Difficile autciiTeftlvt id ca,quæprarp^raüit£)o.minus cre- cxpaucfcit accelîutn. Quare' au rem ilium labor contur-
dencibrts in fd, tib'i pèruerwendi lit adieus, ni'fî onuftum bet.cui alter hiamirn porrigir ?Quifque igittir per ardua
vitijs pe&tis tXo'ncres ; arque omnésiniuftitiæ culpas reli- alterius latere regirur, neceliitàtëm coeptx rei diuifo fti-
giólie difiïiplinæaiidipritat'e compelcas. Superfluè amena neris labore horcatur. Er ideb poteft fieji| vtad pfomilïa
tepütàÿà^aui 'itiiVeris 6c viæ afperx lèmitas cènerc,fi ani- regniprxmiahon dubièperueniar, qui ad fupcriöra Do-
tnèeimpcdiatfsbrrore: Ponite vobis dcnique,fi videtur,, minocomitantefeftinat.Scd depohendumeftpriùsjdilc2-
antêôcù'lôS duos ad fuperiora eendeneed 1 quorum vnus <ftilîîmi,lîcut lUpciiùs diximus,quicquid humanis corpo-
graui pondéré onuftuS pergat, alter leui tantum baculo ribusinfelixfæeùli errorimpo'fuit .-ne forte dos peccatoru
nixusiUPedar: Sevidebitis quis facilius ad fuperiora per- mole obié'&aad ilia .remuneràtionis tepora aùt no p.atià-
uefiiac. Rcfpicite prius ad ilium qui grauatur onere : & turperueniteiaütfiperiienermlus.cçleftesregnipbrtasnô
videbitifhominis illuspe.ndentiaietrôrfurh feftinare vc- perrniçtatincraré.Seddicis,Non pollumusperuenirc. ccr-
ftigiâ,atq; icaflexogenuincedcre,vtpuceturred i re. Mo d b I tisexperimentisagirur. vidcmüscnim frcqutnref multos
defcendenü,modócadênrilirailis,ira7indiüeriampartem inlalutaro pâtre familiasiahuaiefte dil'cedere.qùos tarnen
penduli itineris tôto corpore per lingula momenta ia â a - nequitia,aurrnalitia,aut perfidîa,àut luxitria,au t fupei bia
rur, vtipianecellîtasambulahdipene plusdefperationis t facitexolbs. Contenipletur vrtufquifquevèftrumdiabohabeat,
quam laboris.ConUertite modo oculos veftros ad
[ilium cuius ceruicibus nihil ponderisi,mminet:&videtis
quam liber incedit. quam facile illi eftper ardua exutis
ircplantis, & in locis ferupeis pendulis hxrere veftigijs.
Nunc leui curlu procerus attollitur : nuneper diuerfato-
taanimialacritatspdrtatur: vt oftendat dimcultatem lo-
corufn liberisnon impedire corporibus; neclaboriofaefi
fe cuiquam itinera £' quamuis lint ardua , li exoneretur
mens iniuftis ponderibus occupata. Similis eft,dile<ftilli-
mi, ratio Hue his, qiios iniqui adtus onerant Hue illis,
quosveteri exutos.culpa pccnitentixjacrymxcommen-
dant. Debetitaqu.e quifuntonerola.aeppnere, quivulc
ad iudicium lecurus venire : &terrena'cpntcmnere, cui
ell animus cosleftiapolHderc.Sane,dilc61i(Iimi, quo facilius
illus,ardui itineris exuperemus anguftias , fyncerx
mentis adhibenda lunt ftudia : & remouendum H quid
licium aut infelix lermo lCjciiic, aut in opprobrium domus
alien« iniurix forte, veneni linguacOmmouit. Aftimati
autem non poteft, quantum impediant viam vitae vitia
indifci.plinatx lingua:: quae dum nimium loquendo orgalicx
prxfumptionis offenfam:& intelliget quantum fu-
perbiagiaUct hominem ad fuperiora tendentem; vel in
quo ftatufitpofitusjcuiclatiónisfpiritusdominatur. Audite
de hoc Dominum dïcentem:Humlibm Dm dat gra-
tiamßuperbisrefißitiSed ncc minus impedirur neceflîtashu-
ius itineris vitio cupidiràris.-quxdum vult nimiapccurtix
molegaudere, diuitem in regnùm coelorum non permit-
tit inrrare,ita Domino dreente^w/ew dico vobis, quia difficile
efldiuitemintrareinregnui):coelorum. Hincebrièras, luxutiæ
maliscônfcia, non parum humanis corporibusoneris l'ri-
dicit : quædum impùdicis aâibus feruit, infelicem hominem
aConforcio regni coeleftis exclufir.Obfidet etiam an-
guftiitineris fecrerum crudelitas.cum impieraté coniun-
t là : quædum crueritis legiUus mortis inftitic, ccelellis
gloriæ claùfit viam : ita A jpoftolo dicen je, N on jures, non a-
uanjion ebriofi,non malédiction rapaces regnum Dei poßidebunt.
Ad haie ergo,quædiximus, pugnandum nobis;elt ftudio
difciplinæ.vtperueniamus ad locum vit«.Adhibenda ma-
gis eft itineri noftro piecas, milericordia, humîiitas, in te-
gritas, càftitas jfobrietas, pax, H des, caritas. Non autem
num lui qtis exei;cec^, odia aduerfum fe etiam de otious j prius ad locum promilîæ hxreditatis peruenics , liifi fub
fermottjbuséicitauit. Nam dicit Dominus etiam de o-
hoc vit« ftudio oiitiftum prius vitijs corpus exueris.
I tiolisfèrmonibus rationem eile redden dam. Videteergo
I quid ilfi futurum fit,rquem caulaculp« principalisimpu-
gnat.-cum non fit fine periculo animxaa iudicium etiam
leuia quxcunque portare. Arfta & angußa eßvia, quaducit
s . V A L E R I A N I EPL
ad virim.Quicunqu^ ergo eft fapiens, primo loco ia&et a
1 feimpedimentamundij&muniatiterfuumftudiodifci-
SCO P I C EME L IÉN S I S
j plin«. rèmoueat intercedente poenitentia quxcunque
•I pernegligentiamvidentutimpolita: ncc ifttum portanr-
' aum putet, jquiequid gloria l«cularis impoluit: quia licet
HO M I L IA II I.
I fint per (egrauia, fiunt tamen itineris difficültate grauio-
I ra. Fortêaliquantis in hoc l«culo nimiüm delicatis an-
I T E M DE ^ s f RCTA ET: , •
! gufti & ardui itineris necefiitas delperationem parit* Ec
angußa v ia .
! vcrphabet hoc ratio,v t afpera quxq; & difficiliarudis ani-
! mus expauefeat. Sed quidfacimus, quod nulla deliciofis
•1 militibus virtutum patetianua? Qujs autem frudus labo-
ris eilet ».liper plana difeurreres ? aut quandote ad locum
j paratum venilfe gauderes., fifineiniuria corporisperue-
nires?Quis vnqua m otiofus trophxa compoluit? aut quis
M N i s homo, cüi eft cura Peiim vidére, &
cxjeftiarégna contihgere, facile poteft, in-
telügerè, angufti & ardui itineris necelfità-
^ tes,ad Vit« compendium pertiriere,& fperh
. .. ..........R H , , , „ , obtinend« glpriæ in laboreconftfteie. Nicircumftantibus
vndique hoftium legionibus ad vic^o- I hileftenim quodnonlaborexfuperet:fi tamenin,aftèram
dormitando peruenit ? Parum laudis habet virtu- | partemjVtairolctanimusnorideclinét. Çphriataùtehiilli
tum corona, quæex labore non defeendit. Poteft qui- ' omnesdifficulfatesoccurrde,quiijh‘uslpatiol« vr«deIe-
dem, habere palmàm, led noft habet gloriam. Quando J datur errore, Audite Euangeliftam dicentem, Quam am-
fuitvt agricola horreaiuaotiofusimplèrét ? aut quis vrî- plavia&Jpatioptefiquoe ducit ad mprtfm?&mulàfuiit ,quiinquamiegttimo
tempore agri fui firudum recepit,nifi prius
I j multiplicatorudem terramfulcoconfeceriti H«ceiftäure| magriarumratio virtutum, vt quancp plus homo labörat, J
tamo plus mercedis adquirat.Videaroust^mcn qualis ifta
via mortis fit, quam Euangelifta dicit amplam, & Ipatio-
fam, &fludibusplenam: quxquamuisrefertafitmorti-'!
bus, nunquam tarnen definit füfeipere erimiribfos. Eft etrantpereamlquamarRa&
anguftaviaeft,quaducirad^itam',&
paucifunt quimuenmit ear,i\ Non dubito quod aliquantis in
ordine coeleftis niiliti« conftftua'sdelperatiohern j&ciat,
quod cceleftis ipiliti« ardui itihens artaturaccellos. E fve-
nS,diledilEmi ,• non folum arduum , [fed edam difficile &
plufquam laboriofum eft,ad celfiora cend.cntibus. ,Sed
inuitis defidiqiis, & pccupa"tis negligentibus, finedubio
mm.humsnaturx, yccitoadle periturosinqitec. facilem j etiamperplahaneceffiraslabprisadcrelTcic. Qpuaartouiuiiis»a*uu--
aurem le illis praebet, quosdifciplina deftiruit. In compa- j tern lint alperadc.4 ifficilia quxeunque funt in exceliis no-
raaone autem pl^ni &angufti itineris ,, nihil viatori petir j fita;nondubie fit vjt.in aper'tum.camput|} Veman^jiltim-
culolius Ipatiolisitineribus : quia finedifciplinacurritur, j rantibus nihil defperat ion is pccurrat. Omne ioicur opus
vbi equorum naben« laxancur. arq; ita fit vt multosporta diledifliipi, in quo feudium humanx ephuerfadonis inui-
, mortis recipiat: quiavbiliberiuspergirur, faciliuspecue^j gilar, volunrarjuifi reqtiirit officiu .Naminxftimabileefti
j n*tur-A^iteDominum thcentetp,ToBetruerntuam,&fi~i. quantumdilKcidcatisadcrelca^fil^ominevoluncasin ma-
j qutrewg.Facilemprofedo homoilliusardui: itineris npri* ximareruneceliitatedeci'piat.Nnnqnaille benejterardui ■
53-
mentis adgreditur, cui dëfperatiopominatur. Quando
aptem poteft fieri>vt corpus adfuef6atlabori,nifi voluntas
obtemperetlaborantifRefpice cfe vide, quam cicbad ter-
ram reluit, qui equum trepidus adlcendit ; vel quan tis la-
borcc anguftijs,qui inuicus aÄlim mare nauigacurus ingte-
dicur.ReligioChriftiani nominis , in qua voçatifumus,
liberiarbitrij fufeepit officium,ad quam ft quis inuitus vc-
neritjoncri onus addit , & exutis antiqua leg&corpodbus
delperatæ vit« pondus imponic. Iude eft qubd multos
porcamor,tis tccipit: quia perituris Temper vitae difficulcas
occurrir. Neceflarium itaque , vt qui adlibercatis viam
perue^itjfi.quid in le eft infidelitacis>relecet,& coelefte ce-
ftimonium ftudio voluntarix- leruitutis adcumulet : ne
hotno tamis Deo benefieijs obnoxius , in paruis offieijs
inuehiattir ingratus. Aqegligentibus & impentislerui-
tiuin Deo debitum fortè iudicetur bnerofum , ex hoc
quod nullum tempus vacationisexcipiat. Omnetn hominem
Deus, nonfolùm ad liberratem vocauic, (cdetiam
drtbium. leuitatisenira perfeift t hape finit indicia,
(fticatisamor, auc ftudia difeiplin«. hoc eft iracmdulacuv 1
hoftiam facrilicijs exhibere,tota Domino fideliter mencp '
leruifleiSeruicij autem noftrihxc eft ratio, Vtbeneficia
Qhrilii noftri Temper repolas: & in quo religio!« fidei labore
in fiimmarcrum dignitate conftuuu. Iplêauteib fibi fer-
uidum indicir, quiiniiitus leruit. Namfi voluntatilêrui-
tium aecommod.es , non tefamulu.m Dei inuenicsefle,
fedfilium. Namita dicit Prppheta voce Domini ; Ego ero
vobis in patron ,& vos er it is mihi in film &ßlias, dicit Dominus
omnipotens. Conditionis noftr«, diledtillimi, rails eit Icrui-
cns, vtlaudemusfcmper Dominum noft rum in operibus
fuis, & extpllamus eum in clantate maieftatis lii« voce
continua. Quid autem prxter hochuinanum indigetin-
uifibilis, inçompreh.enlibilis, rfixltimabilis glotix pote-
ftas i aut in quo corporale requirat offi cium , cui chorus
oblèquitur Angelorum ? Ilia eft lerui.cus intolerabilis,
quam indicie tyrannic«, hoceft,diaboli.cx dominadonis
fuperbia,impi« captiuitads iniuria.ad officium veto, non
adferuitium pertinet voluntarie fuperiori perfon« exhi-
b,ere famulatum. Audite Prophetam dicentem :Voluntar'te
facr'ificabo ttbiDonnne. Difcrte quantum diftec inter addi-
ftim & voluntariam feruitutem. Nunquam poteftfien,
vclirieofFenfaclicmtranligat, quem negligentiaaddidt«
feruitutis pccufat. Qui èx vpto Domino fuo paret, ad quint
gratiam : inuitus adcumulauit iniuriam. ita Propheta
di ce me : Mahdi ft us homo, qui facit opera Domini negligent er. Si
confide ret vnulquifque veftrum gradam adhibit« liber-
rads , quam Chriftus nofter fidehbus popu 1 is per regene«
radoncm vitalis lauacri,& Spiritus làcicti eifufionem con-
ceffit.-imelligit non otibfeDominoferuiendum ; cui qua-
uis quodlibet quoridie honorisau t muneris exhibearous,
nunquam tamen perfoluimus quod debemus. Quando
autem cft,vt illeperfoluat dçbitum, quem couftat vicario
poenæmunerccomparatum, nifi fortèpro amore redemp
to r ist fimilift ntentia.au t moi tis.aut damnationis exci-
piat? Sed dum ifta fortillimis quibulqueproueniunt, nos
vel quod folum poilu mus, Chnfto noftro quotidie gra-
tiarum hoftias immolemus.-vt fi alios commendant virtutum
mérita,nobis fairem locum gratix faciant voluntariç
feruitutis officia. Expneremus ante Qiunia Corda noftra
impiacontagiohe, vt fruâuspolîîinus nutrireiuftitix.de-
becçnjm ex iiitegro terrenis aóhbus abrcnunciare , qui
vult coeleftibus mandät-is làtisfacere.Nam ficut homo nü-
quam (nuitus bené ferait. : ita hecoccupatus bene com-:
mendata cuftodit. Voluntariefacrificabo tibi. Non fine caufa
Prophetàhac le Döminp voce cömmendar. Sciebatne-
ceflai'ip.multo,sditbiocordelecuirej & aliud ore promit-
terè, aliudpedtoi'um fecreep diIponere. Voluntariefacnß-
cabotibi. Quamuis parua, ex votö offerentlsmagna fiunt
munera.confitmuntVerbaudloremluiimbeneficia, qu«
cpnftirerinrextorta. fiedeniq; femperplangit quod ero-
gauit, qui conuiuium inuitus inftirqic .Voluntaftefacrificabo
nW.hbceft voluntario facrificio. Vtauiftöri tup oris mur
ritifcula quotidie lxtüs exhibeas, eiu^ lacdficium laudis
verborum fiiauitace compona^ afque ad officium opc-
ris depuratid<:uotus oeçurras. Audite Prophètam diced-
tëm : Volum aria oris meifacbeneplacita Domine. Çùmergo
conuemmusad EcclëfiamidileClilIîmi,ante omnia lècieta
pedtôris noftr i fides veritatis aiixilio munitapoifideat : vt
cnimpurum & immaculatiim Deus diligit, non fàlfitate
obielfum, nomperiurijsjôcciipatum, nonfi^fum, non
profeceris,ait(5tori tux libertatis adfignes. Interom-
niacuftodiaspr«ceptaiuftici«,vni Deo leruias, Trinitatis
tarnen honorc Üeruato. ynamfidem,vnum baptifmicre-
das.Paceis ac Filij, vel fpiritus fandti vnam elaritat/scon-
fiteatis effentiam; nee diuifa voluntate cuiufquam aut
pr^cedere,aut regnare perfonamifed Patrem & Filium ,&
Spiritum fanctum vnius poteftatis | vnius credas eile vir-
tutis.Itaigiturfit, vtilludarduum&anguftum iter in x-
ternum vifturusexfuperes ; atquecaquxiuftis laboribus
in ccelefti parte promiffa funt, non dubi^ confequaris, (i
per hosdifciplinxgradus excurras, & vit* tux tempora
fub hac viuendi lege difponas.
H O M I L I A I V.
U8.
Dt promißis&non redditis.
SI homo obnoxius benefieijs, diledHlfimi, promiffioni
fux fatisfaceret, & ftudio deuotionis implendxfidem
placitis éxhiberer, neminem vnquam repeririodebiri ingrata
confunderet: nee effet cuiquam imputandi locus, fi
moxpromilli muneris votum fequeixtùreffeâus.Sédin-
de eft quod interdumamicitiarum ndeslxfa fu (pirat -, quia
neceffè eftaliquotienshomini aut redibitic>nis increpâre
moram .aut débitons exprobrare perfidiam. Inimicitias
enirn dixi lie,eft promiffa den^alle.quia ad litem pçrriuër,
fi quid aut hie inuitus reddit^aut ille per ttioras exacerba-
tus exigit. Audiftis Prophetam dicenrem, Sicpfallam mmi-
ni tuo Dem in ficculum fiuult, vt reddam vota mea de die in diem.
Infinitum eft, dijeâilfimi, quid bénéficia gratix capiant j
fi ante diem creditorem fiium debitor lolutione pixue«
niat. Quicunque autem commodaram • pecuniam
vitroreddiderit,libireponit. Non difficile enim homo
cum opusfueritquodlibetimpetrar, fi foenetatori fuoce-
leriiarisfafliorte reipondeac. Ille verb qnem perfidiaar«
guit, feinper créditons fui ianuam claufam inuenit : &
quamuis frequenter pullet ac fupplicet, triftis& vacuus
„cum incrcpatione recedit. Si ergo homo homini men-
tiendo aduerfum le odia excitât; quanto magis fiDeum
fallat, & cceleftis maieftatis Dominum lùbrica prom iff! u-
ne decipiat? Ideohxcpropofuimus, diltdt.Ifimi, quia fii-
lentaliquantiimminentibuspericulisiraanimoruRi vota
componere, vt accedente.tempore obliuiicantur le ali-
quid Domino {iromififfe. Hie hoftiam corporis fui offerr:
file pcenitentix lacrymas repromittit. alius inamote'Ec^
clefiarum, alius in honore Saniftorum voti reus extitic.
Sedifta tam facile eft promittere,quàm negare.circà quos
tamdiu durât !pes deuotionis impiëndx, quam din dolor
fentiturincapite. Ita paulatim confuefcit promiffa denc-
gare, poftquam mortem coeperit non tiinere.-Et miramut
quare aliquotiens Dominus vndantibus laciymis tam
tarde refpondeàt,necexaüdiat lupplicantium vrees iuftis
dolqribuslèruientçsîMiramurquarenpnlôllicitoagrico-
lx lxtior lefolito culturacomponat ? quarë non foecun-
do cefpite multiplex fpica parturiat ? quare non pingues
ole« exhibeant preriolà commerdâ ? quare non plenis
toi;çularibusludet.copiolàvinacmiàrNemohîeterrxim-
putet, nemo in temperiem aëris accu let. manus arida nihil
colligit:autfi'Collègent,moxamittit.Infruéhiofiagricbix
Temper vacua& ,otiofa funt horiea. Nam &inde defeendit,
quodaliquotieps non inuenit mediciha quos lahet.
Difficile eft vt medicus manura fideliter accommoder,
quern frequenter laiiguentispromilfio vana deftituit. Ec-
ce hie fihj luiinfirmitace fulpirar, Sc San&orum iànüasdie
noâuque prccibus inquiétât. Hxc mariti,ille vxorfs lux
vaiecudine affhâus , (eerctum pesons fui pullat, &
flebili oratione auxiiium coeleftis milcrationis implorât
, lèfuumque munus Deo offerens. Sed i-
fta fiiccedentibus votis videmus aliquotifins *vni-
uerfa fiibito animuiq excedere > vt xftimes miferos
obliuionis
PfiiUo.