pfalm.n
S. Valeriani
qui ab EcdeGae confoitio non vidctur alicnus. proxi- | vnum corpus
mus tibi; quicunque eft proximus Chrifti. Qui ergo «n n sdm rn r
proximum d iligit, Deum diligit. Ica qui Deum diligit,
oportet vt Chrifti fui proximum venctctur. Propheta
laudans coniundionem frarernam d ic it, Eue quambo||
nutn & quam iocundum babitare fratres in vnum. Quid 111
vita hominis eft bpfium nil! pax , fub qua omnia qua:
funt honefta proficiunt, ac reiigiofa nuuiuntur |Q u id
eft iocundius, quam vt omnes gentes vni Deo in pace
feruiant, atquö in vnius Domini laudem onmium po-
pulorumvotaconueniant ? Habitare^in vnum hoc eft, in
vnum Deum credere , 8c in vnoDci filio fideliterper-
manere. Ha:c eft mortalibus vtilis 8c iocunda comun-
(ftio,vt non diuidamus, ficut ha:rerici(faciunt, patrem a
filio,nec filiuma patre,,necSpiritumfandum ab vtro-
que: fed credamus hxc tria nomina per perfonas diuiia
ynius deitatis gaudere coufqrtio. Ita fit vt cum in vnum
conuenerit , nullum fit in Ecclefia dilfidium caritatis
Matth.$.
Ibidem. c
efle voluit. Sciebat alteram partem fineâl-
teriusadiutorio ftarenonpofl'e. Severe ira eft. Nàmvbi
eft diftridio iudicantis,tempcranientum femper opus eft
bonitatisiOmne deniq; poculum, dilediflimi, cuius an-.
xilio medfeinafpeni humànæ falutiso.peràtur, ex amâris
fpçciebus 8c dulcibus çonftat. Qupd iî.qiVis in edi eus ra-
tionis ignarus*nequeat te m per-aré du m re me di Ci qiiærit,
mortiferaægris venena cômponiriqilcitaouïnes extrin-
fecusdolores accendit,, fi triftes iierbarum ftic&os æquis.
nefeiat mifeere ponderibus. ïta& IcX, dilediflimi, quæ
Chriftiana iura moderatur,exvamaris 8c dulcibus, hoc eft
exanriquis & præfëntibus inftitufis eftcondita.’Namvt
eft peccatoribus mgrataf;ita <3t iuftis to ta eft verborum
fuauitate compofita. irt tantum vt hî's coelefte prbmittat
regnym , ilHs gehenhæ minetur incendium. Int qua fi
quis {àpiensnouerithuniilitatis & paris adiedione con-
fedionis fbruare menfuram ,nullamexinde diftridioris
iu’tis patietut iniuriam. Nam vt eft facile afpera quæque
Viicmus erëô femper , dilcdiflimi, odia. fed vtodiavi-1 poculr lrfMlis fuauitate îupllirc ita non cftdifficile, ho-
tate poflîmus , ante omnia caufas .-vitemus^odiorum. j iieftïs adibus antiqui iuris'amaritudinein femperaffe.
Primo loco ceffcc inuidia,, quæ ad omnem litem aiiir .| S i’quisitaque veftmm iuftitiam amat, vtriufque Tefta-
mos hümanæ mentis accendit. Nemo’in comparai ronc menti mandans ftudeat : deque itanouellis legibus fer-
perfonæalrerius natales infamet; Srinoricft qucmmfo- uiat.vuiUa q u i funt antiquitus confttriua non prsrcer-
lentia fui oris accufct. Cauendum ante omnia eft * ne i initiât. Sic ergo implebi^l'egcm'Cfirifli, fi H t de
quid per concertationem funûltatis adcrëfcat. Sofete* antlquis aut præfentibus Inftitutfs lubrraacfis veritafi.
nim infanabjlis inimicitia ex contencione defeendere. Quis autem' fepiens opUS iufticianffru'aum neget efle
In quo loco paeientia épus eft ,cui non fine frudu pro- bbrtitatis , cùnr ,audiat Propheram. dicentem , Bornrn
priæ falutis oblequeris. Nam freut ilium qui iniuriam mibi quoi bumtliajli hu .rt difeàem iiijlifutioues tuas ; Non
Frarriinferr.uràurspeccati manet culpa: ita fe maxima dubito efle aliquos , d ile a jffiiiji, qui fub hac fen-
protegitvirtuçis cofona ,fi accepjanon irafeeris iniuria.6 tçntia pet&ânpt patent flare lufticiam , quæ dicir,
file enim dilèiâionis plenus affeûus eft . fi obliteratis Oculum pro owlo. dmem pro dehte. Dotainabatur qui-
contumefiis infirmititibus mifereâri's àlienis^ Scimus demiftadudumapudfeculihcjniaes.fedideo.quiancc-
quodgloriolum eft aliquantis ,expcûarc benignisocu- dum auûor venerar bbnitatis.. .Qualem autem illam pulls
poenas corporum.aut damna milcrabilium facttlta- taris fuiffe iuftitiam , quæ folain. mortis operàbatur in-
rum.. Scd-fi qui fuftt ifti.audiant Düminum dicentem, iuriam ! Et nullusprofcctû adtuc.pmnæ finis effet, nifi
Oratepro calumnimtibm robit, Multi accepta iniutiàvi- Chriftus nofter cruentis legibus oleum milçricqrdiæ
catiam contumeliam p arant,& vïndiâæ locum animo mifcuillet : hoc eft ,; vetè line dqlo ini’pleffet* iüftiti-
lattocinanti èxpedant, & vbi eft illud quod Dominus ai* , bonitatis exhibuiflet doctrmam. His eçgà.dilc-
dicit,Neminîmalumpromalo redienmi Ac neàliquid libi aiffimi.etuditjonibus inftituti,antiquæ legis amaritu-
vindîcatet itacundia, poteftatis etiam fpem abfl.ulit vl- dinem dile&onis liudio temperemus :■ ne viïcatltt il-
tionis cùm dicit, Itfibivindïftam^gorétribuant,dicitDomir- le perfedæ môdura excelÇfle iuflitiæ , qui inlatæ vi-
nui. Dimittatergovnufquifque firatri fuo extoto corde, cem reportât iniuriæ.. Eccç.dicit Euangelifta , Diligite
Nullus recolat iniuriam mémo quætat ita petfeuetancc immicos relirai. Porté aliquantis videtrir abfitrdum;
viodiclam.Sinttibicum înimico tuo femper blanda,led contumeliam amore repeHfare. Non cft impolïîbile i-
para colloqma, ceflent obtredationes, de ceffant lires, tiirniciim dilÿète , li'parrium tuajum y tilitatém cogi-
SicefPvcàte diligaturinimicus, fi non addas cauiàs,qui- tes. mhinu inimical refiroi. Nemo fub hécmandati ti-
Matt.s.
D
Pfalm.ut.
Pfalm,
bus femper inflammetur iratus.
H O MI L IA XIII.
Item De bonopacts conferuanda.
L i q v a N T i forcéæftimant, dile&iffimi,
àb antiquis legis iuftitiam »quam criminofi
fatis duram iudicanc, nimiæ bonitatis præ-
g . iudicio fuifle calcatam : ex hoc qufed dicat
Wï Dominus in Euahgelio, Diligite ïnimicosve
ßros : benefacite bis qui vos oderunt, & orate pro
calumniantibusvobisSatis crudeliseft,dilediffimi, qui
putatiuftitixnon conuenire bonitatem;cum vnaatque
eadem fit ratio prouidentiæ,malos bonitäte compefcere,
bonos legis vinculo cuftodifle. Denique curncc ad
làndum Dauid , & inuenietis fontem iufticiæ ac,bo-
nitatis vnius clfe virtutis. qui ita in parte pialmorum j
loquitur 9Üonuses tu, Domine, & in bonitate tuadocemeiufti-
ficationestuas. Nemo ergo, dileétiflïmi, legis deferiptio-
nem aliud putet e lfe, quam bonitatis , pietatifque con-
fomum.quafcum difeiplinæ ftudct,honeftis adlibus-mo-
res inftituit j & concitata iniquis cogitationibus corda
feueritauc compefcit. Nam.vt fciatis nihil de antiquô iüre
fuifle fubtrattum, audite Dominum dicentem, N on vent
legemfoluere ,fed admiplere. Non line caufa, diledilfimi,
Chriftus nofter praefentis ac veteris teftamencipræcepca
tu lo , æftimet fe aliquod inimieo præftare benefici-
um. Qui inimicuig diiigit ,|fe diligit. Sibi énim pe-
percit, qui lacrocinantis dexreram magni muneris preer
da compefcuit : & fuum corpus texit , qui armato hofti
precibus obuiauit, negotio quoHam cônatus feruare re-
uetentiam pugnatori. Nam partém conftat^fle v id o -
riæ, prælium oblato auri pondéré redemiflè. Diligite'ibidem,
immicos veftros. Hoç eft fnimicos diligere , odiis non
refpondere, accepta conrumeliapatienter ferre, doriarc
iniuriam,aut manu fadam, aut verborum ftimuhs ex-î
citatam. tN a r n lta dicit Dominus, Oui te percuffcr'tt inJ^idem.
dexterdm maxillam , prabe illi & finiftram. Iftud
prabere fcio quôd aliquantis ingratum eft,. qui nefciunc
H
liées cauere ? & imminentes,fiippliciorum poenas riio-j
deratione compefcere. Infinittïm eft autem , quantum
vni .patientia fua pra?ftét, fi ^ e r folus inlàniat. Namj
ficut.duplicatas in fe plaças excitât, qui répugnât : i-
ta maioris rixæ lucrum fiteit, qui mauus fuas alio fe- !
riente .Continuit. Benefacite his qui vos odetunt. ï?ri-r Mdeim
musigràdus eft ille quem djximus , vt inimicunj tuum
dilisas : feçundus vero , vvt ininiico benefacias. nam
ibi àffedus doçetur , hîc opus miferationis exigitur.
Aliuâ eft enim inimicum diligere , aliud mjilero
fubuenifle. Parum igitur apud inimicum tuum pro-
ficit gratia diledionis tuæ, fi eum j quem diligere
ce afléris, cfurire patiaris. Audite Paulum dicentem
I Si efurierit inïbticus turn , ciba ilium | f i fitit, po^ Rom,
turn dailli. hoc enitn faciendo, carbones ignis congères fuper
caput tins. Hîc quantum'video mifericordiacrudelità-
Homilia X / / A
Quare ergo non ille cirça inimicos\fuos ornat, fiuc quos mänus larga commcndat. Nam ica
Euangdifta elicit, Bead mifertcordes, quopiam ipfismifere-
bttur. Deus. Bead pacifist i quoniam filij Dei vocabuntur.
Sit ergo nobis, d ilediflimi, prfmo loco cura pads :'
fecundo miferationis. Nihil fidum labiis corda no-
ftra fuggetant: nihil dubij ofa refpondeant. refpisien-
tes ante omnia ad illam fententiam , q u s dicit; / Quod
dbi non vis / alij ne facias. Hsec illa , quam diximus, per-
feda diledio , qua: affedum integri amoris inftituit.
Ita eft ergo , vt in te antiqui iuris diftridio nihil ha
beat poteftatis , fi ea qu<e legis plenitudo poftulat,
obedientcr oblerues.
Tob. 4»%
HOM I L IA XIV.
De bono humilitatis.
| O n fine iniuria partisalte-riu's, ddediflî-
mi , eft, quotiefenhq; opus eft vocisprae
conia yirtutum meritis'exhib'êre : quia
cum homo meliora'laudat, détériora ca-
ftigat. Nori enim dubiè ftulcus notari fe1
aeftimat, fi bonorum iudicio fapienslaudatus abfeedar
Sed quid faduri fiimus , qui non pofl'umus nec bona
..femtflator v .
pecuniam feCuruTexpendat, quem proitiiflæ tempus
vltionis expedae î Nefcit fine dubio irafei, qui dubi-
tac mifereri. Vitra felicitatem autem çonftat efle vi-
d o ri* » inimicum fiihium fecifle,, 8c iniuriam vindicafle.
Sequitur in hoo-ipfo locô, Oratepro caluniniantibus vobis.
Sine dubio hîc Dominus cPnfcientjam fid i cordis ad-
monûit. Scibbac enim diledionem vçrbis compofir
tam, ac licet largam erogationis expenfam »fieri fre-.
quenter ingratam. Ita ergo te oftendis non inuitum
illam vindiegm tui eleemdlynam fecifle , fi inimici tui
plagascoeleftimedico fupplici orarione commendes,&
profufis lacrymis auxilhim falutis implores. Diligite
inimicos vejlros. ^Si inimicos diligere iubemur; in quo
ftatu pucatis eflè ilium, qui fratrem nullis cxcicatus in-
iurijs impia infedatione infequitur î De hoc mihi vi-
detur Apoftolus dixrfle , Om odit fratrem fuum fine caufa
, homicida eft. Et verè ita eft ac fi occident hominem,
'qui ôdiis perfequitur irihocentem. Sed videamus cabmen
qui unit if t i, quos .propter odia fraterna Sandus
ïoanries dahmandos crcdidit. Puto illos efle, de qui-
bus Propheta dieft| Inutdia pereufftim eft \cor eorum. Iftî
funt, qui^iduerfus fc pugnas inftituuiit, & dpmos fuas
proprîoigne incendunt. in quorum finu cluufo flamma
tenetur incendió. Nam non eft hîc quod alteri det>ear
imputari , vbi nullus eft cum aduerfa parte corifli- | . . . . . .
dus fcùm omnts péne caufie , & omnia odia inter per- fine malprùm increpàtione difponere , nec mala fine
fonas imacie propocatas deiæuiant. Si cçedibile eft, bonpruhi commemoratidne damnare ? Dabit ergo
ccce'inuenimus reum, qui aduerfarium non habet. ha- veniam,qui fein hoc opéré iniuriam æftimafaccepifle.
bemus icàque qui poffit puniri non inuenimus qui Melius eft enim, vt mala corifcio pudore confufà difee-
debeat vindicari. Felicem plane fllum iudico , cfiiüs dant : tantùnf vt ea quæ funt laudatione digna non la-
glbriofaîU vitam toruis oculis alter àfpexit. Nam fatis tearit. Duæ igitur c^ufæ in vnum veniunt, humilitas
bono loco eft illiuscaufa,qui aliéna laboratinuidia. quia & fuperbia : quarum eXponi dite ram fine alterius ve-
non liuec homp nifi mélioribus fn e c inuidiæ fubiacet, recundia rerum nacùra non patitur. quia vna fuis adi-
nifi quem ad célfioranielior vitæ profedüs cuexerit. I l- bus , altéra erubeftit alrenis. Di :endum igitur eft.
los verb plufquâm miferos puto, quos lucraalicnæfeli- quantum humilitas vtilitatis habeat : vt poflitis intel-
citatis>ëxagitant';S& iracundia impia æmulatione con- ligçre, quantum fuperbiæ infelicitatisincumbat : & excepta
occultis cordis iaculis inquiétât. Bene -iftos fua ponendum, quantum fuperbia odiorum pariat, vt di-
tcla puniunt. vt videacur mihi Ipfa inuidia aliquid ha- featis quantum amoris gratia humilitatis adquirat. quo
bere difcrçriohis,, cùnr audoris fui cor reperçutit, 8c faeiliùs vnufquifque agnofeat veftrûm , quid in fe de-
male confcium pedus cruento iugitérliuore confümit. beat emendare > vel quid poffit eligere. Non ita fu-
Primo ergo caftiganda inuidia eft qtrêe femel animo perbiæcaftiganda dominatio eft ,v t humilitatis præter-
concepéa dolores pperatur. Sanè vbi-occurrit oéulis mitrenda fit gratia : nec in tantum humilitas præfe-
noftri^alienæ'glorià félteitatis , æftiulationis nos magis renda i vt fuperbiæ tacenda fint vitia. Quid enim pro-
ftudium jeneat, non liuôris. iuxta illud quod dicit A- deft feite valetudinis caufam , fi nefeias medicinam ?
poftolus , AEmulamini meliora. Ille proFedto nihillub- aut quid iuuat nofle auxilium fanitatis,finullafit èbm-
trahirveris amicitiis , qui fine inuidia bonis æmulatur a- pefeendi 'cura languoris ? Audite de his feripturam
lienis : nec alteri iniuriam facit, qui exemplis ad melio- dicentem, Humilibus Deus dat gratïam : fuperbis autem rêva.
contendit. Si quis ergo eft fapiens , imiteturfru- fiftit. Difcitenunc,dilediflimi, vtriufque partis rerri-
dus iuftitiæ,fequatur adus continentiæ, appréhendât butionem : & intélligetis quiddiligere »quid odifle de-,
humilitatis gratiam, '& cum bonis æmulo amore currat, beatis. Ecce hiepro amóre humilitatis inuitatur ad grav
i ad meliora'perueiiiat. ,refpicientes ad illam Apofto- tiam : ille pro fuperbiæ crimine deputatur adpoenam.
licam fententiam quæ d ic it, Sic currite Vt dpprebendatis. Caftiget ergo vniifquifque in fe , ficuiadcreuerit tumor
Quicunque ergo mouétur aliehagloria,curratpoftbo- animorum: neaduerfum fe cæleftisiuftitiæ armacom-
nos, &'elabocet vt àpprehendat : & âdqulcfco vt præ- moueat. Difficile autem fine periculo vitæ fuæ tranfigit,
cédât, tantpm vt fine animi liuore contendat. Hoc cuiaduerfusfublirniorernpotcftatem caufa dimicationis
e?t vetè immaçulatam cxercuiflè virtutem, line iniuria incumbit. Inclinandùs eft itaq; ad omnem humilitatem
vicifle nleliorem. Superbis fané loCum demüs; tan- animus; vt fie apud Dominum obtinendæ locus gratiæ;
tùm vt uos in humilitate, vincamus. Non nos ad,æ- Poteftis autem intelligere, quàmgrauis fit culpa tumen-
mulationem prouOCet lucrum militiæ fæcularis. Ma- tis fupèrcilij, quam ncccflè eft tanto diuinitatis labore
neat illos .pompa! dittitiarum , quo^admonet cura filio- compefci. Béne humilitas femper inlæfa eft. nefcit enim
rùm. licet multoplus lucri façiat ,'ac fibi reponat,qui vinei, cuinon eft caufa pugnandi. Superbia verb non
cuituram miferationis exercer. Nihil eft autem tu- folùm odiis,iedetiampericulïs fubiacet. Difficile enim
tius , quam in ore pauperum partem recondere facul- ; poteft fieri, vt non ftuflineaEpugnfcnv, qui iniuriam indi-
* A Nam ita dicit feriptura , Domino diçente, cit. Sed facilèà nobis oranc periculum huius neceffita*
‘ ’ — . • ^ • - tis excludimus, fi aduerfus fuperbiæ vitia humilitate pugnerrius.
Qui pane fintinat, pane & met et. Tibi fratidsfs quic-
quid referuas. Erogemus ergo, dilediflimi, tnultum,
Humilibus Deus dat gratiam : fuperbis autem
vt mulriplices cölfigamus-, frudus mifericordiae. Sine
lutro eft autem pccunia , qua: facculo tenetur inclu-
(a. qux fi negotio deputata fuerit , noil multo pbft
tempore quadruplicata relpondet. Quicquid paupe-
ribüs dederitis , fine dubio fioenori deputatis , reddi-
turö vobis in pofteruni , cum yniufcuiufque labores
multiplicatb hopore,. cerifentur. Expcdat enim fin- .................—-- --------------------------i-........... .......
gulps retriburio opei is fui , fiue gaps reiigiofa fides1 miori conftitutus lo co , humiliora defpexit; ac propter
refiftit. Si diligenter requiritis , dileftiffimi., v-
niuerfa , quibus ab inîtio mundi Domino coepimus
difplicere : inuenietis omnium vitiorum principem
fuifle fuperbiani: & cognofcetis facile, in quo-aut humilitas
meruerit coèleftem gratiam , aut fuperbia in-
ciderit diuinitatis offènfàm. Periclitari denique fu-
perbia hominem diaboli exitus docuit : qui-infuBli-
iacob.4..