S.Proßeri Aquitan.
1 1
i l l
Matt. 2 +
PJal.iS.
Pfalm.1 4 *
W*l 33.
tfal. IX 8.
7» quocunque die imocauero te,veloc'tter exaudi me.
Quàre velociter? quiäipfe dtxifti ; Adhucloquentetedi-
cam,Eçceadfum. Quaré veldcitçrlquianônin diuerra ten-
'dö,neciuperflua concupifeo.ded quod docütfti peti, hoc
mihi concopilco prspftari.
Multtplicabis mein animameajn virtute triUlta.
Expteüöm Votum iefundum défiderium, ^cabomni
carnah cupiditate purgatum. S i, Multiplica.bisme,tan-
thmmododicerer , videripoterat terrenaaliquaconce-
ptiqxfed cum addiditjin iuftitia, nihil e ft quod poffit ple-
ni.iis & perfe£ti;us poftulari, quia fummi boni ßgnificatio
eftin appellatione virtutis. «
: - Corifiteantur tibi domine omnes reges terraj quoniam auw
û dteruntomntaïerbaûristui. : ..
Vbique Euangeliumpr^tcabituf, vbique Apoftolica do-
ärinadiicecai: In omncm éijim tttramexiUitfoitus eorum,&
in fines orbis terra yerbaecrutp. (Eottfiteantur ergo tibi dofui-
ne omnes reges tense : & quianon^habentriecefliratera
fubHmmräcapiendi}laudehc te de excellentia, quam de-
difti:quialàtere.ebs,iàm non poteftyqüodeorum (ceptra,
tua donalunt. ■?-■. , vivj > ' , ,V " ;
Etcantenttnviis domini: quoniam magna gloria domini.
In qUibuv^ijs,nuic!e quibus d.citur: Vmerfaviafomm,
mitericprdia¥tas J yt;dtim.omnia opéra D.ei in his confummantUi^
nemonifiinipûusglociaglorietur.
,Quoniam excelfus dominus, & humiliarejftcit, & altaa
./Vflonge agnöficit. .. % •• - .
• Sub oculis domini.eft&humilis,& elatus ; fedhumi*
lern, quiapiacer, prpximus vider: fuperbum svquia difpli-
cetjlonginquus agnofçjc ; Sc cum iuxta fit bis qui tribulato
fiunt corde Jongè tarnen efoapeccatoribusfalus.
\Si ambulauero inmediotribulationis,viuificabisme. ;:.-ß
Sipræièntia,inquit,non athauero,&fiad promifliones
tuas tc,ndens terrenis illecebris non iuhaçlèro, viuificabis
me, &citoexaudies , q.uiatribulationemmihiadferent
temporaliä,quem (pes inuitat aeterna. -
SÜper iraminimieorum rneorum extendißimanum tuam-,
& fitluum wefecit dexter a tua.
Tïofcteftio, Ïnqïiit, btachij tui défendit me ab inimicis
meisj&vc aduerûtatibus non vincerec ,fêcitdëxtera tua,
quæmeâûniftrisomnibus liberauir.
Domine rétribué pro me. , '
Ego, inquit/debitôilum, & epnditioncproprijdebiti
liber e ftè non p oflu m : tu domine pro me rétribués, qui nihil
debes: 8c qui niortem, dum moretis, occidis, foluens
raea,vtieqüai cUa-. a
Dominemifertcerdia tuain aternum : opérarnanuum tua- 1
mm ne dejpitiùs. ', ,
Illanî ,,/nqui ç,,mi rericqrdiam quærq, qua temporali-
bus et; uis.,ôè ad aeterna perducis,domine: opéra manuu m
tuarumne derpicias.quia |ue in eoqubd hominés fumus,
lïue in coquod'er nûftvâiUapietate mutati & iuftificati
fumusv ma'rmrtirianuui?! lune opéra* quibusnos & con-
dis&renouas. .
P S A L M V S t G X X XV IIL
Dotnineprobafiimey&cognotiifii mr.tu cognouifiifejtionem
ineamy&refiirvettimem meatri.
IN Prophetia Pfalmt verba runt ip-fius Domini Iefu
Ghrifti^qurfeigindumdeitatem confbftnis S^^ualis
fit patri ' tarnenSecundum cpod verfaMeatofattumeft, 8c
habitum fpnïue ferijilis accepic ,dreic parti, D'^itn'e: qui
éi & pater &d'ommuséft:pater föfnTm Dei,dÖminus for-
mmieruijProbafti, 8c cognouifttrae: non qüia non noue-
rar, (ed quia no tu tti all js fècetót. Sedereautem eft humi-
1 iari:furgere,exaltSti s vnde {èdi't.döjnihiis in paffione,ce»
furre^n in rcfitrré^ione» Qifodinquit,tnyblui(ii dorai-
ne.appifobafti: &idèpfaö:umeft, quia fic tibi.placuit.
QufaUtem vbcérii^capitisex perfona corpbfis mauult UC-
crpere,confefliotiem incelligat p.cgnitentiamqui fedenc
per humilitatem poenitudinis, St furgunt per iuftificatio-
nemremiifionis.
Intellexifit cogitatione, measde longefiemitam meant,&li-
tnitem meant inaefiigafii, tyotnnes vias meas prdtudifiik
■ ■ tr
AgnoTcamus hie vocem illius filijrninorisiquidiffipa-
ta fubftantia pàtrisin loriginqiiadifcefterat, & perfonam
gerens. gentium quae defluxeranyn idolorum culturam,
tandem rèfipilcens ait : Sürgam & iboadpatrem meum : 8c
cuireuertenti occürrit pater, quia in^ellexerat cogitâtio-
neseiusde 16hg;ihqU0 "Semitam igitur,inquit9raeam qua
difcefllt:&limitern meum, quoufquepérueni, inueftigar-
Ûi : qiïia delüértorem tua prrelçntiavh,ique concludebas:
ideo finens melaborare vias meas , vt fi.pèrpetuo mifer
elle noUem,redirem advias tuas.
Quoniam noneft dolus in lingua mea- _
-. Cqnhteor ÿinquit, quod mihidifeedentia te conteti
miférijs-vtile fuit:Nara fi béne mihi eflèt fine te > nollena
forfitan redite ad te.
Eccc domine tu sognoutfit omnia noutfiima & antiqua. «
Antiquum peccatnm , qup in primisparentibusrui-
mus:nouîffimam pçenaro, quam omnesper multos laborescommuni
mortalitatisconditione dependimus.
^ufinxifii me,&pofuifii fuper me itianum tuam.
O innés invtërismattum Deo plalmate fingüntur.tub
ealegeqUam fupèrbi«e merito humàtium genus fufttnet
ruperpofitadiuinæpotëhtiæmanu , quæ vt humilesengat,
elâtos pïemit*
Mrificata eftfcient'ta tuaexme,tnualuit ,& non poter»
ad earn. , '
Mea,inquit,fiipcrbia 8c difçeffiohe raiSum eft, vt obr
jfeuratetut cor meum, nec portent mihÇtua.patere iudiciar
dum enim'meæ poteftatislibertatedeicÆdr, fa^osium
egentior,atque tenerior: ex:memihiifta difficuttas conuaîd?^*
ex*me extralumen fciétiæ t'usé faâü&rum,ad quod |
nifi ex te redire non potero. 8B
Quo ibodfinritit tuo,aut quo afacte tuafitgiamî
Dilcedehti aTpirkuDei nullusinuenitur locus, qui e- v iit fm
ius pr^fentia, & poteftate fit vacuus ; némotram emsftî- ^
git,nifi qui ad iratum confugit* _ , v. ■ . : ' ■ -,.Zf-..
Si afienderoinioelÜmAufifiç esifidefiendero ad infier mm,
ades. j r
Si ad tceîum extollor elatus, té muenio reliftentemdi
eaquæihftame{unteiigâm | te experiarperfequememr
quiafieut malum mihiéftpræfiimptipnecrigi^ta malum
ëftdelperacionedemergi» , ' ' v '
Sifumpferopennasmas in âtreâum , &,habitauerompo-
firemis marù.'
Iambono cohfiliov titur, qui pennas filas, gemîn*lcl-
licet praefidia charitatis, quibus in dire&um volet , medi-
taturaftumëre: 8c in vltimis maris: id eft, îii fine fçculi hu-
ius baiitare , vt tota inieotio animi & temporalis vit«
concîimoh^ iblIiSta.npn iam yani^ccupeturcupiditar
tibdb.fed ad promi ffiones Deide hoclèculoyaleat euo-
lare.. % !’rufn hoGip('um qnisefficit fuis viribus, nifiadiu-
heriile qüiinbètlpfopter quod féquitur,& dicitf .
Emïmillucmanmùàiïeducetme:, & adducetmdextera
tua. 1 'v; | .
' : G o n fi derans.au tem Iongi nqùicatem viæ, & de labons
exicnnmens,addirr x r ^ " • v 4 -t ' „
Etdixffiortqßetenebraconculcabuntme: : "
'HoeC ft,ïûtfitan fuperabo i aduerfis,& magis magifque
tenebrabpr» fi,pprteüèràhri« fi nemnonappreheiidero.
Etnoxàllunïtnatio ïndcUtîjsmeis*
Quoniamtenebra non obfcurabunturate, (frnoxficuidies
iHuafinabitmficut tenebroe eim,ita,&lunmxm.
Tempusi'inquiç, laboris mei tempus eftnoiftis, quam
camen grati* tuæ fpiëndor illuminât : Verbuni. enim : ’
tmm ItUerna.faàura eft.grefièmmek^yt quæ.mihieranc
tenebr«, i h ci per ent eile delitiae * quiatencbr«qu«a lé-
metipfisobicurantur, a.te lumen.açcipiunr, Q^i.ideoa-
getesopera tenebrarum flagellas, ne;temporab«4 elicia-
rum obleÂationecæcati,b.ona non defideremüs «terna.
H
c
D
* Expoßtio in Pfalmu-m
Noóle'autenvnobis luceiefoles, tanquam diem fapis, f j
quum per aüftèfa remedia ad vir^m no? vöcas:, ytdulcia
%flage'Ua patris,ne fit atnjxra fenrentia patris.Quia ergo
& aduec/ay.itmiftiusV & (ecunda noh ca^en.t tencationev
quaauCeleuamüivautpremjmirr,vtrunqiiè/fithox,fi;defit,
illa lux,qu.^ nec lupcrbire nosfingt>nec de (perare permit-
. Quoniam tu pojfedifti renesmeosdomine. .
T Ujibquitidotoipehpn folum co;r nieum, (èd & rénes
meos.pdflïdes; & te habitante i,nteridramea, fa«^um eft, .
vt me aliquidlucis d e le ^ a ^ in n o $ é l ,
y Suficepifli me ex vtero matris mea. ,
Qui Paiilum Apbftolum lëgregaüit ab vteto matris
iiise , ipfe & nosfegregauitab vtero matris füa: illius Ba-
bylonim:v nd é/inno uam v itam regênerati, nouafpe, no-
uisdelicijs, nöua lucegaudètnus: quoniam pee fcelicrtaS-
leculi huius nos beatos fadtmecadu eriitas mifeto^jh ve-
rabotia& mapfura diligamüs.
Canfiiebortibi>quonïam tetribilitér mirififotuses: mirabt- j
liftoperatua^ammdmeacognofcely^
Terrofemjinquirimihiincütiuntmi^aculagratimtumj
Scynde eft ratio gaudij,inde eft caula fo,rmidiiiisiGogno-
fcit enim %nimaméa quantaopera^is v.t falues,& qu«mihi
fint periculacauenda ne p^ream,'
N oneüabfconditumos meumdtexqüofifecifiim
Eft quxdam in fänxftis hominjbus'D.ei ïnfu'perabilis
fortïtudo, & inui(ftapatientia, quamineisoccult'èfiöxit
Deus, &abfconditam fecit, . habentem oileam firmita-
tem,qti£pec cotrurnpaturlecundis,héc fra’ngatur ^duer- ,
; fii.lDe qua virturein alio Pfalmo diGitutv; Veruntanien Deo
fubijcitur animamea,quoniam abipfi .eiïpatientia mea.'
Et fubfiantidmeain inferionbus terra.
£ Tnhac , iiïqüit i rubftarirra fragilis & in firmi corpotii^ f
qübd eft in inhmisterrse, fortitudinem qusent,qu«int’er
fiéuas'tribulati ones ctiam éarni perle.Uêrantiam darel^i^
imperfectum meur# viderünt oculi tut$& in libro tuo omnes
', . ficriièfttur.
In his verbis perfona eftipfius c#£itis,qüod nuhe in fe,
' nuhein corpore fbol o qu(tur: quia duo funt mcarne vnaïpc
: ilhs ergo mquibus erat patientiae roboranda cottftanciay
vt ipfi pro.dorniho patipolTent quf in ejus paflidife uturj
bauerattt, dicitiplè :Impetfe(5kummeum viderüntOCulis,r.
& quia qui vfque a)i défperationem exp'auetantïyfqu^ad’ \
vi(ftori«cdronasteälpieientecör0nanTünt,addidic.Etin ■
-libro tuo Omhes fcribehtur.Igitur omnibus timidis j& ’dè,
propriainfirmitatecrepidancibuslperandum eftfupetnse
virtuti^auxiliiim:vcindernOne'xcidatcharitas,vndeprx-
ftätur facultas. . ft* ’M Ê
Ver diem errabunt^&nemo in eis.
: Siu.eytin' quibufdam codicibus inuenitur:
È Diefiormabuntuf}& nemo in eis.'
Imperfe^i, inquit,n)ei, qui’omneseruntinvitaaster-
na, perdiem érrabun.t:hoc eft,in metu)'babunturv&he- ■
nioeritineis, qucmno.n timoris tenebrsead de/p%ariq-
nem vfque perducant.Siautcm legamusjpie f(»rmabnn-
:, tur:inte 11 igendum , quod hi quorum hemp contuf babi-
tur,die fptmabuïitutxhóc eftjiiruminationeillius^yifionis1
qua beapum Petruiji nimis trepidum ad remediUm pa--
tienti« fuo refor mau it a(pe<ftu.
MihiautemvaldehonortficatifuntamicituiDeus : valde-
. confiortatifiuntprïncipatuseorum.
.Dinumeraboieos,i&fu'peratenammultiplicabuntur.
Ip;fi,inquic,'qüiih die errauérunt , & quorum nullus
fiiit quin cohtiubaretun, amiei rtiei & yaldë hónórabiles
fadtifunt, & tocius Ecclefijébabüerunt principaruml: &
quamuis a mefintdinümeratl.fuper arenamtamc rnul-
tiplicabuntüriqüiaininfinüüih'&multitudóeorurncrei--
cir & gloria. »
Exurrexi & adbuc[am tecum. •
1 Hop tempus fignificär, quo adhucin pccultp eft ad der
xterampatris,antequam reueletur in ea maieftate, in qua
iudicaturuseft viu o s& raortups. Vnde fequitur & dicir,.
quid interea per totum hoe tempus in Eccléfia agatur de.
C X X X V I I I . - '*.$ ■}
hpnotum &
pibus:yjt»temporalis :'bßhoxium Formaftt occulruknj
du m e i s d i ffe c t qr adii e n t u s. . ; ‘ 1
Si ouideris domiiie pcccatorcs; vm mm declinatc a .
me:
QModdioitU'in cogitatione , accipientin vanitate ciuitates
. fiuas.
Occiduntur fuperbi,cum deieruntupgratia Lffig| qui
bipin copiacione nurhfliuni, Sc vni'tate cuÄodienciüm
dominus dicit occulte. Viri languinum dedinate a me:
quod palam iu; iudicif fiif manifeftarione di(fturus:eft,
N unquam nout vosidifcejlite d mequioperamihi miquitaterh.Vin
au te mlahguinnm quifunt^nifi qufpderu nf Fratresffic ut
Ioannes dicit,Owi oditfiratrem fmmjjomiada eü.lftiergo ab
yninate Epclefi« p_er;fiiperbiämj:ecedentes, qui qüäfi,p|’-:
fenfi permixtionepalearum, ätiredifcretfonis veutilabrü
triticum delbrynt, accipient in vanitate .ciuitates fuas, fid
eft,in reptobam (pxjieratem & in v^na (econcilia eoiigre-
gabiinc ,quia quodcharitate cpithblicanon^vtitur ,Iise-
retiea vanitatedilpergitüf.
• • tuos tabefcebaW;
y Fcrfectoodiooderamillosdnimicifatti funt mihi.
Peife&ain dominum diledioeft^nöamareqüödnpn
amät, & ipfqsihimicbs Dei ficodio habere, vr präuiras
'epfum ddiofafit pöcius quam natum^quia aliud eftin il -
lis quod ipfifaciuiif,aliud quod creator inftituit. Hoc eft
enimperfeCte ,ideft,fCienterqdiiIe^vthecprqptervitia
ihö mines bderis: neevitia propter hohiines dilig^s.
Erobaniedpmine\&ficito cormeum.dnterrogame^cdgno-
fee [emitas meas. v P w
%X:.. fit vtdefivia iniquitatii in me efi>&deduc mein via aierna.
^ S ^ 'ta r e ,m q u it j’temitas-tnea's'yfd^ft{cb'fafilia:'&eögita^
tiqnes mesis j probans &examinahsquo affe(ftu;diligam
bohbs, deducmein'tfia
seterna.Nifi iUGqaidixit,Egofumvta,verttas,&vita:.Sc qui
eftmedtator Dei&böminuni,bcino Chrifiuslefus:^es: quemfc^-
bemus auejfumadpatrem, &qttt'eß cxoratiofifiirfeccattsnoßrts.
V S A L M V S C X X X I X . t
IN F IN E M P S A L M V S 'l P S I
A - D A V l ' D. x
Blnisnon alius Lntelligenduseft,qiiam quieftabApo*
fto 1 o dedaratus,d icen re:Fiwif e« Chrißtts ad iufti-
tiam omni credenti. Tirulo ergo fiio indicar Plalmus yhde
I ö cu turus ft r:nam&dicend p,Ip fi-Qamd: eurn fign ift cat,
quUftfiecundum carnemexfieminepauid. Ergd non fecun-
Mum diuimtatemVqua creatorell: non fdlumDauid ,ve-
'rum etiam vifibilium acque iriuifibiliiimhaturafum: ftd
fecundu earrieih filitis Dauid elfe;digfiatiiseftiyc totum
corpus eius,id eftj ecelefia, capitis fui Vtatur.auxilio:&o-,
thne me mbrumeius,voceipfiüsdicar:
Eripe medomine db Wminemälo:avirö i n ^ libera me. .
V T On ab yno malignp , fed ab yno genere maligno'-
x vfumnjecdvaustantum,fedabipfoptitidipe:ideft,
ab ipfo diabolo le erui Cupit, qui vult ab ihiuftitia libera-
ri.Dicit enimAppftol tiSjNo» eftnobis coUuäattoaduerfidcar-
.nem&fangiimernfed adiieYfm pnncipcs & po: efi.it es, ißfmores
'''«Ä^iVe»^4TO»»-W«i»^idefl^iqö,ores,^ccc^tÖruip:iq4 t-
; bus pr«fidet Sc dominaturtotinymalrgnitatis incencor.
Qiii autem eft homo malus,idem eft & vyiriniqtfustnul-
lusehiminiuftus malitiacaieci^indiftirnilibuspeceatis
vriius nomeh eft peccacdris':. qui etiam fi ficpeccet ,ycab
aliorumielsefione'contineac ,quolibet tarnen modofibi
riocens,innpeefis non eft.
Qujcogitauerunt intuftitias inco?de,tota dieconflttuerunt
. ■/? bella. :
Minus noxia eftiniquitas aperta quam ce<fta: & file eft
j’nfidibfibr inimicus ”^vqui inlaiyjs portaf bona , & in
E
Matt• 7'i
i lean y.f.
F
^ Tnitlir.
Sear, eft?
ti>*n. ii.
Rem: I*.
Fofto.i.
H? :
<•