■ Et eußodiamltgtm tuamftrnper , in(eculum& infttülumfttuls. eloquium tuum < vcnônpeccem tibi. Non cJrgojcleoad
ffal.u
Deus non
igoo-
Et ambulabam in Uutudine f quia mandata tudexquifiui. Etlo-
quebttr dt teftimoniis tuts in conjpeSu Regutn> & non confundebar.
Etmeduabar in mandatis tuis,qua dilexi. Et leuaui Manus mtas ad
mandat a tua quadUext,&txcnebor in iuftificationibus tuis.
C O M M E N T A R I V M .
ALlcluiacumnlphabetoinchoat »quod cftmagifte-
rium Dci in Alleluia,&eruditio hominibus tradenfcienciam
laboraui percingere,& pr&cepta dei rhemoriret
rctinere,vtvidcrer(cioIiis,&pcrficicntiannnflatiis fuper-
bia increpacioni aprarer, fed ideo vr non peccarem tibi:
Doce ergo me air,domine,iuftificationes tuas.Ad hxc^c-
fpondebittibiillcqucm oras , vtdoceatteiulhrias fuas:
Hxc eftjinquir, iu ftitia mca, vt omnia qua: vis vr facial u-
bi homo,eadem cu ho mini facias.Si ample&erisiuftitiam
dei dices : Inlabijsmeispconunciauiomnia indicia oris
tui Sc in his dcle&atus fum, (icurin omnibus diuitijs. V i-
dainalphabeto. Dicamusergo beatos & immaculatos deanuis nunc quid eft quod fequitur , Ih maadatis tuis
Chrifti difcipulos,qui vfq*, hodie in viafunr,qui eft Chri-
ftus.Iplcenim qui fedixit viam,ipfcdixic eis:Manetein me,
Jkut & tgoinvobis. Ergo manent ill» bead, quia Apoftoli
im maculati ,quia qbremperancespec omnia, in via» quia
in Cluilto funt.atnbubbunt, quia in,toco orbe terrarum
eorum ambulac (an eta doetdna, quae eft in lege Doming.
Primus beatitudinis gradus in Apoftolis coniummatus
eft.-iecundus nobis eft referuacus.Sicut enim in primp
Pi al mo, Beatm diqusin lege Domini meistabitur die ac Ho$ep
lcgentcra noluir negligencem. Nam qui legit, ft nefeiat
quidlegat,negligen Deusenimfciri vultomniafuarum
myftcnaliteracum.Ec ficut quod icriptum non inuenies,
ft quasras incurris : lie quod fcripcunieft, ft non inquires*
argueris.Beatuseniro per fedtus efle non poteris,nifi faults
t us tuer is teftimbhideius;, -8c in to to corde ex quinine
eum.Nonenim militances,negotiantes,terrenacogitan-
1 cesibis ftudijs occupad pofiunt, non eis vdcat, mundum
Cuftodiunr »eius rotas partes agunt. Tu quid fads Chri-
| ftiane»ft miliras ho mini ferutare legem eius»quia fi quid
licet iam ignarus incurreiis>moricris.Nefcire enim legem
nemini licet, negotiator cs,mqui re precia conftituta.-quia
(inefauslicetincucreris, non etiades. Seruus Chrifti esy
ferutare teftimonia eius. Si enimihis non vacaC , t u qui
clericu aucreligioium proficeris, nec tibi forte vacare vi$*
legem fiiam Dens cui debeat delegare feipondc. Noui
iftoloco mulros dicere: ergo ftmpliceSnon videbunt rc-
gnum Dei,qui fcrucadifta non pofiunt« Audi, chad dime»
I anullo Deus quod non poteft qu?ret,mutus non damna-
j bicur-de taciturnitate,nec xgerculpabitur de labore.Vo-
_ ! Juntas fola (ufficit Deo, vbi poiTibilicas-deeft, ip fa rcuefr
Voluntas fiatjipialan&um ,.de hisquibus vete voluit, & verenon
accepts
me cxercebo.Sicut tyronia corpus exercer,ira animam di-
uinaprxceptainftituunt. Docctenim ea quai iter pugn os
cautè fufeipiat, qualiterfortitcrreddat. Et confiderabo,
ait vias tuas, ideft, attendu quahter fupcrafti,&i pfaimi-
taborexempla.Siquidé qui nos docuit:ftc dixit: Imitâmes
més ejîotejkut ego¥magiJlrii Non obliuifcar,inqui t,fer mones
tuos.Vides quia obliuio res vitiieft non naturç:Rcrribue,
inquit,(erttotiro. Quid tibi visretribui?Amoris,inquit,
aftc&um vt viuatn. Et ft tibi vita dedero quid facies ? Forte
dixit viuam Scepulcr, læter,- ædifieem, agros excolam»
again eau fas, & estera,quç cum tempore pereiinr, nô hoc
dixit j(edquid ait,viuam & eufrodiam (èrmonescuos.Ve-
rumquia in ter apices tuos thefàuroS » occultos ièntio,
quos inuenire nô poilum ,tu domine reucla o culoSmeos»
&confiderabo mirabilia de Içgetua.Cautè fane accipien-
dum eft quod adiecit : Ineola.i. p eregrinus ego fum apud
te in terra,iuiihil terrenum quxr o.-quod quæro,hoc mihi
noli abfcondere.Non abfcondasàme mandata tua.Noq
.n.concupilcit anima mea* nift deftderare iuftificationes
tuas 6c quia fcio te in ctepare fuperb o s, aufer à me oppro-
bnum. Superbifant enim , qui contemnuntdominum
imperantem, &malediâifunt qui déclinant à mandatis
cuis. Tuis ^ne qui a nobis pie age ntib us» principesaeris
huiusdeiechonesexcogitant. Idcirco adiecit: Qupdi)
principes, ait, aduerfum me loquebancur. Ego Veto ieruus
tuus exerccbar in tuis iuftificationibus. Nam & teftimo-
niacuameditadomeaeft,&conftliummcum iuftificationes
tua:. Videamus qnod confilium fecutus fis in iuftifi-
cacionibusdomini : Adhæfit> inquit, pauimento anima
mea,hQceft,iacuiin pauimento, te domine dcprecans» te
exoransjviuificame iecundum verbum tuum.Quid enim
F
fehriftf.
Obliuio
Efa.it.
Srientîa
■ nflac.
iporuir. Ergoexcuffimus nosde vneino obiediionis,& a promiftt deus?Promifit,inquic,deus dicens. Quia in me jpe-
ft mplicibus vtcunq-, eruimus te. Cum modo caufas quas | rau.it,ego liberabo eum.Ecce ego Iperans in ce iam pauimen-
memoraui traiftabo, qui noftidifeutere, quinofti ipecies | toadhaefi.Tuquifufcicasde terrainopem, viuifica mele-
veftium,fpeciesvini,fpeciescibi,fpeciesargenii.Ifl:a&his cundumvicrbumtuum.Viastuasenunciaur,&exaudiftt
fimilia,etiam ft non poiftdeas,nofti tamen,& quid impo- i me.Cbnftderaquidiefecififedixit,vtexaudirectir,quideft
ftorc habeant,& quid vericatis obrineanr di(cutis. Quid { viastuas enunciaui: Hoq eftquibufcunqus raibi poffibi-
vicint tui agunt,non te latere vis, quid loquacur extranei, | litas loquendi fuit, hos iliiscallesoftendi, quibus pare-
quidindexciuitatisfen(erit, quidnouicoftituericlmpe- | bantvettigiaiPeriplbsenim euadicur mors& peruenitur
raror,quid agant Orientales,quid Occidentales,quid ru- I ad vitam.Qoandacrgo vias tuas enunciaui,cunc exaudi-
ftici per omniaruraquerantur , ifta & multa his ftmililia i ftime. Artern exaudiendi didicifti Chtiftiane ,ft exauditt
fcrutaris,venis ad mandata Dei,& tolles te & dices:Nihil I vis,vias dei nuncia.doce cafti tatem,humilitatcm, cotem-
meliusnilffimplicitervfuere. Ergoneaftutiaexcontem- ' ’ '
ptuconceptaftrapltciterviuic •» & quis Domini fui iiilfa
cuftodir,qux cuftodire nonpoterit,nift ante didicerit,di-
cente fanctoSpiritu perProphetam ; Niftquis didiceric
iuftitiam fiiper cerram,veritatem non faker. Et ficut mains
eft voluntare Dei facere quam no(?c,i ta prius eft node
qUamfacere. Illud meritoprxcedit^hocordine. Et fieri
I poteft vcobfequendivotooftendar; qui qualiter obiequi
J debeac an tenon didicit.Nob is ergo deft derantibusacdi- I cenribus , vtinamdiriganturvix mexadcuftodiendum
:■ ioftificationes Dei^- Non confundimur,dumrefpicinius
aft^mnia mandata eius. Si tamenconftteamur Domino
in diretftione cordis ,in eb, q> didicerimus iudicia iuftitix
eius.Tancum enim exigitur quantum (apimus,non quantum
non (apimus, imo quantum faperepoftumusj non -
quantum non pofluinus,verum quia mandata,inquit,tua
Cuftodfri vis nimis r non me derelinquas vfquequaque.
Non eftenimalrudvbiadolefcentix'viascorrigam y nift
ineuftodia (ennonum tuorum. Videamasnunc oratip»
nem , qui oratiron mentiturdeoinverbisorationisfuxt
In roto.inquit.corde meo exquifiui te.Si Verum dicis non
te repelletdmandartsfirisdocorde,inquit,meo'abfcondi I
ptfi mundi,& quicquidpetiéris exaudieris,&rog5s te do'
eeri à domino,quid doceas CQllibertum,dicito: Ego quia
voio vias ruas enun'ciare, vt exaudias meviamiuftifica-
tton ii tuarum fac vt inrelligam,8c exerceb oc in-mifabilib.
tnis.Exerceri argutarieft : ArgutuS,inquit,ero txjn piger,
Quid tâcum promittislecce Vna tentatio nafeitur,&mo*
ueris jta vt dicas:Dormitat anima mea prætædio.Dormi-
re corporiseft, nonanimæ. Quancusfoportuum corpus
inualu, qui & animam dormicare eompellit. Atille , ifta
mihi euenernnt,qpia de meprxfumpfi. Excita me domine
quiad ormio.Excitas aucem me,fi conftrmaueris me in
verbis cuis. Côfirmas au te m me in verb'is tuis, fi yiam ini-
qui taris, id eft, ipfum t en tarorem amoueas à m e. N ifi e-
nim longecumfeceris à me,in fomno a»iniæ,& in'mentis
meæ tædto pesm anebo.T u ergo via tn iniquitatis am oue a
me,&in via fua miferere mei. Meum eft enim cHgere via
veritatis , ruum eftconcedereeiedlionis huius efteiftum*
Ecquiaadhaeftreftimonijs tuis, crcdensvtomnis qnipe-
tijtaccipir,Pçcodomine,noli me côfundere.Naturaliter
côfufto nafeitur quando q>pofciturdenegatur, & ab eo
qui prxdicat eum que periturùs eft, tiihil negare poiccti.
Vnde 6c hi c ab'hac côfuftonc (èliberari defiderâ's clama t:
________ Domine
; Dormire
eft coipo
Domine noli me confunderc,quid tarnen poftulas videamus.
Quid ciitcis viaiq maudavtoAiml Qtjid poftulas i.n-
tclleóliim vt (çruterisJegem dei? Quidducem quæris viæ
deiîPande quid po.ftulas.Indinau^nquitjCpr meum in ce-
ftjmonia tua, 8c non in auaricjam. Iaeoergo dormjtabat
anima tua ptæ txdip.quia dp auaritia cogitabas,attendes
ad ea,quæ videntur,quæ in vanicate cpnliftunt,quia dum
tenetiputancuraufugiunt. Ora ergo, vtauertatoculos
tubs , ne videant iftam vanit^tem (me in ambitionibüs
mundi , fiuein concupifccntijs carnis. Et die domino vt
ftacüac feruo fuo eloquium fuumintimore fuo, & amputee
opprobrium quod fufpicatus es.Quid enim fufpicatiis
eSjCum præ tædio dormitaresîdixifti ; (Mùd manducabo,quid
bibam,quidoperiar ? At vbi inclinaujt dominus cor tuum in
teftimpnîa fua,liberauit te ab auaritia, ôç coepifti quærere
regnum Dei & iuftitiam eius, credcnsquod hæc omnia
apponancur tibi.Modo ergo iam rogasyvt huius fufpicio-
nis opprobrium amputecur à te. Opprobrium eft enim,vt
credas hominem (pllicitum efte de feruo fuo,& deum ne-
gligere (èruientem fibi. Peccaui domine, quia i ta fufpica-
tus furmparce,quia iudicia tuaiocunda funt. Ecce credo
ecce nihil concupifco nifi mandata tua, fac vt venïatfiir
per me mifericQrdia.tua, fi 2aiutare tuum fùper me vénerie,
(ecun.duni eloquium tuum quod promififti. Quarite
regnum Def , & ifta oMnia apponentur vobis. Dum ergo.
çompleueris (alucare tuum (ècundum eloquium tuum,
ego rëfpondebo expröbrantibus mihi verbum , quia in
fermonibus tuis fpero. Non ergo auferäs ex ore meo verbum
veritatis vfquequaque. Eçcein&çias in deum vali-
dis. Ergô Deusaîicui tollit verbum veritatis ex ore? Hoç
diabólpsracit.,. collie veritatem&,mittitaiendaciam«
Qmd ergo Dep loqiwr oftende:Ego,inquit,yblo refppn-
dereexprobrantibus mihi verbum ,:quia in fermonibus
.Dei (pecans, nihil cogitaui de ventre, (ed.de mente: nihil
de terra>(ed de ccelo. Cum ergo dicerem deus omniapa-
ratferuis fuis, tili, id eft, incredulûfiuç im mundi (piricus
huius prædicationis veritatem conuertebant in menda-
ciuni.Tu ergo domine çum complcueris quod de te dum
crederem repromiffi, & illis reüpondcbo expröbrantibus
mihi verbum, & non eft ablatus ex ore meo fermo yerira=
tis vfquequaque, quia bené feci, vt (perarem in (etmpni-
bus tUis. Non ergo cuftodiam rtummoS meos,'non diui-
tias meas,non gloriam inanem, (èd cuftodiam lege tuam.
femperin Xternum.Audiuimus nunc quid eft quod dicat
feambulaftèinlatitudine , quia mandata Deiquxfiuit,
tis tuis tredidi. Priufquam humtliarer ego deliqut%propterea <lo~
quiunt tuum cuftodiai.Bonus es tu, & in bonitaie tua dotg Me iuftt-
Jicatitmestuas. Multiphcata eftfuptr me iniquitasfuperborum yego
autem in toto corde meo ferutabor mandata tua. Coagulatum, eft
ficut lac cor eorum,ego mo legem tuam meditatus fum.Bonum mt
hiquiahumihafti m e, vt dtfeam iuftificationes tuas. Bonum mihi
lex oris tui,fitper milta auri & argents.
M Antis tuafecerunt me &plafmauerunt me, da mihi intette-
ftum vt dsfeam mandata tUa. Qui t 'tmtnt te videbunt me
& Utabunt ur, quia in verba tua fuperjper aus. Cognom domine
quia aquitos iudicia tua, &inveritate tuahumiliaftsme. Fiat mi-
jiricordiatuavtconfoletur me ,fecundum eloquium tuum feruo
tuo. Verssant mihi miftrationes tua & viuam, quia lex tua medsta-
tso mea eft. Confundantur fuperbs, quia iniufte tnsqustatem fecerunt
inme,ego autem extreebor in mandatsi tuis. Conuertantssr mihi ti-
menteste,tir quinpuerunt teftsmonia tua. Fiat cor meum smmacu-
latum tniuftificattontbtu tuis,vt nonconfundar.
C O M M E N T A R I V M .
HA&enus à capitevnus eftfenfus. Aliter incipîttex-
tusoràntis,quo ait:Memento dominé, verbi tui fer-
uo tuo, in quo mihi fpem dédifti. In hac oratione omne
ho annum dcplorabat genus.Perierac omne genus homi- j
numin præuaricatione Adæ, & promiflum fuerat verbü i
dei vencurum in carne, & per ipfum genus noftrum recu-
peraturum in melius.Clamatur ergo : Memento verbi tui
letup tuo,id eft, generi humano, in quo mihi fpem dedi-
fti.Haecfpesmeconfolatacftin humilitatemea,dum fu-
perbi iniquè agerent Vfquequaque',id eft, dum immundi
(picitus irafuperbè agerenc, yt & capitoliaftbi & templa
alta conftruerent. Ego memor fui iudiciorum tuorum,
quia promififti verbum tuum venire ad deftru&ionem
eorum.Hoc memor fui,& confblatus fum » tarnen in præ-
(ènti, defe&io animi te’nuit me pro peccatoribus derelin-
quentibus legem cuam,&euncibusad legem dçmonum,
quæ agebaturin templis, mihi tarnen canfabileserantiu-
ftificationestuæinlocoperegrinationismeæ, vbiaduéna
comprobabar.Denique tolle fiibito Chriftianuro, & pone
inter ludæosaut Gentiles,nonne aduena vidétur^licet
in fuavtbe confiftat? Ibi, inquit, tarnen cantabilesmihi e-
rant iuftificationes tuç,& iniufte agentibus non tacebam.
Memofetam in node nominis tui domine,ideft,iniene-
brbfis hominum concilijs pofitus, memorcram nominis
tui,& cuftodinilegem tuanifnoft me exempla multorum
Capitoliu
j opu s diacum
latitudoad mortemducar. Nonita eftjftalatitudo. j ^redo renoEe reuoCabant. Haec denique fola mihi fadal
Visfcire quomodoambulathomoinlaititudine ? Quia j eftpprtio,'qurCipftificatiopes tuasexqujfiui , cumdifce-
mandata Deiexquirit.Latutna.mbulat quern affedus no j rem.«uftodire legem tuam.Hçcfplafada eft mihi portion
ligaccarnis,fpaciacurquernrerùm (àrcinænoncoardat. 1 Cùmenimdlifibidiuiderencagros,domus, vinças,glo-
Loquitur teftimoniaDei etiam in confpedtu regum , & ! riafque mundi diuerlas, mcinermema fiio coUtubetnio
nulla confufionedicetnrei: tu poftîdcs, quid contcptum j reliquerunt dicentes: Si non in pane viuere potes, fed in
prædicas mundi ? Nulla trepidatio, quia^neegloriamab verboDei,hæc(bIa fit tibi portip. Et ego dixi tibi, Domi-
eo,nec cenfum expedaç,(èdad deurn (plum letiar manus ne,mi(érere mei (êcupdum eloquium tuum, Tu promifi-
fuas,quem folumdiligit, & exercetur in iuftificationibus I fti, yt nihil horum requiramus , non mihi proraiffionem
eius,qui regnat infecula feculorum, Amen. tuam peccata mea impedianc,quia cogitaui vias nias. Et
MEmor efto verbs tui feruo tuo, in quo mihi fpem dedifti. Hac I conuerti pedes meos ad teftimonia tua.Nunc aut paratus
me confolata eft in humilitate mea, quia eloquium tuum vs- J fum,& non fum turbatus, no me turber, triticum non eft
uificabit me.Superhs iniqueagebant vfquequaque,a lege autem tua in horrep, oleum noneltinvafculo , nummps non eft in
nondeclinaus. Memor fui iudiciorum tuorum à feculo domine,& f facculo, veftimentum in conditis non eft, expeditus (urn,
confolatusfum. Defeclio tenutt me,pro peccatoribus delinquents- ' paratus fum,& in hacpaupertatenonfumturbatus.Ecad
bus legem tuam.Cantabilesmihi erantiuftificationes tuain locope- ! quid paratus es? Vc cuftodiam, inquir, mandata tua,& li-
regrinationis mea. Memorfuinofte nominis tui Domine, dr cufto- cec funes peccator in tenebroftcace diftendir, ego ôe funi-
diui legem tuam.Hacfaiïa est mihi,quia iuftificationes tuas exqui- bus pe ccato ru m circu m plex us,& in me d ij s ce n eb r is p ofi -
ftut,. ■ tus.furgebam ad confitendum tibi, vadensfiiper iudicia
POrtio mea domine,dixi cuftod'tre legem tuam. Deprecatus fum iuftitiæ tuæ. Defidcrabam enim parciceps fieri ti mentium
faciem tuam in toto corde meo , miferere mei fecundum elo- ! te,& cuftodientium mandata tua. Confiderabam tarnen
quium tuum.Cogitaui vias mtas ,& conuerti pedes meos in teftimo- peeçata mça,(èd mifericocdiä tiiam plcnius cogirabam &
niatua.Varatusfum & nonfumturbatus,vt cuftodia mandat a tua. dicebam.-Quiamifericordiatuaplenaeft terra. Quid eft,
Funespeccatorumcircumplexifunt me,.& legem tuam non fum ob- pleha eft tèrra mifericordia Dei? Medicamen tü eft animç.
lit iu. Media node furgebam adeonfitendum tibi, fuper iudicia iuftt- Medicamétü autem cjuando vulnerib us mi trieur, nifi imficattonis
tua. Partscepsegofum omnium timen tium te, & cufto-
dientiummandatatua.MsferiCordiatuadomsneplenaeft terra, iuftificationes
tuas doce me.
BOnttqtemfecifti cum feruo tuo domine, fecundumverbutuum.
Bonitatem à “ dsfcipltnam & fesentiam doce trie, quia mandapleucrit
vulnera non cutantut. Terra ergo corpus noftru
eft,quod per omnia membra (piritaiia vulnera cotrahen-
doopushabuicfaluatorem, cuius mifericordia implere-
cur terra, &(aluatosiuftificationes (uasdpceret. Denique
icalequitur: Vt bonitatem6c difeiplinam Sc(cienciam,in-
' _____________' quit,
MeJieameo.
cum.