S.P.r offeri, Depromißionibus,
Ef iterum adificabitur. Hterufalem vfq, adCbriflumducem hebdomads
feptem , & hebdomad*fexaginta du*. Et rurfum adificabi
turplatea&muriin angußiat empor urn. Etpofthefidömadasfe-
Iptuaginta duas, interibitcbrifma, érâtidiciumsion 'eritin co : vel
fiçtu Mehr« us habet interpret : Öccidetur Chrifius & non erït
eius populos, qui earn negaturusell. Et ciuitatem&fanäuarium
I dißipauit populuscum ducoveniente ,& finis eius vdfiitas, &poti
fintm belliflatuta defolatio. Confirmauit autempactu multis heb-
\domada vna,&in meiiobehdojnadïdeficiet hofita&facrifictum,
I tfr in temploerit abominatiôdefolationis, vfque ad confumma-
I iionem &finem perfeuerauit defolatio. Ad eonfutandum er-
rprem Iudæorum hæc fibireuelatafcripfit Daniel* Qui
ergdexpe&ant adhüc venturumGhriftum,crediturifunt
Aiuichrifto. Sicenim eos dominus Iefusin Euangelio in-
|crepar,dicens: Égovem innomme oatrismei, &noncredidi-
fiis mibitalhis venict in nomine fiio, c^pficredetis. Labcyrein-
jgériioq; magno beat«memon« Hieronymus,per luppu-
tàrionesannorum rëgum B;a bylo ni«, lepcuagi nta hepdo-
mada® f vlque,%d noftriredëmptoris natiuitatem Chrifti
do mini annoSqUadringentQS n'onagirica perduxitjleiun-
gènsfeptem inreftaucarionemtempli hebdomàdàs.Ièxa-
ginta&duas vfquead domint natiuitatemfô c vfque ad
pa{li6nemipßüs,&vnatnvjftationis quæfa&aéftdVef- j
pâfianbduce, vel Tito filip eius. Inimici igitur douiini
I Iudæifallente,« femetipfps, cum multipiicia piophétâta |
* de Çhrifto ad quâfque fub'rumregum perfonas referre
* cbrttendunt, buicProphet«DiniëlivoipntesnoleïÂefqj
I colla fuhroitt-unc rqui hon tantum figna ortinia fupradi-
I «âa cbnfcripfit, quantum etiam temporaipfa aduétusdo-
! mihi defigixaui.f,> .Q^omnialuce ciariusimpletaomnis
iam mundus agnpfcï t .Gioriam igitur Chrifti dqmini dif-
fufarn.in gentibüs,éumque,vtIçnptum cft > omneniterram
adorantem, Iudæiadliuç credere nolunt ynobilcu m intué-
DmieLii. tesimpleriomnia, quæprædi&aluntoraculisPraphetarurodmvndeciinaeidern
Prophet« teuelatafuntfubper-
fonabél lanrium regum.ipiîus^fa&a Anriçhrifti,anguftiæ-
qbe vituni temporis sreIiirre<5tio etiam mortuorum,qua-
1 i t er i m pi)V‘ quali te r v el fanôfci refurgant. Hæc & Elàiæ, &
Ezechieli ita oftenfa-£un% quemadmodum eorum di&a
Euâpgeiicafirmat authoritas. In duodecima fpeôlaculü
quPimam lætiflGmùm , non tantum régi, quantum eti^m
jfpiritaUbusmèntibusekhibuit Daniel. Bel quippeidolû,
qüpd omriés Babylonij fimul cum regecpltui habebant,
magnps regios*apparatUs velutjquotidie comedens,quos
(àeerdôtes cum fqis per occultum intrahtes oftium coh-
fumebant: Daniel eotüfraudes fubtih auiedemoriftrans,
ieri in pauimento rempli cinerem fuis prçcepit.Signatis i-
gitur.foribus annuloi'egis inppftçrum diem venientibus,
non ilia ab illo figmentô confîiifnbviroruni aemulierum
impreflàveftigiadempnftrarùntf ^ÇônfefGone etiam ùl-
eerdotUnijOceftltum eftillud oftiumproditum,pfer quod
introeuutes omniadeuorabanc. ÇohfraçÆoitaqueregia
iuifîoné figmentô, draconem , qüeraiîmul vt diuinum
fuipiciebant ifinegladio S^fufte ita peremit Daniel, que-
admodum feiebat corruptibilcmpoflecprrumpi: Dotés
& oftendens vnumdt folum verum Deumeffc colendu,
réliéhi vaiiis friper ftiti o ni b us, qui b. non tantum Babylp-
nips, quantum etiam totum mundum fub poteftate dæ-
mpnum captiuum teneri Propheta cernebat. A quorum
dominatu Chrifti Domini gratia liberandum , præconio
etiamfuo fututo tempore defîgnauit.Sed quoniam ,vt ait
quidam, veritas odium^ parit ( vilde & Paulus noftcrdicit:
Inmicttsfaäusfum vobis verumprsdicans ) pro murtere ver«
religionis oftenfe, in lacum BabylónijdeuorandiimPro-
phetam miierunt. Nec dehiit diuinapôtentia, quædccu-
^ftodiam fölitam fuö, & prandium. pereiusfocium mini-
fträcet ineiüfoiCiulus ob nieritum gtati«, ferales leonum
impetusm ouium manfuetudinem comrautauit.Eduélp
itaq; Daniele, eumrex mirarétur illæium, inimici eius in'
efeam leonum datifuntvt périrent* Non find ßgno eius
dôminihæc a£ta funr,qni p cpfuis orat, dice ns: Nettadide-
ris befitsanimam c'onfimiem tibi.Eugieris enim Ille leo diabolus,
qui circuit qutrens quem deuoret, ininiicos noftri Prophet«
Chrifti domini quos reperit, accepta poteftate confu-
Promißio: ln Ezechiele ,ptanifeßa refurrectio per Cbrt-
, ßumdominum.
Promifllo fa<äa & figiiftita.
C A P V T X X X V I .
f ' I . ■ / ■ . r i
EZechiel quoq; Propheta inter c«tera qu« arcanis re- Ezach.jp,
coridicaferipiit »reiurredlionemfibioltenftm , qu«
futura-eftmortuorum, hoempdpinitiauir* Incampum [
le queridam adduólum, quierat plenus-odibus mortuo^ j
rum: Illicpoteritia yerbi Dei vnumquodqüe©s iuis par-* t
tib us cphiungijcarnesfheruosyjeute fqtie alcen dere, eifqj
vitales auras infundi eo fpirituipie vidit 1 quo nosfutura
iperamus & credimus refurredionem.Mulraquoquefub jt'
figuraregisTyride Antichriftonarrans , deicribitetiam J5z_fclg
ciuitatem, qu«congregaturin gentibus& lapidibus vi-* <|
üis," Hierufalem cceleftem- Cuius portam Orientalem I
clauläm fen^pcröhendit,dicens:H«/)orM daufaerit, folus Ezxch, 54.
princepsfacerdotum trahfibitper earn, & ipfatlaufa eritprincipi:
Mari«^irginalem vterumßgnans , qu«femper virgo Integra
protulit faluatorem. ^ Solus enim Chriftus dominus,
vtait beat« memori« AuguftinusEpilcopus,perin-
uiolata matris virgineavifeera , membraxnfantis eduxit,
qui poft refurreéUonem per claiiiäoffia membra iuuenis
introduxit: Soluspeccatiim non habensinfantilis «tatis 1
exortu quipeccatuln nön habuit grandioris «tatis ac-
ceflu,ipfo dicente : Tkce venit princeps huius mundi, & in mé
nihilinumet. In hae captiuitate Baby loni«, etiam Eichas;
facefdos & propheta fu it, qui gratus in conlpeélu regisr
dum eilet,&cum flenfemrex afpiceret, qua êx caiilä tri-
ftis eilet ab eo perquirens j folcnnia regionisa'c populi liti
agi fpler e,e o, te m p o refi rmat, a quibusTealienumelle do-
cebat. Darrex eundi licei3tiam,iubetqv téftaürari tempi,u
Dei- -Venïéns quoq;Efdrasad Hi^ruiälem zelolegis ac-
cenfüs, pürgandam a vitijs primiyispleb'em ftatuit.Qjao-
niam rexfapiens, vt Propheta dicit, populißabüimentumeSi.
Reperto itaque libro'iyipyfi öftendic inter c«tefa * etiam
hinc iram Dei fuilïè Iii,€cenlam,qupd contra-Dei mandatum
ex alienigënisfibipopulusa.ccgpilïèt vxöfesj peffua-
fitque cenfura qua valuit ,.fuas quilquecum filijs proijee-
retmiil!,eces.Nullairaquetenentiearnalidulcedine|'cu
fibi vellentDcum eile prdpitium ,incun6tanrer qu«fue-
rantimperataFeccre,vr pöpuli GjiriftianiHgüram often-
derèt, qnosadmonccécjprinceps omnium facerdotum
dicensïSiquisdimiferitdomt&i, autagrum, autvxorem | aut
filioseaufa nominitmei, ^ hic multipluiaacciptet, &vitam ater-
namcónfequetur. t .
Pradiftiö : in EfdradorhUs Del* ideft,perChrißuni
dominum reßauratio. :
Prædiélio faéla Sfhëurata. In Efdra crédita
&yilà.
Epi. 3. ad
Volufia,
& s-9-ii.s.
contra lu-
lianum,
loan. 14«
^ßßr.2.
G
Sap-ß
Matth, i»
G A P V T X X X V 11. ;"
r TT’ Emplum qUpqiie Dei dumrelfaufarerElHras, inui-
JL dia quorundam ma!drum j qui focij fabric« n,cc ta-
men focij religione elle voluerunt, cum^eos incireunci-
los non fufeiperet Efdras,malitiofe regi inbnUantes,abP-
pere templi ceflatum eft vfque adCyrum regnantem .Qui
diuino aitusimperip;Iuppletis annis leptuaginra 1 “quos ;
Hieremiasex ore domini prsdixerat. , omnem populum
limulque&va!adomus Dei exBabylonica eaptiuirate ad
Hierufalem dimifit,adijciens rnunera rex, e quibus pr«-
cepit vt fabrica lurgeret templi.Quod fub Dario ccfeptum
vfque ad perfe&ionem eius quam Cyrus fiefi,& ioIEt 8c
iuuir,annieuolutifunr quadraginta lex. D'e quibus Iu*
d«i , domino reftaurationem fui corpbris promittente
,ac dicente : Soluite tern plum hoc, & in triduo fufeitabo illud f
i-Ntem!'
Hiep 2.J.
Gr 29.
Efai. i}.
non inrelligentes^liasdi£li facramétum)dixerqnt. J^ 4 - dierum jnducias,ppfcens. Quibusieiunijs orationibusq;
/bpElè*tegc'mregum, ,&do^inum d.ominorpmexora-
d u o A’Splomoii^aut^n ea ci^eritate cpftru- uit. Exuraigiturvtfte vidUalf, fefepmni ex parte , men-
étum eftjqdi^mnia préparante D aui cr p a trfe rep ererp t. t^.corpore , moribusqiçomppnens, mirabilemcunâis
N on e rg o Sp 1 ouloii fabilcæ^çme nfa priori; ludæidixe- exhibuit :eo v fa confilio, quo, cuïlpde Deo i credebat
ru n t, fed'Èfdræ, cui, ne perfîééret,fuerauntcrdi^um. piilchritudirte càptum hoftem pplïè perimem, fuâm pu-
Reparatoitalqu&iemplpac rnuro Hierufalem, iuxtaDa- dicitjamillo feijüante, qüi dator &, ciïftps eft caftitatis.
nielis temp6raconftitutk ( quo exorance fimul cum Za- Qu« cum illaelacapuf hoIHsafFcrret , quam viri.non va-
cliariapopulusmanhpinHierufalem)feptuagintahebdo\luerant jfoermnapatriæreddiditlibertatem. Noftram,vt
madarum vfque ad Chdlti domini natiuitatëm, vtfppra| diximiis, cuius hæc figurahigeftabaf.iî agnofçasçcplëfia,
diximusjtempbra concunerunt. Guius indulgencia,etiâv vides quemadmodum pofteaquam eius yir Chriftus do-
nunc anitnç de captiuitarelëculi in compunétione cordis minus palfus relurgens afeendit in coelum, ompi moefti-
fuppl'e ram e nfura,gra t ia & mifer icord ia lî b erautu r.Iu cü- tia&veftèyidualidepulfaftcmdutapulchritudineab’eo,
vidérunt mala ,vdonëcafpiciatdominus fupei lèruosfuos » ,-&ftola iucunditatiscircundeditme, ficut jponfam ornatam
& opera fua. Seruiamus ïgitur domino in timoré, & éxuleemus montlibusfuu. Mifla eft eîfim & h*c in vulnere capitissini-
cum tremore, quoufq;^ reducàmuradWuitaifcm, q,uam rex.f^mi^prum,quoniam corpus illius eft,qui cpnfregitcapqt
&faceràosnofterreftauLarHierafalem.bceleftemvtin draconis magni. Non pepercit&hæç animæfu« hçutil-
remplMorporis eius, quodtriduo fufcitauitiJacfificiiim 3la,qup,niàm ipfaeftqu« dicit per lpannem Apoftolum ;
laudis iugiter offeramus. ; , / ' v . f skdtGhrtfiuspro nobisanimam fudm pofuit, ita & nojdebemus
P1 ; # pr^atribus animasponere.,Quod fêcilTe in lanétis martyrib.
. Pudiftio: Ineodem, cum in figura ecclefiaparabo- < conftat, qüæeft benediéka apud oraiftpotentem Dëum.
>*:: Iam pandit. ■ 4
Prædiâio fa&a & figurata. 'In Efdra crédita& yil^. .
-Efdra ty
oàn.fiçi.*
Marti: 16.
Hefièp-i
Hefisr,9-
Wr.:7,
D j
'ap.z7,;s
C. A P V T . X X X V I I I .
S Ex Babylöni« Artaxerxes dum fuos vellet exercére
I Pradittio : In Tobia, ex’pi fee Cbriflo ? & damoniafugari, & il-
capriuos,tres elegie prudentes Iud«os,quprümfen-J
tentiasEfdras (acerdos fcripfit-Vnusyinurii 6mpi rëi pf^- I
tulit: Alius rege m :Terrius Zpirqhabel 113 bl jcres,y ac fpper f |
omnia veritatem. Qui .cum fuas lententias prp tuli flent,-
lapièrttior omnib.iudicatu.seft Zorobabêlquimulierës,
ac fupraomne,veritatem aftruxerftv Ette yeïa quid inü-;,
Êere fortius?qu«piimum Adamitaillexityiruny, vt Dei
pr«cepta epneemneret. Quid förtius muliere ?cuius fp^-.
des.omni fe cupidirat;e extolht. Quid fortius mpliere ? •'
q u «& regiam forutudinym emollit,& vinum.Qhfdetia
inbono,fortius muliere ? qu« crediditintegtamle Chnr j
‘ftum'parere verititem.Q^dfortiu.^muliere ? qu«fugié-J
tibüs; 'difcipulis myfteria iplius cru|is intrepidaacplena
fiducia afpexit. Quid fortius mui^P? qft«:ptima pr«,o- I
mnibus viris excurrens ^ videre meruit dominum refur-
gentem. Qu«cum in typoeccleIi« h«c Efdrasf cfipfeqt,
fubfecutaeftetiaabtioEgurata. Heftetenira^qu«a Mar-
dochéofcieratiniiiraèducata.dumauiani regiam Mar-
doch«as curaret > a Deb qui.cxaltathuEniles ad regjam
Heller perdudaeftdignicatem. H«c cum populum^uu,
ageiite ajliicoregis Amancaula Mardbch«i, damnatum^
ihc'eli%eretmorci,gladiuIq^eorUmceruicibusimmineret',
animamfuam Heftei^profuopopuloponens, inöb-
^cato diuino auxilio’pënetraïiaregis ingtefla eft, quo ihu-
litri non vocat« acccdere non licebat.' Quam cum rex
indignatusafpiceretjillaqupque tacuidef:Co«H^iir,diblü
th eorem Deusin /r>iiMfcw,yiquerexmuka bbnapromitf
ten®, dum eius lalutem reparare contéttderet, aqepnui-
uiumeum Aman%ncuruhi fë fv t regiria popcKce rat, no
negaul^ illic harranis qu«Iècum.6c cum luopopulo a,da
’érac.Afhan eo lignócrpciftgirexftaturr, qupMitdbcb«ü
idem Aman fufpendere ftatu«|t ipnodsntemv Vt qui co-
gitaht in me neqüiffima' , Ilcüt ait Propheta , fupq|ipfqs
vbluercturPSicpccleliafandklighocfucispferimitmimir
r cos. Sic lepro fuis , pericuiis buiulmodi oppbnfb ,Sic dads
in mörte, iuislaboribiis vitam epnferendo miniftrat :
vvtpofe, regina,qüaëailio regelpdnfo« dominpiadmonpr,
cur,lique dicitur-: tibera eos, quiducurnur admortem: & redi-
me eos qui Widwwrwr-Guius benehciorumrefugiaj ipli quo-
queeius appcturit i^iroici. Nëc impari etiam loep Iudith
lan&aVqrdine fübfequehte pönitur, quae etiam ipfa
guram Iai»d« ecclêji« peïfonamque fufeipiat. Nam turn
dux militi« regi^Babyrpms Betuiliam Höl-b'fernes oblï-
fdionecinxiflet,fublacisq? aqliis fitilotam afihgëret ciui-
tatem, primoreseius in dediffönem ftatüerunc tradere
luminariucos.
Prædi6Hofabla&: figurata;
C A P V T X X X rX i
Eft. 6i.
.loan, j
F
H pO b ia s qnoque capthius gpud Niniuem fuit, feareli- T°b-h JL gionis hi« patienda præditus, quialciebatiram do- 1
mini.«quo animofuftinendam/Dignisoperibuseonfelfionibusq,
lansfaciens Dep moribus quo que fanblis fihü
Tob. 4’ .
erudijt. Cui in nrandatis dedit neque penunam pauper-
tatjs, neq jl ab ores diu tur n ie xi li jforni 1 d a n d o s i i n^pdp
in mandads domini perfeuefans difeederet ab omnijni-
quitate, & bene ageret. Et Hæc fiilgente iuftitia interip-i
ds luminis'idnerà dum cîècus cprpore, -filîp rebla mon-1
ftrarçt, Raphael archangelus mi ft usa Deo ,< nontantum
fcaptiuis fplatia ^quantum etiam bénéficia eoeleftia oiah-
tibus mipjftràüit : Filio pro reeipienda peçuniâ ftuc^tum
præftans, filiam Râguelis.ei vxofem dédit j- à qua Almb-j
dçum<dænionum;nequiIïimum expédie,quiUliiamfepcé
‘occiderâtviros.Redublusiocuple^ cuim vxoi'efiliusyipiiHB
quoque Tobiæ ex iocinoribuspifcis,qùi.by & dæmpnem. Tob.t.
fugauerat, oculorum maculaaauferensy priftinumred-
diditvilùm.' Eosq;;monuitfemper gldrifieate Deiirn, oC
' in bonis Operibus permanere. Hic Tpbias Çhriftum dq-
1 minuminccr cæcera præqpnià lùæ laudispïpphètâuit, di-
• 'ëens:; Natiouesmiultædelonginquoveniènt,habïrato-
I resanouifiSmisparribus terr«âd nomendomini Dei, 8c
muiïçrafùa in-.mahibu® habentes regi'coeloriim qfrerent
cum lætiria ; quod nos nunc videm.usiinplçn. Myftiçùm
j vero;a<âioni$ huiüs.hQe eft, quod ex interioribus pifeis &
J dæm ou fugatus eft & Tobias illuminàtus. Hoçagjt-pifçis
' magnusexpaflîoneiûa Ghriftus, purganyMariam^buàl
cxpuhtJeptem dæmo niii,:- ànimæftc capçædelp.èratio né
tollens^uam fep.temfpifitus nequipresdurnyexauennc,
p urgari fanadq^etiam talem rieceflè éft peripcinqranpftri
pifeis, h poeniçenxreucrlà intelliga t , quia ex ilia Ip*ritus
maligni fugentur, eofque caueatiniffiieo^.'Nam Ijpintus|
malus, eftlpirirus luperbiæ: neqqior illpiimulatio hümi-s
litacis.Spifitùsmalus iîpiritiisinuidiéjnequiprilloftmu j-
Jatm;chaxitads.5 piritas rhalus, îpiritu^^men^àcij: neqùi-
prillo fîraulatio vedtatis.iSpiritus màlus, fpiritusluxit-
*ri«i nequior illb fimulatio caftitatiyv ' Spiritus-rriala^. ,=
fpiritus anaritiæ : nequiorillo fi m ulatio^piifericprq 1«.
tSphicùsjnalus,fpiri,tusintemperanti«:hcquior^l^ftpu-
1 a d opar ciratiSv : Spiri tusma î us, (pirituseirp^s ; nequior
illo fimulatio reljgionis. H is igit u t p o ft efla, cftfin rpo fterioraeiusdeterk)
rapnPribus,pi(eisùpftrihberarurmedi-l
eina : quiapfiabtindauït de Itfturn, fuper 'abund/uit &gratta J
‘ * Qm 1
Job. zi
Tob. j.G
Toi. 7.
Tob. 14.
Luc. il.
H