Qalwfa
1
I #M-4*
' Sf - S ' 1 I I v
fcdpcurarum fqletoriri,vc videacur, quisaliqnid fapien-{
ciæ habere da m a! iuin viccric fu a pu Ifàcio ne , & maxi me
ex1rcnülliusvcintatis nafcituf.Ideovero viranda effequia
cixam gepèrat,de qua procëdit odiu m &debqio enprrài-
a mali.Nonii'n àmulatione. Aemulatio varias habétfigni*
rneatfôhes, fignificar enim srnitatio.nem, fignificat ftudiu,
JdètnigijEpifçopi Rhemenjtsr
fignincat& inuidiam , qua quis foelicitate al terius tor-
quedir.vcin hoc loco. Ynde æmuiûSjiicitur imicaror,
dicitiu ftudiofus,Sdnuidus. Sedinduimini Dominionlefum
ACbrtfium. Senfiïsifteex raperiorib^spendetjvbipræcipiç"
ficm'daiarnxalaas.vtindichoùëfteambulemus.Nolire,
j inquir,ambulare,& viuercln comeflatidnibuSjÔc rëliquis
.'Yiçijs. Sed induimini Dominum lefum Çhriftum. Sëd
quæftio orirur quomodo poffimus induéte Dominum.
, IefumGhrifturn , quia quadragefimo die refuneâionis
fuæ coelorum alcitudinem penétrauic , vbi fédère nunc
èrediÊur in plenicudine paternæ maieftatis. Cferiftus ergo
iplë eft fapientia, ipfèêftiuftitia, ipffeeftpax, &reliquæ
vittutes iqipfofùnr. Oferiftmnitaqueinauic,quiomnes
virtùtpsqtiasfat fÿiHô'efTe, in quahtunpvaletcum adiu-
fpriô il h us aflumic , iuxra quod Ap/qftolus alias .dicic :
Quotquotm Cbrifio baptisait ejhs Chnfturn tnduifiis,\d c ft, om -
nes virr u rest tfhc ind urfhs- quiaab omnibus peccacis mü-
dati tftis.Similtter’& i frhoc loco i nre 11 ige n du m elfeindui-
mini, fnqilic, Dominum IefumChriftum, ideft., omnes
. virtures qaasfcins in ipfo ellè V vt ipfè fit decus arque or- -
oarnentiim veftrum, Et car nit cur am nefeceritis in dejideriis.
^ Non ait* neceffitatem Cat nisne fececitis, quia nècefiè eft
V t.m âqducem uSjbiba mus 1 dormiamus, veftiamur : hoc
quianëcellariurhèft ÿ; non prohibuic.-ted carnis curam in
: dehderijsddeft^malumj VCpoteaduheiiuai, crapulam, e-
brrè'tàt,em, vfum quoque balnearum vlcra qua expediac,
&C ceteraquedefiderac raifera Caro ne perficiatis aitv Et
non dixie non çogi tecis , quoniam imppifibile eft cenàré
penitusà cogitatione deledlatio'num. Sedhocconhde-
j rand urn, qiiia quod piohibuirin deliderijs, conceüîtin
j - nëceffiràîjibus. Àdhibenda eft etenim cura in necefÏÏtati-
bus <àrnis',ip delicijs vero,&luxuna,acqueomniconcu-
i pilcentia penitus excludeuda.
} "■ f y C A P V T XIV. jjr
Fide fîf miores debenteos,qui adhuc innrmifunt,fouere,
&non concemnere, &nec hi tiecilli iudicare quem-
quam ob ciborum aut dierum dilcrimê»fcien ces, quod
' çtion« eundem h^beàmusDominum| etiT& viuimus
Il 2cmornnur, curétiarrï rationem quifque pro fe reddir
I turns eft.:&quanquamnulius cibusiam fit immundùs,
. -nemotarrnên quicquain edere debet , auc cum fracris
v otfendiculo,ati.c cohtrafuam conlcientiam. _
T Nfirmuntautetn in fide ajfumite,non in difceptaùonibus cogtta-
J . twnim.-f Ahits eriim credit je mand ucure um.tïui: qui autem in~
firmusüïi>olus manducat. t Is.qui mandu64t,nohinanducantem
nonjpernatigfqui non mandùçqt,mandueamem non ludieet: Deus
hmnïllum ajfumpfit. f * Tu (pu es y.quï ludtcas alienum {eriiuml •
Dominofuôfiat, autcadit:fiabitautetn : potensefienim DeUsfta-
tuereilium, f'.Nainaim tudicatdkminter diem:almautem m
diutpmnèmdiem: vmfmifi}u^tnfifnjenju abündet. f Qutfitpit
, Domino mandtteat : gfa-
tïasenm agit DeolÈtqui non manducat, Domino non manduent,
&gratm agtt Deo, -f Nemo enmnoJlrumfibtnuit,& nemofibi
môrifur. - ÿ f® ||| enmymmus,Dpmi noviuittiuszfiue moriniUr,
Domin'omonmür.Sm ergovtumtufiuêmorimur,Domm futnus.
^ In boc-enim cbnfius mortuu$ eïi\ ér refurrexit : vt & mortuo-
rum & vïuorùm^omnetur. ;f Tu autem quid iudïcdfratrem
iauntàiittü quàrejpernüftatrem tuuml(*Ômnesenimjiabimfis
ante tribunal Cbrfifth ^pferiptum ell enim : * Viuo ego, djcitbo-
mini^qUontammibifi(Cteturomnegèiïu:dromnis lingua confite-
iéiturDeo. fittfy vnufquiftfcnofirw profit rationem redde? Deo.
Yfilw ïygo amptius inutcetn,tudtcemiu : fed hoc tudïeÀH mqgis , ne
& confidô tn
■ Donwto le fu, quia mini commaneper ’ipfum, infini qui exifiimat
qufid commune effeffl commune ef?i f s i enim prop ter cibum S Â
ter taus contrtfiàtuzfiamribnjéfiîm ambulasMüo-
« i
f e i l
f e i
li cibo tuo idumprderepro quo <C^rifi^mortuweil. f Non ergo
fibjfrbemeiur bonutn nojlrum. f| Non est enim regnum Dei,efia (y -
potu4:fediufiitia,&pax,&gaudium m Sptrmfht5lo t f quieoim
in fjoefieruit Chrifio,placet Deo, &prebatus e{l bomimbusj X^a<^
quapacisfiunti feftetnur: & quaadificationufiunt,in tnuicem cufio-
diamus. f Nofipropter eficam.defiruere opus Dei. * Omnia qttt-
demfiunt munda:fed malum ettbommi, quiperoffendiculurh man-^
fiucat. ■ƒ■ * Bonum esl ynon manducarecarnem, &nonbibereyi-
num,neqfiin quofirater tuns offendituriauificandaliiatur’) aut infirm
at ur . X jufidem babes l penes temetipfium habe coram Deo:
Meatus,quinon iudicatfiemetipfiumin eo quod probat. f/- Qui autem
dificerni0 manducauerit,damnntusefl:quia nonexfide.Omue
autem., quod non eft exfidefeccatum eft.
¥ Nfirmumautem infideaJfumite,Cabuudi affe<ftu caritatis,
* non pdificeptationibus cogitationum fid eft,non in diiudica-
tionibiijjfiue contenrionibns,ihfirmuseftin fide, qui in
aliqua parre fidei dubirar ,n e c Credit perfetfte, fteprere-
dendum eft^infidelis ex toco, qui nihil fidei habet,du mus
yerqin fide exi'ftic,quiaifi ea nihil dubitat. Ergoinfirmus
eftin fide fuda:us , qui nouiter ad fidem veniens nop pur
tac omnes cibos-mundos. Firmus vero in fide eft gentilis,
qui ili ud Euangelijieruac , quod intrat in os non cotnqui -
natbominem. 8c Hind Apoftoli, Omnia mtmdamundu,8c Ge-
neCis:viditReus cuntta,quafecit & erant valdebona,<ini taliter
in fidefuntfirmijdeben t afiiunerc in affe&um charitatis,
^ *n dile«ftiohem*fcam iudxiim , qui'putac fuillam car-.,
tiem leporihaoi^ anguillinam i immunda efle, & cserera d
quibus iexproliibet, & qu* ille ante gMtiam fidei quafi
communia, id eft, fii)rnundaducebar,-iftum talem praeci-
pic Apoftoliis affutni in dile«ftionem. Aflumite,inquic,ii-
lum talem Iudxumin affe<ftumcharicacis,&noliteiiium
diiudicarein cogitadonibus veftris , neque contendatis
Icum-illo.licetquaedamimmunda peecansnolit mandu-
co.k . Alius enim credit manduearefie omnia, Alius, ideft.genti-
hs firmus in fide credit omniamundaefle , 8c credit pofle
manducarefeomniajiuxtaquodiupradiximusjfciensbmnia
mundaefle rhundis hominibus. Qui autem infirmus
eftolusmanducet. In daeus, q u t infirm us eft inifide, qutquaft1'
sdam carnes abominacpr,dumnonvulteascomei^ere,hb---
lus,ideft.herbas hortbrum.&j quicquid cordi eius placet,
.faocfumac.Tuautem ndbilium d'iiudicare;per bolus q--
mniaherbarum genera defigndnturapta comeftioni. Di-
ci t b eatps Hietpny m us. | C^tti infirm us eft im peiu libidi- -
nis, abftineatdcarne & vino, qujbus libido exciraturj 8c,
holus manducec?id eft, viles cibos, & aridos, quibusfre- •
natur,& reftringitur fluxus libiHiniSiedere difeat. Crafli-
tu.do ccenim carnium, 8c dclitiofieepular prouocant cor-
pus^ad hbidine Jf,id,eft,gendlis, quimanducat indifferei.-
ter omn.es cibos, nonmanducantem, Iudaeum nonJpetnat, in
auimoluo , quafi min usiiiftum, & qui non manducat ora-
nia,vtlud*us,»;4»</«r4«ff»; omnia gentilemjVidelicet non
.iwdpypnequerepre^ehdatqaafireum.&peecatorem. V-
irp|<me.& Iudasos., & gentiles alternis inftiuit fententijs,
poteft&fpiritualicer intelJigir, fecundum Beatum Gic-
gorium, Qua manducat, inquit, id eft,.qui meduandoj &
(crutando facratxi fcripturam penetraie valet' npn mandu-
cantem,id eft,illum^jquihqpvaletpenetraie,nondeipi-
tizi,vexpie fie rn a tJL co nm ^ i non manducatfid eft,qui no
tmeljigir,rfecyaler pen^trareprofunditateta diuinarum
lcrrptuiarum,illumqiij intelligit,*& ifapicn j eft, non con-
tiiftetj neque defpiciac, Detuenim ilium , fubaudigenti-
Iero manduesmtem omnia, affumpfit ad fidem fuam, qua
perffifte dqcuit, vtii/hilputet immundum efle mundis
hominibns.T« quuesqutitiditasaliemm fitruumi8c eftfenfus
fi Deus illunj gentilem aflhmpfit ad fidem fuam vt ora-
niamanducec , tuqpis es, qui ilium de conuflationete-
prehendis. Poteft camen & hxc ftntentiaad Iudsum in
fide:afum j>tum fefetri, fecundum quod fequentia marii-'
feffajvr, y t djeatur Deus aflumpfic Iudjeum adfidefuam>j
h p a b ';
eso gentilis fidelis,quiiudicas alienum feruumv'iu^uin
perfe^tuscft,&f^qmniacredifmunda, quia in Ed t Dn
fit t. ij
Ge».i.)i,
ËxpïaMtio in;Epifi\ àâ Rôiti.Càp.XJŸ.^ m
ihînîfui ftac- ^ ïî àutëmnadic non credens omnia rnuhda,
'hon tibic4dif, ô gentilis,qui non pdteseumreleuare, fed
fuo Domino, quern oftenidit, qui pbt'ens eft euteerigerè^
8c folidare in fide;rioS caderepoflbmqs i fed fùrgerë niftâ;
Peö èrigamur,hequimüsi Sf4fcir<*ttmw,idlftiperficietur, :
8c ftabilietür iri-fide. Qüa ï'cpotens efi,c\ii cècidït,ftatüefèil-
lum, & in fide reda fir mare. Verbi gratia. Venir modp
Iudæus adibaptifihuin, tranfitadgi:atiâmEuangelij,nun-
qua m coihedip carhera fhillam, neqi anguillam , aüt lâm1-
predatn,abftinet adhuç quafi cafheimmühda,ad huÇnbi
jiellus Chtiftianus éft. S Hic tâliS dum per ihterùalla lem- ^
porum perfeôtius eruditiir, diftii difeit, quöd nihil fit îrii-
mundum, quod àfidélibuscumgratiarumàiftiônefumitu
peçcâtprém qondefperat, cum Domino fapic, qui pèe- *
catbrèm expetftit, 8c c|um qui hbdië vide cut iuftus fiér!
poflè, iniüftum non dèfberat, cum Do ml n oint é 11 i git i He
Concordat. Ét qui manducat. SpbaUditimniavrgenVife
Domino rndnducit, propter hoé, 'qiïÓd Çiib'^itatÂrp^ eniêi'
agit Deo.' V idelicet quia omnia credit efle nlunda ,^ o m nia
r , çede ftatuftüri'Deo, & in Domino fuô ^,cui cecrdic.
putans ali'quid immundum -, éccëfn fide firmatùr. Nanta*
lins iudicat diem #»r^'ili«^iiU0ïiÿdicat,id'é'l^dticè^|iic»ô^<ii^-
-ferentiam facit inter d ismf& diem » qui alcèrnis dieb'us^a
carne, vel vino abftinet,alternis no.n5abftihec. Vérbiyra-
tia.Sunt môdo multi, quifecunda j-quarca, & fextaferià;
âcarnei& v ino abftinentitertia,qüîhta,& fèptima corne*
dunt càrnem, ÔCvino indulgent. Alius iudicat, id eft,diA
cerriit, 8c eligit,MO»dirwi,inabftinentia carnis,vel vfhi,fic-
ut heremitæ j &multi monàchorùtn. Aliter dietti inter
diem indicac, qui quafdam fententias veteris, acnofii te- .
ftamétiintelligic, quafdâ vero periètirare nô valet. Ottihc
aüt die iudicat diém,qui ex integro yetus,&nouüm tefta-
mentum intelligît. Non immerito ergo facta feriptura
per dieminteiljgitm,quiavtignbrarinaeftcæcitas,itacô-
gnîtio fan<ftæTrinifatis,quæ inVèteri,&houo Teftârheh-
to côtifiiiëtur,lux,&illuminatib cordis èft; Tertio mbdo
diem inter diem iudicat, qui carttum de præfente exâthi*
nat , &diiudicar. Verbi gratia. Videt quis hominem be-
nefaçïentem, vel male, quetnçernit bonis operibusintentiiniijiudibâteumpropteriuftitiamprçfcncembonllm,|
ét quenividet àiàlis opertbus deditum, iudicat eûtri,p ro-
pteriniuftitiani fuam malum.Siaucëmille,qui hôdiebb-
nus efticras rtialum feceric,iudicat illuiit mâlum efTe, qiïé
antealaddauerac. Ecfi ille,qurhpdiemalus eft, decliïiâ-
uerit a peçdatis ,&piurà mente feruire Déo duperie, iudicat
eumiuftum,tftetalisdièminter diem iudicat,quiafe*
cundumVericatem temporis, Scmucàtiortçm yicæ, mutât
iudiciura fu|fencentiæ. Qui ftucèrtt iudicat omnerndiem,
Deusortinipdtensintelîigicur, qüi houicqualis quifque
fît iri præfenci, in præcerito, & infuturo, qjiiia bmnia ftitic
ei præfentia, de ipfe poceft ilium ; qui hodie niâlus éft,cfâS
facere bonum. Vnufiqûifiqiie iri fuo fetifu abundét. Non air
. indicatiuo môdbâburtdat s fed imperatiuo abtindec»
eft fenfus i fëcundiim quod vnicüique hominiconcefîum
'i : eft intelligere,abufidét iriTuo iudicio i id èft, qui intelligic
. àcarne abftinendum, abftïneat, 8c qui non intelligic,'id
ëft,quinóri Vult abftinece ? auc non poteft,coiiiedac. A-
lite^Vriufquifque in fuo fehftî abundét,qui magna intejr
ligit, Ôcfublimiaj ôbferuetillaj & abundec bpni^bpexi-
bus, 8c qui fublimia diuinorurtï facramentorum arcanâ^
tâperenon valet.ea'quæveracite'rcreflii, &intelligit> hu-
milicer , ôc.deuote Domino feruiendo adimpleat,âbun-
daiido bonis operibus in fuo fenfit abundiabàt Cypriâ-
n u s, quando femel mèrgebat irf baptifrtfatë paruulpsi
tibia quod intelligebât ftudïpféimplëbat bonis pperibuS
aburidando.- Licet in hoc fadb nefeius delinqueret j fèd
quiabonisoperibusabudabat, ppftea ço't^'ftus a Domi-
iio, abundauic aleioti fénfü ter illbs mergettdo. Non eft
ergo de hasreticôifitclligèndùmdùt de praiia doiftrina* vt
vnufquifquemagis, acmagisabundefinërrorè
fiapitdierii, id eft,’ qui elegit per omrte tempiis abftin'edum,;
Dominofiapit, id èft,Dominofentiti,quiaplaçet illiàbfti-
nentia. Aliter.- Qifi fapir dienï^tqeff^quWudicàtpecéââ
torem perpoenicentiam’poflè faluàri, riêcdefperàcde fain
te illius, Domirio fàpir j id e ft, Domino. cotïcordât iii
hic parte, qui peccatbres ribnftatim putiit,,vd pecedfit,
fed exp’evftic aa poenicentiatn. Ergo, quinöniüdicat , &
dam nat peccatorem,’ fed crédit ilium omhi dié venire ad
Veniarriper Dominimifericordiam ,Domihb' fapic/!qpia
bum Domino cortctirdac, qui dixit. In quaefinque die
^eccator conUerfus fuérit ad tne fàluabicur v dum ergo1'
licfet ei edère i Domirio enim mànduéati qui de pet?
ceptis ab eo beneficijs eigrarias refert. Et quyypn màndu- I
cat brhhia., Iiidæus fclifcet minus adhuCpe'rjefitus in fidei |
Domino non manducat, ho c e ft, D onii no ab ftihet, qm pró I
amorè' Dei omnipbtentis abftihens eft a cibis , à quibus
ipft ptó'cepit aBftihendutn eflè, & gratias agit Dep' pro'
'eb, qüöd dedit illi Virtiitëm abflinentiæ, 8c notitiarn per
jegèm i â quibus àbftiriëre déBët. Nbtàndum autem ab
vtroque gratiarum àâiônem teferendam btfinipotehti; !
Gentilis enim gritias refert illi pro libèrtatè vefeendo b-
mnia , Iudæus Verb prb fruétu âbftinentièè i licet in bib y ; :
parte, qua abftinet minus pêrfèÆtus fit.Nemoçnïmnôftrum p
fibiyiuit, & nmbfibimoritur., Hpç fpirituahtëi ifiièlltgitprj
j quamifis & ad littéiàm poflit diçi.'NuIltft ehim nóftrurn
fibiviuiciquianonhabetàfevitàm,pi nullusfifei mor^-
tur,quia non hâbec inpbteftate"mortem,quando viuat,&
quando moriatur» féd dùm dixic4nëmqnqftrum j id eft,
fidelium perfebtbrÜmad altioremexcicauttfenfum:c hri-
ftüs Döminusnófterfemelmbrtuuseftpéc’catq,quia nul*
i lum fuit peccatùra,' & nos adexetfiplum mortis eius fë-
! mel nipreui furnus peccato purgâti àb omnibüs delictiS .
j in baptifmatë , redèmpti C M fe i s t i fanguine. Non e ff
| go nobis morimut peccato in baptifinate, fed Ghriftbi
] dutn non in hoftra potèftate ablufionem 'cpnfequimüri
! fed per paflionem , & ba^fifmumatqüe per fidem il-
lius abluimur., 8cnemofibi viuit. Subaudi virtutibüsi|^K>
fed Chrifto, qui furgeris amortuisiamnonmontur , rnorsiüi , im'
non dominabitur. Ad cuius exemplum poftquâtil de fpnte
baptifmatis furgimus mpti peçcâtidô nullaèeniis debe- I
rnîis; Moti aiiteifi {ieccando dixir, quiaâmmâ'quæpec-
CàUetiti ipfa rhpfietuf,jî«^mWvi«iwi« yirtutibus &,vjtâ,
fpiritualiDominoviuïmm; :Q^iàbftihehdô âpéccacispbft
bapcifmùm exemplô rèfutre(ftioriis; Dbminicæ atteriai-
musjpoftquam ipfe( iam non mbricùr| qfiatenùs coelum f
pâriter cum illo afeendamus. Siue morimur.Subau^i f>eccatocempombaptifmatiSjDöwiwytWöViwiyr.
C^iavtëipIaceamiis
adr nmilitùdihetn illius, qui nuriquam peëcaüit
perfïdem, & rédemptionem fàhgümis ëius ab originali-
bus , 8c acftüaliBüspeçcacisiribâptifmaté ffirihdamiir. -
ueergo vmttïus,fiue niormur, Dôinimfùbius- SubaudiferUi,- *
quia in p'otèftatë illius cbnfiftimus. Pbfltint hsc vërba
ex martyrurti perfcrtïâ intelligi di<ftâ’i 8c qrnnium përfe-
dtorilm , qui non fibi viüuptiquia non fuam voluntâterri
qüîèmiît adiifiplère i fed Dorhirii » duni p^èr dilè6ïiqhern,
quod alijs expeditfaciunr. Q uf etiâm non fibi mbriabl-
tur morte cbrpofali i in qüâ non fibi concéduntuir; neqüe
relinquunrur, îûtïe etiâm fibi nori mbriuritür mbrté fpfii*
tüali pèccâtis Vi^liceçl^üibusmônuntür ^ pèrSpiritüni
fândlüm & aquam rêgeherantut ,‘quià non debent
ptib dërporis, fed Dei; ÔC|fr03ui^i4 u ^ l^& fe ïÿ c .r fi:ü i,-
martyres quoqfiè' fibrifibi nib'riëBafitur , fëd Ddinitio s
quia non prpptéir fûàm malitiani périrrtébantur ; lèd pro
Deinoticia ; 8c confeflicftie fidei?,dicente ipfo Doininq;
Beatieritis cüni eiecerint nomen veftrüm propter jUiunt hoptinis-,
Inbócenim Cbrifiusmortuuseit,&refiurrexit,vel morte câfnisj
IvelmbtcèFeGcatiVquia nunquam péceâüit, vt viuoruin '&
I inortaôrumdominetiir, iff éft, viub'rüm dominetur, cjüi iafii
viuunt yirtütibusgratiâDeiabluti apèécatis ; 8c illbrüm
qui quotidie 'mbridntüfpéccàtb adhdc vt viiiânt fimili-
tctvirtucibus in nouitacè vir«è”âmbulando. Tii àuteni Iu-
dæe, quid iudicas fratrem mum gen^ftem mâodùcahtém q‘-t
ninïa;ai|ttu gentilis » quarejpernû ; deCfiicisfratkni iuufn
Iudæumîinfirfrium adhuc in frde, ^nqlentem mandücâ-
rëomnfa ^JÇum idem Paulusalibi dicat, nefic ttaquoni d in
angelostudicabimus, quaiito magisfiàcuiarid ? ^: itetum ip%iu-
dicando , qui talta agunt regniirhtiei non confiqueiitur; Çur
hicprohib'ec fié'iüdicemiîs ? Xçieritlurn dë àpertis ieKus
libéra poteftas nobi^Xudicandi có'héedituf'V fibut 4 e,fep-
micidio, adulterio pubitco"; atgucffettO';dé ùccoltté ve~
Luc. 6.‘z i
m i
.-Gc.éc
'Gal f i t :
:roVqiiæ