A
i j - j
i 6.
i 8.1
W
f 4 *
rum, caufa fux dignitatis, ficur & Ca m i c urn Can ci ç.o -
ïwiijfignificat. eoelosjç poft quod Dousin' in te n ta patriç
eceleftiselcuatövel o ingic.diebatur Pontifex cum fan-r
guinè ■ S a n óta fa n€t o rum oeax u ruspro. pçipu I o', v t Dominus
Pontifex nofter cum fangui n ep a (fio n i sfu x ean-
dem paflione pe ra â a , refera tö ccplo oanéfe fanftor
rumpènetrauit : iybi 'aifiduèD,eum''Pacreni exótaf pro
nobis,in Sanófcisfanótorum e ra tth ù ri b ulu m, q ufe C hilft
usinfccretispâtrixcoeleftise^ perquemorarionesnoftras
ad Deum Patrfem diriginjus^ Area feûàmen - ■
rirircum textä ex omni parce auto1, caroeftDpmihi Sal-
u at o r i s, q u iauét o reff v t r i ufqu e teftatnénti, & qui in tenus
pien us diuinîtate,, & ex tenus refulgebaf'vif tute mira
c u 1 or p m ; ve rb or u m q u e coeleftium, in auroenim (blet
elaritàs (ermonis defigifari,; ficutSapientiadicit,coneu-
pifcefapientiamfieutaurum.Vrnaauréa hâb©ns,mafrha
pro nobis : 'fNeque'vtfàpe-ojferat femekpfiim, queniùdmodum
Pontifex intratin SariftaperJingulos aqnos in fanguinealieno:
t aUoquih oportebat éutnjreqiteh'tèrpatîab origine niundi : nunc
autem femefin confumniatione feculorum, addcftitutionémpec-
catiper hàjliqmfadifodpparuin:' j§ Et quemadrnodumfiatutum
efi bominibus femel moripofi bocautein itidictuni^*fic&Chri-
fttttfemkjfyât'Us èft ad multojrumçxhattfi&dfpeicata : fecundo
fine peiïtftôappdrebit expectant ib usfejnfalutem.
HAbttiiquidm'&prias iüfiificationes cpltura | & Sinctiim
/ecM/4re’;priusinqu‘it,teftaméntumiKabuit iifftificar
riones'cuitùræ,quiaperdiuinum cu'ltum iuftificabaritur
homines à leuiorîb us peecatis,babuit & Sanâ:urti f8écula
re , ih^quo-feculi homines, id eft, gentiles ad Iudaif-
mifmtfenfèuntes'fecipicbat T patebat enimnon foium
Tûdxi$,fèderiam taRbuigehtibbus.Sahift’um er-gojfæeü- ^ | J . ,,
lare locum vocat atridrum, vbigençilcs ftàbant ad oràn- Chriftuseft,in quo nianna diùinitatis eft, qui dixit, Ego
dam poft Iudæos. *T I• ' ^ fit j fumpanùvmis,qiïtdeecelo defeendi. Yirgâ Aaron qùx fron-
Tabernacùlùm enim fa£t um efiprimtmfifiquo erantcandela-1 düeratifaeerdptij dfgnitas,quæfeniperflorftçdnÇbrifto,
bra & menfi. Quæ,fubaudi menCdiVeTpropofiliopanum d i - 1 fine pqtentia imperialis eft.Doæ tabulæ t'eftameriti ifedK
dtùrjuifafittadicttur, nond^llotabernàçùlodifputa- ca,düofuntteftamencaconfiftentiain Çh'rifto. gwipP
turnsëfthicApbftoIas,quodMôylèsfeeitîn eremoy v b i1 tqrifupertyeamerant, ideft,fuperafcam,duo Chérubin,.ter
tantumm'ôdd vftum èandel4brumfoit>vfed detemplo, gentia attain , qux intérpretanturpleriitudo foienrix.
quod pbftea Saldmon ædifiçauitin HierulMem,vbime- Duo finit teftamenta, in quiblis plenicudo eft feientiæ,
runt praràalià candelabra,vndeqüoâ dicit primurn, no '% quaç.rtgun't Ghriftum , qui eft propjitiatio. pro peccatis
eft referendum ad tempus,Tedbotius ad lôéum : diuidit noftris,quiairi diqina fe flptbiaiateCjrff^^&baudip-
enîm illüdtemplISalpmonis beatus Apoftolus in duo mnibüsquidmyfterijinfe habeant, nonefimododicendhi
tal^nâcula,&pr?înum quidem .nibermMiim^peikt péfingula^itAÜisiâëoKÛcnk, quiamültis fermonibus
illam paftemtfrUplî^bieranteandelabra, ' ÔcmèHfefti- qpushab^bant * fiue quia needum erant eapaéès atiom-
pra quam ponebantur' dtiôdeeim panes calidi, fexjbrôc nia.eapere:Hisverhtacompôfitis,& ordinatis quæ;dixvmu&
Scfcxinde,&fûperpapes duæ pàtenæ aurea:,.plenïe tjru- elle tam in primo'tabernaeulo , quam in feêundoÿ; hóe'
re1, vna hinc & altera Inde , erantque ibi fabbato vfque eft,in Sapôtis Sanüqtùm,inpriorhquidein tabernaeulo, hoc
adfàbba|uin,eratetiam'ibialtâreiureum,vbioffeEeba- eftmillapari;éteppli>vbi'altór^ibcc^crav:'&ant|.eü*
tür incënfumfhymiamatismane & vëfpere , curm qüa ius iamforcs erat altare hôlocauftorum »femper introibant
parte templi comprêhendit altate hôlocauftorùm, quod facerdotesfacrificiorum officia cohfummantes. Nóp çft itâin-
erat tub dioantetorestenTpli Domini, inquodtaberha- telligendumiquodin te'rhplo fupraalcare incenfîhoftias
culuuilicitèingçediebant^'laèérdiôtès, & réliqfiimini- offerrent,tautibiperficerentfaeEifioiavietimarcim, fe^
ftri quotidae: fècuhdumniter^tabernaeuJidn vdlt intel- potius façrifieiôrura officiapolTumusaeeipeie ineéfum,
ligi Sanéfa faB%num j-illarn vidélicer pattern templi^ quod adofterçndum-fena^ing^diebanturfàbfcrdqçes
quç diuidebaturpariete vîgiriti eubftorum,& vélo,quod mane & vefpere,fiue çpnfummato;& perfeifto ante tem-
pendebat ante parietem,vbi intrinfecus erat arça Moyfi, plum, & in altari holocau ftorum femper ingtedieban-
continens in fe tabulasjegis,vrnam a u r e am in qua erat turin templum aim incenfö. Poçeft& tertio modoin-
manna,virgam qùoquc Aarôû^qüæfronduerat» ipfaau- i telligi,vt ficutfupcrius diximuSjCum templo.etiam alta-
teih arjeapiano fchematéeràèfaôta, ideoque fiiperillam re-hoiocauftoïqm ^ roptehe'ndcdr^atpci^höèd p ik e
erat tabula aurcajquæappellabatur pffopitiatorium, eo tqtümvoluerft compreheqdere , Ytrumqué tarnen pro
quddiödeioquereturDorhrnusMoyfi &Sacerdötibus, j yero àcçipipoteft. lnfeouMvautemfmelinannofolusrPonti-
&fupet ip fàm arca'rn erant duo Cherubim,qüiobumbra- 1 fixnonfimfaijguinèin^vediebmari fignificat interiorapa-
F
b a n t - t a b u l a s p r o p i t i S t o r i j ^ Y e r f i f q i t e ^ v u l t i b l i S r e f p i c i e -
b i n t f i i p r o p i t m o r i u r n , i n i f t u d f e c u n d u m t a b e r n a c u -
l u m , : h o o e f t , m S a h < f t a - S a n < ^ o r u m n e m o i n g r e d i a p d e -
b a t , t i i f i f o f u s P o n t i f e x f e m e l i n a n n p , a c c e p t o f a n g u i n e
i n v a f c u l o i n g r e d i e b a t u t i n t u s b r a c u h i s p r d p o p u l o , _ f e -
p t i r a a d e c i n g a v i d e l i c e t d i e f e p t i m f m e n f i s f a f e f t i S i t a t e
P a f c h a l i , q u . e d i c s q u i a e m a p p e l l a b a t u r p r o p i t i a q p n i s , '
i n c r a f t i d u m a u t e m f e q u e b a t u r f e f t i u i t a l ' t a b e r n a c u l o -
r u m . S p i r i t u a l i t e f a u t e m l l l u d p r i m u m t a b e r n a c - u l u m , j
v b 'i f i i c e r d o t e s l i c i t d 'i n g r e d i e b a n t u r f t a t u m ^ r x f e n t i s E c -
, c le f i a * f i g n i f i c a t , v b i f p n t p l u r a c a n d e l a b r a , ( a i i d f r v i d e l i -
e e c p r a ? d i c a t p r e s , q u x f i b i S f a l i j s l u c e n t v e r b d , e x c m p l i s ,
b e l e r i a i n v b i d b n d f u n t S p i r i t u s l i m i j i , q i i i b u s f i d e l i u m (
c o r d a i l l u m i n a n n i r - i q u i p e r f i d e m i n E c c l e f i a c o n f i f t u n t ,
c f t & m e n f a , d i u t n a v i d e l i c e t S g r i p t u r a , d e q u a P f a l m i -
&propofitio panumin menfa , intelledtusvidelicetfa-
crxScriptune , quo cibo ref^ciunturanpnxficl^l'ium,
pofllunus & p'anem intel^gcre cbfpus «xfiafiguiaemDo^
mini, quod in Ecclefia corifecratur , pofi velamentum.au-
tem fccundum tSernafifitm',^iibaudi,eft, quod dicit nr Sancta
ffinhorum,atireum habeas ibnribHlum, & arcam tefixmenfi cir-
c unit eel am exomniparteauro, in qudvrnaaurea habeni manna
, i&^virga Aarm, quafionduerat',, &',tabuU iefiamenti.
Dehlsfingulisquompdo qualitef efte'nt p^djinatafe
fifië caufafbi offefebantur,ideófubiungit dicens^dfc«^
prióre taberfiaculo habèritgftatum, ^«<e,'^tbaudi eesjpdrahold’
eftd'occftjbgura&fimilit temporh.infianfis| fiuepfx-
TcpciSj quod^nimagebatur in templp^unctemporJS,fi;
guraërat&fimilifudöi|):iUs temporis ,quseriani ip Ec-
clefia cpmprobatur-.§equitur,iaxfrf ^j^fijbatid itur pa*-
fabolamvelfimilitudinjiu ymuMrA&fiófimoffiruniÏÏr^zó.-
fiuc ibia facerdotibus i qua munera iyel. hp ftix »^ pof-
funt pèrfeótum facere feruientem. iuxta topfcipHiafit^. com
feientia dicicur Corots feienria f per quani it^cell|gitur
men's hominis, ilia,inquit,piinera legalia non pocerant
perfectum reddere feruientem, in lege peiffótione.mentis,
quia hbn valebantmentemiuftificare,dumnpn tollebanfgrauiora
peccata. Ncipinemenirn ad pèrfeótum
addu^itlex^fcd inquibuSexmaximapan^mupdatiolegis
coiiftabat jfiib fe.qu c ntero ftend it inqu ieiis:/óliii»J woefo
iri^Ui&^pot^M^b'varijshapttfhidtibus, & iufittijscarms,
fubaudiividebatur petfeétum faeereleruientein,. atque
adtempuscQrredionisdddtjimmeliorationis.&eincndatipnis
i mpo^fitis iuftitijs carnis. H xiu ftitixpamales in
differentiapiborum &potqu’m j : ac variorum baprifmatumfiuekuacioAulrivique^^
empusDo.rniniciaduéntusimpofita
fiierunt, ficiitWreliquaquxin figutaage-
badtuf» Dpminoautcm adüeniente corrcótx lpnc, hoc.
eft,emendar3C,ae in meliusjnutatx. Nam per muhda a -
^niimaUaq “ 'a,kx-prgce'pit;y6-e4aotbrj^igj;M,ft^a-^t^yfflftn*'
daopera , per immundaverd animalia immundaopera
alfiftete ppftec, tabetnaculum>efgo corporisDominiei'
ainpliuseft rabernaculo Moyfi, taber.naailoquoque Salomon
is ,q ui ailla manib us car nail u m homin urn funt fe*
6ta,hocverodntravterumvirgipisfinefeminevir.iforius
Trinitarisoperecftigiatuin eft,fiueln^oeamplius.&ma-
iusillistâber'naçülis,quia,diuïui|atis verbis,^ quæ,rota no
pocéft comprehediintabernaculo manufaóto inilloho*
mine pleinllime requieicit perfeóti9, flue fancftiiisinhoc
eftUlls tabcrnäc.ulis, qüiacum neutrum illorum fibi mi-
niftrances fan'ótificare,perfeótofqffacefe poflétj, ïftud'v-
num rabernaculum âdfçaçccdehres, & a peccatis mun-
dare & perfcétps facerepoteft, quoddfeitnon ïnanufa-
^étumexpofujt if>te dicenSj’id eft , nó huiûseçeationiscu*
iusnpslumus,qu.fapöhfuit virilifemine doncreatus ift'e
lapi^, quem yâdrt yahafel abfciflum de monte fine inani-
bUs,hoceft,de populo Ipdæprum natumfinefeminevi-
rijddeoitu ma-fculi. .Nequeperfapguinem hircorum,iiut vitu-
lorumftdperpropriurrifxngüinem intro tuit femel in fancta ater-
narcdhnptione intima. Nó cum fanguine legalium anim?.-
li urn ,d qdo perfeóta iufti fi catió-n oju po cenc dari ,fed cum
ianguine palfionisfux infrpiuit inpatriam celeftem,quo
fenguine omnès(funErëdempti,. perfedfeÓjueduftificatiJ
npn temporal%fed xternapdemptione : de hacredem*!*!^
p tion e dicicur pe r Zachar.patreib Io^ntiis, yifitauit nos f Luc,,
& fecit redemptjonem'plßbis fiu , reaemptio au te ad edpeinos , "
per rin e t,& n ps cap ti ui eram us capriuati a diab ö|o.in p ri- j
m o parenten p ftro ifienimfanguühircoruih &tauronm, &, i
lfai.6.1
trix coele'ftis, rifle yero Potltifex lignificat Chtiftum-j
qui fi^ e l ingreffus'e(| $andta fandtoru.m intra velum
completapaffipue fuaj vt affiftat nuncvultui Dei, pro
nobis orans, hbn pro feis, fed pro noftris dcli6tis, nifi
forte dicariir orare profuis, propter coraunioncm quam
habet cum cprpore fiio,quod eft Eeclefia. Yride dicit in
paffione:DmDeusmeusquaremedmliqitfii\\on^-X{z\uic Matt'.27.
meaverbadelidtorummeorurn j Quxfiint enim verba 46.
delidtorum, nifi corporis eius,quod nps fumus ,- ipfe e-
nim peccacum non fecit, ncc dolus inuentus in ore eius,
hocfignificante Spiritu fancto,nondimpropalatam*jfe, ?San'6ta
Sanctorum viam, id eft>, hpctfignificanfe Spiritu fanbto ad
Moyfeundndum venifre,Ghriftum, qui femel cum fanguine
pailipnis fiixingrcderetprccxlorUm fecieta, quaff
dicereralijs verbisfidfeof^ilus Pontifex cum fanguine intrabat
fernelin,SandtavSafi<3:orum,vt difcamus,quia cce-
lcfteregnhtndnacce0bile erat adhuc mortalibus, duo-
adufque veniret (3 h r. t s t v- s , qiii expleta paflio-
jge apcriiet npbfs ianuani patrix eqeleftis, referato ve-
10,id efticcelo ] npndum enim erat ibanifefta Sandto-
rum via ingrediendi in patriam cceleftem, fiue non rha-
nifeftata yi^.i n tellige ntix,q uia ignorabat h omines, quid
fignificarent ilfimyfteria^ neo-putemuS-iilluc nos non
polfe ingredi, qup Ponrifex nofter prior ingreffiis eft,
igfe namque dicit ad Patrem , Patervolo Svivbiegofum,
cundùm fiterampaiïlo fuperiùs elucidafumeft... Qiia -j ó^fitfintmecum. §c alibi y .ytvbiego fifth, illic & minifier
propjceîfpiritualiarmÿftcria vidêâmus.Yfelumjpofïquod J meuserit, '&qui'aadhïhs teinplum ftabat , quando A-
erat caberhaeufum, quod appellabatur Satrdta fandfco- ‘ poftolusdfta loquebatur, •& munera legalia, quamuis
fine
intelliguntur,iquibus;abftihendumeft,yperpqtus verb . d4 etfimdationmfarmundpsdodtriliamEcclefiafticorumviroruih;,
perim-. nis,qu%tomagüfanguu.ChrtfiiKqutperSpiritumS.femettpfum
mundos verb dodtrinam Inpeticorum, nihilominusde- j obttiUtmmaculatuniDeo, emundabitxpnfcieptiam nofiramab
^ bemusaccifiere j defiaptifinacibus verb Jucfxoruni pie-1 operibus mortuUadferuiendüPieoyiuenti'i fifauguis animaiiu
1 nlusin Eüängelio Marcilegitur; vbivituperabapt Phari- j irrationaBiliu poterät earnem müaäre,&ficut tun(:,tem*
I fer^dminum&difcrpuloseius non lptis manibus m a n -. poris vid9batur,fandtificabafür,fi quisiinipundus afper*
' dueare. bmnes ehim lauarioneS eorum nomine baptifmi; ius fpilfetillo fanguine,multp magis fangtiisChriftipo- J
’ defignäc, Aliquandoautemmanus folummpdolauänt,1 centipuridaf^ animam,&plcnilfimeiuftificare. Sea ne
! afiquando p4des,aliquandototum corpus.y quändpaur qiris putaret plenam iuftificariöncm’:& emundarionem
1 aliquiä immundum cotingunt,äivt eti.amfi admortrium prouenire.afperfioneillius fanguinis.legalis •, fübintulit
i accedünt feAfruftramanus totumqüe-corpus, d u p Apoftolus carnis emundationem fecundum legem p er.
! contemnUntfonte;Saluatoris ablui. .Nam cfi.mProphei , ilfum dari, quafi dicerer,fendtificatur qaidem cavro ,& e -
; ta : mundaniiniquifertjs Vafa mund^tur proprer legisprxceptum, fea tarnen non exr
I PewmfeiliiiblummodpcarnaUterintelligcbantjCumpo- . piacuranima,addiditquoq-, differen.tix mqfem, per quä
! tidelau.ationebaöcifmatis Ghcilti , munditiaope- demonftrauir illumfanguinein animälium ho n eireim-
! rum dictum fit.Ifta'omnia impofita erant vl'que ad t.eni- J maculatum,dices de Chtifto :Q ui perSpiritiim Sde öb-
1 aus eprredionkjhbceft, yfque ad tempusÖominiciad- tulitnnmacülatumDeo. Spiricjus Siqbirepleuitillühp-*j
} uentus , poftea yerb immutati funt a Chrifto in melius, , minemmytero vir^inalijcuftodiuit etqn, vt ablqiie pec-
! qnia dum catnaiiter obfeifuabatur munditla corporis, catoab hoc mundo tranluet, efietque immaculatLirii fa-
> adimplebantur,dumverb fpiricualiter, cceperuntobier- crinciumiiiodoremfuauitatisDcoPatri,emüdabitcon-
i uari,raunclitiamanimx panter ccxperunt ppcrari. s Lfcfentiam ppfträ^äo^eribpsmqrtuis'’, Operanpftra funt
I %fi^cs^\Gbrifius autem aftfiens Pontifexfuturorum bono- f peccata,quxanimamnccid,unt j .ficut enimanii*ia viuit
runipeKa}>ii)Jiiis,&pcrfectimrabmuicitlimnonmanufactinn,id j virtuubus,qux opera vitxappellantiir,itamorit-ur vitijs
eil,non hu 'mcreattonis. Ppntifex lüdxorum, qui femel in pcrditio* l
anno cum fanguine introibat intra velumin Sancta lan- nis,6c benedixitab opt»ibus mortuis.fi quis enim in lege
dtorumoracuruspröpppi^lojGbriftumfignihcabat'jllcutianrmultisinloeisdeclaratumeft,
quicum fanguine
paffionis fux releratp coelo ingreflus eftfe c i^ p a t r ix
cósleftis,vbfnunc afliftitvultüi Deipatfis, oranspronor.
biSf Eontifexautem futuromm feonorurn duobus rbp-
dis appellacur, fucuraemm bona qux tple nobisadmi-
niftrauit, fuerunt vèrba coeleftia, paflioilliüs,refufre-
'âào^p.rifefifeehni'flilo pecba|qiunï, pe rfeg^ue iufti-1
ficatiö, quæfidcifco.fùturabona ajipeilantur, yeiquia
imyfterifsprxfiguratafunt, yelëtiâm;quiapræd,idtalunt
poffuniùsacCipere gaudiapatriæer^eftis^quxnobiyper
Çhriftum mimftraca hint, ynde 8c Ponrifexaçpellamr,
èoquod poceftatemjidèftjViaiqiuftitiXjViamqueadp^-^
triamcoelêftemofiendcndfnbKscxhibüetitfahaErmfë
.lario,habe^ChiiftusX^i6hfen.s?Ppnt||bxfetulorum-bo-^
norummificnfin-adueniireç,nequaquamhsqfetm’ab onat^
isadminiftrarètj'hequeatfiftereevufpi^eil|a,tris:
pro nobis.- Notandumque qiua non dixit limnlicitér Appftoluslllumaftiftcre,
ledpertaberuacufmn>yl4s eriam
c.ompar^riuogradu,‘dfeensampl|us&petfëd’rius,taber^
naailum aütefeproqu,o afÏÏftièpfi;0 Pitïi ,‘4iqnianftas iltangebatmortùjm,
polluebatür,tamena^perfionefan-
giii n isp o ft e^mu ndab a tur. Similirer quiimitatuÿfuerit
opusmortuxanimXjinquinaturitameperfidemDomi- 1
nicæpailionis m üdatur.Qui enim tetigeritpicem,inqui-1
nabiturab èa,h'oceftjiipecpcafitentiam&guatiambap-
tifma cxs.quis fueri cabl utus ab operibusmortùis, & eade
iterum atjigcfk contalni nab i t u r .S e qui tu f : adferuiendim
Deo viuenti,hic aprilfimèo.ftendit,qffia opera moftua ,*ja -
bentesrion polrunè ferùirè vërq &yiuo l5eo .,-V-quia ilia
morcuafuiai: ôéfella:fi egim quimprtuumaut aliquid im-
mundü fengebatjnonöportebat cutn intrare iatemplq,
qu a.q_t o mtigisq u i mottua$>peta habèns nô poterit intra-
re in coelum,cy uleo nom tefianienti mediator eH, vt morte in-
tcrcedente^mc interuenieace m redempnone earnndeiiiprctiia-
ncaîionum^jiu erant fub prion t efi.mémo .repromijüo nom acci-
pih^tj^rvMatifuttt.e^f^a hoereditatis. vbi enim Üfiki$enti?tpi-
morsnkeffe efi intercédât f e ujjmrùeniat tefiatow? tcfiampn-
tum emtn in mortuü cofirma^m efiyalmjuinf d eft,aliter nan-
dnm valetfirmum efl’e teftamentum,dum yiuit iüe,qui tefia-
tus efjf/lcge's hnmanàs,hi,c videtur Apoftolus tangere,quç
fùajfmü facerë,qùpufq-, tellàtor ipfi)JS, teftaniefici
0 f t tÇ ^ ^ iù e m ô ^ ^ ^ p ^ m q r tu ô y ^ illo ceftatctfe