A
Matth.z 5.
Matth. 2+
i.Tucincipiatis.
Augufti
nus.
Matth. 25, c
(..Nahum
I. 9. legi-
curfecua-
dum lxx,
*
Non vii
dicabic
V, bis in id-
Gen. 3.
| | j | _______________ S. P. Gejarij, Arelatcnfis Epifcopi,
percipianc icgnum. Quiaiuftum iudicium Dei eric, vt ilia
caro qu* hic pcccauirj & poenitentiam non cgit, ipfa
cum anima inignecrucietur. Similiter & ilia caro, qua:
hic propter Ghnftüm cruciatur, ipfa Sc anima, cum Chri-
fto & cum omnibus fan dt is in Paradifo ketetur. Et legrc-
gabit Dominus ad iudicium iuftos, ad dexteram: pecca-
toresadfiniftram,& diduruseft peccatoribus: Difcedite'a
me maledtfti in ignent aternum, qui pnparatus eft Diabolo & an-
gelit eius. O quam terribilem & metuendam vocem! Poft-
quam audita ifta vox fuerit, nullum remedium peeniten-
tia: fuccurrct. Semperiftam vocem pertimefeite fratres,
temper ifta voce ante oculosveftros ponite: vnde Dominus
in Euangelip dicic c Orate nefiatfugaveftrahyeme vel fab-
batho. Ac fi aperte dicat: Videte ne 1, cunc quxratis peccata
fugere ,quandoiam no licet ambulare. Et alibi ipfa ve-
itas dicit; Zi-caniorumfafcüulosalligateadcomburendum. Ziciliationem
cumdefun&usiueritad Dominum vadit,ad
requiem vadit, ScrcgnoDei non priuabitur,&a confor-
tio diaboli feparabitur. Agens poenitentiam dum fänus
eft, & cü reconciliatus fucrit, & bene vixerit, fecuru&eft.
Ec quid eft poft poenitentiam bene viuere^Dico vobis;
Abftinete, (i vultis, ab ebrierare & aconcupifcentia,dfur-
to, a maliJoquio,ab immoderato rifu,a verbo ociofo: vnde
reddituri funt homines rationem in dieiudicij. Visau-
cem frater ab inferno liberari: Sc quod incertu m eft,eua-
dere ? Age poenitentiam,dum fanuses. Si enim egeris ve- Quid.^1
ram poenitentiam, & inueneric te nouiftimus dies, aut cieodum
repentinamors, fecuruses. Goncurre omninoad laccr- vtabi0. l
docem, vt reconcilieris. Si ficagis, fecuruses: eo quod *®rn°libc
-accepifti poenitentiam eodera tempore quando peccare , H S
potuifti. Siaucemtunc visagere poenitentiam, quando pocnitcn|
peccare iam non potes, peccata te dimiferunt, non tu il-
zania, homines peccatores erunc. Peccatores homines ha- la. O p ce n i ten tia qua: peccata ( miicran te Deo ) re m it t is ,
bet incendere infernus. Peccatores homines erunt ligna & Paradifo refèruas. O poenucntia, quid de te nobis re-
infrrni.. Alligatcfafciculosad côburendü,hoceft,homi-1 feram ? Omniaaduerfatu mitigas: omnia contrita, tu fa-
cidascü homicidis:adulteros cü adulteris; rapaces cü rapa nas. O pcehitentia, rucilior auro, fplendidior (ole, quam
cibus,&q.ui hic fimiles fuerinc in culpa,ibi limiliter a'lliga- peccatum non vincit, nec defedho (uperat, nec de fpera-
tieruntin t.ormetis:& quanto majora cômifèruntfcelera, | tio delet. Poemtentia refpuic auaritiam, horrefeit furo- Perfefla I
tanto feruentiusfaeuiet in illos ignis æternus.Nemo fe cir-1 rem, fugitluxunam, firmatamorem, calcat fuperbiam, p®nitcn-
cumuehiat, fratres; omnis homo, qui poft baptifmum| linguamcontinec,componitmores,oditmala, excludit lU*
mortalia crimina commiferit, hoc eft homicidium, adul- viua,(uperioribus fupplexeft, inferioribus lubie&a eft. In
terium,furtum,falfumTeftimonium,velreliquacrimi- corde eius contritio eft: inore, confellio: in opere, tota
na perpetrauerit, vnde per legem mundanam moripote- humihtas : Hæceftperfeâa&fruâuofapaenkenria. Sic
rat, fi poenitentiam non egerit,eleemofynam iuftam non poenitenti præfto eft Deus,efurienti nutricoreft, iitienti
fecerit, nunquam habebit vitam aeternam,(edcum dia- pocator. O poenitentia, mifericordiæ mater &magiftra
bolodefcendctin tor men ta. Proinde Beatus Ifidorusdi-1 virtutum,magnaoperatua! laplosfubleuas, récréas deck
: Nunquam Deus delinquentibus parcct, quoniaml fperatos, perce nobis Chriftus regnum ccelorum appro-
peccatoresideo flagelle temporali non caftigat, vtiniu- pinquatumdefignat, dicens. Poenitentiam agite appro-
diciumæternû puniendosrelinquat : ac proinde eft quod pinqhabit enim regnum ccelorum, Amen.
Dominus delinquentibus non parcet. Et Beatus Augu-'
ftinus dicit: Nulla peccatadimittit Deusinulta : hoc eft, Eiufdem S. P.N. Auguftinide poenitentia.
inuindicata. Aut certè nos vindicamus per poenitentiam,
au t certè vindicabit ilia Deus per feueritarem iudicij, qua
H O M I L I A X L IV .
di&urus erit : Diftedite a me maledtttitn tgnem atetnum. Et
ilia , çertiflimè crédité fratres quod omnis homo quam-
m o N E o , fratres, in confpe&u Dei,Sec. Si au-
'uispeccator, quamuis criminoius lit, quantalibec mala tern agit pcenitentiam excoto corde, fedliagat ve-
perpetrauerit, fi poenitentiam egcrit &elcemolynam iu- ram poenitentiam vbi Deus viditficut cor Dauid,quando
1kmfecerit,nunquam defeendetinmfernum,led ab An-j increpatus à Propheta grauiter & poft comminationes
geliselciiabiturin coelum. Vnde Dominus dicit; 2. No» terribilesDei,exclamauit dicens: Peccaui, &mo x 'au d i- i.Audiul
iudtcaturhomobisintdipfum. Apoltolus dicit; Quodftnosiu- uit, Dominus abftulitpeccatumtuum. Quantum valent très
dicamusjà Domino non iudtcamur: hoceft,illequiinpra:fen- fyllabæ îJT res enim lyllabæ funt : Peccaui: fediniftis tri-
ti vita (eraetiplum per poenitentiam iudicat, ad iudicium bus fyllabisflamma facriticij cordis eius 'ad ccelum afeen- ciUSl '
iterum nonreiudicatur: quia lue in prælenti vita termi- dit. Ergo qui egerit veraciter pcrnicentiam, Sc (olutus
natur. Fractes chanffiini, femper finem noftrum atten-j fuerit à ligament© quo erat conftridus, Ôc à Chrifticorpo-
dere debemus: & quicquid contra Dei praecepta geflî-j re feparatus, & bene poft pdenicentiam vixerit;. bolt remits
, perfletum & lamenta re pare mus. Vnde Dominus! conciliationem cum defiinâus fuerit, ad Dominumva*
Rcpcritnc|
& apud
Ambrof.
Adam poft peccata i.vocauit, dicens, Adamvbiesi Hic o- die, ad requiem vadic, regno Deinonpriaabirur,&âdià-
mnipotens Deus fignumdar,vt nos omnes poft peccatum boli populo feparabitur. Qui autem pofitus in vltima ne--
ad poenitentiam reuo'cet: & vnde eftexpulfus Pater per celEtate ægritudinis fuæ accepérit poenitentiam, &mo x
peccatum, reuocentur filij perpcenitentiam..Et Beatus j reconciliatus fuerit,& vadit,id eft,exit de corpore :fateor
Gregorius dicit : Qiiod li perfe£tam poenitentiam agi- 1 vobis, non illi negamus quod petit,(ednecpræfumo,quia H
mus.nonfolum noftras culpas dimittit Deus,led poftcul- bene hineexit : non præfumo, non polliceor, non dico,
pas præmia aeterna promittit. Et beatUs Auguftinus ait : non vos fallo, non vos decipio, non vobis promitto. Fi-
Fratres chariflimi, quicquid cqncra Dei præcepta gefli- delis bene viuens,fecurushincexit. Agens poenitentiam
mus; hoc per poenitentiam & lamenta reparemus : quia dumfanus eft Sc reconciliatus, &poftea bene vixeric, Ce-
non requiret Deus quales anteafuimus, iedquales circa
finem mundiadftare debuerimus.
De Poenitentia ageßda.
H O M I L I A X L I I I .
e Sequensfiue Homiliaftue Sermo,Admonitio aut aliud talequid-
piamjnunc habet Titulum in Cod. Quentel.
E X H O R T A T I O A V G V S T I N I
€ ad Poenitentiam.
QV 1 egerit veram poenitentiam, & folutus fuerit a li-
gamento quoerat conltndlus, Sca Ghnfti corpore
(eparacus, Sc bene pcift poenitentiam vixerit: poft reconcuruselb
Seddicisquideft, fibeneyixerit? vel hoc nos
inftrue faeerdos bone, vt hoc feiamus. Iliad, nefeire te di-
cis , qui accepta poenitentia ad horam tranfijt, nefeire
te dicis, facinora fua fi rclaxentur in die iudicij. Hinc nul- au*
lam fecuricatem nobis das. Quid eft bche viuere poft C
poenitentiam, doce nos. Dico vobisabftinere ab ebriofi-
tate, a concupifcentia, d fur to, a malo eloqui o,ab ipfo immoderato
rifu,a verbo ociofo^ vnde reddituri funt homines
rationem indie iudicij. Ecce quam leuia dixi, & öra-
nia illa grauia & peftifera. Ecce aliud dico * non folüm
poft poenitentiam ab iftis yitijs homo (eruare fe deber»fed
& ante poenitentiam, dum (anus eft: quianefeit , frpoffrt
ipfam poenitentiam accipere Sc confiteri Deo Sc facerdoti
peceatafua. Ecce quarc dixi, & ante poenitentiam melius.
Agefis vero poenitentiam advltimum, &rcconci-
liatusexierit, fi fecurushinc exeat ego non fum fccurus.
•; . „ . . / Poe nice neftdum
viuimus*
De verbis
-otioiîs
reddend*
ratio.
Dé Poenïtentïd agenda , Hdrnilia X L IV. ____ 7&$ .
pösnueiuiam dare pod um, fecuritatem damnoFpotfum. I bntequam mihi promitteres quódeflès v id u a in tua erat
Quod dico, attenditc: egóïlludplaniusexpoho, neäli- poteftatevthuberes : exquo.cempöre confefläes i quo'd
1 - Aim «dainnaKirnr ? mihi perihanefcs, ex eotempofe knea'efte coepifti * li v'ölu'eris
fetündum maricumducerc, me contempfifti; Sic
Sctumbnäche, antequam mihi promitteres, in tua erat
voluntate facerc quod veiles :,vok tualigaujt re mihi:
Nuhquia te compuli) nunquid ex necelfitate fecifti S
nonhelibet eras ? intüafriit pöteftafe promittere. PrÖr
mififtii Sc.meuseftècoépifti: tbeum,noló dimittas, hoii
tibi libetdimiteere quia mecum babes caiifam. Promittere
j tuumfuit: dimittere, non efttuüm. Si dimiferiis,
non te babco in illo gradp, in quo te prius habui. Pri-
müm über eräs; de familie tua, nonerasdefamilia mcas
fe f
m to u u iw , auumm.1 0 [ 1 , .
quis me male intelligat. Nunquid dico dainnabitür.
non: Ted, liberabitur! nondico. Etquidmihidicisfan-
éle Epilconè i Qdid tibi dicam, nefeio. Dixi. non Jitae-
Tumo , non promicco, protfus neftio de Dei Vdlünta-
te. Vi»tefi»tétidobio libetari » vis quod incermm e(l
euadere 1 age peenitentiam dum fdnus cs. Sienimagn
veram betnitentiam dutii fanus es, 8t ihueneric te ho-
u if f im ü sdiesr2 eurritovr reconcilieris. Si ficagis, fccn-
ruses. Quarcfecurusi Vis dicam tibi > Qijiaegiftipeenitentiam
eo telbjjote, quo peccare potbifti. Ecce dixi,
ouarefccuruses. Sidutem runcageteVisipfampcemten; . . . . .
naro quando becCare iam non pokes: peccata te dum- | non etas ante ocnlös meos, hon eras de mmiltns meis;
ferunt nontuilla. Sedvhdcfcis (inquis)fi fottè Deus tarnen eras defamiliamca, non eras mecum, fed tarnen
inibi mifereatur, ücdimitcat mliÜ peccata mca. Vetum creatuka meattas. Exquomilitarectrpifti, fi rcccfleris;
dicis frater veriim dicis. Vndéfdo, Sc idei tibi dopte- honte habeo de familiar fed cettc fugitiüum& praeuati-
nitentiam, quianefeio. AtlUbfa4uit: Ergo dimittecau- catökem. Noiiéhiminoenies.vbimepoffisfiigere. IdeO
fammeam’ Deo: quidturoevetbisaffligis, & iudici me hoCtotumdico, quiainhofttaeftpoteftate Deo prömitc
Deo diittiktis! Illias iudiciö tecothmittOi cuius iudiciö te le : non eft iu noftra poteftate dimittCre; Prqmififti, Wmë&
me commendo; N am fi fcircmhthiltibi ptodeife. non praemium habebis: negafti, ptrnani1 habebis : vtrum-
te admonerem, non te terretem. Dose r é tont, aotigno» que propter confufionem eft. Dicimus herum, atque
feetnr tibi, aut noti tibi ignofeetur. Quid horumtibl fu- iretumdieitims : Ecce ante beuiostuos viamdrtis.Sc via
turum fit ’ nefeio: fed do confilium, dmiitte incettum. v i t i : eligé ^üodvblüetisi.Hdciotumdicofffatreschä-
&ctne certum. Et cümviüis, agc poéniiéntiam veram: tiilitni)nc' quis de vobis putet, fe habere liberam po_te-
Vt cum venetis in iudicium Dei. non ab cö confundatisj ftatem difeedere & petdefeendere cum diabolo in inferfedab
eo in regnunypfiusinducariSjAmen.
Sirm [»«Bi Auguflini.
H O M I L I A X L V.
"’ R e q v ï n t e ù diximns,quod Chriftiani perfecu-Ptionem patiuntur. Mundus ifte in malignq pofims
num. Ergoego, qnifummonachus, qui defij elle fecu-
latis, Sc tadkns fum monachus : ant inonachus falubr, | g ratus
autalirernoufaluor. Ipfe 2ianckusPaulus qùotidie da- gM.6.
mabat, invoceSpintnsfandi : ïratra, nolitemare; Veus
non irridettir : quû entm feminàutni homo, hoc & motet : quo- j
niant qui fiminat in carné fua, de carne &metet corruptionem :
quiautemfèniinatinspirit», desptniu&tnetetvïtamaternam. !
T " 1 R e n v t n t Eic tliximus, quoa cjuniii.ii* p ,.... .M-
Et itetum : Ànnefcititfratres, quia tpi vos exhibuijtit feruos ad
J l tionem patiuntur. Mundus ifte in malignq pofi:us çbidicndum.joruieimejlu, outobedijftii jmepeuati inlilortem, |
eft Aduerfarins uofter diabulus reghat in mundum, & ' fiueobedtvoniindtufliiiam. Eigo.nggçatdiabolus, & caro g A E S
nos pütarouS quod non patiamur pctfecuribnem. ' Quæ noftraadhuc deobllgamehtis.lèculii vtpécceiiibs,&di-
e n im re s n o n pcrfequiturChriftianum; MiramUrffi nos | fcedarousi Cogitemus ergo dies antiquos, & annos te- |
pérfequunknr a lij, fi Chrifto feruire voluerimüs, qui eft ternosàntebculosnoftrbspooamus : &inpoehitentiam-
onmiumvita ■ Sc parentes noftri nos.perfequuncur. Quia uoeemus faluatorcm noftrum Dominum Içfum Cbri-
cunque M H H H n o f t r i > perfequitur nos & odio nos ftpm , & plorcmusdicentes : DorniBe Deus ; qui non vis
habet • 8c mitamur fi alij nos peifequuntlir, cùm ipfum roo'ttem peecaiorum ; fed magis vt esnuertantur & n -
j corPus noftrum nos petléquatur ï 'S i comedeto paulu- nanti tefpice Domine fecundum mifencotdiam tnam;
lum 8t cotpufculum robuftum fuetit, fanitas cotporis luptt nos : 8c rumpaniur foncs înimicornm noftrbtum j
mei perfeqüitut animam. QuâcUnque me Vettero j per- vt non peréamus; Refpice, Domine, dè feda fantla toe_,
fecutio tniiii eft. SividerO mulietemi oculus meus me ücdeconfiftbriomaiellatistuæ: 8ctenebtascbfdisnoltrii
nerfequitur- copie intetficeté animam mearo. Si videtb radio tua: lucisexpelle: Protege nos: Domine,feuto ve-
dmitias fiaurum, fiargentum, fipofteffioncs: quicun- riratis ac fidei tüæ , vt Diaboli iacula igmta non pene-
oue videra 8c dcûdetauerp. hoc petfcquiiut aoitiiàm tient : vt quicquid illud eft; quod miquitas noftra de te
-v c__ r,ntViiirii*ranrnn1 elle • Kr>rf.r<= nAn fnnir. iH ru Domine drô viftuie CUa tribue;
JStëniïibido
petfeqfiitur:Vultocddere* «cettoode-1 milericordia deipetemos delpetatio
Eccl. iS.
G
Semper meam.
maityriu mar
piisprsîciero
oc acuucmuviv, r ----- 1 ^ ,t* a i _ • * \ . ..
mu Nonputemus effulionem fanguiriis cantutri cfte . petére non fàpit* id tu Domine pro virtute rua tnt
■ tvtium : femper enim martyrium eft: Si adolefcen- qUO animas noftras (allies à morte. Hæc clamemus, 8c
I libido carnis petfequitur: Vult occidere i 8c effunde- i de Dei miieticotdia non defperemus : quia defpetatio i
tefianguinemanima. Sedquandopericliracuranimatuai ! cetkamorseft. SiergomonaCliuspeccafti.ergómifermoc
i 8c inararidi perieuloeftcôfticuca: ruhcoportetieiuhijs8c : nachus és i tainen monachuses. Nullateunsnotas licet
! orationibus in Domintim noftrum lefum Chriftûanimû * mutate prôpofitum. j fed in poemtentiæ locum reuetti.
! firinitef ftàre, 8c no confcnti'té mortf. Si ergo funtmàrty- ; Nam in mortafterio quicquid font (ctuqrumDei, quic-
1 tiain pads tempore, font 8C negationes. Nemo ergo di- quid fecerint, fi non prdpter vlus ncccHarios, led om.
! car noneiïc martyrium : 8c marcyrium eft, 8c negatio eft. | rus caufavcl decons ahcuius, extra miltodem lenlons,
I Po ohodie,duivideoreftëmonacHuss fi rupero propofi- cbrripianrurjquia8c inbocvrtmm animos igrotarecer-
1 thmméum Chriftumnegaui. EtfiinpàceChriftura ne- himus, qutindumentis dut calciamentis, non vlus , led
inpetfe’cutionequidfaceremïSidtimnontorqneor, déebrif caufa, volunt hominibuS pdreere. Deus datent
n.c’ cxiîror dencso: fitbrquerer8cexurerer, quid foce- hæc manifeftiilirod declarauit : Omnii mini (inquit) ar-
remî Quæenim plagaeftr qusedebeat abamore Chrifti borde frultilfito agnofÿtur. E t : Nonomnes qui dieunt mm,
(èpararcT Quod emra dieitür tibihoceft: Incéndio ar- Domine, inirabunt mregHuiH coelorum ;[ed qui faut vo-
debas, in ecutco pendebas, propter me torqnebans : &
dicis, non potui fuftinere tormenta ï Quomodo fuftt-
nuit Petrus l Qttomodo Paütus ! Quomodo martyres
cætcri fuftinuerunr ï Habucrunt corpora ficut to babes.
O monachc, qui ieiunium fugis, putas teignemmgerc î
quiebrietaticonfcntiSi crcdisre euadere aëreum ferpen-
temi Hoc ergo vobis dico, fratres î quoniam funt orh-
nitemporemattytia, fiin t'& prauaricatiohes. Denique
Sc Apoftolus quid loquitur de viduiSi quse fectindosdu-
xeruntmaritos î Quid fiieir î Habtntcsiamnatiom, quta
prirtuan fidtmirritarn ftttrunt. Vidutc quid dicit ? o vidua
Matt h. j.
luntàtemPatriftnei,quiincoelit eft, ipfê tri-
trahit in reghùht ccelorum:
Bibltoih. Veter. Patr. torn. f-rdïYfd _ V fi k 5