A
Corporalis
arfUâio!
quit,doceas me. Quiamandatis tuis credidi, ego,inquic,
qui priuS quam cibi humiliarer deliqui. Ntinc veto quia
mifericordia tua plena eft tetra,prôptèrea eloquia tua cu-
ftbdiüi. Et licet multiplicetur fuper meiniquitasfuper-
borum, id eft , licet m ukiplieentur mihi fuggeftiones daein
on um , cgo tarnen in toto eorde meofcrutabor legem
tuam. Ec licet coaguletur ficut lac cor eorum,ego tarnen
legem tuam medicatus fum. Bonum eft enim mihi quod
humiliafti me, vc difcam mandata tua. Noneft aftli&io
corporalis in miferijs deputanda, fi nbbis ctiam nolenri-
bus>.yeniat; Vide eni.m quid dixit: bonum,inquit „ mihi
quia humiliafti me,vc difcam mandata tua. Alij poflîdeat
& in fuis Iocupletationibus glprientur, mihi raelior eft
lex oris tui, fuper milia auri & argenti. Manus enim tus
fecerunt me,hoc memor efto, quia cum omnia verbo fc-
ceris,me manus tuteadtuam eftigtem plafmauerunt. Da
ergo mihimtelleclum & difcam madatatua ,iftacupienw
tem, iftafdefiderantem qui timentm videbunt me, &lae-
tabuntur.^C^a infêrmônibustuisfperaüii. Inipfisenim
çognp.ui,quia«quitâs iudfcià tua. Et veritate humiliafti
me,id eft,vera caulaextitit vt humiliates me. Propter ini"
IN iquosodio habui» & legem tuam dilexi. Adiuter &fufceptor
metises tu,&in verbum tuum fuper fier au't.Declinaie amema-
ligni, &firutabor mandata dei met. Sufiipe mefecundum eloquiu
tuum & viuatn, & non confondus me ah" expeftatione mea. Adiu-
ua me & faluus ero, & meditabor iniufiificatiombus tuisfemper.
Spreutfii omnes difcedentesà iudiciis tuis, quia iniufia cogitatio eo-
rum.Prauaricantesreputauiomnespeccatoresterra, ideo dilexi te-1
fiimoniatua. Confige timoré tuo carnes meets, a iudiciis enim tuts
Ftimui. Eci iudicium &iuftitiam, non tradas mecalumniantdtus me. |
Sufcipe feruum tuum in bomm,non calumnienturnie fuperbi.
Oculi met defecer untinfalutare tuum, & in eloquium iußitia tua.
Fac cum ferm tuo fecundum mifericordiam tuam.&iufiificationes:
tuasdoce me.Seruus tuut fum ego,damihiintelleäutii,vtfciam te-
ßmoniatua. Tempus faciendi domine., difirpauerunt legem tuam.
ideo dilexi mandata tua fuper aurum&topaz,ton.. Proptereaado-
mniamandatatua dirigebar,omnemviam iniquam odiohabuu
\ K irabiliateßimonia tuajdeofcrutata elf eaanima ntea.De-
I V A claratiofermonum tuorumilluminât, & intéüeftum dat
paruulis. Os meum aper ui & attraxifiiritum, quia mandatatüa
quitatemenimcornpuiftime.Fiatnuncmiièricordiatua, ; defiderabam Afiice irime&mifiperemeifecundumiùdieiumdili-
vtconfoletur me, lecundumèïoqüium tuunvferuotuo. gentium nomentuum. Grejfusmeos dirige fecundumeloquium
Veniant mihi miferationes tu* & yiuam , quia lex tua tuum,&nondominetur meïomnismufiiùa.Rediinemekcalum-
meditatiomeaeft. Cauendum fane 8c prsUidendum, ntisbominum,vtcufiodtam mandata tua. Faciem tuam illumina
quiaquotièfcurrique lexnei meditatio noftraeft^unc fu- (uperferuumttium,& docemeitlfiificationes tuas^xitusaquarum
perbi i niquiçates operantur in nobis. Quantq enita nos , deduxeruntoculi meit quia non cujfodierunt legem taain„
h,umdiorespropter Deumefle voluecimus, tanto nobis > x
luperbi nequiores exiftunt.Gonfundantur,inquit,luper- T vftuses domine,&jreftum indicium m m . MandaJlmftitiam
biyquiaiôiqfteiniquitatemfecèrunt in me. Êgoautemy J Y tepmoniatuay&verttatemtuamnïmis. Tabefceremfecit zxaic,
nohrecefllàpatientia»fed cmptisinßftens, in toto Immem^quinoblitifuntverbatuainmicimi. Ignitumeloquitm
corde nieo lcrntabai lçgem tuam. Verum quiaotandum | tuum vehementer, &feruus tuus dilexit illud. Adolefiéntulus fum
eft.pr quïetam & tranquiüam vit am agamus, iftiameäuertan- i ego & contemptus,iußificationes tuas non fum oblifUs. Iußitia tuay
tur. Et conuertantur ad me qui ciment te »& qui noiierüt !, iußitia in aternu, &iex tua veriiae.Tribttiatio&arigùfliàinuene-
teftimoniarua ; quia per focietatembonorûefticitur cor j runtmé,mandatatuameditatio meaefl. Aeqüiiasteßimoniatua,
noftrum niuhdum. Italuftiffcatibnibusdominijvrnon inaternumjntelltiïumdamtbi&viuam.
confiindamur.Hocautempræftatiplerolus,quieftinde-
xterapatris y qui interpellât pro nobis, cuigloriafimul
cum pâtre & fpitiru fanâoin vnitatc deitatis, per omnia,
fecula fecuIorum,Ameh-
Efecit infalutari tuoanimamea, & in verbum tuumfitper-
D"" 1Û
__ jfperaui. Defecerunt oculi met in eloquium tuum y dicentes'
quando confolaberis me.Quiafaftpfumficutvter in pruinajuflifi-
cationes tuas non fum oblitus. Qüôtfunt dies feruitui,quandofactes
de perfequentibus me iudicium.Tüarrauerunt mihi iniquifabulatio-
nesfedrton vt lex tua. Omniamandatatua veritas, iniqutperfècutt
funtme,adiuuame. Paulominusconfummaueruntmeinterra,ego
i autem non dèreliqui mandat a tua. Secundum mifer tcotdiam tuam 1 viuifica me, & cultodiam tefliwonta oru tui. In aternum Domine
verbum tuum permanetin coelo. In generatione érgenérationem
veritas tua funiaffi terram&permanet. Orditiattone tuaperfeue-
rant dies.quoniam omniaferutunttibi. tlïfi quod lex tuamaditatio
meaestytunc forteperijffem inhumilitatemea. Inaternumnonob-
liuifcar iujlijicationes tuas,quia in ipfis viiïtfuafiimc. Thus fum ego
i faluum mefac,quoniam iuflificationes tuas exqwfiut. Me expecia-
I ueruntpeccatores vtperderent me, fefmonta tuaintellexi. Omnis
confummationis v'idifimm,latum mandatum tuumnimis.
Q Vomodo dilexi legem tuam domine, tot a die meditaùomea
eff.Super in'tmicos meos pruientem mefecifii mandato tuo,
quia m aternum mihi est. Superômnes docentes me inteüexi i qtiia
tefftmonia tua médit at w mea ejf. Superfines mteüexi, quia mandata
tuaqtlajtui. Abomnisiamalaprohibutpedesmeos,vtcufio-
diam verba tua. A iudiciis tuis non tteclïnaui , quia tu tegempofuifti
nubt.Quam dulciàfaucibus mets eloquia tua, fuper meforimeo. A
mandata tuis mteüexipropterea odiui omnem viam iniquitatû.
L Vcerna pedibw mets verbum tuum , & lumenfemttis mets, lu-
raui&Jlatui cujlodire indicia iufiit 'u tua. Humiliatusfum
vfquequaque domine, viuifica meficundumverbumtuum. Volun-
t aria or is meibeneplacitafac domine,& indicia tua doce me. Anima
meain mambusmeisfemper/jrlegem tuam nonfUm oblitus. Fofut-
I runt peccatores laqneunimibi,&de mandat is tuis nonerraui. He-
j reditate acqiujîui tejlmowa tua in aternum, quiaexultatio cordis
! meifunt.Incl'mauicôr meumadfaciendasiuflificationes tuas in a-
ternum propter retrtbutionem:. ./________
CLamaui in toto corde rexaudimedomine, iufiificationestuas
requitant. Clamaui ad te &falüum mefac, vt cufiodiam
mandata tua.Praueniinmaturitate&cUmau't,quiainverba tua
fuper fieraui. Prauenerunc oculi mei ad te diluculo, vt medttarerey
loqmatua. Vocem meantaudifecundummifericordïamtuamdo
mine, & fecundum iudictum tuuni viuifica me. Appropinquaue-
runtperfequentesme iniquitate, k lege aUtem tua longe faüifutît.
Prope es tudomine,&omnes via tua veriîasilnit ’io cognoui de tefii-
momis tuis,quia in aternum fundafiiea* .
T Jldehumilitatem meam& eripeme » quia legem tuam non V fum oblitus.iudieaiudicium meum & tedime me,propter e-
loquiiî t uum viuifica me. Longe àpeccatoribus faim, quia iufiificationestuas
nonexquifierunt. »Mifericordia tua multa domine j fecundum
iud'tcium tuum viuifica me. Multi quiperfequantutme
Ambulant me,a tefimoniù tuïs nondeclinaui.Vidiprauaricantes
& tabefeebam,qmaeloquia tuanon eufiodierunt. Vide quoniam
mandatatua dilexi domine, in mifericordia tua viuificame.Prtnti-
pium verborum tuorùmveritas,-in aternum omnia iUd'uia iufiitia
tua. PBincipes'perfecutifunt me gratis, &averbis tubs for midauit
cor meum. Latabor egofùper eloqu 'ut tua,ficut qui inutmt fio-
lidmulta.lniquitatem odio habiù&abominatus fum,tegém autem
tuam dilexiSepties in die tandem dixï tibi, fuper indicia iiifiitta
tua:Pdxmufta diligentibuf legem tuam,& non effiüisfcandaliim.
Expeftabam fatutare tuum domine, & mandata tuddiltxi.Gufio-
diuit anima meatefiimoniatua & dilexit ea vèhementer: Seruaut
mandata tua & tefitwoniatua, quia omnes vta mea in confiefttt
tue. ■- ' • M n | PU . v' | '
 Ppropinquet deprecatio mea in,confieflu tuo domine, iuxta
eloquium tuum damihi metteftum. intret fofiulatio mea
inconfieftu tuo, fecundum eloquium tuum eripème. Eruclabunt
labia mea bjiiïnum,eum docueris me iufiificationis tuas. 'Pronun-
ciabit lingua mea etoquium tuum, quia omnia mandata tua aqui-
teis.Fiatmanus tua vtfaluet me,quoniam mandata tua elegi. €on-
cupiuifalutare tuum domine,& lex tua meditatio mea eff. Viüèt
anima mea & laudabit ie, & indicia tuaadiuuabunt me. Erraui
ficut ouïs quaperijt, quan feruum tuum , quia mandata tuanon
ftint'oblitus. ,0 ‘ V<’- ' •
C O M -
quanta bona mihi per dilcdkioncm legis tu* prouenia tit,
odjo c ®p i habere omnem vi>m iniquicatis.Er (icucji lu-
cernain.cenebris docet pedeshommis foueas autoften-
diculaqu* declinantjicaego greflibus vel pedibus cürdis
mei. Vehjti lucernam pedibus meis »- ira verbum
tuu m (ènlîbus meis, Videns ergo me tenebras per earn e-
uafiüTediaboli, & lucidasfemritas inuenifle, iuraui atque
ftatui cuftodire iudicia iuftitiç tuç.Quid eft quod dieirur,
C O M M E N T A R I V M.
« \§urrit. vfquè ad iftum verficul,um vnus. idém fen-
rusinuncineipi.t alius qui ex ipfo curfu defçendit,in-
choauit itaque in iftqj^pf^ çmne hiirnanum g5nus
Memor eltoverbi tpi, inquo mini recuperandi fpem de-
difti. H*c Ipcs mè çonlplata eft, quando fuperbi inique
ageban|inme.^uhc adhanceanddm expçàationisde- __
Fedumfuieueniftecaufams,itcrumclaïnat : Defecit in- iuraui?iusconftit,ui, fiue.regulau\pofui,in quaftqtuicu,-
quit,infalutarituoanima mea, & % verboi fûpfperaui, ftpdire iudiciaiuftitiæ dei,ôc ptopcer hoc humiliatus fum
defécerunt^cuïi qipi in çlçquio tup, •djqente«;'Qijando vfquequaque.Ita humiliates lum,vt non liceret mihi,neÇ
veniés,quando reftaurabis me, qù|ndo,conlblaberis me: feruum çoùtemnété me l*dere,iniuriam pa Uns, tacui. Ec
Quia per præuaricatipnem A d * fa^us fum ficut vfer in paflus calumniam quieui,nôn tendendo vtique, fçd om-
pruina,intus vacuus,à foris vero çpnera^us, Iuftincatio- nia qu* cueniunc epntemnendg humiliatus fum. Non e-
Mundi B- nes tamçn tuas nonïum oblitus. Verum quia vita homi- nimhoc quodftatueram cuftodire , cuftodire. poteram,
} nisparuà eft fuper terra, quanti dies reftànt mundo feruo | nifieflernhumilis vfquequaque, & efficerer taquam pur-
tub'vt finiatur,quandp facies de perfequentibus eum iu- ! gamentum huic mundo. Verum quia mortem minancur
diciümîQuia narrant idololatr* fabulàiiones.fpd ripn vt excitantes infamiam: Domine,ait,viuifica me iccundu m
lex tua:Iniqui dæmones perfequuntur eum. Adiuua eum ! yerbum tuum, & hoc quod ftatui, quia vdluntario iudi-
4o1tnine,ecce mifndi finis prope eft, & modiçq minus cô-1 cio ftatui, non neceifitatisimperio ï déprecor, ait, vt vo-
fummabituriplejmundusinterra.Veni4oinine,qu!àego luntatiaorismei facias beneplacita domine, & iudicia
qui in hisdolep, id eft, chorus omniufefândotum, non j tuadoçeasme. Sfi anima mea in manibustuislèmper,&
dereliqui mandata tua. Vt fecundum mifericordiam j legem tuâcionobliuifcar,& hoc ftat quod Græci canut:
tuam^iuam&cuftodia teftimonia ©ris tui. Q^ibus|)to- j ahimameainmanib.mcisséperfecundüillam fententiâ:
mififti, te pobis peréüntibus mitterefaluatorcm* Gcrjt'us . Si recorders,inquit,wuifiima tua,in aternu nonpeccabis.Lta ille
fum enim , quod in*ternum permanebit vetbum tüum animam fuam duni in manibus fuis fiabet, femper çam iuj ^Artm
in doelo.Qui licet cum homi nibus videatur,ytprbmififti, exituram confiderans, legem dei non obliuifcitur, etiam dueu.
dëcoelotamennunquamabfcedic. Sicutnecfluuiuscurà fi peccatoreslaqueoseipofuerint, euadet primo, quia
mare ingreditur, & circuit terras, de finu fuifontis ynquâ lucernam pedibus habens, legem qua deteguncurlaquei
eft ablèns,Ica proculdubio verbum tuum,cum ad nos ve- immuhdorum, euadit. Adiecit huic boqq, vtfemcl cGeneric
, de finu tuo fan&e pater nunquam abfeedit. Quid ptam culiodiam etiam iurando firmaret.Ec h*c faciendb
rooraris eummitter&i qui hue veniens luper terrain dç j euenitmihi,inquit, vc haereditatem acquirerem in aeter
coelô nunquamabfcedit.Veniat vt liberemur re promit
fip,quæ mentiri non poteft. Quia in leculuififeculi veritas
tua. Fundafti cërram &permanet', & homo propter
queih térram fundafti^non permanet. Ecce & prdinario-
ne tua perftusrant dies, & homo propter quern dies feci-
ftihon perfeueràt. Ideo autem perfeueranc omnia, quonum.
Non dicitur h*reditas,nifi raorcuusfueric qui h*-
redem inftituit. Ergo mortuopro me domino ,ego h*ie-
ditatem acquifiui,teftiinonia eius in sternum, quia tefti-
moniaexultatio cordis niei lurit* Teftatus eft enim mihi,
quod peepetuam vitam inueniam & scern.am mortem
euadam.Et ego credens iniquos odio habui, Sc lege tuam
niam omnia feruiunt tib i, homo autem non perleuerat, dilexi,atq; ideo dixi fpititibus immundis: DeClinatc a me
quoniam non ficut omnia leruittibi.Qui ftatim vt aferüi- maligni,vtftruter mandaca defmei. Nota tibiqubmodo
tio tuo recellit, tunc quando prsuaricatus a fublimitate I ferutatum legis, & ita ferutare, die Sc tu immundis fphiti-
1 bon*confcienci*cadcnshuroiliatuseft.Quiideo habuit | bus.-Declinatf ame,vtfcrutermandatadci.mei.Quiaipfi
tihiimmittuntimpediinentum , quando tuam menteip
perire in iplà humilicatejîia » quoniam his perfeuerantià
concefiaeft, quia obtemperando recellit ab eo feçutitâs
vitæ,& fie humiliatus vt putaret le ita perjrein humilitate
fua,vc vitra genus humanum no haberet ftatum.In ipfiqs
nunc dçie^ionerdicitür Deo : Tuus fum eg°> làluum md
fac. Veniatquifaluet eum, quia (piçfu^ ftnmufidiexpe-
(ftant, vt perdant eum in p,erleUeraritiA idolorum : & mo-
ras facientelèruatorej.venîat confummatiq leculi,fed illis
expëdtantibusvt pereat mundus,Egp,id eft, chpruspro-
phetarurhjteftimoniacuaintcllexi. Et pmniconlumma-
tipnincquilfimç yi4i fifiem»mandatum veto tuum latum
eft nimis.Latum,quia omnia terræ fpacia occupât, & cor-
poris&auimç fines tenet,ducit obediétcfibifursüaqcoe-
j lo s, çontenentem deponitad inferos. Latu nimisefteius
imperium , fi quidcm & potentibusfimul & regibus &
cundisgentibusimperac. Hoc mandatum, ait chorus,vt
dixi, fan&orum,ego non timui,fed dilexi, Perfeäa quippè
dtleclio forasmittit timor cm ,Sc ita dilexi, ait,vt tocadie me-
ditatio mea eflet»videamus nunc, quid fibi euenilfcrefe^
rat per am ore m mandaci, fuperinimicos mebs , inquic,
prudentemme fecifti mandate tuo, quia in sternum mi-
lii eft.inhnicos hocldeo,& inuifibiies & vifihiles memo-
rauit. Super oés doccntes me intellexi, quia mandata tua
exquifiui.Notajihibtudîçilfimc, quia cum làpiéntior elV
fet docentibus,d|lcipuli for mamgerebat. Etiam fuperfe-
ne_s intellexi, quia legem tuam non fum oblitus. N ullus
bhlt^ipnem rem naturæ exiftiraet,cü ex vitio negligentiaî
oriat ur.Quia ergo ait, Lege tua no f^m oblitus. Ab omni
via mala prohibui pedes meos, vt cuftodiam madata tua,
idcft,àmalo|eçelu,&itaadcuftodiam tuorum manda-
torum accelfi.Cumque accelfilfem à iudieijs tuis non de-
clinaui, [quia tulëgem pofuifti mihi, quam ego voluens
inoremeo , fuper mei habeodulciorem. Etintelligens
•Anima iö-
naoibuî,
incentam attendunc. Euenianc icaq; damna rerum, & di-
uerlaaduerfa vel prolpera.Audi angelos clamantes: A tcé-
de animam tuam Loth, ne profpexeris retro. Age qupda-
gis,quiaquod tranfis re,uocas,fi ftare voluens. Noli ergo
opeupationibus ,,qu* tea fcrutacionc fanóta reiioçant
acquiefcere,fcdclamacum propheta ad dcum , Adiuua
medomine, Sc faluus ero, 8c meditaborin tuisiuftifica-
tionibus [emperA.dje&noftc, ve in primo pfalmo promif-
fum eft: Qupniam fpreuifti, inquit, omnes qui defeendüt
à iuftitijstuis.Iniuftaenimcogitatioeorum. PropterhoG
ait,pr*uaricantes repuraui omnes peccatores terræ, quia
legem tua dilexi. V.eru quid concupifcitcafo aduerfusfiirttuin,
vtinfigastimori tuo carnes measexoro. Aiudicjjsehim
tuis timuimifi enim fixæ fuerint cacncs me* timpri dei,ri-
fus nohis pafcitur.&dei iudicium non timemus. Et dum
non timemus dominu,inimicis ,.ac perlequcntibus tradi-
mur.ynde his adiecit : Feci, inquic,iudicium 8c iuftitiam
non tradas me perfequentibus me. Quod iudicium, qua
cius4niuftitiam expone-nobis:Caro, inquit, mea domina
volebat fieri anims,ego earn maceraui 8c leruituti redegi..
Ecce iudicium, idfticiam verofeci, anim* tradidi domi-
natu fuper earn, quia per carncm calum niabatur rni hi fu-
perbi.Elige qu*fo te domine,elige leruum, id e ft, totum
mundumelige eum inbono,ideft,in Chrifto. Non calu-
mnienturei fuperbi, i,e.immundifpiricus,;quicenccGhi-
rographu peccati. Veni domine & dele illud, excludens
inimicicias fuperhorü. Oculi enim mei defecerunt ip la-
lucari cuo.Expedans femper attendee,vt venienîcm afpi-
ciat,quo morante dicit: Oculi mei defecerunt in expepia-
tione eius. Fac quæfo cufefuo-tup.i.e. cuieculo tuo fecun
dum mifericordiam tuam,8c iuftificationes nias doce me.
Tepuscft vtvepias,perdiffipataeftabiniquislex tua, i.e.à
ludæis,
Gen ly.
Lhc.ij.