft Jîgni ficaire quælibec généra luppli-
qprütps fames, & nuditas nah porerànteosfepârare, quia j
hahebant panera vcrum'Ghriftum» qui eos Ipiritualiter
p.aj^cebat,& veftiebac, fi eu t al i bi A ppftolusak , Quitunque
in Chnjlo baptiz.aui eftis Cbriftmn induifiis, Quia propter tethorti-
ficatnurtoiadie. VoxMartyrom ad Ghriftura tota die di-
eic,ideft,omniternpore'quathdiuyiùimuSjquiaq«iperyê-
raus de vocacione ,* iuftificatione, & glorificatione, id uerautritvfqueinfinem, hicfalim erit>id eft,corpnabitür. Nô
^(r ninin nririirnm lA in lipm ren Hpmnc i I li nui BMHC ' iinim
Mat. 19.28.
m f
hicfupi
ritaver.it
eft, quamgratiaruto $<ftipnem reddemus illi, qui gratis* ?cnimfufficir vna die pro Chrifto tribiilatiönem fuftinere,
nullifquemcritkpræcedèndbusancequam eflèmus,nos ledomniremporeyfi neeeffira$£uerit. AEftimati fumusfiç-
prædeltinauic regnaturos fecutri, ac poftea voeauic, & ut ones occifionis, quæ occidunturfinerelu6taciónë,iiciu
I iuftificauir,, ad yicimum etiara gloriftcabir. Taleeft & il - , oues , inquit » non reluébantùr, eüm ad mortem ducun-
iPfaJ.nj.iz. lad PfzlimllxiQMd rétribua Domino pro omnibus,quaretribuit tu r ,ita&n o s nomreludtamur, cum petifioni param ur.
mihi. Poteft & itaintelligi quid pratdeftin^tioni Dei con- Sedin omnibus occifionibus, tormentifque.pößti fuperamtis,
tradicercpoflumus^fioranesnon prædeftinamuE ad hoc & vincimusproptereum, quidilexitnos, id eft, propter Chri-
vt regnemuscu mill o, fipeuspro nobis, fub&udi eft, vel pu- ftum, qui nosdilexit ÿfque ad mortem, quia pro nobis eft
gnat, qui prædeftinat, iuftificac, &glprificac, quit contra montras, écquinobJs^icit,Wiw'ri«i<reeM, quiocciduntcor-
nos valeat pugnare ? I'inllus i neque Diabolus , neque pus, qui animam nonpojfunt occtdere. Certusfutn emm, quiane-
Nero, figé quilibec perfecutor. Out etiam proprio Filiofup que mors quæinfligitur çorpori, poterit nos leparare d cha-
nonpepercit, i ricate Chrifti , non dixit opinor,; fed certus juin , Neque
bus prædeftinatis ad vitam æternamiü«»» tradidtt, Ec ipfe vi^fubaudipræfens, quæinlonginquum àbhegacoifibus
Pater tradidit filiura, qui tradi permilit, multilque modis Chrifti promi tti tur, & eft feçfiisf ƒ Si niinatuS %eric mihi
eft ipfe traditus. Koe verbum, quod eft parcere, aliquan- Nero mortem omnibus crudeliorem, aut vitara'in præ-
do lignificat dimitteri, vtilludm Vi^ ilio : Parce Cithà- fenti ßeculo omnibtisfeliciörem, non poterit me fdpara-
tea metu, id eft, diroicte mecum , aliquando fignificac redftde Chrifti, fedneque aliosCoapoftolosmeos.N^ae
feruare, ficut hicquiftlioprpprip nonpepercit, vndc.ha- Angeltfabaadi maligni, qui Ce transfigurant in Angelos
bes,,ßarcx vocantur, id eft, feruaprices, quia feruapt fua lucis , vel fecundum illud,fi Angelus de ælo euangelizei rubis
mella. Quomodoetiam non cum illo omnia nobis donauit i hop pmerquodmteuat>^lizamus,ahathemaJtri &ceÙ lenliiS y8c (i
maxime, ad A ppftdlos refertur , quibus ait Veritas : Cum Angelus de coelo vellet me fepatare 0 harirate Ghrifti,
federitfilius hominis in feite matefiaiis fua?fedebitis & vosfup'er quod fieri non poteft, non poiTet me abéa feparare, ne\ue
duodectmfedés, poteft refèrri & ad omnesprædeftinatos qui Trincipatus, id eft, contrariæ poteftates dtetd'bnùm, quae a-
in capice fuo Chrifto omnia poflïdenc, quæ ipfe poiîîdec. lijsprincipancur.dequibusipfedixitihEpiftolaadEphe-
Cumenim omnis creacuralonge inculpabiliter diftec a f i - . fipS. No» efi nobis eolluttaùo aduerfus carneîn, &fangutnem t
lio Dei,perquemfa£lafunc omnia, fiDeuspater intantü : fedaduerfusprincipes,& poteftates,& aduerfus mundi reètores rè* !
nosdilexit, yjipronobistraderetilium »vtique in nobis ! nebrarumharum. Nequevirtutes contrariæ dæmônum, quâe
potuit ifta implere. Quisaccufabitaduerfuseletios DeÜ id eft, fub fuis priheipibus cohfiftunù nequeïnfiantia, id eft, præ-
quis fuméeaccufationem aduerfus eledos D.ei? Diabolus i fentia bona, quæ promiettîntur eredentibus , vel m alà,
accufat e le â o s , fieut acculauit beatum lob, fedmeritum. quæ minantur. Neque futur à fubaudi bona5, vel mala iftius
auxitnon minuit, qpia vir iuljps'tiôs aduerfa. patienter fæculi. Nequefortitudó| id eft, diabolus princepl dæmo-
fuftinuit. Notandum autem quia hæc iententia, fecun- nu m, de quo dicitur : cumfortis armatns cujiodit atriumfuum,
dum bèatum Auguftinum per intertogationem, drpçr- Nequealtitudo, id eft, Aftrologia, Neque profunduml id eft,
contarionem legi debet, '& licut dicit?ipfe përccjntâtioni j necromantia.quæinferiora infërni fcrutaturiper quæ duo
mulça pofluntrefppndèri ihterrogatiuè, aut aflfirmatiuè, | multi ââértcbantufa fidç, & eftfènfus, ëtiamfibmnes A-
debet refponderi etiam autncgatiùè,non proiiünciabâtur j ftrélogi, & Mathematici,hoc éftaftrorüm Ponfpedlores,
ergo ita vt poft percontationem, qua diçimusquis accu-1 qui fc fatentur rarioncs fiderum penetrare, &eurfus ve-
fabit adueriuf;éleftos Dei, illud quod fequitur, ‘beus qui nerint contra nSs, vel etiam illi , qui pernecromantiàm,
tufiificat, enuncietur fono interrogantis, vt ràcite relpon- id éft; mortudrumrefufcitatibnem, aninâas ab mfensrè-
deaiur non,quis'efiqtii w»<le7w»«,perconcando legendum i|la*;P h f h o t ^ ^ ^ c p id ? animam
eft, vt lubinfefatur interrogando ChnftusIefüsyquimomus Samühelis, Neqüaqüam poterïtnos feparare a charitateDti <
eftiimbqut &ïelùrrexit^iibiritelligitur tacite nop.Et eftfçn- nequesreaturaalia, îd;éft, fi aliqua crea.turaëft %rfum, aut
lds,nunquidGhriftus,quimorcuuspronobis &refurre- deoçfum præter iftasvquas dixi, necipfapóteritnosina-
x if, vt nobis vitam (|onâret,çoridemnabit nos,non vti- Ijam pattern flé<5fcere,vellëcundumAuguftiqum aliacrca-
que, fed potiusfaluabit , hoc vero, (juod fequitur. Qui tura incelligitur liiehomo,quife poteft à chàritare Dei fô f
efiaddexterampei, qui ettam interpellât pro nobis hofi iam in- pararemalc viuendo, & eft lenfiis : Neque alia creatura,
xerrogando jflcdpotius affirmaordo pronunciandum eft, quara nos ipfipotetit nos lèpafareachafitate De i, qua efi
qui eft ad dexteram Dei , id eft, in plenitudine paternæ in Çbrifiô lefu>no$ tarnen pöftiimus nos leparare ab ea,ma-
maieftatis. Qui etiam interpellât pro'nobis Deum par le vjuendo j Mentes ënim lanóförum ica fiint Deo, qui
trëm non voce , . led nÿlëratione, dum quotidie homi-4 fumrnus fpirituseft percharicatem coniunâæ,vtin-
nëm,qùem airuidpfitj&grauiffimi^ genùs mortis»quod! t ter illas, & Deum nulla creatura fit mcpro
nobisfuftinuicyulcm patéfnootferr,vtnofttj miîërea dia»quia quiadhæret Domipo
tur. C ^ i qualemçunque habet tribulâtioficm flâne àu- vniiÿlpiricusçft.
diatPauli.exhortationèm.-.Ó«» ergoHits feparabit à cbarïtate
Chrifti, ad fqperiora pertinct, ybi zit9nonfunt condigpapaf-
■ fiones hum temporis adfuturamgloriam, quia omne, quod in
præfen.tieftjçompâcationetucurægloriæ momentaneum
éft, idëoque alloquicur Romanos ne deficerent in tri-
buiationibus. Vide Petrum , confidera Paulum-, ante
potuit illos éfeeidere Nerb,, quàm à charitate Chrifti
difiungere, Stephanuslapidibusobrutus, Laurentius
vftulacus non potuerunt à C hrifto fep arari, qu o n iam i ta
étant mente Deo copulati, vt inlènlïbiles efient ad omnia
I S i . G A P V t
tri(Efià^mihieft, aut temporarteus dcdor'fubiföiccidens,
C A P V T I X. • ■i é * T: ’I (übicoque reeedéns, fed teftaturmagnam trifticiam &af-
^ ' ' V fiduum dolotém fibi inefle pro fratnbiïsTbis,qui-filium
Propter Iadçorum ru i nam, de qu ay e he me nt'e r dp let, pró- Defäd femi^umhön föjiim hóluerunt fulÿlpere ^ ftdin -
’ïnillïv.’nn.'n.nn fr-v.fl-iiii^r.'o(IVinr Krnfllltic ^ A - fiïnpr'arna'miiYrtilïnf Ä11 m nioniim itirtvrp.i rtifieni
brahjBifiliis: nimirum cü ftlje non përtineahc.aUomnes
carnaresAbrahaefilios|iedrdncum adëósqui exlud^is
& Gentilibus gtatuimDei eléAianefibj Abrähxpetfi--
v dem conftituuntür : Déusautem.cüiüs vult miferëtür,
&quem vult in dura t :
rebantjfont in fua iniqüitacé relifti,gencib'us per fidem
Ghriftfiuftifieatis': . .
HEritatem dice in Chrifto, non mentior, teftithoniufn ihihi
r perbibenteconfcientia meainSpinttrfarifto: fquomafrttijg
\aH.9 A1 ftiiiamthiwagriu eft^ & continuus dolor cordimeo: |ifi optabam
iCflftijr enimegoipfe anathema ejfe aChrifló profiotribiismeis, qmfunfeo-
gnatiméi fecundum carnem, j* qmfuptlfrdfiita, quorum adoptio
eftfiliorum gloria,&teftanientum,& legulahof&óbfèqtttuïn,
& prömijfa ï p quorumpatrès , ér exquibiis eft 'èbrifius fecthidum
carnm,quteftßtpefomntaDeitsbenediftusinfieulaAmen. f Nok
funt, jjfüniiftaelita ', f heque qui fernen fünf Abraha, omnes filq
^Wcdttilfaacbócabtturtibifefnenifideft'Mon'qüifilijcarnü^bifitq
*<sklèft -^ßfpf^\qmßHißptprAmiponisxsftirP»nturmfminepj; Fro* - . , * --x
■ zS- ^%rmifiibnkenm verbum hoc eft: * Secundum hoc tempus veniam: & quis dlcer|»p'beat.e Apoftole, qüarè optares ih.terfici fe-
rw ^^crit:^)irkflit(s. f Nonfolum autemilla: * fed.&fRtbecca éfivno cufiditm carném a Ghriftófadhaeefübïnculit iple y Vtfiä-«
* concubnu habens", ïfdac patris noßri.’ f Cum enmnondum ndii tres mehqui fuht mei eognati fecundum carne^ lalui fic'
Jl”‘ 2i’ - jHiftunt,iu\tdliqiiidbomcgijfmtat(tnnüi,{vtftcundinnelcctionem renr,6c viuerent menre Deó: Dicendo veióqui iunt co-
8. prupüiiiüjn-D:ei maner et) f nonexoperibus, fed ex voorn te did urn gnari mei, fecundum carnem, oilendit nónélïe illós li bi
I , Qutamaidr,feruict minofificutfcriptüm eß |Iacob di- j^H
lofifd. lexitßfau autepi odta'habui.^ Qüidergo dtcemus ïnlinquid iniqui-
tasapudDétm i Abfit ^ Moyftemm dicit: f Mifirebor cuius mife-
B
fup.éVicclimtf^^ dignum mörtéj dieëntés a4 Pi- __
latüm éft morris,quod dicit in | ^uc.zz. u
Spiiitu fahèto, vel Spiricuhvfanftum i iurar ficut & per
Ghriftum, vel Spiricum fan<ftum^qüierat in men te illius,
cè ftëm adh >b e c có nlcié nti<e fu $ ,f ip la <-o nfc iën t ia fu a tp i|i-
mö ffi u m fi bip er hibe u re.quodiu^m \ ifm dp let de p e f d itior
ne ftatrüm fu oru m ,optabam,:\)t.p éo,qUodc ft dpi o 'MMw^
thema cftuAChrijlo profrairilnts muis, qm fuut cognati mei fccun-
dumcarnèmiquiföntlfrdfödïideftideptogcpie Ifr^iel. Vn-
de veriit'cam fubica mutatioinanimb Apoftoli,vf'qptai:ec
anathema eflèa Chrifto, quaém plerifque loeft, pro feparatioheponitur
»cunipaulpfupcriusdixeiatnullo.modó
fe pollè a charicare Chrifti fe4ëparare ? Gpnfidërandum
quia inathema- Varias habër ligfijficacion.es ^jponitur enim
prp'ïéparatipné fieutin ediflo Iuftini^ni lmperatoris'di- '
citüi,vt ibi,5i AngelusdeialoiudngelizetypbisprdterquAmnos GalJ
' Eüangelizauimus ,atiathcniaJitfidclï, apeofeparatus. Po- t
nwur pró malediïtione, vt intknonibus laé^iffime; hai?e-
tur. Si quis hoc, vel iilud'Fecetit^anathema fit,ideft,ma-
ledi (ftus, p ohitur pto pc cifiörie cör po raliyy cliiciquódta- 1 lé éft,ac fi diceretioptabam enifiia Chrifto ihrèrficicorpo'f
re ,& hoc eft , quod.diCit feeundum carnem. Pöterat aliognatos
integrir'ate fidëi, & deuotionë mentis. Imita-
tusëft äutem in hoc loco Apoftolus d\ari'tatem,& fa6bum >
M'óyfi Legisläcoris, cuicuni dixiftec Doniinus ; Defcende,
n o t: & mifèrtcórdiam pfóftabo cuius mtfereborl flgitur nonvo~\ péccauit popiiltts tims,&c,dinut( eme,vt dele am eos, érfaciam te in ‘
lent is, nequecurrentUifed tmferentü éft Dei, f bictt énimferipiura j gentemmagpam, auc nimiapharitate d u6tusj autdimitteeis :
tG^^Mpharaoni:—'Quiainhoctpfumexcttauite,rtoJlendamin tevirtu-.\ noxambanc | aut dele tpe^elibrdtuo., Videns Dpta^a$ eius,
tein mexnv. & vt annuncietur nomen tneum mvniuerfa terra, charitacerh^ëj'ga’populum , aic, non deleb9 te de 1 ibro
id.ha^j^ £rg0cum vulttniferetur,&que vuUindurat. y öicisitaque'mï- j meo, féd {
In ■. Quid^adhuc quentur'i voluntatienim eius quis réjijlii ï ‘jr O | lens magiS plaqere Deo hoclöquebatur ch^itate cogen-
‘g : 4 : homo .tu.quises, quirejpomleasDeo. ’* Nimquiddicitfiginentum cede pcciiiönecorporis lui,cutn omnino nuilömodoop-
ei,qutfefiiixn: Quidmefeci0fiehj[ ^»»o»/w6efpóteA^re^ ^ M7 . tai’e f l^c 9tk .affe^ u fcPa^aF1^G^f^p* Qi?™™ ^doptioefi
lustuti,exeademmajfafacercahudquidem vas-in honorem, almd ' filiofup, id eft, elcClio illoruro,ele6bio filioriim eft,quia tx
16 ! W° iricontuyneham ? f Ouod.fi Deusvolensofiendereirani & no- iplisadöptati funt filij Dei, &: iple populus vocabatur fi- ■!_—^—
^ tansfdïerepotenuamfuam.fufiinuitinmultapatientifyvafaira, liusDci, vnde dicitur in ÉxodA?dPharaonem, Èïliusmeus f * '2
e xnd.9. :<tpta inmteritUM, f.vtoftenderetdiuitiasgloria fua in vafamïfe- primogenfiiu ifrael. Ec perifaiam y Èütosj&znai , &L exaltaut *' ‘ ‘ M
. jo " . ncordfa, quapraparauitinglonam.f QuQiéy vocauit nos hoh ƒ0- ^/orweratillis, quod de omnibus gencib.us in pcculiarem
,18' f lumexludats,fed etïani inGentibus, f fieut inOfea dicit:* Foca-D e ip leb em fu n t elc6li,illis etiam ett.teftdüientup'vctys da-
19. . bonohplebem meant,plebemmeam y& non dileitam, dileStam •• & I ciim, véfficut quidam codices h^benr teftaméntum vetus
^ iionmtfencordtamconftcutaM,mifëricprdiathconfecutam. j'^Et | fcilicer, & nouumf fi'votueiintc'federe yteftamêmum e-
ent: inlocoyrbtdiftum èfieis: Non plebs mea vos: ïbi vocqbUntur j ninvfiouurn
- 7 ftlij ■ Deïvitu. t ifitips autem clamatprolftael: * Si f item mime- ad libeitatem gloiiie Chrilti. Et kgisUtio, ld eft, datio ad
/eti8 y» 6 rmfiliorumlfraeltanquamarèna.maris,rèliquiafaluafieni.fVer- j eospertinef,qnialexperMoyfëm daraeft, &obfequium,
bum enim conjitmmans, & abbreuians in aqmtater quia verbum ^
breuiatunifaciet Dominusfiiperterram: f érficutprsftixitifaias: | pïömifliolqüöque de Chrifto, & dë redeih^tione ip f^
*Nifipominüs Sdbaotbreliqutjfet nobisfetnen ,ficut Sodömafaóti; rum , 6é vita èternalis datafuncy vrquicquid protniftum I
ejfemus, érficut Gomorrhafinitlesfuijfemus. j* Qtcutergo ücemusi i eftpatribus compleretur in Blijs* Qttorumpatres, Subap-
Quodgentes,qu&nonfeclabanturiuftittam,appfehenderuni iufii’ di, fuerunt A b rah an T y lfa S c Ia cu b , & exqdibuspztd-1
u \ mm: tujlitiam autem,quaex fideefi^’f lfraelvefb feótartdalegem l bus, vel IudceiS ChrifiiiS eft niia s fecunduni carnem, poft fë-
*%r-z.d2y wfiitiayn legetuftUta non ‘pérüenit. f Quarei Quia nonexfidefèd Lcün.dum diüinitatem , q0 éfi fuper>omnid Deus benediüiis ïn
"et. 2. • qHafi exoperibtuloffenderUpt enmin lapïdém offetifionis ffficut fitcula. Chriftus Deus, óe homo eft, fecundum quod hq-
fcnptumeftiMcce'ponotnSionlapidemoffenfiam,érpetramfcan- i '
dali: & omnis,qm credit 'O/.i. b.10 ~ - »"P, . in emn,non' confundetur.
\ JEritaiemdicoin Chrifto, idefiyper Chriftum , nonmen-
I V Ifeneeëffitate cögente fepeilirabat ApoftoMs non
| | 5aens contra^ Domini praSceptum Ific .quia diéïürus erac
iJf4.iiJ% rem penèincredibilem^ ideoiurauitnècélïitace cogenrëV
( Naminter Romanos , qui credideraur gerant lu d ^ .cfg^
j deuces, quibusiftaItribebar, & quiacranr„qui dicercrfr
.52,' I paulum rïón düigcre gen rem fuam, eo quod Euangeliza-
j bus iatramenco obligat aftèrens fe d iligefef&a’^
[f^^-fiinvare gentemfuam, vnde (ubiungit jeftimomutn^perbïbente:
ffiihiconftiêntiainSpmtu fantto, quohiam trifittia efi mihi ma-
gna& continuusdolorcordimeo. :Nohfticitmodiëay&rjparua
mqéft eX ipfis carnem afturrtpfit,;.& inter ömniafuit-, fe-l
eundumquodDeusëita.Dëo^atfeantëfæculaeftgeniH
tus, & ëftfüper oifib^ phbenfia^diuiuitafi^' Norandum
Autem, quia cum effet locutus de ableiftiorie parentum
inörütn: non m irand o , ne^üë'feprëhëndehq^
Dei tali’a profecutüs, fed pocius;benëdixit, illum;-piq^cèr-1
to fciens;ftj:d:iciö Dei cunóba ab ipfo moderari, ac difponi,
fü Diiïcül i t. Non autem quodèXctder it verbump e ifE ç
(enfus, Quamiiis multittrdcflüdæôrtitil p'alën|ftmeó.“
rum in infiäelitatis erföre;remanfiïïët^0plëus ih Chriftü
»eye dóf e, n 00 ta menidéo di coy qüöd ie uaa u e^i t,a ut a rïn ui-
fata fit proiniffio Dei, qiiæfâda eft ad Abrahafti, qüo\i in
lemine eiusbchedicereoturomhes gétes,quóniam inhllis"
eft adimpleta, quicreAideruntcâmyexIudæis ,Yqfianiex.
l i
I II