Apoftolus entm7 dpIan,äuiM dmités vo- ritTncum ; vt vyiletudinis labent^fque ad dies vlritnos
cat -, nosadremedium. Apoftolus diuitias ignem no- «allant, quiddïcam ncfcio, quid pióraittam penitus i-
minât; nos facere ca dmitiis aquas cupimus , igucm gnoro. Rcuocafeabinquifitione vltimi rcroedij pcri-
PXrinoilPnfP.« .UmiihHiim ill iu i •ß/tur m ua evtinnuiT i - rliru n ra c clitantes Jd.u.rum 8oc„ i: m.. pium : frp ond1 ere autem a!l.i*quid
Eitlefi. extinguentes , (ecundutn illud : ficut aqua extinguit i-
gnem liceleemofyna extinguit peccatum. Apoftolus in di-
uitiismalc conféruatis damnationem ciïè teftatur ; è-
go ex his quæ dicit file mortem æternam omnibus facevideantut.
in cam iera curatione temerarium. Sedmelms tarnen
eft abfque dubio yquamuis diuturna paralypfi aridas
manus,aliquotamennifu ad caslumetigi, quam letaii
re^icamoptoperpetuam eomparare.Nonquidem quod J penitus defperatione difToIui. Melius°eft nihil inexvlliviciis
carnalibus implicato fiifficcre ad vitam aeter-
nam purem, ficum vfque ad mortem in fiagitiis confe-
nucrit,.in obitu bene cundta difpenfet , nifi antca &
peccatis renuntiauerit,& fordidam illam criminum tu-
nicamlutulentamqpeproiecerit, 8c nouam conuerfio-
nisacfanâimoniæ veftem de manu Apoftoli prædican-
tisacceperic ; alioquipecsare non definit, quem in
extremis fitum recedere à criminibus fbla tantum facit
pertum relinquere , quim morientera non curare .-maxime
quia neicio an in extremis aliquid rentarc medicina
iit : certè nilyl tentage perditio. EtvnütnfciOj
quodquicumqueinhanc mifèriam longi languoris eX-
trema perduxerit, ineffabile didu eft quantum lament
tationis erroribus fuis debeat , quia nunquam errata
cognouit. Et quid inter hæc fiet, quando lugebit,
rt-, ... , ^ . . .. . . iqju»i' dujiecsj lJuuggueunudii puceirudiiudiiLt ?; qquuaannudoo lfaacdissrfaacciieett,, cqiuuii tteermn--
impoflib,litas non voluntas : Quicmra a mahs aûi- pUs fadsfa^ionis-amifit ;< Ad ieiunia videlicet longa
------- BaiÄläSs laskäü rnnfimfer ca __ j r . . > *.
* morbum.
*luûum.
bustantum mortedifeedit, nonrclinquit fcelera,fed
rclinquiturafceleribus. Acper Hoc neceilitate exclu-
fusavitijs : 8c tunc puto peccat quando ceflauerit,
quia quantum ad antmum necdum defiit, qui adhuc
velicpeccare, fi poffit. Non bonis itaque fpebus inni-
titlir, qui ad hoc tantum peccat in vita,Vt peccatorum
molem redimat in morte. Et ideo fe euafurum putat,
non quia bonus, fed quia diues(it : quafi vero Deus
non vitara quterat hominum , fed pccuniam j atque a
cundis malocum redimendorum fpe male agentibus
acciperre (olos pro criminibus nummos ve lit, 8c cor-
ruptorum iudicum more hrgentum exigat, vt pecca-
ta vendat. Nonitaeft ; prodcfle enim largitionem
plurimum certum eft , fed non illis qui vltima future
largitionis fpe mal& viuunt , qui ftducia redimen-
dximmunitatis fcelera committunt; fed illis qui de-
cepti autlubrico secacis, autnubilo erroris , aut vitio i-
gnorantia:,aut poftremo lapfu fragilitatis humanaere-
(ipifeere tandem,quafi poll * modum grauilfima: infir-
mitatis, aut quafi poft * fludum turbatae mentis inci-
piunt. Et ficut ad fenfum fuum infani homines poft
riirorem, ficiftiredeunt poft errorem j in vno tantum-
modo a fe difpares , quod illi gaudent poftquam euafcrintægritudinem
, ifti plangunt poftquam acceperint „ à f a t u 'u Us inmifamim p a u fe u m , S S erupaum
famtatenr. Nccimmctito : illicmm tanto plusgta- Itaergo&iftefaciat vt illedixh- vttuullaannttuurr
., oquuaannttoo Dpliuliss imncmol unmmiirtaartii«s iinnndie*pntrofws pefflièe ffee ------ j : ____ . . P , , , , * Jm
fentiunt : ifti tanto plus confunduntur, quanto eui-
dentius morbum fui erroris agnofeunt. Quo fiat neconfugiet.
Eft quidem hoc aliquid , fed eleemofynis
mifccatur, (ecundum illud : Bonum eft tetunium cum elte-
mojÿna. Sedquombdo ei exomologelis diuturna opi-
tulabitur in extremis fito ? Sed cilicio carnes Conteret,
acfauilla 8c cinere fordidabit ? vt molliciem videlicet
præteritæ voluptatis præfentium afperitatum duritia
compen(et;& rçatumlongarum delitiarum officio pa-
trocinantis foluat iniuriæ. Sed quando hæc tarn gran-
diafacier,vicinoiam exituetiam d mediocrium a&ione
difelufus ? Crucibus denique diuerfarum æiumna-
rum reum in fuo corpore hominem iudex fidei feueri-
tas fubiugabit .- vt indulgcntiam feilieçt abfolutionis
æternæ præfentis poenæ ambitione mereatur. M Sed
fatifeente iamcorpore, vbi exercebit diftriâiioni^.offi
ciumcenfor animus ' Vti enim feueritatis arbitrio iudex
nonpoteft", quando reus iam non fuf^inet iudica-
ri. Vnumergo eft, quod amiffisomnibusadiumentis
atque fubfidiis perfugium nutänti aedeftituto opitulari
queat, vt confugiatfcilicetad illud beatiffimi Danielis
(acrum ac falubrc confilium .- qui Babylonio regi me-
deri volens, vlceribus de offenfione contraiftis,malagma
de miferatione compofuit dicens : Propter quod, Rex,
confilium placent tibi, & j/eccata tua in mifericordiU redime
Tob. M.
Pteoitcr
di JL'icus.
tatur medicamento alij oblato ad fua vulneta , vereatur
contumaciae inobedienris exemplum , eogitet quid i-
pfe fit paflurusin morte, cum videat quid rex Allyrius
celle eft, v t till exultent,& Alugeant : quiailhquod pertuleritinvita. Euidenseft de fupeîbia ac rebdiio-
PT antr Jn'' ^ ' rT mnt’ ^ocum emum ,con i,d e r« an ipfe (inonauierir.mor-
fibl acficilhlamfuntde remedio, Sciftianxi, de:teatu. jtuuseualurusfit, cum vide«quod tex S I qui non au-
oræciDue eos,auos __........... ..A.
^ D
OdifTc
morbum '
primus
graduseft
ad fanica-
Vnde admoneo cumomnes, turn przcipuèeos, quos
grauium delidotum terror exagitat, & in quibus infe-
licior confcienria peccatorum pccnalium recordatione
fufpirat, primum vt licet lapfi fint., non commoren-
tur in lapfu , nec in volutabris fuis fordentium fuum
mote verfentur : qui cum zftuantes aluos coeaoim-
merferint, nequaquam fordidis voluptatibus fatisfa-
ciunt, nifi tota penitus luto membra ~ conuoluant.
Non ergo horum naturalem fequantur illuuiem , nec
male blandis laplibus adquicfcant,aut in barathro li-
bidinum commorances , in ipfis fe fepeliant ruims fuis:
fed ilico vbi coneidere furgant, & eletianonem; proti-
nus meditentur in lapfu. Acfi fieri vllomodo perni-1
citate pcenitudinis poteft, tam velox fit remedium rc-
furgentis, vt vix poffit veftigium apparere collapfi. Ergo
inhuiufmodi caufis hoc primum medelz opus e ll,
vt morbos flips languenteshorreant, curare plagas fe-
ftinentfaucij,&ilico è corporibus fagitcas rapiant vul-
nerati. Optime enim mal-agma vel fibula calidis adhuc
vulneribus imponicur , ■ & citius fibi plagarum carp
fociatur , q u ® non diu hiare permirtitur. Vlcus
diuit fe ip fum viuus amifit: OfFeratergo vél moriens
adliberandamdeperennibus poenisanimara fuam:quia
aliud iam non poteft , fairem fubftantiam fuam : fed
offerat tarnen cum compundtioue, cumlachrymisj offe-
ratcumdolore, cum ludtui Aliter quippe oblata non
profunt : quia non prerio , fed affedtu placent. Nec
enim animus dantis aatis , fed animo commendançur
data : nec pecunia fidem infinuat,ftd pecuniam iides.
Acper hoc qui prodefle fibi vult, quae Deo offert hoc
modo offerat; Neque enim homo Deo præftat beneficium
in' hisquædederit, fedDeusinhishominî quæ ac-
ceperit : quiaetiam quod homo habet, Deiac Domini
fuimunus eft.ac perhocin hisquæ offeruntur ab homi-
ne j homo non fuum reddit, Dominus fuum recipit.
Ic^ ue cum offert Deo quifpiam fâcultates îùas , non
offerat quafi præfumptionedonantis, fed quafi humili- j
täte foluentîs : nec abfolucre fe peccatafua credat, fed
adleuare : nec offerat cam redemptionis fiducia , fed
■ g ^pplieationis pfficio ; necquafi totum debitum
reddens,-fed quafi vehparuum de magno reddere cu-
piens : quia étiam fi tradat quod habet pro mpdo re-
AfFedtus
noçp«-
Ci um p la
.cet Deo.
qqippc in cotporc fi compuitnerit,' dilautur : & ’fi j {qra ^ ? K ~
plagas canctoraa fequitur ; canctum ficcclfi eft conft- I catorutn. Ec idcoïicet offerat Prnetmn ? ‘! ‘md,n' l P" :'
quatur occafus. Fugienda itaque primum hæc pecca- fua placear oblatio nl ’ . ■ r m ’ vc |enta
toribus Jiiala funt , nee dandus
ftantesimpuht inruinam , lapfospræcipitetin mortem. ® r wftiita Prophetam PT r S,° C"
Quod fi aut tanta vk tnotbi, anr tantaagrototom fiie- I delittis f a . t ‘ S e JP d i t « M qZ : T a rÙ "
* at fie e-
geric.
ergo
Deo
A | nco^blaturus efF^od lirb e t ? N on offerat totum quod ta fuaredimere praecepturo eft. Tu autem tanto ^lus pro
.id pf I u; k, r h non nurar fe debere totum quod habec. Non re dcbes*quod h*c vel monens facis,Vel.amlamque moruurus.
Dcooo ia rurusenq up auauc i.
habec,ii non putat ie:debeie totum quod.habe?. Noh
quarro cuius lit quodoffertur ,'a quo' fit acceptum ante.,
qyodieddit. Hoc dico Folum, non offaac totum pro
debito,li dèberetè totum non putat pio,ueatu. Tatum
ergo, inquiryquamuispeccator, aliquis oblacuiuselt?
I in tilt» nihil, finon cun.fide f immo nihil com
anibitu; immo nihil,ii non cum prece.-immo nihil, fi non
i __ re-
G.tandisenim.munificcntia aedeuotiofutura eft,
l quae poffit id compefare,quod h®c turn demumDomino
j tito reddis,quando habere ipfe iam non potcs.Praefettim
, cumaddatur ad iftaomnia,iquod Prophera ipfe,qui re-
' gem illud ad redemptionem criminum vocat, per haec i-j ^
ambitu; iinmo nihil,ii nun campreceinumo nibil.li non plaqpaidicitdebete Eethnon urn ei veni* fecurirttera
hocanirao vt hocipfum inlet pnecipuaDei beneficiavc- quim vianunquitend* falutis oftendit. D.censemmad
outer auodamronnloffctendi dedit ,& plusfibi in his • cum : tecu u *•
q „ * Don rehnquil pneftati ^Ihmef„qudnvin illis qu* M M S S * «'»■ •hoepfum quod dice tm ^
mins habuit* quia hoc quod habc tut ab hominc tempo- i indicai.nonhduciampolhcetur.Exquointclllgi poteft,
rariuoieftiquod.autem Deo relinquitut,, fempitesnum. quamdiAcile iammlupremispofiiipeccatotcsqualibet tum, aoc
Totum iiiquitaliquis,oblamtuseU! Atcgod.co.ellehoc mumficeuiiaqd peifeaa'tnmdulgentiampetuemtepoi-
femn.ed
......n.nVl ,nim iumfcir aliquis an Dcccatotufii but: quando Ptopheta ipfe,qui luadet pjropitiallonem diffic.le
t. Cor-S'
Tomm inquitflliquis.oblatutuseUï At pgodicopellehoc mumhceutiaqd peitedta'tnmdulgennamperuenitepol-lüCLim paium.Qiudenim iamIcit aliquis aupcccatoiu^n l„ ,t : quando Ptopjtet. iplc.qui luadetptopitiat.oncm diffie.1
I hKmluramobl^eompenrentlQma.am (cit aliquis.an Delinqhitendam.prom.ttete tarnen non anfqs eft pro- « m m
l nniiira htinofticio piacationis, quantumeftin offenho- merendam: dat confihumdeaftu.Sc tarnen dubitat de ^
T E L J Z Sinóuitqmlquamhominum peccato-. effeau:hortatoremleagendi,nön.mpettandi amftorem l
rum quadtum red.mete J * h l * gofflt.,ytatut fcienti,. ad I | H |
rédemplionem.Si veto nefdsscucnóvaiuuofferatiquantuni
pdieft.vt li compcnfarepeccaia non valet,pretu:m_a-
emtudine.Taltem mentis dcuötione coinpenlet. 1 eite-
aumenim confidentie fiuOumexhibct,qui intra con-
fcieniiam nilsehnquit, Dutanonnulhh*cabi'quc dubio
&imm«nfuratacaufanturimaximèquia Propheta is,dc
qiio diximus, Babylonium tegem hoe tantum adrno-
nuiffevideatut.vt raultadonaretiliony.t vmueila diftia-
heret. Nunptofqro interiaueftiroonia Euangclij, nec
confligio adloqucntis in Taeris volumimbus vueem Del,
noud«oaliudvetere,aliud'noua lege pneceptnro. Vudcetiam
Apoftolus:Bcte,inquit,ve«i;s nanfiauntpii^jum
omma ,m*. ex Deo. Quibus vt.qu* d i t o do-,
eet non vetera 1'ecundum litetam.fed noua lecundum
Dcumèffefiicienda.' Hoe folo interim contentus lum,
quodProphetadixit: Setrooenimcicum legecrat.K
quidem cum regenon vnias vrbis.fed vt mncyidebaiur,
totius orbis. O«'» i« q ™ «<>« Porctat
teoebat pet teftamentum cgenis ttaderc,& natlones bar-
bams indigentibus quafi nummos date, aut m p a | « a
ftipcs diffufa longe ac late regna conucrtere , & ldeo
■ Propheta : Peaatatinquic.tuxinmifiricordw redimc:noc
1 eft : autum da indigentibus , quianon potes regiium
dare : facultates diftribue , quia poteftatem non va-
l lesprretogare. Acp a hpcyidetariuffülc.vttotum da-
reii quemhocfolum uóu iuffit diftribuete,quod non
' poteraterogate. .Exdggetamus fortem tem .e t b ig K
* . . » “ ii- «mn ininflim
CITCClU ;noicaiuicui icagciiui,uuii mipciistiiui uumdu-iu
facit. Quareita? Quia omnesfcilicetpeccatoresdebent-1 p
profevefin Fupreujiscun(ftatentare,etfinon pofFuntvlr '5Wa
iaprzfumere. Si.cnim regi Prophetaille perlolambono- juotio.
rum operum largicatem , abfolütam iiidulgentiam non
promitticjintclligere peccatornon defa errorum pcenf-
tentia poteft,quanta ei &quam larga in fijpremis muni-
-fieehtia opus e lt , qui vult obunére a Domino per fc-
ram deuoaonem quod non poteft vlurpateper legem.
, rExplicit liber I.
.cJimerc
cccaca o.,
ïifcr icor
Mdtm.
nhnis"alte »«ollimns. ° Videamus ergo idipfum o
fit : PctCiU.ini]uit .tuain mifericordiisredime. .Qih ■
aliqua tedimere i Opinor ptetium return qua: tem-
munturdare. N o n qu ïto qu * illiu s regis^peccaratuennt
: ipfefeiat quamidebuerittedimerequae teelt. «
alloqudt.cuius caufaeft : teappèllo.cniusdifaimena^
vitur , hoe facito quod Propheta dixit : t t c a u tutin
nufericordlisredime: Nolitantum Deo relinquere,quantum
itabes, li pro peccatis tuis ncccflatium non putas ,
quantum habes. v f l im a diligentiflimè culpas quas
admilifti, iftimapcccatornm diuerhtates,vide quidpto
mendaciis debeas, quid pro maledhftis atque petiums,
quid proneghgentiis cqgitatiouum.quid pro ïniputita-
te fei tnonitm,quid pto omni denique malie yolunrat s
adfcdtu: Adde poftremo etiam, G aliqua dc hls mtia
conlcienciam tuant funt.de qnibus Apoftolus dien: adulteria
jfornicationes ,,mpudicitix, cbtlctates,immuPditiaDeqeXofa,
'Dan. 4.
I N C IP I T L I B E R
S £ C V N D V S.
Iximusde remediis peccatorum ,im
mô potius de fpebus remediorum atque
folatus } fcijicet hoc primum in-
quirendæ falutis tfîe fuffragium, vt
pcccatorem poeniteaterroris: turn Vt
iuxïaférmonem facrumftatim peccata
fua 7niferu or dits redtm.it : poftremo fi id
nonFccerit,, ne quid Faltern moriens inexpertum relin-
quat, vel vltima fibi rerum fuarum oblatione fuccurrat.
Sed refpondeatut FortafFe hoc loco iliud : Si peccà-
tores homines redimendorum criminum nëccflitate
teneantur,fanabs abfqtle dubio,qui fintexpetcescrimi-
num,non teneri} ^cper hoc non habereeos caufam fub-
ftantiælargiendæ ^qui non habeant quod redimere ços
neceflefit largitatei Àûdio: fed id quale fît iam >k?.e-
bimus. Interim ctiamfi prætçrita mala non fine, quae
fandum hominem oporteat rebus cunëfcis redimere,
Funt tarnen perennia bona, quæ magno debeat compa-
rare. Sed de hoc plenius poftea. Nunc autem hoc (
dieo libéré,&conftanter affirmo i neminemeffe omni- Omiies
no fandorum , qui non in multis fît Deo debitor, ac debitors
perhpc eum.quæcuuqu'e Domino fuo dtdeiirï nori tàm
donare quàm foluere. Ac primum vt de beneficiis
generalibus dïcam, id efi, quod quifquis vel fanéforum I
csille, vcl diuitum : primum beneuolentia ac Dono
tv • «t. i-___ or . î . . , . Rr o r.iir'irn e t'C s m in n r^nÙS ftd
auatitiajidolplatrixfamula,&poft hxc ■ ■ ■ ■
c - - c , tiinideburaanilansmniseffufio- csiile, vel dmitum : primTO g H r a p U U g l t
a .q u a o t e omnium,fupputaucris mime- j Dei &naius,.&altus,,,& edueatuses : quod rebus ad i
neco ta . ■ A u[orum & p 0fthxcnon quairo j vitam necclfariiscomimmitjis:quodetiam non neeeilahoe
fo- !tiis locupletatns: quod plus ad vfum t.bi Dom.nus
vt pro P 'ccatl y i i „ ra potes jeftimare quod debcas. : tuus tribuit.quiim moduis vfuum poftulaUit : quod ex^ |
eumroaaueris 0 | demqiefupetfpestuas raunera foa: & quod eft
Addo autem Pr* ,et tantopluspro malis luisde-, nuxi.uumac raiiflimum.duna illius etiam tua vota vid,
leaatua, Quomo- eetunt. Addo autem poft,ftaomUia, quod Hem Do-j
do > Osifiinuuit Apoftolus,exiUmutijfe„liquid, cumni- minus,'qui te primummunerefuo |«u,t,poftea etiam
r ° J J B E i S S m „on dicatntib,; quod regi illi palfioncfduauit:, quod propipr te, & homo , terram ac
H