C O M M E N T A R I V M .
»
cum incenfo drietum,offer am tibi böuescum birds. Venite&au
drte,&narrabo omnes qui timetisDeum, quantafecit animamea.
T. - . i ' 1 Iddipfum ore meoclamauit &exultauifub lingua mea. Iniquira-
N Hebraeononhabetnec HiCremiaibi,<ptAggzutn, ternfi ajpexi in cor de mee,non exaudiet Dominus.Pr opterea exau-
niß folum Dauid. Sed Hefdra habens cnaritatem eo- diuit Dem &attendit vocideprecationsmu. BenediäusDeus qui
rum.Voluitcos-fncniöirarc,affercsiftumPßlmum Däuid nonamouitorationemmeam,&.mifericordiamfuamdme. '
■teeinifle eos in prophetationis fuse initio, hoc eft, extra, ■ .>•,
terraalienaeft, &nonpoteftcaritarehymnosintcrraa- - C O M M E N T A R I V M.
liena.Sitereo Sion animanoftra vt deccat hymnutri'in ea,
4 « Decebit autem Sion cam efle fircddidcritvoyim | Vdrarum tet?i-fo!aiobilabati8eo,&d quianpncoctt-
Hierufalerai fiqaoS votumfecit Deoft renunciaturum | llieius,id eft,DeiftpcpgentespetChriftumattcndunr,
diabqlo & pompis eius implcuetit, tunc exaudit Dtiit n o t iam fola Iud*a iubilat Deo , fed omnis tirra Deo
orationemeins,cumomniscatoadeum vencrit.Noneft Pfalmumdicitnominieius : :&datgloriäml3udieius,&
enimnec tribus, nec gen's,ex qua non genuflefletutpd-^dieicl^eo: Quiarertibil^afuut opera tua in muititud^ne
minolefu Chrifto.Prredicantibus enim Apoftplis, in om-s"virtutis,tui quibus>te verum Deüm filitim dedarafti,
Mem tthamiximt fonts term. Et licet verba iniquorum;, Iquindom.entitifuntinimici tui,dicentes:NwitSliDto,re
thäti&örumfcilicet,pracualucrintfupercos., &impid'da:moniifugante , m6rtuosfufcitante,leprofosmun-
dosaffiixerint:iedimpieratibus,inquic, quas patimurtu idante paralyticoscuranre , mare pedibusambul^nre,
i propiciaberis. Beatus eft enim Dominus" IefusChriffus, ventisimperante. Inhac multitudine virtutis tax'men-
qütemelegifti &afliimpftfti, hie habitauit in rabernaculii j tiebantur tibi inimici tui, dicentes: Scimus quiek Deo ol&
- ruis.quando repleftiin bonisdomus rue,in quafandhim nonattipisperfonas bomimm. Plus autem in mulrirudme
templum tuum regnat non manufaftum,(ed verhogeni- virtutistu* tunc mentiti funt, quando dixerunr te final
tum,&virgmahvteroprocreatum,cuidicimus: Exaudi rumadilapulis,cumiamrefurrexiires,&omnisterra,in
nosDeus&Iutarisnofter.fpemenunfomnigeneribuma- cuiuscordefuefas.adorarette.lllidiccbantbiliiib.me’n-
notu tribuifti,etiambisquiIohgefunr, & ins quiprope. | umhnßtatecumfuratum vobiiilormiemibus.PlWmnshictc-'
Quando paraftiraoritesin virtute tua,qilibus dixifti-Pre- furredionemintitulaprainotac, nolitetnentiri,fidordicate
Eukhgelium orhni creature. Signa autem crederitibus
næc oftendetis,infirm os curabitis, ccecos illuminabitis,
Inortuos fuftitàbitis. Ab his (ignis turbatæfunt gentes,&
riment Deum omnes qui habitant-fines terrç.-ab-his enim
figniS timorDei fuperfaciein terrapfumpfit exordium. Et
in exitu matutini & vefperi deledabitur Dèus, id eft, in
oriente ôcoccidente in aedificationibüs Eecleüàrum de-
ledaberis,ex quo vifitafti terrain âduentu tuo.&inebria-
fti earn (anguine tuo, quandô flumen Iordanis répletüm
éft aquis, vocibus fcilicet Prophetarum. Tuhcparafti ci-
bum non qui pêrijfc,qUiaitaeftjpræparatio tua. Riùos é-
ius inebriaftijita vt 6um eflet horà diei tertia,illi ebrij pu-
tarentur. Tempore quo multiplicaftigeiYerationeseius..
cuius eius,id eft lordanis,quod ed baptifmâte. Ibl erànt
quâftdo riuos eius inebriafti Paithi, & Medi,&Elamitæ
Cretes,Syri,Arabès,Romàni,'Cyrehari. Etpenè omnes
genres,ex qûibuS multiplicaftigenerationes-eius, quando
qüafi ftiilicidijs coeleftibùs ciepit exo'riri.Tucinchoa-
uitcocohaannidierftfàndiftnPaichæ, '&càmpirepleti
(ùntvbertaté^omniàfercilitate congaudent j feftiuitàte
epulantûr,itavt fines dèfcrti pinguefeant,&exultationc
colles accingantur. Induentur énim arietes mànfuetudi-
nêoùiüm,honventilabùnt côrnubus, & Conuallcs abüi
dabuntfrumento cèrporis Chrifti. Quod quaildo âcci-
pient,clamabüntàrietes, &oue^limul,hymndm dicentes
Chriftô filio Déi,qui régnât cum Pâtre & Spiri tù S .in
vnitatedeitatis , & in trinitate vnitatis ift (eculafeculo-1
rum, Amen< Ri
In finem canticum Pfalmi re(urre£tionis.
L x v .
T VbilateDeo omnis terra3Pfalmum dicitenomini eius, date gîo-
* riam laudieim.Dicite Deo,quàm terribilia funt opera tua Domine,
in multitudine v mut is tut. mentientut tibi inimici tiii.Om-
nis tena adoret ie Deus &pfalla t tibi,Pfàlmum diedthomini tuo.
Venite & Ytdete bpefa Dei > terribilis in conjilijs fuperfilïos botni-
num._ Qüiconüertit mareinàridam, in faminepertranfibunt
pede, ibi Utabimur inipfo. Qui domindtur in Vïrtutefua in teter-
nühyoculi eiusJùper pentes fejpiciunt,qui exàjperant non êxalten-
turinfemetipfis. BenedicitegeütesDeufn nofirum, &auditam
facite vóeem laudis eius. !Qui pofuitanimam meam ad vit am ,&
rion dédit in commotiommpedes meos.Quoniamprobdfti nosx>eus,a
igné rios exdmindftifictit examindturàrgentum. Mduxifti iiosih
I l*queuM>pofuiJli tribuldtiotièsin’dorfo noflro, tmpofuifti homines
Jupercapita ftoftr'd. Tranjiuimusper igneni&‘dqudm\& eduxi-
\fiihos in refripefiumÙntmbô indohium tuam in holotaufiis,reddam
tibi ifota mea, quiéâiftiHxerunt labia mea. Et lôqtiutum eït
os rnéum in tribulatiohc mea. Holocaufia medullata offeram tib i.
miuiftis,noh vidiftis qui rap'uit corpus. Aut enim vidiftis
ràpientes & non dormiftis,aut dormiftis, & non vidiftis.
Quid mentimini ? Magis venit'ê & Vider e opera Domini,
ip(c cftenimiftequi conuertitmàrèinaridam vttranfi-
rent patres veftri perficeum per medium màre. Iploeft
qui diuilït fluuium vt tranfirent eum pedibuspatres ve-
(tri.Magis lætaminiin Vnum ômries, quiaipfeeft qui do-
minatùrin virtute (ua in æternum. Et quia oculi eius fu-
|)ergentesre(piciunt. Vosludsti gaudete, quô'dprornif-.
iùm parris veftri cofnpletur. Deus enim dixi t A brahæ, In
féminetub hartditabb omnesgentes.Qmà éisinuidetis,& more
(blitoDominum àdirâcündiamprouo’Càtis , îtaytdi-
cat.vobis:^«M duferetura vobis regnum Dei3& dabiturgenti*
bmfaciedfîbus voluntàtem eius.P, en edicite ergoge n tes ce uni
noftrùm,& obedirù voci laudis eius. HocEcclèfia iwom*
nibus fequitur cùm ApoftoliX&martyribus : Pofuit,in-
quit,animam meam àd vitâm, & non dédit commoueri.
pedes meos,quado pröbafti'n'os Ôéùs,& eXamifiafti igné J
paffionum, (ieût éxàmihatùr argéntüm. Indüxifti in la-
qucilnijpoiuifti trïbùlationesin dorfo’Hoftrô, &‘homi-
neS fupra capita noftra. Tarnen trahfiùimüs pèr igjiem
ifiartyrij,& aqùam baptifriïâtis , & indüxifti lïo'sïiirèfri-1
.gérium. Nam & inbapti(möSpirituS. & igneéeh(îti(u-
mus,quando irttràüimus dôm'um füàm infiolocàliftis,^
réddidimus vota,qùæ loquütïlmeft os noftrum in tribu-
lationeiioftra. Hûlocaùfta/nïedùirataofféramtibi.Ho-i
ocâufta fine médulla ofFerat Déo, qui cordeinanis, cör-
. iore videtür ôrare & plàllere. Ego autém,inqùit,ttïedul-|
ata tibi offCrâm:Ordbo Jpiritu,orabo & merite,pfalldmJpiritu,
pfallam& mente,ófferam in'cenfum ârietüm,viriliterrepu-
'gnans zèlo ouium t'ûatuïû^düïrfiïs oiôn'èm hseretièam :
offérâm tibi bouès cum pr^dicô -, hircos cùm imperium
libidinis fubiugô y veliugulo. Venite&aüditequanta
Déusfetrtariimærfiéæ, vtanimàmméàmèripèret,anir
marri fiiàm pofuiti vt méàmorte eriperet,mortem àccé-
•pit. Si fióncrcdo té verümDeum,,&iniquita~tem negan-
tis vides ë(Te iritôrde méo,fion me eXâüdias Deus. Verùm
‘quià'éredo te e(Te, ideo èxaudifti me. Beried,ico te qui
non amoùifti précem mëam -, riecmiiericor- !
'diamtùam àme,'qüiregriascum Pâtre
&:Spiritü fanétôjperôm nia fe-
cula fecùlorum, A-
«
loan. 8.
F
loan. 3.
Gen. il.
G
■ Matt. 21.
‘iCor.tif*
H
In finem in hy mnis Pfilm.canticiDaui d.
L X V I .
I voàm-virtïuïiJ 2eglori.imDeo fuperIfràd, magrtiftcmtUmis
f y Mir tut tiut in mblb us. MirttbiUi Dm infmäisßtB, Dm ifrael
\ipfeiUlu virtutem 4rfortitudmm (libifutt W m t tk Deus.
D E us m ifm a tu r noftrt & bomdioatnobù ,illumïn e t y Ultimi
fitamfuyern os , & mifoooawr noß n . Vtcognoßamusinj
to rra v ia in tu um ,& n iom m b tu o o n tib u s fa lu ta u tim m . Confi-l
um tu r tib ifo p u h Deiu-.confucuucur ubipopuli omnei. la t e n iu r !
C O M M E N T A R I V M .
Tem E&Iftùs cantici in quoexargit àmottuis,vt filffi-
penturinimici cius„& fngiantqui crucifijcemnt eum à
& exultentgeiliis.qmm.im mdica, populos m^tatâteq&geut^ facieems. Sicut defeat fumxis contra altirndinein eüdo
m te rra dirigis. Confiteamurttbi populi Dais-.anfiteaiitw tibi ficaeficia'nti&ficutfluicceraignemquidemf-nriens fed
pojiultommi.ttmdeditfruamfimj- S“ ' ^ t ”«»tM]3«.adnatùramfuamrSdiens,ficpereaDtpeccatoresfinecé
MßtrMnrttcatnosDew,&metMuteumommsfinattrra. fpetftuDeii Iftivèr5,ideft,Apolïoliex:urgenteDomino
ppulentnr& fieleiftenturinlæritja , &qi!oufqueafcen-
C O M M E N T A R I V M . dat fuper occafum.iter façiantilli.&gaudeantin confpe-
âxieius.Superoçcafüm afeendir,qnia iuxta occafum fiiü
J N hymnis P (al mus cantici éft, quod canebant Angeli quando ni coelos aften dit. V nde &C
I gloria in cxcclfis, quando.illuminarido vultu'm ftium fu-1 "pQ ^ l^ .Iq a fifié sd id r ; Pueri,nouißima hora eft.T urbati
per nos venir,& bpnedjxit nos, vt cogn öftere mus in ccr-‘, eius Iudæi,quando oftendit (epacrem orphara
viamDeij&inpmuibusgeritibùsïalutaréeiïïsÆbnfi- y :iu^ e,^lv^ lliu-ï1,H1* Deus in loco (ànéto (uo.
1 teanturhoc populi,quiavcnifti vtlætenturgeptes , quia ( a g it a s eft,locus Dei e ft, & ibi Deus eft,&
|riçipïunt tub ilïdicio agi in aequitate, éc in terrliEorporis vnanira?si n domq", in Ecelefia vtiq; fiia vnam
fui.à pemerfitate redo ten ore a 11'em & dirigi. Confite- “ dem integram exercere ipfe educet vindos à diabolo
antur&hpcpbpüliomnes,quiaMariäexterrefiöcórpo- , Et*£“ . neS | ^5*Pf°s ftlhad iram prouocant, idefly jMagici in1
re, ftd cmleftifernirie dedit frudum furim , vtbe'hcdicat àrtibus ftruiunc , hi (tint qui habitant in
ipfe frudu? inTiinitate. Benedicat'iibsDeus D^uSno-r; P j j^ f ^ ’De^egredere coram populo tuo, dunitiafieris j a ltancl
fter,benèdicat n<#sDeus. T er Deu^didtis, vniis in trim- , deftrtum tetram mutafti,-quando coeli ftellam pfotulerunt,
tare nomina tus, quemmeruùnt omnës fines ccrræ,pero-
mnia (écula iècu loru m : Am e n.
In firîini PfalriVcancici Dauid. L X V I I .
a facicDei Iftael. Tuncpluuiam voluntaria (egre- (
gafti Deushrereditati tuæ, quando Atigelicecinerunt^- \MMt 2
cem homimbus bom voluntatis. Hæreditaseius in Apoftolis
(iimpfit exordmm,m quibus infirmata eft ipfa hçreditas,
fedipfepominnsperfeciteam refurgédo à mortuiS,ofte-
, v , dendofi(Turasclauprumin maiiibuisi vulneris fignum in
p Xurgat,Deus tydißipentur inimici em^ &fugvaan quipde- latere;& itaeam pérfecit,vt non folùm fpiritalesffcd
^■ runteum à facie eiits.Sicut dcfeçitfumtis defifiant, ficutßuir nimalëshabitent in ea,quiaparauiteaduloedinemfuam
ceraßfiic\eignis,ftcpezeantpecçaforesàfdc'teDei. Etitiftiepuleß-. Deus,quando dédit verbum mulieribus Dominus vte-
tar^exultentinconßeättß^^ßt-JeleßenturmUtitia. Cantate uangelizarentvirtuce-mmultam.Dominuserc'oeis^edit
Deo,pfalmum dicite nonnmeiusi| jterfacite. ei qui ifcendit fuper vctbamdiccns : ite,dïcïtefratribmmeis,vteantmGaliUam Epbef. 4
occafum, Dóminusnomnilli. -Exultatf in cohfaetlu eins, furba-ibi me/tdebant. Quis hoc dixit? -Rex virtuiumdiiedi id
bunturàfacïeempqtrisorphanoruméiudicisvidttarum. Deus eft,interior Chrifti&• tpecies domus , vtiq; corporis(pe-
inlocofânâofuo, péttspuimbabitarefacitvnwmoriswdorno. ciofi'formapræfilijshominum , inquadiuiditfbolia^&
QMeducitvinäosinfortitudine, finiilitereosquiexajperantqui captiuauitlyriagogam, &tlie(àurosëiusdiuifitinÊccI.é-
babitant infepulchris. Deus cum egredieris in copjpëftupopuli tui, fia,alij deditprophetiam,alijyerbum, alij virtuteih (àni- f Cor
Terramofae^>etenmcoe^ ß iadne- tatum:deniquevltradynagpgaiionhaBec,neepropheta &oHafy-
runtdfacp.SinahdfoàeDeijfi'aeLPluuiamvoluntariamfegre-\nçcvndionerà,,®ecucrificium. Hæccapriuæfyùaeogae^?S0g*
gabk Deiis bareditati tua & infirmata eft, tu verb perfecifti eum. ' (ublata velue (polia func,diui(à cùm dormirent interme-
SAnmaha tua babitabimtïn ea | parafitin dulcedmc tuâpauperi' dios cleros Scribæ & Pharifæi. Inter medios inquam cle- *“
dçus.Daminus d.ibu verbumeuangelizantibus virtuteinultoe.Rcx\ ros,id eft,interlibrOs landos.Cleros enimlibroshoclo- c e a’
vntntumdilcaï , ddcdi- &jpécieidbmusdiutderejpqliai S/dor-Jcod id os,& Iiidæi dicür & nûftripliirimi-tradatores.Er-
u^kinp^medps-çler^p^acqlumbddcargentatà,&pofierio- ;,gp fi interiibrbs diuinos pofi ti d.ormiatis , id eft negliga-
"rfieius inpaUqre mm. Dum difcernit.çoelefiü-nges fuper ( tis,&tenenres claucsrcgni,ncc vosin tretis, ncc ali Äs inpIbabunturjiriSelmonmonsDeimorispingui*•
MoiWro4-'grédipermittatis.Qui vospennæcôluihb^deargentatæ
\woiïspijiguû,vtquidfufptcammimontcsçcagulatoslMos id èft,ô vospepnoe eolumbædcargeritat*,ideft,(irnùlan-'
in ihi° bencplacituiK es! Domino habit tire in Co, etenim Dominus1 tes hmplicicarëm coiiimbæ,veliuipennæeiusvosoftédi-
habitabitinfinepi.-Cunus Dei decent milibus multiplex milia /<c-| (lis.Poaoaucem deargencacç pennæ cftis,non verum ar-
Sÿuai infanftà\Afc^ifpinaftum,ceJ^cÀ^vàtièc ^eciem aüri,non aurum vc,rfi ofteiiditiSiEr^o
piftuaptiuitatem,accepifiidona inbommbus.Utenimmn creden- fi vos dormitis,ego dàbovigilantes.coeleftes Re^es id^Ift
tCi inhabit are DominurnJDcum. Benediäus Dominus die qiioti-,ApoftolQS,(upcr ceaam,vt in omnem terrain exeat (onus
dis profilait;;; ïtcrf.iaet uobis Dais f i l ut >ir mm nofiroruw. . eorum. Ita vt hi quos nigredopeccatoium obtinuit, ad
nojur deus (.linesfaciendi,& Domini Donnai exitusmoftfifVeA prædicauonem eorum niuedealbentur in Sel mon. Sel-
runtmneu Dens confi n a cmk.: inimicorum fmrum, vertuem mon locus eit in quo puwficabantur proftlyti, vet hi.qui
Cäpilhpev.irubuLmtmm in dclicii;fuis. .Dixit Douiiumex Bstjan fatebanturgraiiioribusiepollutionibusinquinatos, >c*r’
conucxtmii,cdi<ertmu inprqfundum maris. Vt intingatnrpestuus iW^f<Mwlocum Selmó voluit diet omnem locum, in quo
hiqui nigrificauerun tpeecatorum fordibus,dealbentur.
E rgo cù mdifternit Dominus fuper terrä Apoftolos fuos, ;
quicun q ue audierunt eos & credi der u n t, (1 fuper feniciü
fuelaant nigrijtanquamlana Candida fadi,quafi nix deal-
bati (unt iuiSehnb, inlöcopurificariönis,vbi omnia pec-
catalàuantur: vbi tnonsDeieft, mons pinguis -, nullusa^
liüsnifiChrift^isIefuSjipfe pinguis, fudans oleo iuftitiæ,
olço chiifmaris,monsepagulatus eft. Hicipfe mons pin- Trinitas
guis in ynitate deitatis triHitate coagulatam gérés. Videte invnitat«
ne fuftipiatis in deitate alium aliuhde.Na qui hçc faeiür, 1
arguuri tur,& dieitur eis : V t quid fic fu fcipiris mötes vbe- |
res.i.vtquidfacitispluralçmdeitatem.Côagulatum
temin ynitate tenete,& Pattern ac (piritum (an d u in vno
T Demi- ~ I
^fif^^niiiey linguacarxumtuomm ex 'mimicisab ipfq. Vidertint
ingrefjus.tuosDeus, ingreJfusDei metRegismei, quieftinfanfto.
Vr&ueheruntBtynçippcqniunttipfadcntàbMfiimedieiuucncula-
rum tympiwijlnanim. In Ecdefi-s benedicitc Deo Domino de fort-
tibus Ifracl.lbi Bctiiamin^dotefcèntulusinrnentiaxceJfu.Phhci-
txsIudadficeseorum,printipesZ$bulqn& principes Nephtalym.
Manda Deus virtuti tua, confirma hoc Deus quod operatus es in
nabis, a templqyuoin üierufalemiibibfierantRegesihunera.lfi-
crêpa feras arundinis, congregatio tdurórum in vaccis populo-,
rum,vt excludanteosquiprobati fiint argent o. Difiipagentesqua
bèlla volunt, ventent legdti ex A Egypto t AEthiopiapraueniet marrus
eiusDeo.,Régna terra cantate Deo,p faillie Domino. Pfallite
Déoquiafcendipfuper coelurn cceli ad orientem. Ecce dabit vocifua
H
Selmoa
quidfic.
Efai. i.