si]
m
ReMtgij Efgßopt Rnemenßs,
I
» 1 1
1 i l .
latiommorome, it a nmagisgauderety.; £''jQuphiqmetß cûntriconiriftatiejlisfed
qiiui comjhtthßis aiocenmitüm. Gontrïftaù.
ennntjltifccunduv/i'>eu.}vt in fiullo detrimentumpatiammex ho-
I tebiftiMém opérât ur: faculiatiiemtrifiitta mortem operatur. :
i f
fftdindignationèm,
Jj§| ttthoreinfed defideri0 ßdamuUtionem ,fedvindiflqtn.ino -
j mjttbus exhibuiftu Vos montaminatos etfenegotie* f Igitur,etß
ß rig vo lw, non propter eùp^uifefitiniuriam ? nec propter eum
j quipaffus eftißdadmanifeßandafn folicitudinem noftram,quahT
! habemw pro vobis fcoraDeo:ideo confolatifumus.inçonfolatione
f auwnnojha abundantius magis gâuifi fumus fuper gaußioXitu
! ça« refät&eßßHrtuiseim ab omnibus vobu.-[&ßquidapudil-
i Ihm devobis gloruinsfum\nonfumconfufus : fedßcutomniavobis
j inveritate loc ut i fynmjta&gbnqtjo noftra, quafuitad Titum,
verïtàsfaflaeft£^pijceratiusabundantm in vobis fitntiremini-
^f^ittMomnmmy^i^Seßientfimiqttoßto^ eum iimore & tri-
more exccpiftis ilium-1 GuudeoquodiH omnibus confide in vobis.
HAsigitütJbahentes promîmes G<rij3»M,quas fuptacü-
ximus-^quod. ri^us.faiij öei ^& i f ^ Pater noftep,
mundemus nos ab o mni inquinmento ca%njs & ßmtUs, Nojn
xâalizati ljj,qui credideranc,àfîderecederentfAlnet tpys,:
id eft, extra carcërém in publico crane piigkae credences,
quiaiQpugnabanturabinfidelibuSjiiicusift carccreefant
cimOre^vbi-eranrApoftbli vindi,quiacimebant,inceifici
à pei fecutoribus. Rèferens nobis veftnnn defiderium^quod défi
derabatis v psc m e nd are,vel qupddefide ratis % ós vidér
re. Veftrunifletum, quo deftetis illos,quid fide reCeflerunt,
vefiramamulationemprome,ïàeft,veÜs\im amörem eega mé
queiuccenfîfortiterdefenderevoluiftispiædicàtionern
meatn vera.m eflè , & falfos Apoftolos à vobis répuliftis,
itâvtmagisgduderem,ùil>aaài deVeftraeorrc&ionev quam
triftar^rdevinculis raèfs. Nonqutacontriftatt<?/?#,fubaudi
accipienresEpiftolam ideogaudeo,contnflati emm efiù fecundum
Deum \ qui E)eum perpoenirenciam placari deft-
deracisjWiwttwflo detrimentumpatiaminiex nobis,,id eft, in
nullo quæ vobis imperamus , damnum habeatis,quiafi
con cnitamus vôs'perEpiftolam%rnultum pro deft vobis.
Qua enïmfecundum Deum trißitiaeil, id eft,quæ Deo place-
^e deûderacfi poemtentiam operatur in falutemftabilm, ideft,
in vicam æterna, feculi autem tri&itn, ideftfquæpro à'njif-
fione rerum temporalium eft,vel pro àliquo dolore tem-
poralisrei,?/iorfemôpg^f«rrubaudiæcernam,ideft,damna-
tibnèraaniraæ.Plerumqueetiammortemeorporis,quod
in muleis expcitutp habëtur.£tfii»im bocipfum, ideftfipfa
rti(ikia,fecunduDeucôntriftarivos,quahtamfollicitudïnem,ï.e.
quantapi curam operatur , rie^enuo in peebâta fimilia c'a*
bâtis,vbi enimloîlicitudo eft,nqneftfiomnoleima, lecu-
dixit limplicirer munde'mus nos à.b inquinamento, fed I riras, velinertia, ^de/««/o«ew iübaudioperaturtVtŸÔs
abh- .omnii garnis ipquin,araentunveft fori\icatio , ad- j ppffitis'defèndere ab inféftatipne dæmonum.Sedindtgna~
ültèrium, bopiicidium , &c cætera yitia , quæ corpore ' tionem , quia indignatorhorao fibitfietipftv dum peccat,
perficiuntur.^pintus veio,1 id eft?;rap%.iiinq'uinamen- 1 qui bona ra curam habet, indignatür etiam contra jpee^
tum eft ird , iniiidia j fdpcibid^^ala^luntas 6c cæter ; cantès, yelaliorum indignatione^patiencerfullinet , Sed
ra mala quæ in animó^eqgitantaï , perficientes fynftifica- \timorem Dei operator, defiderium pàtriæcoeleftis, fed a-
tionern in timoré Dei ^nâincatipneiôàgitimoré jld-eft, * niulationem, id eft> amorèra Deijftudfató bqnum, &i.mi-
t|:peï timorem'Dçi perfteie, - qui |b orahi inquinâmentp i tationera bonorum Kominura, fed yindietam in le iplp,
çafnis & ipiritusmundat iemetipfura. Capitenosji&eti, j quiaiÊ ipium caufadeliiftMftli^ir. Dîcicbeatus Augufti-
( inteliigite , q^æ dicimnsj, vel c,apices .pftote fermonis ' nus,quia iftaeoniun<ftio caufalis^ed inhoc loco plenun^
nottrij vei imitamini rioss Neminem vefirum Ufimus ver-' feniim^nPtireddat,tarnenapud Grteços optime refonati
bo aut exemploï'fîue nerainem veftrum expoliauimus ! in Omnibus^x vobis præcepi exfnbuifiü ,& præparaftis vfl.î
I npftra adulationei, glemineni corrupimus ^fiaaci feriîu, | imontaminatos'ejfe negotio , id eft ^ impöllutos eiîe à me præ-
aut exeraplo , neminem cinumuenmw in negqtiO j Vt e- ! cepto,quia obediftis mihi. Tune ënirn di(iipulus itppob
j uacuaremusïaccùlos veftcos ,quafi diceret,quod nosjno lutum fe reddk apræcepto Magiftri, quandoipbedir iui-
1 fecimus, fecerunt pfeudoâpoftoli.Ideoquenon rç6le a-- ftpniillius: Si veroihöbëdieö&èxtftericinaliquo,& fiab
girls, præppnentes illos, p obis, non ad condemnqtionem ve- o mn i busalij si m p ol J.u t us e xift a t, ramen exinpbedientid;
ßmndicorid eftjtnoitad vitiiperatfenem veftramraelau6 raaculatur. Aftter^in hoc probaftisyos immunes eflèà
dojalioique Appftolos/ëdadeqrreiftiÖnemjvelnonvos 'culpaaliorumj quicrröiemïllorum förtitet corripuiftis;
abijeiÖitaliadicëdo, ^d-vt yoseorrigi.arisadmoQep. Prç- contaminäEus enïm^ audoritatem npn habet in ^lios
Idixnnusin pripri Epift,ola, qucdjnÿirdtbm nofifis eflit, fiue | vindicate. Igitur etfifcripfivoh&pviQrera epiftôla^i,»«»^.
in Voluntatenoftia,adconmüïie>idn»i, inpræiënti v ic a ,^ pttre«?« IciipiiföUunipodo^H.i/wdiniurum omnibus vo-
ndconumendwHinfa^ura^gIÔriarideft^tantoamore,& de- , bis,accipicndo yxorem Pacris,yelprópterillos, quifiau-
iiderioerga vosducimur, vrii fieri poftèt, martyrium in | dem tëcerunt fratribiis, vfquequo Iubdic,idi'(.'’£o«/ôkrifà-
hocfteculo pèr mulca fuppjieia,pr6 Çhrifti nomine kMi- j mus,(nbaudi,de veftiaemendation,e,& obédientia,acque
! neiecis.nobifeum ,^v c coron ain & præmium maityrij.no- receptione T i t i. VtfceraeiUf, idëft, Titi abunâamminvobis
j bifeum recipeieris , Midtannbifiditcia eß apud vos, fubaudi 1 yii«r. Q^idquid intra corium continetur, vifeus appellaii
ideo talialoquor, iperans vos mihi o bed: en rescttefiper- ppteft, filijquoque vi fcera: d ieü n tu r, p o n u ne il fe ci a irr pr O
; abundoMudio in omni tribulatione woßra , id eft,, audiens
- porre^ionera veftraip i. Sc bpnarn conueriätionem, ira
"Turti gaudio repletus, v 111ceein carcere, Sc vindulis-tene-
I rer epnftriöltis. rakiLdolörisie^tirem. Nam cum vehißenf
in Mäcedomam nullatiireqmem habaii caro nofira,lcd quod call
ro non habuir/piritus habuit,qui de ieciar uri nretad u er-
j /a.M^&dpniä'ftgip eö^cliaijgin'quamcuuh venifietpau-
i 1 us Silas, & ccepi llc n t prxdicare, ac miracula facere,
püellaqua’dam habensTpiiitum p/?nonicuir) ^ qu« non
! modicum quaftum praftabat dominis fuis diuinando,
i in cede.n do pep.pl ateas claipabar>di1ce'hs.., O ciuc&vm ißt
* Aa.iGAjißihiDei excelßfunt.« CuiusmifertüsPaulusfugaüitmali-
' ognum (pirttum ab ea. VidentesaUtem, qüia exiuttjpesquaflus
I illorum Jeoncitaueruntleditiouem qön mpdicarü,inPaä“
v j i u iiy&.S ll i in tanturUjVtcurn diu flagellati effehr, mitterentui
in ima earceris. inaefnbiüngitjnori habuit in-
J quiensfeq»ietr)rj^aro n ö f t ,ß d omnetff tribulationem paßi
, intus timores^ pngna erant
fpjjs inepf pore,' dum-fuftinebant verbera &;flagella, rn-
j tus timores in animo, timenres ne pafiioneeorum feanniiriilBdikdtipnisafteëiu,
ficutin hoc löco,V’tfteraeius,
ideft,mjmiadileiStioeius, &aftedtus xharuatis erga/vos
a m p iius a bu nda^ui c, Gaudeo j quod in omnibus confido in vobis,
fubaudi,quik dDedientes eritismihi; Ü5
C A P V t VIII.
Hortatureos adeleémofynampauperibus, qui Ieroföly-
«it • raisagebaHt.prom p to anim o cribuendam-,turn Ma-
; ‘ eedonum cömmëndatiöne, turn Ghrifti exemplo
admonens, vt quod iarndudurn facere pröpofue-
rant,id riuncpracuiulque facukate pr*ftentV^ mfr-•
k niftros cöllaüdat quos ad eam m ittiteolligendafn,
gaudens quqdTitus h umanë fuericab eis acëeptüs*
oiutn qutemfacimus vobis,Jfatres,gratiam Dei,qua data éfi
T.^1 iritfcléfiüiïAacedonia: ^ïquodm multo experimentotrtbu-
laüonis , 'abundantia gaudij sgforumpa ■, '4% altipnia paupertas
m . I
Explanatio in E p iß d l. aaCnPintb . C a p Il l ,
f quia ficiat in vobisgratiam ißatn l a r g i t a t i s * & e l e e m o f y n æ , v t
eoruth , abundaujt in diuitias fimplicitatis iorunt
füßtidiim virtutem ‘teßmonium tllis reddo , &fitpfaviriuiem
voluntarij fuerunt , t cum mult a exhort atione obfecr ante s nos
prat tam , & communicationem mihißer/j, quodßiinSan-
m
fpötite mittatis fratribus , qui funt Hierofolymis bona
temporalij , ficut ifti gratis Sc fponte mitfunt. Non
quafi imper ans dico, fubaudi t a l i a per aliorum follicifudiétos
: t Et non ßcut ß>cranimus , fedßtneiipfpp dedenmt pri- j nem etiam Veßra caritatis ingen'mn borium comprobans>iaç(k9
&
mum Domino,deinde nObisp&voluhtatem Dei, , f it* vi r^are-
musXttuht, vtquemadmodumcoepiti ita per ficiat in vobis etiam
gratiam ifiam. f Sedfitutin Omnibus abundatisfide, & fer-
motte,&ftientia, &omnifolicitudine, infuper &ihantate veßr*
mnos,vt&in hacgratia abtindetis.^Npn quajiimperans dico-.fed
per aliorumfolicitudinem,etiam veßr a cb an tat is Ingenium bonum
comprobans. f Scitisenmgratiam Domini noßri lefu Chrifii,
quoniath propter vos egenusfaäus eit, cum ejf;t diues,vttlim in opia
vos diuitesiffetis. f Et conßliurn in boc do ihoc enim vobis, vtile
eil,quinohfolum facere, fed & veile ceepißu ab ännopriomf nunc
vero & facto perßette : vt quemadmodum promptus eil animus vo -
Itmtatis, ttafit & perßeiendi ex eo quodhabetis. £ Sienimvo-
luntas prompt a e il, fecundum id quod habet, Accepta eil, non fecundum
id quod non habet, f Non enim vtalijßt rewißto, vobis
auttmtribulatio ,fedexaquahtate. f I« prafenti tempore veßra
abundantia illorum inopiam fuppieat : vt&illorum aburidahtia
veßrainoptafitfupplementum, vtfiat aqualitasßcut fmptum eil;
t ¥ \Quimuttum,noh abundauit: & qui tftodicum, non minoravt
p'er iftoram egentiam approbate poilim bonum in-
genium veftræ caritatis. Vc fi ifti tanta miferunt, qui
pauperes funt, vó spluramittatis. Scitis aqtemgratiam
Domini lefts Chrijli, quam nobis contulit. Omnia bona
quæ iiumanogenendata funt« gratia Dei eft i Quoniam
cum diues fecundum dîuinitàtem poffidens omnia j
cum Patré, propter vos, Sc omnes credences egenus fa flus ejl
&pauper in tantum, vt non haberët, quod habenc vul-
pes. Vt tlliusinopiavosdiuites ejfetis in coelö,&fa&us eft homo
, vc nos faceretDeos, iuxta quod pet Pfalmiftam di-
cit, Egodixidijefiis. Etconfilmm in hoc do, fubaudi ve eius PfaUi.S.
p^upertatém imitemini, hoc enim vobis vtile e jl, fubaudi
hicere, quoddieo, qui non folum faceret fed & veileccepijtis
ab anno pr tore, fiue ab anno pçæteritOi Erant aliqui apud
ilfos, qui volun t atem quidem babuerunt aliquid mietere
fcatribusjiuHierofblymam,fed nihil indefecerunt, e»-|
rant &alii,qui aliquid inde fécerunt,fèd ad eftbâum non
perduxerunt. jQupsdmnes modo hotcaturdicens, hoc
Uit.f^Grapas autem Deo f qui dedit eandem folicitudinem pro i vpbisvtileeftfacere* qiiivclle ccepifti$, Ä qiiiexpar-
vobis in cor de Titi, f quoniam exhortationem quidem fufeepiufed t'ejicere. Nutocvero&fattoproficite,id eft,opere adimpletd*
cum folicitior eßct;fuavoluniaießrofeäus efladvos. f Hifimus ! Sitmm voluntasptfompta,ScpimaTeß addandath feCundum
etiacu illofratrem, cuius laus eil in Euangeho per omnes Ecclefias i }»id,accepta efi , quodhabet, Suhaudi, & dat .iSonfetundum
•[non folum autem fed &MrdinatusefdbEccleftis comes peregrin* - 1 quod non habet, quia non valetrilluddare * quod non ha-
ttoiiisnofia, in banc gratiam, quaminißraturdifobis ad DomU bet, lroecvclit hoc quidem apuftfoomines* Caeterum a-
niglonam > &dgßinatäm voluntatemnofiram-.fdeuitantesboct pud 0 eum ipfa voluntas bona remUneratun Nonentrn,
ne qtiisnosvituperetin bacplenitudine, qua miniftratur dnobis. I Subaudi, idepca,lia praeclpio, vtaliüßtremißiOyideA,a.\>-
f Prouidemus enim bona nonfolum coram Deo, fed etiam cofam undantia&refrjgerm'm,/«fex aqudliütv, Subaudi, lipe
bonwiibus. f wBif i m k a a t o m debcc facerö. yetbigratia : ( ^ habet centum lolidos,
probaummn mulmfape fiticitumeffe : nunc autem multo folici- . quinquaginta fecam retineac, Sf quinquaginta mittat
tiorem, co nfidentia mult a in vis, [ßuepro T iio,qiiieslfoetus meus, J his v q.ui funt Hjerofplymis, vel ex jEqualitate,aut ali-
&in vosadiutor, fine fratres tiffin y ApifioH Ecclefurum , gloria quid mittat« , & aliquid retineac ad fuos, fiiorumque
Cbrifii. t Oftenfionem ergo,qua eft charitatis veftrd r & noftra[ yfds. tfilatcmhquidc,»» bcQe^elenpmmdcc f t ^ u a e fic
gloriapro vobis,in illosoftenditeinfaciemEcclefiarum.
V T otamfecimusvdbisgratidm Dei, id eft, fidem cetéraque
caKa,. qua gratis dancucfidelibus,qua: gratia data eft
Ecclifia Macedoniaiqutfdin multo experimento tribulatioriis, fubaudi
noftra; Sc lax,abundantiagaudij ipforumfuit,&aliißma,
fuie proftindiffima paupertaseorumabundauit &excreuit;n
diuitias fifhplicitatis eorum. Beatus Appftolus cognofeens
Corinthios äuarös efle, &tenaciflimos * proponiteis in
cxemplum caritatem Æ bonam voluntatem Macedo-
num f quam habuerunt erga fanftos, qui étant Hkrofo-
ly misé Gum enim nimium eflént pauperes illi Maeedo-
nes * antequam venirent ad fid em c red en db îft Chri-
ilum excreuit illorum paupertas in mulcas diuitias; , quia
exeadem paupercace , quam H^bebanc, ftatim, y|,;Credi-
detunt, fanais mitterèneceftatiai quierant Hierofolymis,
&hocfimplicicer, ideft.,bona voluntate,&inten-
tioneFecerunt.De eleemofyna ergo, & donatione,quam
fuam.temperet largitatem.vt deilla Sc tefebtio pauper u m
gaudeat, &domefticafufficiehtia non laborer Notan-
dum vc hiodiftini^io fit, vbi dtcjt, fed ex scqualicate. In
prafenti tempore , id eft, in hac vita, v%Jha abundantia illorum
inopiam fuppieat, vt & illorum abundantia, quaj fpintualis
eft in ieiunijs, oratiohibus , veftra inoptijit fupplementum,
id eft , vt quodminus habetis rn fpiritftalibus rebiis. * in
ipfishabfeads, & {quodilli non habent in temporalibus,
■ voseis miniftret’is, vtfiataqualitas intec vos, Sc illos} dan-
tes vos illis, quod non habenc ,' & ipfi vobis , quod non
Fabetisi Vos illis cemporalia Sc ipfi vobis ieterrtaf <jf«i
multumi Subaudi, cdllegit non abundauit, &quimodicum
collegit non minor audit. Hoc fecundum litceram dictum
eft de tnanna. Nam cum prsecepiflet Dominusperfin-
gula capita plenum Corner colligi , qure eft menfura,
rresiexrarids cbntihcfis, quidam collegerunt plus, qui-
dam minusj fed cum prsepara?flet fibi cibos in morHrio
cum piftilio, & ille quiplus collegerac, 8c qui minus v-
nam menfuram , poftmodum reperetunt plenum, fcili-
I v^lebat Apöftëltisvt Connthlimircerenfillis, quierant cerGomer. Spititualiterautem hocviilcoltendcre,quia
Hiewafolvniis multa locuturusell infequentibus, Ouiife- fi funt duo homines, ttrus diues» alterpauper, licet diues
! \ plura difttibUatpaupetilTUS s-quam pauper, non tarnen
! Ocdo pertuibatus Sc pr*pofterus, te ffiuuN fupetaj.illius eleemofyna.pauperis latgitatem , Ted piti
niii.n illis reddo,Macedonibus videlicet,:qui fupra virtu-1 tufflque dopum patiinm pauperis magis eft acceptum
I Ipm fuam valunranjfuerunr, id eft; plus vqluerunt dare, Deo , quam diuitis magnum , quia pauper e itv iau lao
I „mm uocuiffenc,Sc fecundum virtutem poUlbilitatis'fuae tribuit, diueseïhis, adibus fuperabundat.CJuod eom-
I d fje tu n t, Cummultaixbortit'me obfmamam, fubaudi probaiiic IXmimiisi"Euangcho, quando vuicnsniulli
„ „ t is d a b a n t ,* mmtumunomm mmjtmi.qumpt m mmura, quoaciiquama..s>iucii, p m w j H
/ Si, n ui funt in HicrOfoly mis, & HonjitutfotraximtufiA dixit- Vidiubuplus omnibus illis tmfit, quia lift multa
n-Meri/i/vrdedfrHHtji.e.noilfecerunc.ficiittimuinluSjquado retinuefuntydllivetococamviaum fuurn mifit, tnhd
‘ 2 ® „ofueiuin carcere.S perare.n ..hie pofuit pro ti- retinens. Cot namque & non fubftantiam peniat Deus^
S fiv-at&mVitgiliohabetur.Nuncego.bpotuitantu necpCtpendit quantum« eius munete, fed e* quanto
( , -rate dolorem,pro eo quodeft qmere.Priiwamdedetut amore proferarnr, Smnumnbm’tMmtm qutiim fufapit.
P 1 . -IS ■&. rnVriarlrfdab^oresliios. t Subaudi, a me, quam i r-n«mmo vem«nlâa'dftdei4 &rorrigdrttloerrorej|ùps,-Subaiidi.anie. vobis miniftrauit# Mifimus cumtl*
1 j fubdendo ifismoftro magijlerio. I u fubaudi io, id eft, cum Tito f r a m m , m n s Utu itl Evan^tii« tfl ptr omdedcrunr
fe extotoDomino&nobisfubditifueriint, v r tu s E u U fm , Lucas, qui&Luciusratfto nomine h jc jii-
Titum. tiuanda ilium ad vos, m i f lm u s , ,^
ß ib lio th .rtt.P a rr.J'om .,.P a rf
telligitur, qui iam Euangelium- confcriptum habebat,
Hfl 11 K l "n iir i