Rom. il.
Gen. 43.
r.CoKij.
I .Cer.if.
ß
P rotter l. 9
Pfat.67 ^
Gene/. 4y.
J . Pr offert Depromißionibus,
multiplicetur, ficut promiflîim eft, taç,quatn arena maris*
LicèrPhajrao diaboliîsfeuienspoenascxqiùrat,quib.
interficiatinnocentes, necalidosin fluùio, quod nmlci-
plicari.vidccfninuendosai'biirahs inepopnlus augeatur :
AugeturDei iuffu moiiendo populusj* fruftrata potentia
fæùientis,quod eïiam noftris proucnit martyribus,6c maxime
paruulis,qui pro Chriftoab Herodeoccifi, pretiofà
grana du ni laça tu n t, fidei leges multa furrexit Ecclefiæ.
Premifiio : In Moyfe, qui perfonam babuit mediator is
Cbrtfti Domini.
In Exodo crédita 5c vifa. Promiffio fada ôc figura-
ta mediatoris.
C A P V T X X X I I I .
T N îllotempore natus eft Moyfes,6c erat acceptas Deo,
Xquinutritus.efttribusmenlibusindombpatrisfui. Et
Protniftio :Iti codent lofephftguratagratia. ■
In Genefi crédita ôc vifa. Promiffio fa&aôc figurata.
C A P V T XX XI.
I Vffitlofêph ftatrum fuorumfaccosimpleri frumento,
I & reddi vnicuiqjpretium quod attulerant:vt no-
ftri Chrifti non effet ex operibus : alioquigratta iam non effetgra-
f/4.Secundo fratres Iôfeph cum Beniamin veniür, vt pto-
miferânt. Secundo ex ludæis tria milia veniunt ad Chriftum,
fubfequente minimo Apo.ftolorüPaulo. Vidit lofeph
Beniamin fratrem fuumex vna matre, ôclachryma-
tus eft. Vidit lefusPaulüm fæuienrem in ecelefiam matre,
ôcmiferatus eft. Idem enimpaulus tanquam abortiuofibi
dicit apparuiiîè Ielüm:Beniamin autem ex eoexitio natus
eft,yt matre præcitavetin mortem. V ndefiliusdoloris dirais
eft. Dicit & Beniamin Paulus nofter; Nonfumdignus
vocari Apoftolm, quia pcrfecumfum ecelefiam Dei. Dixicloleph hi ties men Tes tribus fæpedidis temporibus refpondét.
præpolico^lomiisfuæde fratribùs luis, lntroduciftosindo- Cumq;eumampliuscelacenbnpbffènt,accepitmatere-
inmn : mecum enim manducabuiispancm. Dicit 6c nofter per iuseaplâm,linitque àtoris bituminë,ôc milîtinfrnccm in
Prbphetâfracftbus fuis, Vemte>èditedemeispantbus,& btbite cam,proiccitqïinamnem.Figuræfuçcedunrfiguris,dum
vintnnquodmtfcukvobfàMimera déditloCeph fratribùs fuis. tamen omnesaéfiones Chriftumècclelîamq; lignificent.
Et nofter lofeph Chriftus dedttdonahominibus , cum fan- Tria quædam etiam in ifto Moyfè aâarioftro mediator!
& Um rpifirmn dédit hominib. fuis: Beniamin autem mi- comparanda repcriunrur, futurum feilicet in carne facer-
nôri fratri ampliora Ioféph dédit, quam fratribùs,mune- dotera, aquam fluminis in baptifmo, lignum etiam quo
ra.Hocprædicat ôcBeniamin Paulu&nôfter:P/«s,inquit.
omnib.illis laborauhnon ego autem, fed gratia Deimecü. Rurfum
iubeç lofeph faccos fratrum fuorum implerifrumentis,ôc
redtfi pretia.Hoc ckfratres nöftri Iolèphclaroant,àccepil-
fegratiani pro gracia.Poéulum (uum lofeph in lacco Be1
Gffîèf- 46.
D '
Sequitur
tdithncm
o .& S te- JHÜ Aclàrüc.j
difpumtio.
nem apttd
ciuit. Dei
liC.c. 40
; Luc.z. ■
PJ*l 7S-
Exod.i. _
Gtn. 22.
pepcditin crucc.Delcendenshlià Pharaonis lauariin Hu-
mine , cuiusnofter Mpyfes per lignum confecrguerata-
quas, agnouit quod de infantibus Hebræorum eflet. Eü-
que fulcipiéns educauir vt filium. Dufn deftenderet ad
Chriftum doôbnna huiusmundi, a.bluta Ipiritali vrtda,
ni iuffic immicti.-qnod requifitum, cum fratres depofuit fuperbiam: fufeipiensque quafi grandis paruum
perturbaret-fuos., inuentumeftpoculumin faccoBenia- perbumilemgratiamecclelîæ(ociataperlonæ, qüæfilia
min. CalixpaffionisChrifti dacusocculte pergratiamin Chriftiefficitur mater.Propter quodfcriptumeft : Propa-
corpore Pauli cognofcitur,quem prædicâs, cumomnem 1 tribus tuis nati funttibißij- Sic dum erudiendum fufeepit,
fynagogam perturbaret in didis, inuentum etiam in fuo cruditur. Stulta enim mundielegit Dem , per qua fapientiam
facco ipfè fatetuVjCum dicit: Egrenimfiigmata Domininofiri mundieuacuet. Omnis étenim philofophia Chriftianae cel-
lefu Cbrifii in corpore meo porto. Cum autëiam velletcogno- fît dodrinæ,^quam vtiliterexpugüahs, inimicojum iacu-
fei Ipfe'ph àfratribus fuis.emifit vocem,dicens.-Egofumlo- | lis deftruxit inimicos.Sicut Moyl'csab Ægyptijserudïtus,
ftpbfratervsßer. Adhucpater meusviuit i Et nofter lofeph ilieoexpugnauitÆgyptios, vtin rubro maritanquamin
Chtiftus § vt fe oftenderet fratribùs fuis, dixit in Pfalmis : baptifmo, omnis fuperbià mergeretur. Per Moyfem filij
Annuntiabo nomen tuuntfratribmmeis , quos docuitdicere : Ifraelab Ægyptijs, & p e r Chnftum à fpiritibusimmun-
Pater nofter qui es in ceelis. Dixir lofeph fratribùs fuis, N otite disanimæliberantur. AdultusfadusMoyfcsvidit-quen-
metucre, non vos bue me mififtis,fed Dm.Dicit de noftroloan- damÆgyptium iniuriam freien tem cuidamex gerne fua,
nes'Apôftolus: Adhtc enim mifir Dem filium fuum in mundu, I quem vindicauit,ac defenfio.ncm dédit,madaudo Ægy-
vrW«4wmyier«ow.Etipfein Euangelio: Sicfcriptumeil,zk, ptium,eumq-, obrditin arena. Hoc agit & M oy les nofter
P faim. *
&fie oportebatpan Chriftum,& introireingloriamfuam,
PromiftmDefcenftonis lacobin AEgyptum & ChriïliDomi-
-• ntïnmundum.
' In Genefi crédita ôc vifa. Promiffio fada & figurata.
C A P V T XXXII.
f Vbctur lacob vîfitarus in Luza dçfcendere in Ægyptü :
1 apparuirilli Dcus: dicënsçNrtimeasdefeenderein AEgyptü:
ingetuem enim magnant conftituam te ilhe , &filim turn lofeph
ponet digitos fttosfupcrocttlos ttios. Defcendït autem lacob inAEgy-
ptii cumammabus * feptu'agmta qUinque, (fcciirritque iUt lofeph-
filiuffuus, quhntumvidiffet: Vide»tefih,amodohbentermortar.
Qmddam lublimileinnbftro lolephrepetitur. Cume->
gim venerabîlis il le fénexSy-meon pater ætate,non gene-
ratione, vidiffet Cluiltum, cuius exLcaufa in hac luce.ve-
lutin Ægypto,decrepitüsT:enebatur:N«»f,inquit,<f»i«irr*f
feruumtuum domine ,feciindum verbum tuam in pace. Quia vider
tint oeuli meifalutaretmm.ln animarum numero Septuaginta
quinq;de(cendit. Dauidicusetiam Pfàlmusexcla-
■ mapN otm inludaa Deus, in ifrael magnum nomen t tus. Quia
igitur Iiracl,videns Deum interprçtatufroïhnis illumina-
tus gratia ludæus & Gr*cus,neceflè eft vtex hacÆgyptia
fërùitute liberetur, tametfiduroiugo dialjplidepnmitur
Pharaonis. Çm»r,dicit liber Exoài,plebs, &mttltiplicata eft
in AEgypto.i loc fit per fidem feminis Abrahse:vtin Cnrifto
mediator Chtiftus, eruens animas de ppieftate tenebfa-
rum in iliamultitudme Ipiritalis feminis Abrahæ , quae
crenitvtatena maris. ObruitÆgyptium,dîim clamant
dæmonia expulfa; Quid nobis & tibi lefufilï Dattid î vetiifti alite
tempusperderenosî ’ | 1 ^
fradiftio : JneodemMoyfe,qmvt Chriftmpacem intulit
itirgàntïbm.
Prædidip frd a & figurata, qua cum his, qui oderuns pa-
e'ern, iubëmin eflè padfici.
C A P V T X X X IV .
VlditMpÿfèsaliadiefccum Hebrçosalrercantes,coè-
pùque^bscomponereadpacem,dicens : Virifra-
très, vrquïd alterutrum riocetis ? Dixitqne ille qui alten in-^
iuriamfrciebat : Quisteftatuitiudtcem,velprineipem nobis ?
î>lunquid& me vis occidere,quemadmodum occidiftt befterna die
AEgyptium ? Et nofter Moy lès mediator Chriftus.clamat
per Dauid : Cum bisquioderuntpacem, erampacifiim : cum lo-
quebariUisjtnpugnabant megratis. Etàlibi : Retributbant mibi
malaprobonis. Fngit Moyles in ilîo fermonc , & fadus eft
transfugani terra Madian. Dicit & nofter. Eece elongauifu-
giens>& manfiineremo. Accepit Moyles vxorem filiam le-
thri làcerdotisMadian,vt noftrum mediâcorem exaliënfr
genis fumpfiftè coniugem fignaret ecelefiam.Pafcebat, di-
dru eft, Moyfes oues letbrt focerifui in eremo. Et nofter med ia-
T fai. il j>.
P faim. 4;
Pfalm. j.
Èxod. j.
luc.it.
Tàxod. )■
Efa-sz- &
Exod. 4.
Matth.is.
Joan.i.
E t proedtôitombHs
cor Chriftuspafcftis ones dicit : Paftor bonus animant fuaw
point pro Qiubusfuis. T erribili vifione motus Moyfes, pergic
videre curignisin m o te m defee n d e ra t, & r a b u m minime
concremaret. NqfterMoyfes teftatur ignem fe.venifle
mittete in terrain, {{uem Vtilirer vult amplius inflàmma-
ri. Ipfe enim dicit.Ego fum ignis,vitia.nmi homines cotv
fumens. Vocatns Moyfes dum pergit in montemconfcé-
dere,dicitur ei: Solue calciamenta depedibustuis, vt fintliberi
& Jpecioftpedes mediut,odsannuntiantisbona. IubeturMoy-
fes pergere adfilios Ifrael, & ad Pharaonem regem Ægy-
pti vtpopulum Dei..( quorum clamor dur» feruitutis.af-
cenderat ) dibiitteret ex terra fua, mediacionemquefutu-
ram fufciperet.Per Matthæum dicit nofter mediator : No»
fum mtffus nifiadoues>qufiperierÜtdommifrael. Excufat Mpy-
fès, quod fit impeditùs lingua & gcacili voce.Dicit 6c nofter
Iudaîis: Scrmo meus non capitin vobis. Rurfum inftanti j
Deovtpergeret, omni ex parte exçulat Moyfesdicens.
DomineproUtde alturn, quemmittasm \;ox mediatoris nollri,!
infirmitacis hupianaè liifceptæ fignarctur dicentis : Pater ft \
fieri pot eft ,tranfeat àme calix ifte. piciturMoyfi,vtfibifo- j
ciec Aaron fratrem fuum, ipfeque ad Deum agenda fufci- j
piat, illeadpopulum :Etquæ ligna & prodigiain manu
ÔC in viega traduntur. Diçicur 6c noftro mediatori.-D/ito fi-
bi gentss.bàreditatem, &pojfcftipnem tuam fines terra : reges eos in
virgafenea. Paulum veroçledum qui loquereturad po- :
pulum 1 per Aaron fignificatum polfiunus intelligere, de ,
quo mediator nofter in Deum, îpfeoftendit Anani*di-|
cens: Vas eil mihi elettionis homo ifte, vt fer at nomen meum cor a j
gcntibm.& regibusx&filijs ifrael. Sic enim Moyfes 5c Aaron j
Hebræo populo prædicantes,miflôs,fèàDeo,vt eos exÆ-
gyptoeruërentinrmauerunt : quosaudienspopulusin-
geniculans adorauic: quib. & ligna facientibps credidic.
PrædicanteverbPàulpgentibusac Iudæis, falutemani-
marum per Chriftum fiducialiter promittente,ligna dum
faceretadagnitionem Dei populum miracelericatècpn-
uertit, ipfosque reges ex futurp D a iudicio eruic.
Pradiäio : In eodem Moyfe, qui vt Cbrißus Dominus diabo-
laminterfecit.
In Exodo crédita & vifa. PrædiÆfcio fada & figurata, qua
diabolusàDei miniftrisexpugnatus.
C A P V T X X X V .
ÎNgreffi itaque Moyfes ôc Aaron ad Pharaonem , non
rancuni iufïione diuina verba quas audierunt, rtarraue-
runt, quantum fîgna quædàtafuerantexliibentcs. Virga,
quam manii Moy/es portabat,cpram Pharaone proiedta,
effedaeft fërpcns.Magi quoque Phâraoriis.vt diuina potentia
fuperarenturraÜalignafacercpermifli prpijcien-
teSvirgas fuas etiam ipfi (erpëntum fpcciesoftcndernnt,
vorarfitque ferpens Moyfi Magorum lerpentes ,& nollri
ducis Chrifti virga dodrih« omniurti pàganorum hære-
ticorumC|ue dogmata, diuina virtute coniumplit. ’ Non
tancuni hacadionefigiiratalignaient, cjuantuÂi'etiam
ipfal. 109.' prophecæ Dauid præconia telonarent dicentif : Virgam
■ H vïrtutu tua emittet dominus ex Sion , dominate in medio inimicorumtuorum.
Aliud lignum Moyfes, coram populo often-
tatin fin um fuum ttlanum mittens eaqueprodü d a lepro
fa ficut nix effeda eft: rurfum reduda produdaqi, refti-
tutaeft in colore fuo. In finufigriaturoratiôpro pecca-
to, dicente Daüid •; Oratio mea infinum meum conùertebatur.
Quod vero manus de linu produda niuem demonftra-
uit, lignificauic mediatoris Chrifti do mini fui a oratione
prb nobis , noftraetiam peccata purgari. Sicper Efaiatri
ip^3 oftendit : Sifuenntpeccata veftra vtcoccinum , vt ninenl
dealba’no. E r quæ can tat eccléfia: Lauabis me,&fuper ni-
uemdealbabor.Aduocatum enim babemus apud patron,
le fum Clmftum dominum ,& ipfe eft exor
at 10 pro delictis noftris.
Dely Pars 1.
j Exod. 7.
iiPJalm.34..
I D
im k
[jPfàlm. ja.
E II. loan. 2.
Bibliotb. Vet. PatŸ. Tom. 5. Pars. 3.
Fradiftio : In eodem, cumflagris, vt Pharào, caiitur
diabolus.
iam prædidæ plagæ indurato Pharaoni: eiulque popii- |
. lo prælèntatus : quibus iudicatus.
C A P V T X X X V I .
SIcutpromifTumeftAbrahæ,filios Ifrael -, quos capti-
uos diu tenuerant, inuiti tandem àliquando dimit-
tant : mox quoque ipfe Pharao digho exitio cum fuis fup-
plicioque periturus di mifir. Decem fane plagas illatas Æ-
gyptb-, comparandasdecem priceptis quæ accepjt pb-
pulus in deferto, hac ratione domino adiuuanre fufeepi-
musdemonftrare, qua fi bi mec re (ponden tia comproba-
tur.PrimaplagaÆgyptiorum j per Moyfem aquasfuifte
infanguincconuerlas: & prinium præccptum continet:
Audi ifrael. Egofum dominus Deus tuusfqtti te éduxi de terra À E-
gypti: Non erunt tibi dÿprater me. Non faciès tibi vllamfintilitu-
dinem.Qui igitur relido vnovero Deo, dijs falfis fèruiunt,
in carne 5c fanguinevolutantur: ôccàro &fanguis, regnum
Deinonbareditabunt. Corrüprienijn moreselementum a-
quæ corruptura habere méruerunt. Ideb aquæiii fangui-
nem mutantur, quiafacrificantesfilios&filiasfuas damonijs,
effuderuntfinguinem innocentent, puriliquoris fontemverü
Deum Chriftum répudiantes j cuius gratia ex fiuxu fan-
guinis mulier fanata,animam ab idololatriæ fluxii etutam
demonfttauit.SecundaplagaÆgyptiommeft,fcaturiens
ranarummultitudo, foecido fqualbreomnemconcami-
nans Ægyptum.Secundum quoq; mandatum in legeeft :
N on accipies nomendominitui invanum. Nonenim munda-
bit dominus talem.Omnis itaq;hæreticps,periurus,facri-
legufque, dum aliud fonat lingua quam nomen domini,
foetore difputacionis fuæ ranatuminfimilitudinéclami-
tat contra Deum.Labiadolofa in corde, & corde loquuntùr ma-
fr.Nçcimmcrito hisanimantibuscomparantur,quiinla-
cunar rebaptizatorum confedas fordes non abluunt, fed
potiuscumulantdelida. Tertia plaga Ægyptiorurii eft*
cynifes toto aere vibrantes, morfu quoque peftifero me-
dijs æftibus infeftantesÆgyptiosjin qua plàga omnis magorum
dodrinadefecit. Profefîkpe fuut digitum Dci
efTeinilla : ipfis quoque vexatis vacuainanifqileeotum
remanfit aftutia. Ettertium præceptum in legeeft : Vâ-
catio fabbatinififricricobferuata, perituramariimàm de
populo fuo. Quam vacationcm Prophera Dauid, ex pèr-
lona Domini annunciat diccns. Vacate & videtequoniam
ego fum Deus. Hi igitur qui votum vouenteslefcofïerunt
Dco,eiufqueverbo vacantes fpiritale fabbarum oblèruât:
vt Maria quxmeltorempartem elegit. A quo déclinantes in
ftrangulationëdum mundanis curisinnodanturi mbrfii
peftireroprædiâæplagaîl^dunturinanim^m, redimen-
dæ per Duçem lefum, qui Dominus eft fabbdti. Quarta pla*
gaÆgyptiorum jcynomiajcaninælcilicetmufcæ, fcctè-
tis etiam membrispoenas morfibusinfligentes.Etquartü
mandatum in lege eft : honorandos elfe parentes. Quod
primu m ad homines refertur mandatum, quoniam fupe-
riora diuinitati videnturaferipta. Hi vero qui non ea ho-
neftate venerantur parentes, qua rnandatum eft, Cahibus
fimiles rabiem fuæfoeditatis exerentes, longe in terra eflè
nonpoflunt. Nëqueralibusfàndumdandum dominus
in Euangelio dicjt : A quorum confortio Chananæa fide
mundata humili pioque latratü, ôefibi gratiam iSc filiæ fà-
lutem nullis præcedèntibusmeritisimpetrauit. Quintól
plàga Ægyptiorum eft, omnium pecorum iumentorum-
tjue repentinus interitus. Et quintum mâdatuiri legis éft :
Nonoccides. Non igitur qui gladio tantum ,• verum etiam
qui odio fæuiunt, homicidæ funt.Dicit enim Ipannes A-
poftolusfj^i oditfratrem fuum, homicidà eft. Taies velut Æ-
gyptia animalia repentifio impetu corruunt ; Quia omnis
bomicida non habet in fevitam mdnente.Scxta plaga Ægyptio-
rum eft,veficæebullientes,vlceraquemar(amia.Ét fèxtû
mandatum légiî eft : Non macbabetis. Quid enim moechi
in anima patiantur, côpada plaga demoriftrat. Nifi eni.m
vlcera peflimi amoris ebullienfq; libido rationem anim
Dent 6 &
Exod. 20.
Pfalm. ioj
Mats. 9 &
Luc.%.
Exod. S.
Exod. 2'à.
\Pfalm. 11;
Matth.j.
Matth. 15;
Exod. 19.