
F a u ß i B jfifio p i,
A ■ Adam môrtalém fa&um,quifiue p e è c â fe iiü e nonpc-
callet e ile t mori tiu us Sed.cum di citA ppftoki s , Proptcrcß,
inquit ! ftcut per | | || |
fequam eflè peccati. Dequapræfati fumus : ftipfnfium
1 peccattmors. Dignamfecundum taie opu's tnerccdetm*e-
ISapu
Ctn- j.
I M
Pelagias.
Ü E
SAf. 2.
^cepit,tal6ft]pcndium^icriiitc|UjdiaboIpnviifamt.:VTi'
1 vaselej&ianis g g S fttiffime | r i | |
ri p l r . i ? j 4 ^ o^ewdUi.&pridic^tdicens: Qm&ennncunlndbucinftrmt
non rccclUlfet luKetbus'ab:0&,dient'a . K S ^ v j j ^ f c '
' \ S 11 - * ‘ • » • J '
diceaV'; In qtucu^«e4¥flmtdcripi delt&no [m t ta btm
merle »iariemmi.Incliriguftus malefualkplCElumf
e m & adaentiiinro malum, noucilotao nature, led
E p S fe t t tm t i* . w i W i i l f f P ^ a i
tutininiici/Etquueiinni^ortalicatemdcm^spnuidits
ideo c a u to mcjrris’ in‘geffit,!4jCendp: te q u a w pW .
M m hoctantlim dixiflet: cum tnandacaueiitia, t o e r
catemdc c:biluauiutecapiefis, viquead aincupdccnni^
lacnilisd^eccbramnnanrgceffio.pcrueniuci;. Cam
ta& h a » e praiaricacionis pLopoteisjfininidicelido.:
p B l | k , l 4 g 6 i r o # i ^ M O A i ad dmimtausambi-
cm*,&vfaue«4 <=cuneBmailftacis acceffit; & & i (untcir
&de,i>eata;ftalaonU^^
me'protiubatiVAdfip^tidnafeppehsprofupprbuc
jwaloei,cffiis £ cffilo, machinas bbi adbominem
uibrtlcndain de c a fu S to p fe iip ftq “ dilpofaiI,6cquondu^
md ccbftq;cduiacm« iniplaqmhanlocoi^iCuseftiPeIHnaginfhifi
peterinitatisiriiigneitjujt gifrennitate.hpMalum
anmixnonadcmptam,(cdeuan^orponagnoiasreUn-
Ctopropcerunmortalita-
titrfbsmini cdmjmiffa* HohduDipes pKSfad para Ku*m
fiu c jW a ffit ,fiU en o n p « c a ffe t jd ra ^
cat oriinmilcddiedum. Damwriarfftrrtmicconccndit
8 i i ^ T O 'i S i^ « a w F <9 !l8 8 | l S ^ ^ 6v5 , a v ^ '
.fionOjVdirviSieridtiginemjilpgig ebttiiq.dn a ftruoded
Domino, non a couteroplbwf fed ab aitcloi c ca'ptlic,
vtmotcisIeX'ordinati6ri:KcredamL-eile,noncnmin]s.Et
hanclugendam contticioneni fuper bumanum gerids®
kodpraiuat&iatprputctur tmnimifiire,^ co n d icp f.f^
vbi C ft iUiid} In uuh a an tew dtdboltfmors intromit inorbem
terrarum. Dura autem peccatumoriguii$4enfegat, tollic
omnino caufam qua r ed em pro r^adU'^nerit. Videamus v-
tmm per voluntatetn Dei5 an'per hominis prauitatem,
infelix &defl’endaconditio initiutii fuifo pferic. Audi
quid tubaperfonetveritatis. ProptenaAtiquit^ficutperv-
numbQmm^inbMMmMndurnj^dium^tra^r&perfecca-
tummors: iianon omneshomines morspertrdnjiiti inquo Prunes
peccauerunt. Dicendo Pelagius Adammortalemfablum,
in primofa(fturaordinc‘bbnfticuic mortem ,quam pfo
rtoxa prauarieationis teftio-g^ddu conftat'|mpofitam.
Hom^enim opus Dei, peccatum opus diaboli: mors*
(poEUapeccati. Nam Apoftolusnon d ix it; voluntas Dei
■mors ,fedfttpendium ppeedtimors. Dolos ergoeiusifipro-
^ M la r e n t c s ;, folicitiui in(jy:ciabius. Ideo mortem
applicaiionditori, v t de quo potiffimum malo initium
ducat,non pdfli't agnbfei. Ae.rreiiberius^adfirmat,mfari.--
tes riexu origini^n6^teneri.v' Qupdcumdfeit, duplici
impictaw blaiplie;matVdum & mortem adau&oris inui-
diam reiiocat. & negando otiginale vindulum, gratiam
reparatoris exacuat.^ Itaque vt poffit aflerere paruulos
baptifmo lion egere, generale pee’eatum negauit': Quo
negato,hic'ordo errdris fui fuit,Vt vnde mors eflet
ratancrdLXt.'Qmdtniiu^liarboremiUamffi
non aguofcat,quam noluit in
dpquidemcauram'vulrieris fupprimit,•&abfebnditglaejfemus
i Cbrijim pro :impi)s mortnns eft } Vix entwWb ittfto
quis niontur. Hoc eft dicere : Si abundaller in
ftitia ,;nonfuiftec è Ccelis tranfmifl’a m'ç,di cui i .S ed v r a duemrec
v nlca fanitas, geneialis exegiwnfirmiras.v In ter
hæccum rdagius untis facnlegiorum vinculis inlige,-'
tur, uoivinjaim', fi- per rep rob urn lenlum mUlciplicw-ia^'
dàturén'or^, qii|iper fblum labor^mpütàtpçire lalüarr.
Menco contr.vhunis arrogantice piæl'unT.ption’em’, fèr- -
mo dminiis vim fuæ audibritati^;, veLincf^ai^bnis ex-
lecuic. ‘Nemo, inqnit^vautadwe, mfipatmiuraxent cum. ionn.6,
Èt iterUïlvi^: Hon vdentis, neque^eurMnti^ftâirüferentis eft Rem. 9.
Dei. Qirod mento ad le diâum elle repurau.it, quiialu- |
ternftianVcum Pelagio propr-ia lncvokintate ac virtute
iÿnftîtuit., Qùod v tique illi obijei non nécçflç eftyqui'
^o^de folo laborepra'lumit, fed conariinisfuis quott-
dianam Dei n^iferitordiam &iugem.gtï^ian) nuploran-
1 dam elle cognolcit, &auxiliumDominipcrûigil4 obfe-.
bf àtiônç dëpoïcit.
CONTRA Q B IEC T IO N EM P E lÀ G U , g J A
dttttypAruulosbdpttfmoMnegem'
€ A P V T I I .
jTtendat etiam hoe Pelagius : Siper bàpdfmi donum
, anquit, tollitur originale peccatum , de
I duobbs-baptizatis nati ■ ', : debent hoc carcre petcaco-
Qübmodo, inquk |mittunt ad poftfero's | quod lpli in le
lminimehabuerunt?'Quibusfâalerei'ponde^âduasel-
fenanuitates, de quarum vnapèccatum ex geûeratis yo-
luptatetranfi-nimtur : èx aîiaaurem, fanéhbcatiode ip-
Igenerântisadopcionédonatur, Quomodo, inquit,tnic-
Jtuntad pofteros , quodiplîmle minime habuenmtl
Q ü à rn inrationàbilîs&plenauiiquitatisobie(ftio'.Hon
vis vt transfundànt in poftei os , quod n'aturæ eft, & vis_
vt cis polîintvelutdeino confene qqo.dgratiæeft ? De
quànaturaApoftolusdieit: Rratis,inquit\natnurflijirL Éphtfi,
Merito quafide propriodare ne‘queunt,quôd'de furfum
&,extnnfecus accepetunr Jmprudentiflimc per paiiiues
fiiij innocéntiæ puritatem Pelagiusdaricrédit. Adpa-
tentum minifterium nariuiias lècunda non| pertinetl
Officium vultdfe hominîs quod Dci munus eft, vt vel-
ut'qüodamKrEreditariôotdine per bominum curratpo*-
ftentatem', quonextvâ humanam confiât elTè fubftan-
tiam. : Originale autem peccarum -, ex patenti busctiam
bâpeizansper carnisonginémad filios tranfîre non du-
b'îüm eftjdicentibus nobis quotidie cum Prophetâ : Ecce }^j4pmi
enïmin inuiùitaiibus'eoncéptm i» ffltâûpepcrit me ma- '
Wer'méa. Sicut & Apoftblus iftud infahabilc piacülum
exvnoin omnes homines pertianfifle?'condimat. ^Sed
dieit Pelagius ideo non efle originale peecatüm, quia
ipfa concupifcentia geflerationis èx D eoiùy Vhde' au-
tèni veniat nexüs'ifte , qu^ per pofteros rrahicur , fiïè r :
quiràsîfinedubiQperinGenduummaledièlæ.generado*:
riisâiKlorem,&periidecebj:orumvtrmrqucparcndSamii.
i plexum.-Nam-Çum ilium foium videos ab originali im.-«
m ùnern e flecontagfon e,qûi-n OÙ. cirh efèdfp i dt,u,necé-
■ rubercenaapafïiône,fèdftupenda bcnediâiOnçconceealetiitïù'Adam
Sè Etiam in Origine fùa obriox/6s coiir
diéio ifta non renuit, quia'd duorum mimftcrio eorum
' quoque ortüs alienus , inlccebram în fui natiuitate &
creationc ncfduid; Sedforlîtan requiras, quarc in con-
ceptulîfepofitum orfgtnalcdeli<ft.umH.Inidunitodusrui-
nic,obedïeiïtiafuit.Pr®im enimèxaltatus hômo,poft'r
eahùnwliatus cftdé confalus. Et quiac««;hi horioreiftei,
dium quo Vul nus infli ètum cfi^Smnâium^^ai^pecca-1 nonintftîexitftàèo compdmùïift: iummmnftpicntïbm.&Jimi -
timon*fOii^intelligere neglcxittanti principem malt, ! lisfaâuseftillis. Quamdiu ergo circa auâons obfeqmum,
ideO ignorauit impolîtam moms, conditionem, pedif- humiiiräsieucrennätenuitjnuditatc conicienriaimma-
—— y . 1 I Ü culata '
^0or 1
f m
TDe
Libero orbit. Lib. /. liii iii
cuiatanou fenfit.Cumvero illoanlmö vt Séüs eüeci gu- eni/n ^lera fgiéïët, qrtem iàiM gratia luum fecit > Tu q u o i*
ftumGibtlcthalisappeti)t, &damnandatacujiditatëm couttaqo non dcfperct, quern p■ •æflrmoviolentadam-
iu ambitum maieftatis extendit, immemotlegis & man-; nauitî.In hoc cpljçJa.in illo gmtialdcum non Habet Pendatorumlegis.
rebellis mulélaturin impugnationemem-
brorüm. Etdum æqualitatenï'Domini fui p^fumir,corporis
fui perdidit poteftatem. De fupèrbia namque na-
taeft iôcontiiréntià; Nâin quïdinèo pèrcùflumeflçto-
ftendit, quandqverecunda contexit/ PrécelEt elatio,
lecuba confußo eft. Diuinitatis ambidofusdibidinis coe-
piteflè captiuüs. Sed forfitan dicas : dum hæc dfleris,
nuptias damnare deprehenderis. Non ita ëfti Ordina-
tio nuptialis ex benedièlrone coepit : generatio corm-
ptîonis, ex cranlgreflione.ccepit.lnteriin nuptiarummu-
nusadhuc in paradifq à erëatore conceffum, ôdearum
vfusextra paradifhm iam fumpfît exordium. Peecàtu A
in tftedio fuit inter generationem & coFicupifcendam.
QuicquidpræCepdb diuinaconftituit, hoclaudo, quic-
quidhnmanapræuaricadoâdiecitjhocreprobo. Quo-
modo fiajiquis atro inquinametîto candprein niueæ ve-
ftis afpèrgat,np.n difplfcet fa<5lurà,fed macula. V efiimen-.
tinon amrfit vfum ,etfi perdidit dignitatem. Fiitura erat
indubitan ter cafta & fyncera generatio., fî non intetçef-
fifTetinimicatranfgrèfïio. "Sedimmaèu'Iatosthoroscaro
malediélioni addièla maculauit, &c ïuperbiæ fpiritus,
fimplicem çorrupitafFeèlum. Et ficutimniortalitatis pri-
uilegium,itadonum perdidit puritatis.Non in querelam
yocatùr.nuptiâlis gratia, fedobfcoena; 'pàffipnis'iniuria.
Nonauruni in culpamyenit,. fèd quicquid auroobryzo.
adultérin um frausiniquitatis admifcuit,fîcut Pelagij fpi1
rirum ad meliora ftiidia dDeoconditum^'orruptionepe-1
ftiférùnequitiae au 6lor infecit^S ' ;
( Contra hoc qiioddicunt , quiaperfolamgratïam
omnis homofinevUb laborefal-
. uetur. \
C A P V T I IL
» Vnc venienduiti eft adifloS * qui dum gratianrt alijs
d a r i,. alijs négari aflèrun c munüs gratiæ com Pela-'
gio perdideriint. Dicunt ergo' ad cultum-Dèi atque fa-
mulatum ^ ettam poft bapriliùi fâltitare dbnum deuotæ
feruitutisobedientiam non reqùiri, fedfolâm per fè graf
tiam effeèlum hùmânæ faluris operàri. Totüm’ , 'ihqiii*
unt, foliits eft gratiæ. Iftùd meliüs à nobis potcritdici,
hocmagisnoftrispartiboscoùuenitapplicâri : quinbif
inpartein , fed in totum gènüs humanum s gratiæ be-
neficiafàtenjurfe^tendf i fie tamenvt ci vigilatitiæ' hu^
manæ ftudiûm per omnia iudicemusadiungi. Nam qui
riegat grâtiæ adfbciandum famulati laboris conatumj
fubtlanithominifèruitutiso'fficiüm* Nèfcio vbi àüt quâ-
do ab opéré feriari , quando pcio debeat derelinqui,
quiètiamiiiparadifoiabetur-opèràii. Inqob ^ ç ü t lè -
gimus /'itaèftconftitütus ï vt operaretur &cüftodi%tih
lum.
Contra euttifenfum, qui dicendo vtiits ad mortem pfdordi- .
, natus}alteradvitampràiàeftindtusettj
rébus ipfisjpeminterdudit
orandot
C A , P V T IV.
CVm dixerîtttttotumgratiæ-Deieft ; quis non ad càttl
reuèrendüm nomen omni cordis inclmetur affe--
£tu r Sed cüm refponderimus : totum plariegratiæ eftj
fed omnibusea offert atque ingeritàdfàlurem, omnium
conditor acredeiïiptprü Ad hæé. illi lofigë a piètàfistra-
miterecedentes y refpoftdefépræfllnîùnt : Norieamfâl-
uator omnibus dédit,quia nec,pro omnibus mbrtuùsèft.:
Ecce ftatim in fècundis a^paret gratiæ impügrtâto'r,qui,in
primis putabattir afTertorV Obij ciüntjiornen gratiæ $ v t
abominandumfènfüm ope'riant b'iafphëmiæ. Iiia'itërit*
tram itaque partem fubfîdiâ oràti.oms^exclüdiiht. Quid
clitabitur iü vtroque iuflicia. Remuneràbitüi: fine fidu.
merito adfumptus, damnabirurfine propcip èrilninC de-
telièhus. Salas illijùgerenda eft non qüæienti, huicau-
rèrehda laborantb\'Sed dicis : Idep oràrè débet, quia ex
qua parte fit; nefeit. Quis non ptttet ràtionabiliterac fa-
pienter fuifTe):efponfum ? Séd quid proie holnini prode-j
ritin vna-harumduarum ePnditione omnimodiscbnfli-
tuto î Nam & fi ad quam partem fueritdeputatüs ignorât
, vtra,tnqüe tam.en partem defixam èfTe & immutabi-
lem non ignorât. Quidrefertfinondum npuerit locum
futjm,qui définitiffimertouiè 5; qtiia nullum iam redpiat
vel dexteupericülum, yelfiniftraprofeèlum ? Qüpdfi
aph uc t'amcon fufa perfuafio o ratio nëm necefïariam pii--
t a t , indubitaiiteragnofçar ^ quia contra definitionem
fuam & de fàluce ad perditionem , 8c de perditione tran-
fire poterit â4 fàlutem. Si ergô orandi vfum prætérmic-
tehaum non æftimat, fludium non ëxcludat Ppèrân^
di. Quid eft hoc,puifàre debe’re mçiudicas j &apérien-
a txm mihi eflè defperas. Alterucrüm ergo faciat, aut fru-
â'um orationis neget aut légem flaturæpèrditionis ex-,
cludat. Videmûs itaque quia hæc plenaerronSàfièrtioj
dum caufam ihtèrcludit oi'andi,de iucegratiæinçipit, &
finis eiüsinrénebrasfàcrilégij incurrir ^déficit. Sicdia-
bolus, calliditarevé teris artificij ac multiformis ingenij, I
Cpndir blandimen ta peccândi. Sic etiam malcfici facere
qni mortiferos herbarüm tempérant iuccos iii cô-
dico j autaliquo dulci poculoiiêfèientibuspropinaturi
guflum mehtitafiia,uirate componunt, virus amaricudi-
nis ob (eu ran t fraude dtllcedinis. Prpuocatprimüs odor
poeulijfèd præfbcatinclüfiisfapôr.yeneni. Mel eft quod
afeenditin Iabia,fel eft quod defçendirin vifcérâ. Dicunt
qüod iiialtérUtrô rèrum ftatii illos fibi mois vindicét, i-
ftoS vita defendat,quæ cum dicunt,.qui.vnumin origine
perditum, alterüm inprædeflinationeadfirmatéleifttim,
Vide qdô imprpbâ per fuafionedecliner.Quid enim ali ud
dieit,nifi quod adiutbriô orationisneuterindigeat. Nam
iam præofdjnàtiis ad vitananecefTàtia Bon erit y deputatis
ad mortèmprodèflenon poterit. In iflofiipëruàcUà i in
}llo infirma iudiCabitur. Beneficià fiipplicationis qui in
âçquifitioneprædeflinationis efl,non‘requirit : qui veto
in perditiôhis piftë,^©nrèapm QupdficUràm impen-
dendam æftimat ràtioni, ihdubitantèrintelligatéaquæ
•imminent, poffe mùrarij fecundumillud Eûàngélicum:
VigiUtc &oratc.m intretic m tcntatwncm. ïtèm: Vigïldteitd-
que omni tempore , orantesvtdignibabeaminïfugerèiftaomnia
qudfuturdfunt^&ftaredntëfilïumhaitiïnUi Ecitemm: boçgè
nus damonij nàneÿcïtur niftper ordtïonem &ieiuniuni. Q uôdfi
Orafio necefTariarton éft,cur ipfè qüiexorandüs èft Vfoi^
mamorationisinflituir&brauitj'Irlcbergoquiindôdis
adribus fôliUs grâtiæ afTertione blahdirurpropheticum
illüdimplebitur : MdltgnUs, mimit^nocet^cùmfecommifcue-
fïtiufto. Auri,fpecièsprimo colorepræfertdr, fed plumbi
Vifiras intrinfecüs lateré deprehenditüf .Qüomodo fi fub
prèlàto nietîtiri citiis habitu fubito lïoftis appârèat, dût fi
fè inimici dolofà fubrilitas transfigurée iii arigëlum liicfsj
it.a fub pietâtis'froncé genrilifatiÿ malüiii , & intrà gratiæ
Vdcabülüm* àbfconditttm èritfatale deCrètUm. Si er-
gdvhus ad vitam,alteràdpétditiôhèm ( ytafferUnt) de-
pütatusèft ( ficüt quidam fSiièlof titn dixit)qori iüdican-
diriàfcïiiiür,fëdiùdieatï. Nèquè vllafibiiuxtahæepo-
férit æqüiras cojhftareiudieij. Nalnfinihil
,-Deus famulq dedir,àfamuIo i
quidrcpofeit?
M '
Marc.ij.
Luc.iti .
Maith.ifi
\
ÉKil
Btbltüth.Vet.tdt.Tom.j.Pdrs^^ Ugii