i
JRewigij Epifi.0}pi Rhernexfis t •
& defidériura , ideo rqtuni in hominë' dicit niun-.
dura elfe debére. ' Aliter Spiritus fanélusfepe po*
nitar pro gratia ï & donis fuis , fîcut, in Epiftblà
pr^ma ad Corinthiosifimtus, inquit, Prophetaftim pro-
phetts fubieâus e ( l , id eil , /dpnà.Spiritus fan&iVqiiia
non -cogu'rtt, hçftiiinein foqtii ficut ârrëprîcium.y &
dæmoniacum. Sic in ifto loco pored intelligipro
g ra tià& a ', quse notas tempore baptiünaris.datur ,
quà mundàmut ab omnibus inqtiinamenti^ vitio-»-
tüm. S S K t a orat Apoftolys v r iptçgra & fàcorru-
pça' arquë'immaculata 'maneät in hobis s ne noftco
vitio 5c immuadma comunpatur, aut minimur,
vël fugetur à fcoljis» Si'ëhim mala vira &. cogita*?
iib incidit non eft tara integra ipfa gratia quia
deferît l i o m ï n ë m § ?a | |
git homo ^quæ odit Spiritus fan&us | -recuit ab
eo'eius v£r5£tia ex toto.aut minuirur iUU | j | Pec-
catv Deus,inquit»pacis- fimdlificet vos per oipnia1,-
ideftVtotum homirfem ,',’Vt gt'anà Spiritus fa noli,
quam percëpiftis tempprè baptîfmàtis, noiV itcedat
àvobjs, ied integramaneatvobis,^ anima incorruptà
fît , corpiifque immaculacum,& torus homomunda-
t’us integer feruetur„fine* querela. 'Non-.dicit Gnëpee-%
catd | quia non eft bomo qurfaciat pçtnum Sc non peC-'
cet,&,ur mulusoffenâiwus crûmes. Sidixmmus quia pèccatl.m
nonbabemus-yverit.ts in, nojjis non efitftcUlistfl^jd' eftnvoia-x
èftin prbmiffi on ibus fuis iQUiyocauit vôi ad hdem ,^5ç.
grAtiarn fu am, ^«t ttunïfàùiei-, fiibaudi q ub<lp ro m iu t :
pf^mf©Te£leiçonùerienrur. Explicit Épijfola prima ad
Thellalonicenfes.lncipitiecunda.
; i-Tb éÛ
Theiülonicenlës àëcipie-ntes priorern Epiftolam,
: • cum petitenrfîènt leaendo ad ilium locum,v-
fei locuteur Apoftolus ex perfona elë&o-.
rum , quidnid.e iudieii inueniendi fiint vï&
? . ui , inquiens, dsi mie nos, qui nunniis, qui. re
.^.■ ■ liuqiiïipufyfiiHül rapiemur cumjllïs olouiam Domino
in a é r a -contiirbati fimt ,-6c concerna
ni mi u m , parantes Apoftolum .ica elfe lo-
; feutum ,'quafi fu^ temporel & illorum vcn-
| turus ëilet Doirfi.nus^ad iudicrom-, 5c tirric-
v ,bàht ilH micci cum diabolo in /çarcerem æ-
. teint fupplt.çii, eo-quop tarde véniences ad
E P ï S T O L A
B E A T I P A V L I
fidem inîperiëdH ëflënc. Quaptopter A^>;l
A P O S T O p I AD T H l i -
- / > 1 ftolus v-c' xb m périt illos fu jjer. hoc criftari',
vwt fcripfir èj^. _iftam fecundam Epiilblam , in J g ||| ^
:: Sf A L O N I C E N S ES -
■ S E è V'N i)'A. '
c a p y r t 'i. k
Gratjàs Deo agit, pro fide a ç . {Qlerantia^fThe-flàlo»
V'-■ n^çëplî'Qi'b ui’peilequutionibus^ propter.i quas.
dicit- illos glonaïn, aduerlarios viero- vltionem in
die iudicii recëpiutos : orans. vt digni bàbeantur
v vocatiorie Dei. \
A Ÿ L V'S, &SïluanuSy & Timotheus,
lccleji<t Tbejfalomcen(iu)n \ in Deô
Patre'-nolko];, '&. Domino lèfu.Ghri*
[ia. L Gratia vObWé" f ax a Deo
'Pâtre: noJirqt .& Domino. ŸtwJlro îefii,
. ÙJhisio. j§ G tattasagenâtbçmtts
fepiper Deo pro vobis, fratres | | iu
vt dignum Oji.. ^quoniam Jupenrefcit .
I .fides vetfra. , &• abundat chitrità v -
niufcuiufquo veftrum m itmicem vt,& nos ipfi
in vobis gloriemur in Ecrtjsfiis Dei ,, pro poettentiA vejira > & ■
fîde , & in omnibus pèrfec'utiombas p$fcv'&ytribuJ*noiii~'-
bus' H ! qùas fiifUnetis j-’f:- in exemptum -iujli}iudicÿ Dei % 1
vt digm habeamwi tn rcgm Dei, pro qao ïy- patimiin. -f fi
tarnen iufium éft apud>&eun\-■\retTibà^e\-t0 0 iit^nôit?^
qui. vos tribulant : r f ; ' vobis qui mbtilaminï. , requiem
nobtfeUm in reuelationeDoviini je fa1: de çalocuni Ângoiii
virtutis eins, f . itfiammà.igii'is dantis.. vmdtfta m ijs, qui.
non riffuerunt, Deunt \ qui non pbedmnt Euatigebio Donnai
nojbi lefà Æbrtfii p qui pcenas dubunt in meritti
aternas à facie Domini, & à gloria virtmïs eiùs: \ ^ ctm
venerit gionfiean in [aptlii ftiisi &s admirabil(s jim in 'oM
nimbus qui. crediderunt : qu'm creduum eji. testiniomum
UoJlrumjupçr vos. in die Mo- In0 0 eiiam pfanlus [epi*
per pro vobis : ; vt dignetur V,6s vocationc -fiu Dent noüer ,
ç? iinpleai omnem roluni.itein bonitatis , & opus fidji in
v imite, f v / danjicetur-nomen Dom vni nojhi ieJÜ*Gbri*
jii in vobis,& vps in illo jcciindun:grasum Dei- nojlu 7 & Do-
mini nofiri lefti Cbrjjü.
P À V L V £ " & Siiuanus, idem mirium , idemque
lenfus , quæ in priori. expofuimus , fupercrefctt fi-
1 des veslra , fides' ' augmentb eget. Vndç. Apoftóli
] d ÎGunt ;D o m i no-“* • Auge nobis jideni -, & q uidam ' a-
lius : meam'y glp.-
na m nr m tribulâtionibus, quai fußinctis in exemplum iufii-
ficuc.ex. verbis; Profperi , altoiuipquc
qua figpificauit e if iiondum imminere diem ] Doélorum colligeteepdlfdinias I I nihil agicitr in hoc
WtSlÊm'i.
iudieiiîuô tempore. ,-Et pftenditeis, quod
ahteadeftruendum^fi: regniim Roman,orutii.
ramen occulte & dbfcurè; Neque eniimau-
debàt apierte feribere de abolitîone regni Pso-
ïriahi, ne forte contra crédences perfecutid-,
ne’m'èxçitârec : dènCiiciat r.etiam aduencum
I Annchnfti,& inrltfédioneni eiùs..
« • ? ( êù*
fz m
undo4 , nifi auc Deo facientei aut'ipld. permitcen-
tei’i ^'Sicut èrgo martyres aliique fideles Deo permip
rente mulca peri,ciüa | 5c aduerlâ in .*:h;Q&loe'cu}o ad:
exemplum iulli tudieii Dei p a t ie b ä h tu rquoniam in
ipïîs oiléndebatur , quafi tlli , qui diledlf Dei e-
ianc , talia paciebancur j muîco ampliora Sc. gra-
ùiora reprpbi- &. inimici'illius in die iüftfiudicuDei
Dei iudiçiùm dicit , quia 'tune
iudicabit Deus orbem terra in ajlitnite. Sitàmen iufium
etfapüd peum ntribuere malismalaj & bonis bdna;
Si tarnen coniundliö ’Cau (alis in'hdc ldeô : ^ non prq
dubitationë ponitur ", fed pro àfhrmatione, quafi
dicerêt. Quqniatfi iuftum eft à Deb ita ag;eré fri
reueiltione , id eft , in rnanifeftàtiôite Dptttini le*
fu de; ecelo veniéhee ad iudiciùrnj;, cum Angelis
virtucis eiüs,pficut ipfe :dixit Cum vemrït filius bomi-
nis & omnes Angeticum eOySc in reuelattone Dèmini Ie-
fu dantis vindidlam reprobis inflarm/nt ignis., iis, .qui non
tiotieriint Deiiin , id éft , paganisy & qui nôri o&ediünt
Ejua'ngelioÿhæreticis videlicet,<&fal'fisGhi'iftianis,arque
Iudæis^bene in flamma ignis dicic daturum Dominum
Pfsl.ç.9-
&
AiAthïf-
IS I
•0-M
Exjfiamttom E f f i. U. adTh(jfiL Cap. TL
quafi’ »frf;.
yindtélam reprobisf quia tgnispræcedct cum , tantum
fpâtium aéris oçcupansVquârum occupcmic aqua in diiu-
mo, qitia.ardebic; terra,ad craffitudjnem aerîSj5t purgâ- j
itteltf£^sJlepïol>'i<'aticeniandiences:àDomino ice m i-
^i2?(ç«t'«i<,inuoluentuiab illo igne& c'rahenturadfiippïi-
III i'^fetni, Qui fpprobi, dabunt p'oenasoeternas in interim-,
Datant poeuas non aliîs, led fibidaburft^ &iptcient
qui-mala fecèïunt / pro qyibus tafia recipient. Dare
èttauj ponttur aliquando, pro filftincre, S çÿtm Vir*
gjJip, & pro puEpuV^dac.lè ilia capillo , ia eft ,
(liner pcenas. It4&-hi’c 'dabun^pcelras, id eft, fufti- |
nebunt. Cwmvener’ti g lo rifleuri i ) ï f y i f t i s jm s , id èftjcia-
rus appareie eis, ôcblahdus , repi obis autém^tenibt
lis , ic feu us. Quia cuàiuim eft teftimofiium uojhunr fu-
per vos in die illo'; id e lt, quia reccprum Ô£ credirutn eft
Êuangelium-, piædicatio noftia in >ô:BTsv, & à vobis
in die illo , id e ft, propter ilium diem , vc Euange-
liiim perbibeât.vobis 'teftimonium credulttaiiis-in d5e
ii)o , & re ci pi at is me rced e m æ r et nam ,i n qud,fûbaudi
üë'gotio dramus, vel hoc adoîaïnüs, femper pro vobis.
e fâ& i
6. '
I : 6,
È m
I ifkiui
C A P Y T I L .
De die Domini monet ne credant fedu<5loribus,ôllen-
dens venturum prias filium perditionis qui-ya-
ria edet prodigià ' fallacia | quibus reprobi fedu-
- • cein iu- dê eledlione & fide'Theiïàlonicenfium
grattas agit, (monens vt féruënt acceptas ab. ipfd
' traditiones,6c pro eorum confplacioue ac confir-
mation.e orat.
Röganrus autem ves,fratres, per aduentum Domini no-
sin iefu Cbhfti, & nofth congregatiönis in ipfum: f vt-
non cito moüeammi a veflro fenfu, neque ierreamim , neque
'per .fbiritum | tuque per jh monem, neque per. epjftolam tam-
-qudm per nos wiffam , quafi inttet. dies'Domim. f * p e quts
vos jcdiuat Vilomodo : quötiiäm nifi venerit difeeßioprimum,
er reueLitns fuent \iomo peccati, ylms perditioms , f qut ad-
' uerfatur , & ixttllttur fupra omne qubd dicmr\ Deüsq aut quod
)coUtur, ita vt in templo Dei fedeat oitendins fe tamquamfit
Seüs. t No» retineits yuod'-cum adhup ejfem apud vof^Hac
\dicebam vobis nunc quid detinear fiitis vt reüele-
\tur in fuo tempore, t Nam mjfiemm iam operatur iniqm-
tatis : tantumit qui tenct nunc, teneat, donec de medio fiat.
f & tumreuelabitur iüe iniquus, * quem Dominus.lefus m-
terfiaet fimiu oris ßu , & deflruef ßujkatione admtus fui
cum. : -p cuiiis esi aditentus-, [cciinAurn operauonem fataiu m
omni virtute & fignis^.prodigikmendaäbm, in omni
ßduciione iniquitatis ijs qui pereunt : eo quod-- chdntatem- ve-
. ritatis non receperuntvt falufflerent WM mittet tll&QW
operationem erroris , vt credant mendacio , ^vtjuduentur
ornfies, qui non crediderunt veritati , /erff ^w*<7«
•• Sits .«um dtbtmm grJtus ageri nt*, (tmper [ta
M m fn t r t k ä m i j Be. | M% fllg e v tv v fern primitui
■ in ßilutem | A t \ ® # * ymmKI
in quA & voittutt ves per.. EuArigtl/uin mßritm , tw. ae-
q’iifitUnem gierte D
tres ßete, & letiete traditiones. quei didutßii , ßue per fer~
■ momm s ßae per cpifi.um mjirrn , t lpfr tuuni Demrns
neßtr lefm Chrijhu, & De* &.BAtiry.wfter , f ä h C g
'riis Mermm , & .ßtm honamWpnt
i n i f enbonem (erdn reßrA ,&mj«inet, iii.pmm, eptre ir.
fertnone bono. :•
ÄOgamus vosfintres per nimntutn Bmmileß &b'\ßi.&
nostrx cengregntionit in epi'äm. Uuos Donüm aJ-
'Ä tu s /^ g i s ü s , ptimtim ifc , .fcpuf4a.ro
in Boteiitia , quanäo venipt. tjd iudicroro i. dfequo
hic tatin agicro. ^onfregapipfeeroduaraappellatroulm
a S B B B w i ” , > l v i v « n i a B M / f m a K
■a ü e ei-.obuiabit ad iudipiuro id ite ' ip‘um.. f e f ; ■■
.Exod 7;rf
pfo quia & . in • Cluiftq (uhc O;
mnes electi-, Ptfote,membra adhkrentes illi. j t o g
mus vos fiatres per aduentum Dommj Je fq ad tudi-^ ^
eium /& per aduentum, poftraeCop^regatianiX,id eft,“ '
omnium landtpium , qui in ipfo conliftunt , Vt non
c.ito r?wueamni,/idek t non ciro tu rb ^ in i , Nqwtfr-
reatwni qqafi mSht dfes Domini. Neque per fiintum , itf
eft, (i aliquis fe dixerir admonitumi Spird^ S 11# 0 »
quod djei iudicii immin.eat,- nolite illi cte^ere , ne-
que terieamini'eiu.s vcibis. • Neque per fermonem, id eft,
per tra#atum fi aliquis explanator & traiSator Pipr
pfierarum -pr$eui4eat diem iudicii immioere. ,
Cfirifttim venire' ad indicium , ' nolite i,deo rerrferi.
Neque’ per Epiflolam tamquam per fios- inijfam. Sr aliquis;
;pftiu'ddjappftolus hoc finxprit, nolitp ei credere.. Quo-,
unm nifiyener.it jitfeeftio pnmum, vt difcedanc omnia ie-
gna-4 r't'^Vd,.^ i ui p e r i o vR. o m a n o v n m, reueldtus lute ma-
nifdlfiiru« fuerit homo ppccati, Antichiiftus videlicec'i qiti'
licet- h'omp ,fit‘, -fops tamen eri.t dmnium pe'ccatorUm,
i,& filius'perditioms, id eft , filius Diaboli, non perna-
turam, fed per imitacionem,quia ideo appellatur perdition
quia i.p'e per dibit humanum genus. Orb .uliierfi-
tur, id tic, conn at ius-Chniro, ora nibusq; m embus e-
viu$,,Et.extollitur , fiue ergftut in fitpeibiapi fupxa-oriifit
quodldicuur Deug aut quod colttur.1' I Non eft vnum/quod
air, quod dicitur, aut quodeolitur., JjxtofiecibAn-
tichiillus fupra omne , quod diciau Dcus , id e f t ,
Jupr'a, oiirn’es Deos gentjum, Herculem videlicet ,r A"
pollinem, Iouem ., qtu, fiflfo^dicuntur Dii | &, %.©? 9~
mnes ele«5loS | qui nuneupatiue dicuntur. Dii. Vt
Moyfcs, cgi dicitur cere confiitm te Deum Pbaraopis, 5c I
in lege,Diisliedetrahas, ia-eft,lacerdbtibus,6c, ego dixi Ja '
Dii ej?h. .Igirur fuper omries iftos extoilet fe Anttehri-'
ftus | 5c raaiorerfi dicet fe.omnibus illis, 8c non fplum
fuper illos fed etiam quod maius.eft^ fuper qrnne.
quod* colirdr, id eft, - fuper lamftajn Trinitatem qp«
lolummodo cdlenda, 5c ;adoranda eft ab omni ‘crea-
tura , ita fe extoilet ; yt in'templo Dei fedeat, ©: ^
ftendens le tacpqdam fit Deits. Hoc'.djlipficiter po- 1
| | | intelligi : Nafcetur Anticfiriftus in. Babylone dc. &
tabu Dan , iuxta quod air; Tiatqpan coluber in vtd,te- :.
rafietin femita.- Et .ctnn v'erieritflierofolymam, cirqum-1
cidet le , dicens Iudjeis Ego fum' Ghriftus vobis pro-
miftus. Turic confluent ad eum omnes ludxi j 6c re- ■.
ybifirahntir templum, qrfod eftdeftra^um a Romanis
, fedebitque ib i, dicens -fe efle De.um , vel etiam
in templo Dei- , id eft , in ecclefia fedebir, oftenderrs *
I fe tarn qrfam 1 1 . Deus . | Na ni fi cut, in, G firi fta o ra nis
pleniruclo diuinitacis requieu-ic, ica in illo hominc ,
qui Antichriftus. appellacufei eo quoifircontrarius ' ,
Ghrifto, pieriitudo malftt*^--onmis^«i(^afc^-.liabi*"'
Ltabit, quia m^pfderit^captlt p'mnium mi|6rum diabo-;
L is., qui eft„rex fuperomnes filios fuperbi*. Elis ver-.
bis demo.nftrauit Apoftolus, Theflaiqnicenfibus nop
I prius venrurum Dpminum ad: indicium , quaro. regni
i komahi deftrmftio' fierpc, quod-fopi nosJi^pletfi.mYi-
I demus , Anjichriftum apparere in mundaVq«i m-
I terfieie t JG fi rift isMar ry res • No» retmtis'quod.cim effehi
I qdbuc apud vos'fiac:dicebam<vobis | de ad.uentu AnTiehri^
i fti>’5cdie iudicii ? & n'nc quid detineat-fittis vt rejdetur
fuotempore.DicU fa y s , quidderincar, &n6demoftftrat,
i quid. Quod nihil melius ibi intelljgtdu voluit figni-
jficace,) quam deftrubbiptienV regni Romanprum ', -dfe
qua 6bfcure lp c u ^ e(fc, ne forte aliquis Rqmahoru^n
legeret hanc Epiftplam;« 6c excitarec coritra-fe,, aliofi
que: ChriftianoS;per-fecutionep-i villorutn j -qin fe putaf
bant femper regnamiqs.in roto mupdo. Vos fciti?
inquii , qniC^’ derihe-ar ilium Antichriftum , 8c quid
more cur ilium ,q u ia nec duin eft ddlru.bbum regnum
1 Romano turn , heefepedflerunq omne^gences ab
| vc reueletiu- ,fiue manifeftetur ipfe Anrichriftiis luo
tern pore.; id eft, congru o cemp ore, 8c a Deo.d ilp.olu o;
Icjlicet ppftquam,omnia, regna difeel■ vtinc-;a Rpipano
imperioi*»- Nam myftmum.mquiratts.tamqoperatur. JvEy-
fternim 0 is c e , Labno.v^bcabu.lQ dicitur laliquid §fcid -
m
cum,