, jipócal.
omnibus mortuus eft, ergo omnes mortui, quieius aduentum
præceflèrunr, & fecuri funt, & pro omnibus mortuus eftchri-
Jlus.Omne genus humanum proptpr peccatum originale,
quod trahit cx A dam, & incorpore, & in anima mor-
tuumeft, quia di<%im eft Adas, inquacunquediecomederis
ex eo, morte morieris. Mortuus eft illo die quo comedic in
anima, fa&useft in corpore mortals, quia poftmo-
dum mortuus eft.Sicutergo nullus homo extra Adæ pro-
geniem , ita nullus extra peccatum , & mortes illius,
prætér vnutn Chriftum. Venitergo Chriftus fine pec-
cato nafeens, fine peccàto conuerfans in mundo, innocenter
mortuus eft pro omnibus praedeftinatis ad vi-
tarn. E t, vt Pro (per dicit, & IoannesChryfoftomus, a-
lijque D olore s , licecomnes non credant, & etiam o-
mnes credentes non faluentur : ille fecit quod fuum e-
rat, pro omnibus moriens. Verbi gratia: Sicutmedicus
quilibet componens potionem contra omnes infirmi-
tates, veniatinciuicatein quandam, & dicat omnibus,
quicunque ex hac potione biberit, faluus erit, à qua-
cunque infirmitate terietur, qui bibic lahatur. Etfio-
mnesnolentesbibere., non lanantur, ille omnibus illis
atculit potionem , Ôefeeit quod ad le pertinebat. Ideo
aucem.mortuus eft Chriftus pro omnibus, vt & qui vir
uunt in fide, tamnon fibi viuant, fed et, qui pro omnibus
mortuus eft, & refurrexit, ille viuit in Chrifto , qui non
quseric luamvtilitatem folummodo, led aliorum, & qui
pro fratribus non dubitat mori, ficut Chriftus non quæ-
fiuit fua, led noftra, quiaproomnibusmortuusçft. Et
eftlenfus: Quia Chriftus innocenter pro omnibusmor-
tuus eft,& ego alijque Apoftoli non debemus ceflàre fratribus
impendere h o t , quod ab illo accepimus, & etiam
fi neceffitas fuerit, animas pro illorum falute po-
ne're. Itaqu'e nos ex ,hoc nerainem nouimus fecundum carnesn.
Pe rfe c ts Gorinthiorum alloqujtur. Sed numquidilli,
quando ifta loquebarnr, non erant in carne ? erancyti-
que , feditaeftintelligendum : Ex hoc, id eft, ex quo
vocati eftis ad fidem , neminem veftrum perfe&orum
nouimus fecundum Ipem carnalium , & temporalium
rerura viuere,fed in fpe c'oeleftium præmiorum,ôr
mtts Chriftum fecundum c<tr»e/w,fiibaudi, m oi calera fuilïè,&
corrupcibilem , fed nunc iam non nouimus , fubaudi,
ilium mortalem, & torruptibilem. Eteftlsnfiis : Ideo
non eftispofiti in fpe return carnalium, & temporalium,
J quia in fpe&fid e, iam eftis immortales& incorruptibi-
j les fecuri depræmio. Si qua ergo noua creatura eft,id elt,no-
’ uuspopulus per fidem , peraquam regenerationis vetera
I tranfierunt illis, id eft, lex veteris teftamenti in lacrificijs,
I circiimcifione, fabbati otio, ceteriique talibus. Ecce fa-
i &a funt noua in Euangelio , circumcifio videlicet Ipiri-
! tiialis, quæficinbaprifmate, vbieft veraexpoliatiopec-
I catorum. Similicerde cæcerisintelligendum, vel vetera
tranfiemntjinfidelitas, peccatum & caetera, quæ ad veterem
hominem Adam pertinent, & ià & a lune noua,
fides videlicet, iuftitia, obedientia,caritas, cæteræque
vircutesadnouum hominem Chriftum pertinentes. Aliter.
Si qua noua creatura eft, id cft,nouusp0pulus, vetera
tranfierunt iam in-fpe,mortalitas videlicet, & corruptie
», & facia funt nouafimiliter in fpeimmortalicas, &
j incorruptio. Vel vfus eft praeterito pro futufo , pro eo
i quod eft vetera tranfibupt, & fient noua, iuxta quod
' Ioannes dicit, eruntomnia noua. Omnia autem.Cubaxidi
i genera in nouât ionis e.r Deo Patre nobis procédant, qui
j rcconciliamtnosfibiperChnftum, id eflpper palfionem Chri-
fti, & tl edit nobis Apoftolis rmnifteriutn reconcihationis , illi
rqconciliancuf qui ante inimici erant. Etno'sipimiciera-
Imus Deo Pacri, non per naturam , quam iple fecit lan-
>6laen 6c bonam,(ed per vitiura , quod nos addidimus.
Ablato ergo quod nos addidimus, per fangumem Chri-
% lcformata eft natura, vtfueratcreata, & reconciliati
fomus DeoParri. Chriftusprocurans nobis reconcilia-
tioiiera per fuai^paffionem redijtadDeum Patrem vnde
I veneiar- Sed ne imperfeâum remanerec, quod nobis
! pcocurauerat, mimfterium recohciliationis dédit fuis
Apoftolis, vcipfi nobis annuntiarenc redempeos elle làn-
guine Ghnfti | & fua prædrcatione recoilciîiarenc nos.
t - H '
loan. 20[
W Ê -4
Sic enim ipfe dix it .. S im miftt me Pater, & ego mitto vos,he
doceteomnesgentes. QuoniamDeiu Pater erat in Cbrijra .
mundum réconciliant fibi per ilium, Deus pater in filio erat,
& films in Patre, ficut idem filius ait: ego&patervnumfu-
mus,&ego in Patre, & Paterin me eft» Alitet ergo prat in
Chrifto, atque aliter fuit in Prophetis, & Apoftolis, per
quos loquebatur. In illis erat per gratiam, in Chrifto e-
1 rat per vnitatem fubftantiæfuæ, quavnuvnfuntiMun-
duh) reconciliauit fibi per Chriftum , id eft, omnes ptae-
deftinatos ad viram æterhamT Non reputans illis, id eft,
credencibus peccara ipforum , ppftquam ad fidem venc-
runt, quia non attendit qualesanteafuerunt , fed quales
futuri erant. Etpofuit in nobis verbum reconeiliationis, id eft,
Dp&tmamEuangehj.ProCbriJlolegationefungimurtanquam
Deo exhortante per nas,(ubaudi homines ad credendum,o&-
fecramuspro Chrifto reconciliamim Deo, id eft, vice Ghrifti
réconcilia mini Deo Pam per fidem, & iuftitiam, aufe-
rentes, à vobisomne peccatum, quod à Deo vos fepa-
rat : Eum , id eft , Chriftum * qui non nouerat peccatum
, Deus Pater pro nojbis peccatum fecit, id eft, hb-
ftiâmpropeccato. Sic enim appellatur hoftia pro pec-
cato , maxime in leptuaginta interpretibus , qui foliti
funt dicere, ponet manum fuam luper caput peccati, id
eft,fupercaputhoftiæ pro peccato. Sed qureftio oritur
in' hoc lo co , quomodo iudicat Deus, & vindicat in ho-
minepeccatum, fi iple peccatum non nouit ? Quæ ita
foluitur, quia nouit per làpientiam peccatum malum ef-
fe, led non nouit per experientiam, vt aliquando pecca-
ret. Verbigrarialicdicimus, ioannes Euangeljfta quan^
doferipfitfuum Euangelium , non nouit meniiti, ideft,
nouit mendacium per làpientiam, fed non nouit per vo-
luntatem vtvelletmentiri.neque perexperientiam quan-
doilludfcripfir. Ideo fecit Deus Pacer hoftiam.pro pec-
caco, Chriftum, vt nosefficeremur iuftitia Dei inipfo,id eft,
per Chriftum, vel in ipfo,id eft, in corpore Ghrifti,conr
mndi. Adtuuantes'autem vos noftüa prædicatione & ex-
emplo.
C A P V T V I .
Exhortatur ne acceptam negligant gratiam , oftendens
quantum laborauerit yc probatum fe Dei mini-
ftrum exhibecet, & admonens vt à conuidu &
confortio infidelium leparentur.
ADiuuantesautenrexhortamur,ne in vacuurhgratiam Dei re-
cipiatis. f Ait enim: * rein pore accepto exaudtui te ,&m die
falutis adiuui te.Ecce nunc temptfs acceptable,ecce nunc diesfalutis.
t * nemmi dames vllam offenfionem , vt non vittiperetur muttfte-
rium noflrum: t fed in omnibus exbibeamus nofmettpfos * ficut Dei
imimftros, in multa patientta, in tribulationibus ,in neceftitatibus,
inanguftiis,-j* inplagis.in carcenbus, in feditionibus, inlabortbus,
tiivigiliis in ietuniis, ~\tn c aft it ate, in feientta, in longanimitate,
infuauitate, tn Spiritufanfto , in charitatenon ftfta in verbo
veritatiSyinvirtuteDei, per arma iuftitia a dextris, &. ^ftniftrir,
f per gloriam & ignobilitatem : per infamiam , & bonam fa-
mam : vt feduclores, & veraces, peut qui ignott, & cogiitti :
f quafi m orientes, & ecce viutmus : vtcaftigati non mprttft-
cati : f quafi trifles ,femper autemgaudéntes : fiçut egentis,mul -
tos uutem locupletantes : tamquam nihil habentes, & omniapof
Jidentes. f Os noflrumpatet ad vos, o Corinthij, cor n&ftruw dilatai
utne ft. f Non angufttamini in nobis :, anguftiamim autern
in vifceribiu veftris : f earidem autern habentes■ remuneratiomm,
tanquamfilifsdico, dtlatimini &vos. f flolite iugtnn ductrecuni
infidelibus. Quaenimparticipant)iuftitia cum iniqultate ? 'Ant
quafpeietas luci ad tenebrasi fQua autern conuentio Chrtfti adBelial
? AUt qua pars fidelt cum mfideli 1 f p P f autern con fen fus
templo Dei cum idolù ■ * Vos enim eftis tcmplum Deivm,fnut
dicit Deus: *Quoniam inhabitabotn illis, &jnajmbulabointer cos,
&ero thrum Deus, & ipfi eruntmihi populus. f Propter quod
exite de medio eorum , & feparamim, dicit D cmim ti& im-
mundum ne tetigeritis « & ego'recipiain vos : * & ero volts
mi 7-H
t . 9-
■ H ,
d .z j.
& 6.J-
*Léint'
b p
* Ie.‘ I-1
^H x-p lanàtio t n ’E p î J i . I f . a d C o r in t j^ C h p fP l .
%pMreiii, -Ç0 POS eriPis. ^
~^OrtamurvQS,ne in vaciiumgfaiiàmDei fecipiafft,ejflshty,
■ p e r i o e ó m à i i i o n u i s r e u ó c a u i t . S i c u c r c t u l i m u s i f t a a d i
£a,ad in ëmb ra i p fi f i s : te m pusacçept urn quo exau d i ri p o f- '■
ifum thïffic d iès' in cuia’falfitem hob^etecq'aVprb^racei
ximeâb'eiu^'refurfedfôncvfqùé'àddiiA'niifdi
réin p ore ‘pdt bon a 'opéra p öïfiinfiis, acaeptàb'fl es edé l> jb
Patri ,:&pla:c^reilli, ^t'q.^exa^'di^ii|^.i!&.d*.,Dè ^r^êénü-
p d r é i c i K m A tmpwmïèptolfile,
!/ êccpfMn^MÏÏ^Mittif|trje|®|pls] àécçpf‘abilç~ad
r à ge^lé ra vità^pfaefe nsjéft‘ yfquead die m‘i u difijj |
T i m m s p r o m e r e r i , q u o n i a m a p t à c f t a d o p e r a n d m r i , d e j
qfiàjD^iTiin'us dicit. JlmbMatedtim Itfitèm habètisIniic 'dipi-l
- luc.ÉedetpoXj'tepébræTcilie^^ternæ^damnaaoms^iîii
qaanemdpótérir^pe^rij^cutpbminusdmi^^Hi
Tn quatiemo p.otent opefaÆ Èi idem Apoftolus^wM: tem'. I
fus hdbemus^ bónitni Mocto efii fiTpoH
fTht’adin'dulg^fitÏampTÖ^^^^^^ iiiódd\va'le-r
iTujs ob‘cfnefç^v.énTam, quia leddfidum q^pd'Pfd/ph'pra'
.elicit I în moerno.nqmo ebnfitêb'icur Dbm^nó , .^d vp-j
niam l|'Ëiifenfifi il*i p'c^nifentia led fera 8t 'tardï.
mini dkmes vllam offehjthim-, ,^ü^i^ol^proprie:cff' fdan^
*
tatio Ipecies eft doéttiéæ ^dmp^ih'b.çt'vej.bp,aqt'
exémpl'b.confojàtidnem pr'a'feralieui. yêddgt|jÈia,ytr.'
dè^aliquis noftrdm d%riém' lït h ób tja
pbficqm plopterém^bnVm fiharitfn, oCvvxqris ,< pros,
peer damnumf^mpqfaliumrerdm,dqm ëi reduOit ad n>e-
moriaçn& in e x^ ^ lum ^qiiàTià'&^iadtaTüftmuit lob
patienter., quohiodo^poftihodum.mëruitgeopter pa-
tieqriafnifuam oi^ia^ecip6rêtfi'duplum.Tijw^L)is-^(>^’.-
fdlatib,&admonKioexhort'atio.eft atóénda^Yfdet eïjam
aFjqtiem cQntriftari 8e doler'e pcopter amilluin%ni^i o>.
/cilldrpçfï^um eireddcif^l'mépÖïiMïbf atónV^db|ii^ij
& cónlolafione inei^^ljibpali^u^ti
-éft^butó’videWciam alium dbldre i^iio<bioiiPisirigf‘pP ;'
pcër peceata fbà j '8ç?pe^e i^dél^ëçàtiôncrn la fiéi
verboautcxemploconfolation'enypræb'ertfedcfpçfetde
venta,aut'fiilute,dabs&i ifi exemplö lylam'tneritricé,cui
tkilatrone^ qui inetücl;
àd vn^voçéaudire mcimishddtemecuertstn^baUifo,^^^';
tariobona5&:cófolatioelt.Dicamns & aliter, licucpofitb ^ ^ _
aliquo in ëércamin.èififi^dàn elitpM'bpaëhqTdunf(ei di- j da 1 nm , riiifta''^vel'impadiq §édis , fed'ijvhpc 1 oco prol
çit aliq^S'etfeiïeuièftàtmbus^^^a forti re r ,jiolidubi-j occafioné maxime ponicur.Scimus, inqiiAÏ nemini dan-
rare, ndjideficere, y idp ri a bv o bt ine b is,, exhorta cionem ' t eUv iMm olfe n fi o nem', id.eu ,• o èc'afiqne p pec'panHi.autl
ei p ræ b è c , & a ud a c i a m. Sicque poficunvin ceriamihe bo- j in v e r b o a u r i n p r a u æ 0 p c r a c i o n i s e x e m p 1 o, v e 1 n e m i n e m
dæ opëiTatipms contra Diabolum, & viciacarnis-admot, (éandal.ize'nHisinaliqiipTërmone, vellado;, pi «i?H VtttM
ncr,né déficiac,ne que cclTc-t à coepco opere : exhorratiö- j pactiir niinijknuiinioftrum. Ex perfona loquitur Apoftö-i
idem bonam præbet, Vnde dicit Apoftolus modo allo- j lus omaium prædic.acorunvj iungcns fe cum Corincfiijs..
quens Cprinrhios, & i n i l l i s o m n e s f i d e i e s . H o r c a m u r | ' M i n i f t c t i u m p r æ d i c a c i o . n i s v i t u p e r a t u r a r q u e c o n c e r n n i :
'fv'dl noftfa Rrâlxdidàrirë:i noftioé%W;pîb;T^ tur.fi^uod pfædiçanTvèrbis agëndum.j peife:^
^mpd^,né'invacuiimfîiieinane& mutilitergiatiamDei'i «bus. Âliudvidelicet pisedicantesin pûbdido, & alrudl
recipiacis.' OmiVi'a-bonaquargenerihumanodantur^gta-. àgente^inoccùlto. ■ l^bfiaMicentpm pi^atblOjperu|ri J
tiaDeidicicur, quia gratis eTc’biVi;éditur, gracia’ quippçd fi.}& ad loquendum tinpia in conclaïu ppei anres.
Del eft, habere fidem, l'pem , caritace.m, lapienciam dini- | omnibus lubaudl noftris adib.us, & verbis, Exhibe ara us èc
u I nàfiïjvel himianam, & bona remporalia, Jftamergq Del i præparemus ndsficufpitp^tflr^. ■ •Dçi. mintmti.f^^.qut,
j guaciam in vacuum recipir , qui veniensad fidem ,?:& re -j*0 eo militât, & Dëo feruit veçbxO Dóéliina; & fruchi bo-
I milfioneró peccatorum in baptifmate percïpiens j D e i |
..fepriEC^pciSilPi'obediens^^fti^ nonadhibendo ftud^um^c.J . 1^, Deo debet in^r^i^i|fûunifttare,, vt inu.mnibus°,
p o i l i c D ë i . p r i e c e p r a l p f o a d i a u ü u t e i i n p l e r e , q u o n i a m q i i æ a g i t , c o g n ö f c a c u r v e r f D e i e l k c u 'l t o r . V e i b 1 g rÆ - |
26^ f ine °Pe^kus tnortita, Sci^anïs 'e f t . In vacuum' quo que bona j cià vt doceat inicium , pal.car- eliurenrem , .p.orec fuien-1
■ ■ ■ tempoialiagiatisaDeopercipinquiillahjlau mencfrpau- tefn*, veftiar nudum ,^calefaciat algentem/coisliga&ya’-1
peribuspro Dei a mote erogare nonftudet.^y.cergoldn-1 ,‘g;|ficem:, vflitëc l^firminn ^fep^fiac'mQicùutt^^tm I
'gîüs non^rotraham'us feYm&uem'dicamus^ûum ex mul- ^^^ontnibus la^udeui- n’mnqqætâtrhiimad|ni|^led^)ei
tis, quo m ó dó gracia Dei iri vàcunmrecipiatur. Domiiiiis- .gratiam. No n hp mini bus pl a c ere, (ë d D e i putcepcis o -1
dicit in Euangelio Difcipulis: ite doeete^mries geiïtes fi- b%ii rei. Hæcqu i c d n q upfe ce r i t , Deo mi n ifeab Öc me*-1
dënifenétæT rinicatis,ba’ptizanteseos,&döceiïresfe|üa'T rebitur abTllo^iMue'^ineleëtis-.,' quarrJm ficijhs vnïv wtL
re ömiiia quæeumque mandaui vobis. Quicumque ad fi-1 ex*hts minimis mets nubi fciftis. In malta pat! ema. Patien- Mr.t.z$.
„de tri Menie, & non lérnac quæinlegc, & Euangelio conti- ! t ia eft nondeficere inter aduerla huius iæculi, quam ha-; ------
‘'hëhfiii^inyâcuumgratiam Deirecïpic. Aitenim temporeac| buerunt fatf&i . l ^ r q f e s F in^afna’inquit'nec^tè I
emo cxamlm tc & in die-falutis adiuui te. Hoc Efaias Pro- j in modica parienria , led in.mulcaexhioeamus nosiu.- |
•pheta^rociilit ex perfonaDeiPat-ns, Ioqqencif ad fihqm, urDe i patiéh^er'rterre J
templis accepcum Deo Patri,&: dies falutis humanigene-l delinquentes, ficut beat us Apoftolus (uftinebac Conn-1
Irfs't^mbusfuitpafiionis GhTiftijin quo Deus Pàcerdecre-i thioS, qui-p^ftqü^ftiad fidem venetupf., adtyitia prd jï-I
’’ vti c ,d i ( p ó fu i c, p r æ d eft i n a n i t p e r pa fli one m fi 1 i j lui lalu-. na (untreuerfi , quos aiiquando blanJe,aliquando irn^
•' vïe,aciedimère,geriius humanum! Illo rempoie accepto j probe corfipuir ., quoafque eos réuqcaiiit aq j
I Deus ekaudmit Pater filuim, quia quicquid orauic films I In tnbulationibtts,iiibaudi fimus?iu mulfa paftieona, ix ex- A
P ;• f pro l a l uregeneris lnima'ni, totum impetrauitV Legimus | hibeamus nos ficut Dei nvjriftros. In tribulationibus a i - ,
./pàjj^Ævn in Ehangçlio foannis#g^lodapproplniquahs palfiö^.cTt^ideft, ifi faine | fipii nuditate , alijlquo
7-*4*; »Hî’bràui't dic^as: ~ P ate rq u o sd ed ïftîm ih ^m liv t> vb ieg o In n ê c e ftim ibu s ,^ tiççeffitas I
Siquis yeïq déA- i
j poftolis hoc. tantumfiiodo didùm àlfeueiat., attendat. lus pacicnciam feruare, inanguftus. Oarnis indigentia, I
i O do d i p fé al i as di ca t: No?i po ettautem rogojààimi ,fed & : &inopia,angiiftia voçdau,m plagisyincarcmbiis '
°* , per\verbnin ebMti id me ,;Sxaudiuit gis'vi'rgarùm , 8c'glàdi6|i}rq.
: t c n i o o u e i d a m d c T m r c i M « ^ f e q « % i ( i ^ c a r c e r i b u s r e t r u l u s e f t p r o C h n l t i n o m m e , v b i , ;
[ 17 -1J Pater \ hr fu tfü u inM iw , dé veni c vox de coelô inçla.mans, n on cefiauit doniim Dëi ‘ pT^clicare., eon tem p ta nun
. fi eut tëmpofe bapçlmatis & tin monte <^*. falutèf admonet autem çum mulra parie n cia , n fiq-
: Tam Di(cioulis,&cl?rifiéàho tercia die tc,àmortuis fufci- cefliras fuérit talia pari pró aniorë Chrifti, & ialuce ta-
! tandoj&nonfolum proalijs cxinduuseftvfed eciam pro rium i^ïe f t iq i^ ^ fq u e a d q e ç q P 5^ in \
'•Fibil^ris^eï'fecuEôTi'bùs,.
33.34 ! ^îûcd: îdulrae- ad cinés pertinent -, ëé k.nc cnmulcus , ^c^ntuibMioq
Anoftolorum credidèiufit. Â^iuWquoque ilThifi# die ^ fo lumfâbo jabatiap^ i^tmWTed.etiam> lab ^e mà-j
^ êv tis i m- mfü âffü
n 1 §§§ g i g