Rcmigij Epißopi Rhemenfis,
- - - - - ;
E P I S T 0 L À
B E A T I P A V L I
A P O S T O L I AD
P H IL E M O N E JÆ.
iZ -à p V *r L
Philernoni ,;' duliis charitatem ac fidfcm collaudat,
y' Önefimum feruum ipfius remittit , quem illi com-
mendat, 8c eiusculpaminfe recipit : indicans fe Cu-
pereiplum habere,vt fibiminillret in Euangelij prçdi-
4 ulus vinäus Cbrißflefutimöth'eus
■ frater,?hilemoni dilefto, ejradiutvri no-
ßro /E'C? App'tafo rori charißim<e,& Arch
ippo commilitoni noßrö,-<£* Ecclefu qua
in domo tuaeßfp Gratia vobis &pax a
■Deo Patrenofiro,&Domino IefuGhrißo.
fGratiasago Deo mfoßemper ihemoriam
tuifaciens in orationibusmeis, f äüdiens
eltaritatem tuatfi &fidem,quam babesin
Domino lefuf&ih Ömnesfanffosrfvtcommüfticatiofidei tua eut-
'densfidt,inagnitionepmnis operis boni, quod eß in vobis inxibrtßo
lefu.fGaudiunienimmagnumhabui,&confilat'ionetnmchnri-
tatetua-.quiavifcerafiinftorumrequieueruntper teßXter.fPro-
pterquidtmtlta^ßdußtawhdbpkin Chrtßo lefu imperandi tibi
quod ad rem pertinet: fpfoptercharitatemmagisobfeerf, cumfis
talis,vt Paulus fenex, nunc aut em &. virtttuslefu Ghrifli : f Objecto
te pro meo ßlio,quemgenuiin vmcUlü,'Onpßmot'fqui tibi dit-
quando inutilis p it ,nunc autem& mibi&ubi vtilis,p qtiemfe-
mißtibL Tuautemiüum,vtmeavifcera,füfcipe:i[ quern ego vo-.
luerammecüm detinere, vtpro tenuhi minißraret in vinemis Eu-
angetijtf fineconßlkdutem tuo nthfrvoluifadere,vti ne velut ex.
neceßitafebbnumtuuineffetfedvoluniarium.^Perfitanenimid-
eedifceßk ad boram a te,vt atemuniilium red feres: piam non vt
feruÜ,fedproferm^hartßimumfrätrem,maximemihi:quanioau-
temmagistibii&in carne,&in Doniino IfSiergdhabes mefofiu,
■ ßfi^^mfammdf.ßtputemaüquidnocUit0 $^tutdebefibK
mihi knputa.f Ego Paulus fcripfimea manu:ego reddarii,vt nSdi-
cam tibi, quod& teipfummihidebes: f it afraterJ. Ego tefruarm
Domino iKeficevifcera mea in Domino. ^ Conßdensin obedientia
tuafcripfitibkfciensquoniaßp fuperid, quddjfooßdaes-ßp Simul
autemt&pqramihi hoßitium , namfpero per orationes ve-,:
ßras donari ype vobts. f Salutat te Epaphras concapt'mus
mens in chrjßo ießt^ Marau, Arßarchm,Dem4 ,& Lucas,ad-
iutommekf Gratia Domininoftri IefuGbrifti cum fbmtu ve-
flfo.Amen.
putatum eft , nuncquare in exordio huiusEpiftola:
. vie&urn Ghrifti lefii Üedieac,&nofnen Apoftblatus reri-
cearj^uodinali^siolutepc^ierecoiiltieui^pius ergo vigw-1
turdicere,vocans-fc,vin&um Ghriftilefujqham Apoftö^
' ium^quoniammu^rfucrun^ quidk^runt ft Apoftolo,s|
€h£ift|jdtiihpr^diaiient,qui nolueruntefleyin<äi Cliri-
fti Icftijiciugifenres tormentum pafiionis ,nön rameno-
L y i n^ds» C hrifti lelh j VinxStus dici pöceft quoniam
f»^lti func,quilatiicrcinio.aut4cnlfegh3-, aiualiquabüfpa
prplherenc^E,pindhiincarcerem,vinculaqueaftringi/quL
qiiiglockbanturyinä:i'Ghrift:appellari-j%«icnmi/)rfi;i^
efantprommineiefucontumkkirf pati: dicic ergo4c vin&u m
lefuChrifti,yi:i>üllomad.o,ali'derecmexplerum dirAirte-
■ re<neque dei?egarct j, quod miles cantERegi^rogabat. Tft
tijotheusfratery :Tixnocheas.coe:pifeolpus ciusveraT, at>:illo
ordifiatUs,idcoquè Frater in fide,ponit aiitem cinti hörrii’
néfuo,nomencoepifcopHui,vt maioris atnftoritatis elTet
eiusËpiftola:potèft,& aliter ihtelligi, quandocunque À-
poftolusEpiftolas fiiasdiâabac ,erattt Difcipuli eius, in
circuirueius confedences , & fi alicui ali^uia reuelatum
eflet,it;aponebat incorpore Ecclefiae vtpofèfiiâ Verba re-
cogi tans, quia Dominus Hominrfàepe reuelac, quod melius
cft,quapropter?quia particeps crat il lé Epiftolæ, po-
Qcbztnomchciàs,tt[\ïüm-,PhilemoniDilefto&Adiutdrino-
firo,&Àpp 'u forori cbarißima.ln Græco non habet Dileébus;
Jfeddiligibile,namdile(5tuspoteftdicî,quidiligitur,ÔcnÔ
diligit,neque e fi dignus dilcdtiorie h ditigibilë autèip qur
&diligitur,&diligft,dignusefi4jle<ftione,quodiftiPhi-
lemoniiatiscongruitdpiecnim dignuscratdiléârioneab
Apoftolo diligens &ipfe Àpofiolû. Adiùcorem eumvo-
catiquiainpperepràeâicatibniscollaborabatilliaditiini-
ftrationefacultatumruarum,fubueniebatfidelibus.Ap-
pia quam voçat fororem charUfimam, religiofa feemina
crediturfuiire.quamcaulàdignitatislbrorcmappellatin
fide,non quod,rè veraforpreius extiterat cache , fuit au-
tèm autconiuxPhilemonis^autetiam föror natura.înfë-
ritur ndmen iilius medium inter duos viros Apoftolicos.
inter.cooperârorem,vtPauliPhilernpnemV&Gommili-
tönem eius Archippum,vt tali c i vtroque latete fulta' co-
mita.tu , non videatur ordinem lexus habere, led meriti
eumPaulo, &TimotheocpntraaduerranosprpGlitifti
nomine,aliquando dimicâ(ïe1& viétoréxtibifleiquaprp-
fptcrnüccommilitplllpmni nuncupatuL quodin eodera
cerÉaminë belloque vi&or extiterit, fi lie quod adliuc cô-
militaretilliusin prædica’tionc zSidae.Et-Eccleßaquaèfiin
iiowtfr«^Ph11embne;adueniehte çrcdiditvxoriliiasôi li-’
I t>eri,& m ax i ma pars fa m il iæe i qs, quibus omnibus Apomine
defignauitillos, Ecdlefia liquidem Latino vocabu-
lodicitu r, conu,pcatiofi del iu m, vc ergoçerciilsputaiétur
honad Archippi,i!edàdPhilemonisréferenduiTieffb-per^
fonâ, aperce récit diçfens,qûa;ihdQmo tua eft Philemon.
Gratvdyobis &paxà Deo Patre& Domïnolefu Chrtßo ,fubau-
di,in omnibus pëiïe Epiftplis squale principium ponit.
gratiameius&pâcernoptansquibusicribit.Gratiaautëm
ôcfides.iemiftio p^catorumiquàmgi'atiscon<êqUimihi;
in BàptiïmatëjPax vèrp qua reconciliamini Deo Patéi, Ôç
Ângelisjpotëft quidemita intelligi, vt ad Deum Patrém
referâtilr, qu öd di d t,gracia vobis a Deo Pâtre nofiro, &Pax
ùDomind IefuÇhrifipyC^h.per (ànguiîiem paffioriid^ujeifa-
«Stus eft npbis,& recôneiliatio,(èd quia vna eft Patris,fîlij:
que natura,mèlius eft vr fimul adytrumque referâmus de
grâtiam;&pacem,ficutin alijsEpifioIis;meminimüsplé'
niüs eXpOfuiflè ; perfona Spiritus fànÉfci, in donis.^ftiisiÂ-
rellîgitur,yebybivnaperfoha'Trînicatisauditur,ibitota
T uni tas inteiligitui?;' Gratiasàgo Deo meo,fenipér mempriam
tuifaciensin orattonibüs meu,ha:ôiétms Paulus,&Tinipthe9,
Philémôni,Appiæ&:Ài'chippo,paritérfcriplerup^tamen
inlequentjbüsapprobàtur, Apoftolum tantummbdo ad
Philemonem icriberé , & vnum cüm Vhô ierfiiôc|riàri;
Hune etiam moïem inalij$Epiftolisëius,inüenirepoiTuninSjVtcumpii^
esinpiçiatroneponanturjpofteaqûito-
rum corpus Ecèlefiæ vnus dilpütans ihducatur.Qiipdâu-
rem ait,^àtias agoD.e.oniéo}fetnpermemoriani tuifaciens, ino-
rationib.us,:meis,it3Lckü‘Ccipicùâum, Vt (èmper gratîasage*
fet D.eo y prd|ilorum iàlute quo.sDoinino acqüifierat,
lemperque niCmoriam eortftn agebatin orationibüiqua-
tenus in fid'e redta bortilque operibüs perièuerantes
eîTent.
Hseclnirumfi illis , qüialrôs hortatur d\ccn$ , inomni±
bits grattas agite , -fme intermißione orate , ipfc fetiam hd'é
Opéré ;, primftm exhibuit & 'no*a,qfui cüm d ix it
- gracias ago, Deo , ftati'm 'îubiu'nxit, 'meo, qüo-
niatü çum olnnipotens D e iis, ’omnium , comfhüni-
terDeusfit Ä qui per fidem , &c vittemèritutti , eum
veneranter excolunt vtpote Abraham, ïfaac, & de quibus
dicebat Moyfi, Egofum Deus Abraham , Deusïfaac, &
Deus lacob , perfidem y cçeftam , vitæquemeritum,' &
. qilia Beatus.Apoftolus fidem. conftantiilimam habe-
bat, perquam (ciebat Deum fibi placabilein fore, Vitæ-
Explanatio § j EpifKadPbilenioném, Cap.I.
fue méntum,quonon igporabatillum deleûari,cum
Dominus dëbuerat àgete fi præiens effet: Apöftölb ih
hoe erar vtilis y qijia illi in carcereyinculis detento^,
mîniftrabat , & infûperin fpiritu, aliquibus deferens li-
teras Apofipli»hu,c,illüeque; Tit autem ilium vt mea vifeera
fufeipe y Vifeera' fiçut iam»dixiniüs ', fignifiçant inçernuni
lördiVaffedlum, Sc plenamex animo voluntaterh, cum
tôtum q i i i d q u i d a^i^
quando tamcnintelligunrur,&filij,ïufcïpé,inquit, ilium
v f mea vifcera,hoceft vt filium meuchariflimurn, vel in
ilio fufcipe,internum affedum dileùiQn'ismbx,qtiem egà
vola cram nitcutn rcthure, vt pro temmijlraret mihijn vinculls
Euangeltj. Idpircp Vinculum fm tm fi lium vinculorum
Si. Euangelij in vinculis cônfiirüti,totiens replicat.vtPhi-
leniou prhdens’di^ehfktof qjiem tantum inpræfatiphe■>
laud.it n on aüdercx fiéga:jresn.e (uis laudibus videreturin-
àxtcia.àickgrattasagoDeomeo , - id è f t , laudes refero illi,&
gratiarum z&iöncsiftöCüvkix{mimdkuii^arita^m»,
&fidem, qftam babes in Domiho îefu %,& in ‘onines Sanâdsf ■ ■
Philemon qui tanta laude dignuseratjapud Apoftolum,
baud dilbrnm' quiit charitâtem haberet ergaDcum Sc
proximum^fiAem aiioque habéb|Ain Domino lefu,cre-
dendo m eiim, & m onirièsSandos, irnitatorfidciulo-
i-iim exiftendo : -illc enim fidem Sc chadtatem habet in
Deum,&in omneslanótbs,qui ipfam chantateiö ,
dem.in operäcionemveitit,fequitur vt conpnunkatiofidei'
Hw.fubaudis, qu^fComhuinicas, jÈ participasfidei A po-
Çio\\cx>euidénsfiat inagnitme omnis boni in Chriïlùlefu | po-
teft ergo ex fiiperiotibus îça çomungi, gratias ago Deo
meoaudiens charitatem, Sc fidem,quam habes in Dominum
Icfum , Sc in omnes fan&os femperquememo-
riamtuifacio,in omtionibus meis, vt participatie? fidei
tuce,qua participasfidei'ApoftoliçaB’y elt.idehSjmaulfefia
■ fiatjOmne bonum hi lê habere y,commiii>içatip fiqnideni:
hic, pro participatum fidci Apoftolicæaccipi^nr , cui illi
p a rt ic ip a it,quanquam 86,ad communicationem po^it
referii, .qua paiticipaiit fidelibiis de faculcatibus fuis.
gaudmnenim magnum habui‘, O’ tonfolamnem, in chantate
tua,quia vifeera janitor um requieueruntper teftxtpr. In Gar-
cere erat Beatus* Apoftolus , ;ibifamam Philemonis au-
, drebat,quod maximuin præftaretSandtisin tribulatione
pofitis lolatium, vnde & pleniusuvçulcat, quare dixefit
<yratiasagoPeomeo-,memoriamxuamfaciens,inpraïio-'
nibusmeis, dighumfiquidem erat,gratigsagefeÖeppro I
ebaritateiliius,qui internum cordis afféótum,& pro(un^
. dos animi Samftorum rec'çlfus, fuiefpiendo refrigeraue-
1 rat,vifcera fiquidem, aliquando ponuntijrprofilijs, àli-
quando veip puöintetno.& immenfo d.ileiîionis afte^u,
Kicaucem pioye/uque accipi pQfrunt.v-ircccaiiKiaic,^11-
- ,étoi:am L-cquiciicLüiupcrtc^d eft^filij iàiictorum in'tn-
? S u , i t
coutoUuouciua.&r iabmiiiiftt-acioiic qui eis muiiftraiti,
Äue in tâ tè iin & s ; S smgniaffeiâàs
iKruntpertei iiaa^uitt.eniiniefiigénii^halaeiic', io tfi?
IjàîftilàieiK ^^lytc|iofîii.dùiiwlïqfl^n regttKÛliiic
■; ïôiâîl^em ïqiv(^âp,ferteirinuifur, impfetTe|i|ëPhiiempii.
ï Pï'pafe?,(jfiff^rabauciia,qiaüdintemi anedlusteqaicuerunt
^ pet tç,multamjidiitlttin hitlierinH Chrtßo U[u ,nn[ietraRâi tibi
i IfuodMrttn^ertitluM^th^dbiiptAKmïàam^ropter chai:
f rttatem tuana masîf i/bfccro, cumßs taluvt ï’nuhu feriez, mille
- iutem,&vinâmçbrîjlilifur Iddréo tofîeniiepetitfeyiii-
' àmPvChrifti Ipfoe fle ï vt fflmii in fideiperféaiffiiftutp
E xedderet, née defperaret, fi ei. aliqné cónttanetas ptû-
I tetat,puiitusîiutibubtiunedâttemquodablêcrabat prp-
- , fçtuoliacdius iinpettaietlpoterat aucemaili impevare,
licdtipfetnanWcftatiVtpocEÀpollà&s feb&ôbp,.poelejj-
, : tim cuius ltadio ad fidèïnvénérât, féd q«ia M H
chatitattm habebat erga om[ies-San6tpi,iiialuK
ci'are nuaininipetareineeeniiâtetat ne^eil't',vtex aaéto-"
titate ApodoUcaei unperarcc:uihocautéié quatcuaia ai-
cit,éum:is talisvrl'-tuius fenex, piicnditçumcoxuimi
iibij.acper Uoc'quafihonotab'.lis,al!(Hj;iituti;:ium qnau
innior.attatc. cb;cintt ,pta meoßio^quein genüi m rmcuiit
OKa/iJHSjVûlensimpctrarc quodpoftulabat, iam nonpto
i ifodoPiiiicmtots.-fedpjiofui)iilioptec,UJt,vtdm'.>audit
f. quant tormenûsatHciatpVDfuga,Üt turto vt Ictuu'.n. Ge-
-, puerjt autera jilumiu vmcuHs pmitus, uoa came , lcd
I priuditationc, lieut & Cua-ithios,uuiaus dicebat,ff/ R.
! ad ilitiip Ven« OneflmUs. tm ÿM î älhJUifl'fy p M l - S ih
I WM ' : Don-.inoiuoPhiien:uni. quando non uduiu de iîtnitio
tlb:,inqu:c,toli inutdis uouettens, nunc econtiatio, v-
ttlitativ cuntpeniaîiuuc, qua étipu Duiusno & Pauio v-
- tiî:s «ft, ca'tcnfqué.pel Pauiuui-pius 'cuantaus metetut,
j qùamodij antè meL^erat.Dotoiiio lao-,w hocerat vtilis,
I qu,a icruiebat Anuftolo ,pro Dommo- fua qfto4 vtlqte
' Vit-p r o te,in qu it,, m i hi m îni ftra re t , quoniam fi
fieri poflet;tu deb lieras mibi'-irt',vinculis ppfito mîniftra-
ic,fine confilio autem wo,v.ilïüfacvrc rtf/î'/,hoc eft nolüîjeumy
fine tuó cönien fu re tinfere, vti «r, velut ex neceptatè bonum
juum’eptyfedvoluntarium: Potcratquidëm Apoftoius uâà
%evôluptatePhiléihohisOnefimümfibiirtminilfcriuni-
refëruarëifè.dfihocfinevolunnâtëilliüsfeciiTetjl^pnum
quidem erateius'jfednifi voluntariumpfteriderectir:jhon
eflctëx toto.bonum,nihilquippe perfeâum bonum efts
1 nifi; qviod vltraneum ë ft, ex quo Apo'ftóli confiderandâ.
prud'entia,qui idcirco'fugkmum feruum remifit adD o 1-
minunijvt pûflitDpmino fiio prpdéfle, dùm..^b;eo'raerit<
ren^fius, qui prpdelTenónpoterat^fitënereturDommó
ignbtânteineç vplente. Quo loco nPnnulli quærunc,
quart ôiiinipotehs Deûs non ereauerat.Adam, itàv.t non
poifet peecare,quibus refpondendunipjfi. Quia*fi;tàlèm
fecifl'eteum,vt non poflet peccare, bonumillius non.ef-
fëtpeifeôlum , quddpræmiufnmëteretur , fed necefla-
rium,neque liberumetianqarbitnurn haberëtyctëauit e-
nim hominem , ad imaginem & fimilitüdinemiuàm i vt
iicut iprevolûtateeiretbohuslhÔ neceflltate. forjitanideo
; difeept ad horam à tes vt aternutn tilunireciperes, idm non ficut
feruum, fedplusferuoPharipmùihfratrem , pulchréaduer-
bium dubitàtiûum addens forfitàtifêntentiam tempéra-
uit , occulta quippèDeiludieiai^ temèrarium ëft quafi
de cëreo pEonuriciare, quod aiibium eft, capte ergp & fi-
mide& nönfixógradulbcutuseft,né viderêturpmnibus
Iciuis Pccafiôhem Difcipuli ferre, ■ qnod âutem 'dixit ad
horaniypro terapote pomit,omhe enim tempus huius vi-
tæadeorhparatipnemæcernitatis,adtinihiieft ,âut bre-
ühfima horav vt dfernuih^iiic^àkàUuPkcipereSjnallusl^o-
minus æternum pôtëftjh^bëre., qupniàm vterque iilo-
ruiti& coh.ditiö vtriulqüe morte finiiurj Onefimus vero
quîper fidçni Ghrifti æterpùs fa^u:sëft-,æterho Philetnpni,
quia &ipfe fii Chxifttim credideràt Spiritu libçrtatis
âëpeptp,^ iam-hptt feiüii,s, fëd fratermfide ceepic ëflè,de
feruo frater Ghariïlimus y., d^ frater^ternus. Vnde &
Apqftolusdi d t, v t ce ternumillümiufeipes, -hoc eft * -
temàfiter cum Clirrftp regnaturum , 8c nôn ficut
uümjfedplasipruoyidcftjniagisquamferuumiGharifli-
mum, videlijeCfhicreuijplùs euim pertinent fratres ad
nos in affedhicharitaris..quamle ru n s. Hab c h t &: qu i dam
codices, vt pro lerup chanllimiim harré reciperes,qüod
v cru niquea ce i pi ,p ore ft, quoniamquando tiigic téruus
eraty adhüc Infidëlisvexiftçn^,. quando rfeuerfus eft ÿiam
frater erat fidefis efte<ftùi§,^&vc Philemon, non illiim in'
,yice fracftV t.eneret. Addidit maxime mihi, fubaudis
chaçyifimüs fratlc ëft. kQuanto autètni magis tib i, & in*
icarne,&ân fpiritu, & eft^iëiifiis , fi pwhi chan(fimus eft,
- quanto magis tibi, & incarne y & in fpiricü debctelfe earns.
Mihi quidem fpiritii eft .conii^ndlus prôpterynica-
tem fidei,tibi Sefide fitie fpiritUi& cârne , quia ad të r^r-
ytinecîjfide enim eft frater tuùsycarne aurem^ôc conditio-..
neleruusfUUS. Quapropter magisàtedebet diiigi,ûqui-
dem quandp erati^î ihbie<ftus in^arhe,^ion crarëf ium'
dus in Domino. ;,Nu ne aùtem & in carne, & tri Domino.
De quô colligitur,feruum qm çraç|iderit in Gfiriftp jdu*
plici Domino iüotçgecdnftringi, Vf ei&câcnisnecëmtas
te iungacur adtehlpus , &in teternum fpirituxôpulfetiurv
.Si ergo babes quafi dim
r