£ P I S X I Q L A
• * F
'* 26..
*7-
Eh+ * v
Tkeff.0'
iz. *
d
'28.
W m
fip i
BE A T I P A V L I
a p o s t o l i a d
% ' ! P iU I .U 'P E N S K S . g
C .4' P 1’ 1' I.
E tm fen o ife a S q u cm Sb'eterg}
'«As “ fe 1? . * “ ® * Etiaiigclij,
cdlcnnt:qua^ivuhi;iucm ii non im:cVaret;
oinuiuoiiiilb!.ii cupavc-sfi:.tficcam CiiiiitO: eol!]i
a Jhoreum-
. ,• ftinuerinc^.1 ^ * ,tU' l V §|
frTJ ^ . r ^ . A v i v l i | | IlSlR fipSS I chnfi° M ~cu)tt$ p r
I f diacorCtbus. ^Gratia vobis &pax | l)eo
i j l
|fi;l5eo wee i« pmni.memoria tejin, •fr/emptr in
Deo;C?'Td«t,i7;i7/j. Quiue interponebat nomina difeipu-
lorunï in Epillolisfuisîvc maiorisaiiétoricads cfl’enc, (e-
ciïndum quôd E|om/nus dwit, inoreduprumyel irium te-,
fiiùf^ftpt qmneyprbum,nc aliquis,dicerct | quia vniu s ruen-ÿ
dafio eieo^îtata j|inc.,"vçl
pollolusjqudd docebat-dicens ; Äfieui reuelatum fùeritfi-
dentùliqtiiâpnoriaceat. Narivquando di&abat Epiftôlàsl
onin.es dileipuiiei.us aderant>& ahcuiillorun) al%reue-
lata eilen c, quæ ip|g non dicebac, autalicer quam di-
ccbat , quia idem Spiritus SaniluSr erat in Uifcipu-
iis , ,qui À: m Magil^o, ficuti abdllo dicebatur,.ita po-
nebat ille|n ordinem non inuidens bonus Magiïïer
luis Difcipulisl, .eftinFuper noinenillius in exordiq cijm
fuo,quia partem ibiliabébaE|^(^y«tt^ficutigloiiabitui
Laliquis confiilum, ferunni fe eflefniperatoris , & v t ei.us
Epiftola firnliqr e i l e t dicebat. AQdcomaèhiuS''{èruù&0-
Aauianijit^&ÄpoftoilusöiKwifcwi^MßWjideftVqmnibüs
landfyficatis in, baptiftnate & in ea fandtitäte lnanenti-
bü^.Qmfuiu.Pbtlippü cumEpifcppisJd eft,cum Presby teris3
I quiajvna Ciuitas'non poceft habere plures Epilcopps.
iyiilippisaurem.Ciuitas efl Græciæ qu am ædi fi cauirPhi-
lippus Pater adoptiuus Äiexandri,yocans earn à nomine,
luo PhilippiSj^Di<*tüi,?il'«J 3id eft,lalus &remillidpecca-
mm 3gratiasagoy)ep in omni mm oriaye firiMz&ï^tt^pe -
ftri&Edeiveltiæ in qua^lgiide pernianecis,giadasi:cddo
Deo, velmeniot veftrilemper-in meis oraçiodibus^gra-
tiasagoilli,- quilempery6sçfeo,nfirmatinfidecum gau-
dio,lubaudi Ipiriruali, depreçationetnfac'ùns,Çu^udïnon
cumînoerore, pro liis quiinfide. perfeüerant, &fidem
quamtenent,T%nisopentyAsex0rnant, nonell necelTe
cum ni oerorao rare, led Gratias Deo reddere , pro his ve-
ro quilabwitur,cum gemitii 8c moerore eft orandumß -
percommunicationevejira, id eft, de communique, quam;
hâjbetis nobifcum,velquia recepiftisEuangclium &par
tiCipaftisftdeieius,velenamdeGonimunio’ne? &parti‘
cibacione, qua nobis participais in prædicatione, quia
prædicatis iain ficut ßnos:}Aprimauie,i(i eft,aprini oç diö
ùdei,quia qui ccepitinvoStsppus bonmn, id eft, Chiiftus, qui
deditin vobismitiuru fidei,^ bqnæcqnuerrationis, da-
bic & perleuerantia'na vlque in di^m mortis veftra?,id cft.
vlque ad dienviudiciiper luqceilionem { Sicutefijmbi ito
ßum.idgß:,inih i iùftüiïi ijftjbbfc.ih telligexe de vbfösVquia
permancbitisin^de Gluiftij&ideo debeogaudere, hoc
Jentire, id ell , inceiligere, eo quodhabeam vos in corde ,' & in
v/wc«l«;ftibaudiyeftii¥emini(cör,i« defenfione & confirm^-
none Euangelij. Quqmodo delendcbat, ^ej:önfirniäbat
Eu^igeliuuVvmultisùiodis,videlicetife<âe_Çredeudo,
iu(leviuerido, bene docendo defendebat,'&co'nfii;iiia-
batlariflam elle dodllinam Euangelij, vepdum ei dïçeideo
cunclis orationibus’iieisprvomnibus vdb.is, ctinigaudw. deprpca-l
ttonemfaciens,^ fupercommie aftone vtftra in Euangelio Qhrifit
1 | M f l i
iultiivibocfentiKgproomnibusvobis teofiiodbabep.nivosinpor-
de, & invmculismcis,& i^dejetfidpe^Bifir^atione Euangf
lijfocio^gaudij trie} omnesyosejj^yefiis enim mihi ejl Deus, quo|
tupiamnm® vos
cfcyif/« | | t t ma gisdun^abundmi^edtia, &tn omm
lafidetn Dei /scireaMtfVpim*{kpre^quia qua circa me funt,
dantiusaudere^jfiietjfimeemfum Deiloqui. f Ouidam quitatejcientesquoniam
indeftnfionemEuangelijpPfim fum.i.Qui-
damautemexcdntentione/hniiumannimciantnoufincereyxi-
fomantespreJfuramfefuftitarev'miulfcmeK.^gutdenmWutn
cm nimodojfiueper occajionem, fine per, verfiatem f '^0 ^0 0 ^
nuMetur^hi bocgaudeofid crgaudcbo. ^Scioemmqmahoc
mibiprouemtadjalutem *per vejiramopattonem, &• fubmim-
firatiodem spiritupjefu Cbrifityj ficundumdpe^atmiem &-
Jpem meam i fiuia in nullo rtyfunij^ij^/ifimmfiduciaficm
vitamfiuepepmortem, fMihUmm viuer'pfcbrifiusgfi, '& mori
lucrum, ^ pd^fiviue re in carne,bic nubifmltus operis efi,&
qu'tdeligam ignor'd^ |f Qoprftor autem e dtcohus tfiefidenum bar
betiMiff<duh<%tff*ww Chft$o,m!iito nugis melius:^ permanerc
autem incarne^necejfanumpropter v o h ^ E t hoeconfidensfciol
‘ouiamanebo\& pemanebo ommbusvo.bis, adpio^sciufnvefiru,
&g^diitmpdei: -\vtgraiulatioyellra abundet-in.Cbriftplefi
UnmeSfttuteuniaduentumuerMni^dvos.j*TanAumdig)ieEuangelio
clmjhcdnuerfanumytfiuecumvenero,& videro yos$-
ftolusi& Magillergentiqm.ildeoque Fuit ftece/Te, vt eis
Icriben&ÀpSblunifenomfnàrei. Corinthij verofedu-
éti à falfis ApoÉoHsy reetflemnt à fide,&dub/tauerunt
noncfleilïiim ^poftplumà Deo elc£tüm,& miïTurn, di-
centes yçre Paulus non.vidit Ghriftiim in caçne, eius do-
étrina non cft vera ad quos needle duxit le Apoftolum
n om in ee ,indiens,?aidùs^pofiolusnonabpomintbùsneque
peïbomin?m,Jèd per Îesvm C h^ isxvm beum:Patrém.
S’ciendum eçiam Beato Pauloreuel atumefle per viCum,
quod Pinlippenribus-vcrbürn Dei deberec prædicarè.
^faiu apparuic ci ficiuirfaâibus. Âpoftolojiùi^nahcyjr,
illi genti praèpblK.us à
IfeS/few audiamde vobis,quiajtdtis in vnoJpimiivnanmes,CQk
laboraHtesfidei&uangelifi': i Mlfynullo terreamimplfyaduerfa-. ^ I ,.B
rtistfuaUlUeJlcdHfaperdit'fdnHyQb&auteMfaliuu,&bocdDeoi;b^
tj- quiapobis donation efipro Cbrillor><V/o?/jro/fl>« p/ i«cum creda- | que florenS rn^gno honocein palario nieo. Ecjfle liiagis
tis, fed vt etiamprodlld 'patianijhi :;/f idem certamen babent.es, | eligebat abilib Hagellari, & in vinculi,s aftnngi,quam ei
[ quale & viflijlis in me, & nunc atidifits de me. , 1 alleiicnc, tuncdeiendebacEuangeliam. Qmavidences
I glij ivo.c^cbbai^yere, ni^'c(^cd<^ijnai^:vS^'&|i'm
fWypttilus, Quite pbfuit n:imen fuum impnmo.Edio Epi- ,-|yeqdaquam Pau 1 us talia
1 ftola'? V t i-^iocis au'Ctoritatis eAet EpiftbfIa :Tic nain- : pro eats nominee fliftinercc. Sociosgaudijmet, id ell, rerau-
^ueiollfiiuucageieRegeSjficPimcipes. Quaie nonief- neiationisxteinx \icx,omvesyWe^fabaudi volo,5cqaia.
uauitnonien {uumponend'onomen ApoiLolauii faun | ^ e r g p $ iq Q i^ mundi,
Ep iliola hue, iicyj: in omnibus alijs pictrer in ilia ad R o - veEboluseii:,neqne diligit noSjVt dieiEiAdb jEC Ule i^efiis
manbsyitiquaideopr^ce^ , ne vuliras lectionis dit- enim ejimibiDeusquomodu cupmm omnbs vpsin vifceribtis Jefii
fertctui\Phifippe.nleSergovEdixlipus, pJftquai|iper;il- Cb/ijt 1 ^ifeenvdieunturfiUjj& vircus dieitur, quicquid
liinicredideruntjtiohdubitauerunr^quiiiipiceCctApOj.. incra Goriumell:. . . .
- r
fdeb^dûobus modis mtelligitur. Gupiojinquit/om-
nés vos fihos efle-Dei, veloupfô,vc iple littcmplifm no-
ftrum, & voscom'municantes corpqil defanguini lllius,
m'arie^tisiïiillôy.&hoc oro vt chantas vefira mâgis ac magts1
eftiFibut Mëshabët irii:tium}-liabet incieîiièri-
tùifl, '8c pcifeclipricm, ira & cliaritas : Oro, inquit, vc
ribnFolumadDeunif & proxirivum, fed^cadinimicosi
•eÿt6tf^tur'îtt'j^ft4,rifb^U'di legis, & omnihfenfu| do-
dlrina Euangelij ,^Fpyo&ofif,id,eft,intelligatfs maiora de
D eo , Sinceri, id eft /jierfeifti in fide,- 8c fn omni boni-
tare : Sincerares , mareriaell integra, folida, &firiiia,
quæ nullius;ei Vatietace maculatur,ita debec 8c hdesef-
|| | | l ida fine often fa , i d eft,fi nd' offe ri fio ne in diem çhrïftï,
vcl mortis no Uric , veldie uidicij , repku frttiïu infinit,
Fubaudi 8c fids repleti omnibus vimnibus , dc quibus
dicit Apoftolus , fruttus autem efiJpintus gaudttimyax in
glorum & Undent Dei, vcgloiihoctur Deusin nobis, 8c
laudetuc Dominas le fus, per quem omnia bona liabe-
mus. fictre autem vosfratres volo, quia/[tut circa rtie funt
mavis ad profcctum vencrunt EiuoigcHj : Sciens Beams Apo-
ftolus Philippe riles contriftart de fuis, tribulauoni.bu-s,
dc condolere fuis infirmitatibusriiilli deficererit in fide,
audicntes.cum talia pati; rcvibebaf eis rdicc,q> , feio
qiudern vos eompati affli6lionibus meis , fed mnote-
Icete vobis’volo , quià qüæ ciïFa me funt, vincula videlicet
>V d a r c e r ip fiu s magis ad profedtum , id eft,
temporalia prædicâtioni^inllftebant, 8c vt â?Fubietl-is
c ib |tn<:f8c véftimeritumacciperent dicentes,Dominus
ordinauit | q-iF'Euarigeliuni annunciam:,4c Euarigcli©
viuere, & proptfefcoiijéritibnëmhpc faciebanr,ytexci-
larenr coutfa èanipei:fccucorcs,qui ei maioreni tnbula-
rioricm iriFçrrerit,ôi:dicereh't ,nori Folofcn Paulus â,|>ræ^|
?dicatio% non^.eflàc ^olitus in càRcéfe ,. Fed etiàm di-
Icipiilos Fubs per ofbcm totùm mittit prædicane. Oc-
cidàtur brgbi.vcdilm ille o'CciFuse flë t / liberius po den t
illi expoliare fiios aùditorës. Scierites qnod in deten-
fi0.11e, id eft ^in eadefcrifibnej îjuam pauloluperius di-
-ximuSFàbn linccré , id élt , ?no n pu ra in tê nti on e.. Exifii-
mantes fS jfa r am , id eft., perlccu cionem maioreni. Qüïd
enim ? ideft, qüare conrriilor inde î am quarc nioiieör
•in triftitià J ’qiuexpçryêcafionetn, id eft , per iriuidiam &
non* fincere^, fiueper ventafem', i d fft%k per bonam vo-
lûiïtatem & ex cliantate : & m h o c gaudeo , id.cft, quia
Ghrilli noinen'per bonam voLuncateni, &'ex charicatë
p ï k d h u tm / iS éà ,& gaudebo,dubaudi pröpfer hoc j quia
il|i§nbn iriuideo', prbuériiant milii àd làlutera , id eft}
ad vitam ætèrnam } quæ luftiriëb pro Ghrilli nomine,
vel > quiailliè'malâ non ôp.tovqui mihi iriurdenc, &
mihi t-ribulationern excitant, eÿfôbnnnifirationeih fim tu s
fe/«'C/;njhïddèft#alixihum'Fu'pminiftrantes& prâi.bënte
mihi Chrillo, &:Spiritii Sanifto fecundum expèftattoncm&
jpem mèatn. Expeélatio dclpesidem eft,ffqüia Ipes-eft ex-
peclatio fiuiuorum>bonorum , & Bearus ApoftbluS
eertus erar jq u iâ riiercedem erat acëepturiisæternære-
munerationis , proptër lioc quod fuftinebatpr b Ch ri -
fto , 8c de h o c étiam expe «ftabat mer ee de m 1 cjuia fuis
inuidis përfeëutoribus bona optabar. jguia innullo con-
fundar, id eft, i'n nullo liorum, quæ illi agunc, vr mihi
perfecutionéiii rriâiorejiv ingerant ,x vtel quç Fuftiné'O
[iam pofitus in vinculis, erubefeam. Séd, in omm fiducïa.
id éft ,'in omrii fidc mca per vitam,fine per mortem,
per vitam meam glorifiçabi&r, quia prædiçabo lïbmen
eirisi&magiialia'eius,permortemetiammeamgl;orifica-
bitiir,quia dunivlqi ad morte proeius nomine torflienta
luftinUerb,omnesquiaudierinc,dicentjMagntis,eftilïë
Deus pro cuiris nomine Fcrui eiusnontimeiit mbriiliue
per fnortem,?Mibi enimviuere Cbrifius efi ^ id eft^di vixerb
Chiiftus eft mihi yïtà, vël li: vixero per prædicâtibnè m
meam corpus eiusâugebbj»/oyi/«cy«»i, ideft}liiübpoe-
nismörtuus Fu'crÔ , iucrurii èllmihi, 8c ma^isaç magiS
prædieabitur, vellucrum eft mi lii mori, quia fi mortu-
ustuéro, maximum luerühi perceptüruslüm,ideft, w-,
ram æcernarn: vïuere in carne hic wibi jruttus efi operis, quia
quo amp!iris . vixero , mercederia mçara augebo. Et
quid eligamignoro | id eft, igtfôjb vtrum mortein appe-
tàm , au ad h uc incarne manëre optem. Eft autem lie
diftinguendiim, 8c quid ehgamigi\oro: CM^^^^
mülto magis, we/iib j Cüm dieiy ïriultb magis melius feile
di lï’oliu 1 8c cum G hrillöieile, & lubdit per inaner ein carne
Hefejfin«wi,oftfendit , quid-magis eligat,& bonumqui-
dem eile maiiere hic , led melius 8c optimum regnare
cum C h n { lo :y& $ 4c.confidensfëtai quïa manebo & penna-
l»o,id eit', conlido 8c credo, quiamanebo quandiu Dömh
no placuerit , 8c permanebo, id eil, vlque ad perfedio-
nem , Sc corrdboratioriyn fidei veftiæ manebo omnir,
bus vobis ad profectum vejlrum , id eft *a.d vtilitatem &gaur:
dium fidei , id eft, vedeego, ôç vos gaudeamus devellr;>
fide | vtgratulatio vifira , id ell,gaudi um vellium , abun-
denn Cbrifio lejii, ie k in e^ ß e km .ad u ^ tu t^ .. Herum ad vos-,
; gratülari.eil co.ngatWere& giacias refërre, öc eft iën-
lus, vc vös,inquiCjgaudeans de meo aduencu, degiatias
. referatis Dëo , qui vobis meincolumem reddidic,: libe-
ratum à -vinculis , id e fttarituriunododigne in
‘Euangelio Ç . / ; y i ; h id eft, vmice& pcrlëuera-^
tè digne in Euangelio Clnifti conueiiaii , le c und um
quod in Euangelio doceccrederc, docere lëciindiiiii e.j
ad vtilitatem -, & .augmentUm Funt Euangelij ,,quain
ad contrarietatem. Ita vt Pintula mea in Chrifio, id eft, I
qua* non pro aliqrio crimine Fuftineo, fed propter Chri-
|§l
omnibus loco. Prcetor dieitur à præeimdo, &'qtiafi præ-l
l.ctptôr I quia pisecepta dat populo. Praecorium autem
j dieitur quad præceptorium,eo quod ibiprætôres, line
I præceptores, 8c præfeâi iedeanrad difcûnenda quæ- l
'dam , 8c præcepta dan da, Veniente ergo ftieato Apo-
ftolo Romam vindo pro |C h 1 1 s t i nomine, crim eF-
Fçt retruFus. in carcerem in donxo Imperatoris , .& cce-
•pifFetdocere, infirmos curare, multaqué miraculapa-
trace , riiulti crediderunt per cum , in tantum, vt Ficut
Beat Us Hieronymus, dicit,. quodam loco domum perfecùtorisNeronisEcclefiamfacer'ctReçlemptoris,
tunc
[manifeftum eft in omni prætorio, id eft, Imperatorio-
mhibulque'conFulibus, 8c Principilms, 8c in omnibus
loci? propter Chriftum ilium talia Fuilinere.^ Vfplufes'e
futribus , id.ell, ex credentibus in Domino, id eft , per
Dominutri , confidentes vinculismets, id eft, exemplo vin-
culorum riieorum confottati : cum vidillent multi ex
credentibus talia pati Beatum-Apoftoliim , omrii fôr
midine mortis rcpulFa exemplo vinculdrum eius con-
fortati, atquc inucati coepetunc audacius' fine timoré
v.erbuni Dei prædicare, Quidam qüidem & ptopîer ïnUi-
diam &,contentionem, quidam au tem & propter bonam volun-
tatem. Hi quatuorrrïodi qui Fequrintur, indüas fpeciès;
fiçiiti dodoribiisvidecur, diuidi poflunt. Prima videlicet
Fpecies 8c vltima pro^n^computata,, duæ vero
mediîè fimilicer proyna,Fed tempits per firigulas llylum
ffalierl.^ Qupcl dicit primum, quidam quidem pro-
bter inuidiam5&; contentionem, lubaufii Ghriftuni &n-
nuntiant ,, vnum eft. Erant quidam ex Iudæis credén-
tibüV, atque geritilibus | qui inuidentfes beato Apofto-
lo , quod iple dicebatriiTolus Magifter gentium, &
p rædicatordiccbantN un quid Paulus Iblus dicetur
Màaiftet Gentium ? Nos dodriiiam habemus , prædi-
ïd b L M u F & i l l e , v t a ^ ^ n im : Màgiftriîgëritium5
.8c hoc agcbaiït, quia/^ofebant coritendeie cum lilo.
Sccmuklpedcs eft. Qmdam propter bonam yblyn-
tâtera','d’d èft, bonaïntcntiaiie cupientes laluareatib^;
i%cut '&'iiU laluati erant.i Tertia Fpeçies eft. OMant
l ex cbantare, Fubaudi qua diligeUint Deum, cupicbant
- ßncerei s)|ice-1 mahdatis ëftrsomnia agere, vtfipeurnvenero, yidere vw:
I ta rPScie! f Y tX r ° ■ inr auidani qüi prædica- Fubaudi gaudeam de veltra lide, perlëuera-
I ^ i|uia tis , 1 FpliiUeltis , in vna'vohinrace. Vndfe in ban t'floi%iri cëre, i d ■> ri^ii p
' propter o
i^lineere, ia W.’ - nforilèr liicrä âd îb u i A^ ftolorüm/Li^isi^ ëit, multitudinis, inqiiir;
:r commodam prælcnus vitx,s\oC P^9Pcei \ - ------------ ------- ■— /
B’ibliö/bfVer.PatriT otn .5.
H lV^