
B
I. Cor. io.
Ÿidtfint.
; c !
Matt. io.
b tf. 2 .1
z.Tim.z.
j ï> *
fotn.ix.f‘
itio S. P f offert Aèyaitan.
omniumihidSitMUmße aftiones 1 vanitas in I Deusinrertenaaenttrgit, cumipCostradirinfipieno^vt
. .. l i . __ «rsrna tnprcrpmri l n ui fnn»iK»riinr aratiam llluminatipnis qui (preuerunt gcatiam ill,i jmraibneaatnitölnUipsp, lif-ubeancfuppli-
ciura caeckaris: ' • ' i v ,:
Pr&cinitedominoinconfefitone :pfaütieDeonoJltoin citbara.
- ** ’ f{ v
Défiderantibusincelligehtiam facramentbrum acqn-
feflione inci'pienduro eft, vc lemetipfosaccufahtes, & fi_
biadfcribencescaliginemr&:taitlitaten) fuani radium fu-;
peritslucis ac6ipianr.Nec fitebrumociofa confeilioded
]p(allant Deo in citharaud eft,in quadam bpnarum a&io-
niira con'fciencia vt mifericordiam quam confite.ndo
qusrunt, operaudo mcreantur,: 8c quodrede pfFèrunt,
rëdë diuidant. /V . . .
Quioperit ecelum nubibus, defcenditin terrdmjttientem
pluuiagratiaruni. .
Ad hpc eriim Deus obfcürauit dida pro^hetica,vt ob-
ü.mhtatio pararetimbrem: imber vero & fru<adiP gigpe"
ret&operirct ferenum. ' !.
QuiprodUcït in mntibusfoenum, &berbam feruitutiho-
mtnum. ; '■ ■ f f . . i "
Vcilitas pluuisfpiritalismonfölumvalles;)fed& mon -
tes vberes racicdn montibus fcenum& herbam feruitHEi.
hominum.Monresantem intelliguntur fublimiores qui-
qoe hominutó (eeölariuni, quiita fiepè fupënötibusopi-
manrur, vt vndèfffuduofiènint valles, inde akïtudrncs
etiammontiumfint feracës. Producit ergo Dei gratia in
m o nrib iisfasmim: & potente^ ac diuites.acceptb (pminc
charitatis praebent profutura pauperibus: Scminiftranc
qni faniula|um déuotionis-:
fuaeDeo ecclefiteque dependünt. *
Dat iumentu efcatn ipforum, ó'puüjscoruorüm inuocdüti-
.. . buseum. '$ '
Iumehtorum & pccótum nomihe fignificat.ur
tudo pIebis', qUcC neceflario eibo non tfau datur: §c duro
rpiritaliinneftpartie^Sjfoipinifter^rnalium.vtimpIca^
tui illud A p ö f t o l i i^ M ^ f^ e w i ^ de laftegregis ndnpercipitï
Difpeniatioigttur hiilenfordiae Deinon tartturóad
omniuminiquiutiuui v./i •—
latar'i^4ilVambulantium |n fupplicia aererna rnergetun
Inhüncaii*envfiuëmpioi,uenti.busipalis3qUid audietci-
■ uitaS-Siön^quidaflfequëtucciïiitas.Peiï^ajr^^di^iprfT
Quoniam tuSiön inecclefiaregnUm erfsasternum domi-
mïni Dei tu ij^ regnapte ipfofîpe'fine regriabis.
P S A L M V JS- C X L V I. ' pernælucisaceipianr.Nec ficeómm^ociofa confe(lio;leti Sap g
làudate dominum, quontam bonus efipJulmuS) Deo noßro
I iucanda laudatio » i / ;
a Onum ëftdominum laudare;, in gloriam Dei poliere,
non voce tantum, quæinCeflabilirër eanerenon
pote'ft I fed muiro amplius'mqdiiiatione rationàbilisvi-
tæ,quæ nullo tempórboinicrenda eft : Quoniam in con-
uerîàiionem'fpiritali’umieruoVnm Dei > quicquid domi
forisqu ëâgitli f ,i apsi Uip s eft,cuius&dodfcrina &c munere
ita vipicur | Vc ffihil aâi'ôrium non Dei lande fit dignum:
dicenteA'poftolo : ' Siue manducabitis ,fiuebtbitX, fiuealiüd
àuidfacitit omnia tngloria Dei factte :'qdq:d qui faciunit^nqn-J
^uamdDei laudibus iile n r ika Könis 'bperibuè ipforum,
Temper Deo eft iucanda laudatio.:^ ■ vi' | ‘
Atdificans RnrUfiléntdomimu , & dtß>ßrfiones ifraelconr
$re£ans- T 1 H | I ,
ExtrubtJbHieruialern^Hïèirfi^MrMr vt ctuiias, pace co-
furgit : órnnem lfiaelpaxad{'oliditajemGqiligit vniratis.
Non ergo ab opériblis vox > ne.c à vdce debent ópera diT-
Tonare : & laps quævdec promitpr » de bona bp.ufcientia
'proFeracur.^am norieft farm'a tompagOjùinofficiolau-l
dis n on Vii us.fo nus'e ft cor d fs, & v o eis? : \
Qutfxttat contrtmcoriei& alhgat contrittontseorum.
Ecce quomodd colliguntur difpcrfiodês’Ifrael-, vt Tanen
curçoncri to co^dé^i quoniam corcontritum & humilta-
timi Dekt non(pernet: vr bumilicas |aner quodTupçrbi'a yul-
• herâuit;' PeralÜgatiönes autem coptfirionuip^gnifica- cipttl xnipeniatio igtcur
tur diiteriJtas remediorum , qiue Tuinmus medicus mife- I Ifraelicicum genus,fed ad omnium quoquègentium pro-
riêöiditer SéTciencétapponic: quiamuicarum.eliüonum {paginera perticiet.. Paçresenimidola.venerantçsppruo-
norieftcuratidVm. ï :: riirii häboäriBgiHÄi,: ridonuä&
I ' ö a immtr.itmultiwdmimßcllitrum, & mnibweitnomina
I votant. ^ ipuituspafeunuu alimonia : quia parentibus noninuo-
Non ëftpræÈfpüunlinlâudibiisDei ftë'llaiCOïli habe- j camibusDeumded inTuaQbdnrationemanencib»s,cre-
-ve nuraeiacaSjCui capjtum numerati funt. De il lis ergo diditpofteritas,quodignorauitannquitas.
lellis d’gmus intelligicui bôcdiçftum , quæ înËccleiîa Nö« infortitudineeqmvoluntatem babeb}tynectntaberna-
^eiadcônfolandam præfe’ntis rémporisnoiftem , bonæ culu vm beneplacitum eflei.
:bmiei(ationiVexempro‘,&rccrlefti$dotärin^ lucerefplc- BenepLuittm eft dominofupertimenteseum , & in eos qui
îent.-quibus'dicic Äpoftolu.s, lnißa natione'praua&per- j jperanttnmifertcordtamem.
lerfdjttquibusapparetittan\uamittminariain mundo.? verbum i In eqïïrpôtencia luperbiæindicatur elatio-, quaeDeo
ma habsntes. Has ergo ftellas Deus numerat in æternam fcmper odioia eft. Tabernacula quoqüe Tu blimia & ma-
nseledtas gloriam ; & nominatim ex omnibus gentibus gnifica diuitiarum mämfc'ftant rumorem.inquibusnihil
iduocaras. Noi/irenim dominus qui funt eins, cum quibus a d pro bat De Us: qui fuperbts rpfiftit ,tiumtltbus autem datgra-.
iö n compucabuntürquibusdicitur; Difiediteà meoperanj t im nbn enim il!i placent nili mites & paupcres (piricu, laeoB.4
niquitatis,non nouivos. ' p " ‘ 'ad hocumentcs dominum j vt Tperent in mifericordiam
I Magnus dominus,& magna virtus eius,&fapientu eiusnon j eiusdl le eft enim vcilis timpr,quiTpe qrigitur,non qui dc-
• ■ jß numerus. m | J I [ demeigicuf i J '
■ Mulm in tiatufa magna funt,& mulcaru naturarumma-
ma virt’.eft;Ted in coparatioue’Dei m’Hil'veremagnö,nihil
tetedicitutpotes : &rin illo vera eft'magnicudo,& magna
«rcus:Vnmeiîà drgocXbcllériàHabét limites|hos:& incra |
modum' fibi pofifum natura quæqiie fdbfiftir, Deus aurem
màonitùdineglpriæ iuæ exc.edic viiiuerfa : &;pmhi- V-/nominaprcenptenturvquos m ôaoyioniaçumpi
porentia (apientiæ eius iiullo numero comprehenditur; lo (.up capcose-fte non dubium eft , & reparatipnem . __
qu6m»tïiexipfoi&pèripftm,&,tn tpfofuntomnia. / ciuitatis Hieruralemrpræiii4ifle,- aoûcilt.fàâ^eftde.noa<
■ r S-ufcipiensmaiiftictoi dommus , bumtliansauterti peccatores ci aile ; i m c ! 11 gi c.11 r cohôrtatiô PTalmiitaad vniuerfamec-
yfqueadperram.’ ■ : . - élehampertiiiere, vt omnesciues & filnHierulalemio-
Non àccëdlintadCognitionemDei humilesatq; man- praçlënti yira quadam Te vinâ-ps captiuitate cognofcant,-
uet^qui enamqüodnondumirttefligunt, credunc: & &çonfblatiohemde(pëfuturaelibertatisaccipiânt. Ne
I. m AÏn^Âa'nr n f tnrt'plitm (îlnÀorilllî'ÙflË lÜbotlbÙS âC lTloleftliS DOtcf
.Cor. 9,
hp' s a l m v s c x L v i r .
Laudà Ricrufaiem.tlominumjauda Deamtuum Sïon.
S Vdin in titulô Pfalmi Aggæi & Zacharias prophetaru
nommapr^0tentur,quos in Babylo.niacumpopuuueiM
- J, J ------ --- j
euelanonem occukorum expectant. Hos erudiendos
ufficitdbminiiSi•& dotftrinæiuæcapaces tacit-, Quorum
d e fi d e v 1 a d e 1 e it a 11 o ne exeicuit,& accendic : Peccatores
intern humiliât viquéad-terram : eos v tique peccatores,
luioefbrqmën dum fetjpt^raruii) incfelleétlim maofuètu-
liuë carent ; & ëa qüæ ïntro'Tpicerë he queun t ^tapq.uam
iiperfiua 8c vanà cohcë-tônùnc. Horum contumaciam
mo'enim fandtorum line Jabonbus ac moleftijs potcft
prælens tempus exigere : 8cin quadam captiuitate Te eflè
Tentiunt, cum exuigentibus fcandalis & manentibuSin
Tpiritum carnernquedifcordijs , non omnia qua volant , fa-
multa aduerfa patmhtur. Reële ergo Tpe futuro-
rum bonorum ipTamHieruTalemhortacurvôxprophèti.
ça mTaUdem&gloBamDei,vt,cumfantftls-àngeliSyquo-
Gal.t.
Rom. 7.
~Expo[itto inPfalm.
rum adipifcitur indiuiramfocietatem-yln gaudijs æcernæ
pacis'exultet; | ^ £
Quoniam confortauitferasportarumtuarutn. J |
Conclufio HWrufalem 8c TeratumeiusepnlirmàtioTe"
curitàtera indicat.iricommiitabilem gaudiorum : quia
nnllius maliàd bohapatebic introïtus , nequeinde vllus
iuftorum tipiebic exoîudi/ J p
Benedixitfilios tuosin te.
Extra Hierufàlem nulla bçiiediiftio eft : quia non TanâificâtutihjHquiëcclefiæj^
dæeftGhrifticbïpiiSiynitun
QuipofuitfinèstuospaCem}&adipefrumentifdtïattei
Nulla earn ciuitatem bellàperturbant ÿ quæ pacis eft
Tepta limitibusmëëaliqhid pàtitur inqüietum fin quà nihil
eft àDei voluntate diuerTüm. Neauteriitrafiquillitas
iftiuspacisaliquairidigënriæ neceflirate turbeturj adeps
ei panis indeficienS(niniftrâtUr,vtiufticiç eibus fît in epulis,
qui fuit in defidéfijs. Bead enim qui efuriunt& fitiuntiu-
Jlitian^quoniam ipfifiturabuntur.
QuiemiditverbumfuÜmidra,vdpdtercurritfermoeius*
Vcrbi miffip Chrifti ëft.incarnatiô , cuius-Euangelîo
currenteper omnem terràm oninium gentiun? fit ypca-
tio, præuenien te gracia Dei eredentium fidem. Nihil eft
velocius 8c Tdencia,&opera Dei.1 qui quæfutürafùnc no-
uic,& fecit: & quæ nôdum Tunt orca,iam apud ilium Tune
præordiuata«
Qui dat niuemjicut lanam: nebulapificut cineremjpargiii
Valent qUidëmifta ad ppimandam terram,i!eèüîiduni
literæ Tuperficiem ; quia & nubes decidentes habent vel-
lerutn fpeëiem & nebiilarum tos non aliter qilam cinis
{parg!tiu,acque ex eo cerrapingueTcit.-redTublimiusinhis
gratis Dei operaTentiuntur , per niuium vellera vocàtio-
ne gèntiumfigiirata :quæ adcônhciendUni.veftimenfum
Chrifti,quod eft ecclefta,in vnum conffuiê^&in idipTum
foç.a contexitnr, nonhabensniaculam autrugam , lëd in
illapuritatemanruraiquæærërnaglprïficationererplen-
dëatjficqtie^^inëacpcqpage, de quadicltur, Dominas amïâus
lumenficuivejlimentum, ad qûod fignificâudum pertinuit,
! quod veftis Chrifti transfigurariinmonte^carnixlegitur
refulliftè. Per nebulam autem c|ligo ighorantiæ, quæ ad
; poenitentiaëcinerem confugitjiUdicàtur.Non enim quil-l
quam ante vocacioném diciluftus potçft : qüonianvjî/»«
bominit non vemtiufioseligere, fedpeccatôres, 8t iinpios (aluos
.'lacère. v.'. > _..
Qui mittitcryftallum fuatii ftciit frujla pdnis : antefaàem
frïgoris eius quit fubjifieti
- ‘Niuesanriquitüs obduratæ conuertuntur in cryftal-
; lu m: quo fîgnificantur lapidça cordainfidelium, quæ ge-
lu nimiævecuftacisobftrKftahuHum calorem (anctiSpiri-
! tusréccperuntzTed tam potetiV eft gracia Dei, vt tam an-
! nofâmglaciem faciat fupetno igne feruelcere : & eos qui
! cryftallinolrigore fu e raUto b d u ra ti ,a ffla tu fuo faciat cô- j
cale fcere,v t è cia m ipfi quf vitæ cibiim rieiciëbant, paném
veibiinëipiànt miniftrare , fièuï in BearolPaülo ta&um
eft:qui cum effet eredentium pèrlecutor, fa&us eft Euan'
! gelijprædicator. Quis aütem pöteritfubfiftere,quemab
j hôcftigore non libçrauit Chriftusî qmyenitïgnim wittere
»Hirj'MWj&adferuoremHdëivquodgeluinhdeèitatisobf
torpneràr,éxcitarë.
Emittèt verbum fuum^liqUefadetett : flabitjpiritm eius,
. é “ fluent aqua.
Verb o Ëuàngelicæ prædicationis óbduratio^nfidèliü
foluitur,vt fiat hoc quod alibi diiftuni eft: Rupitpetram,&
fluxerüntaqud. Flànte autem fpiritu cal or çharitafîscmit-
tixuijVt terram fitièntem flumina rigenc, & in aridis cor-
âibosfiâtfonsaquafalientis tn vitanidternaiiL
Aânunttarisverbumfuumlacobjuflitias, & iudïcjafualf-
fasi.
Darts fcilicet intelleiftuni yocàtis,& iuftificatisrquia 6-
mnes eXquibuslibetgentibuselecli, lacob&lfraelnun-'
• C'ùpanti^rj& dircunt'omnia Dei iqfta elle indicia : necali-
quid àb èo fieri, vndepolïït ignora;ntïuhumanacaulari:
quiaabundarentëtiamcircàiaftoscaüfævitiorum^nift
iuftïciafn ruammifericOrdiatemperarer.
\ NOtifecit talitet Omni nationi t iudtcïafua non manife-’
ftauiteisf
§ I
c x L m . é c x L v m . ^
Altitndinëm diuiciaruïïv^^ïênHiëvn^lïüMï^ièitïtl^^irS j
ypluitéffepërf^icuam j nequë Ctïiqüam hätioniiüdicio-1
rumfeetetapätuereifedexbninibüsgecibUsvnaeftgehsi
vnuseftpbpdlÜ|^uifëab^térnaËërdftiórièhöd j
ritisjiëd Ö ei gratiäintöUigitliberäri 5 & vnühiqufemt|iie
fidëlium itiiniftrum miferièbrdi^ Dëi,vcqupd in ipfisfa-
&um ëft f ëtiap ui alijs fiat, &inVnuatelUcbnËuatviil':
uerfadifperfioc
P S A L M V S C X LV lii.
Laudate dominum de ccelisdäüdateeum inexcelfis
FlOpulusÜefcaias'M»iré^W0^#^M;tö-,&cuiüisfpes,,ti Philip. }■
^domino DëP ipfius, adfupernam HiërUlalem perci-
hens , & descerhalanëlóriiin angélorum fbcieiäreiäm
gauderis,exültatirifpirituDei,&vniUerfaui4reäturamiri
laudemaccëndit creatörisibJortqüiabmniä'irrätidnabi-
lia & fenfii ëarëntia pómint Deunt prö.priä cönFefliohe
laudare; led tjuiä nihil eft ifi vniuërfitdte rërurh a fiirhm is
vfquë ädinfimä,quod nöri fiia sqüalicace naturk potentiaal
Tui prötëftetiir autoris; Duatuih prpprie creäctira-
rum eft tötaiftalaiidärio B angelicé CdUtetSc hiUnanx:
vqüaé Huric affèéliiih cx tötius muridicpnfide'tätiptle cóh-
cipiuntivt fcum lauftatoribüS Dei i^filaudis ffiatèha Deu
laudare dicatur; 0ixia ergö iri hoc pfficip cmleftiapbti-
rtènt ptirtcipatum, meritö icifis primitus dicitilr, vt dé ex-
ecllentia dignitatis ac pülcnritudinis füas in dnminö glo-i
rientur;
Ldudateeum omnes angeli eius: laudate eum othnèsviriuiés
einst
Laudate eum fol,&luna: laudate eum omnesfleüa,&ïüme:
Laudate eum cocliccelorum : &dqua, qua fuper ccelos funti
laudent nomen dómini.
Nihil cftinfublimitateccelcfti f quod non pulchrüni
atque mirandumfit & qUiädmni^in Crëatorisfüi coh-
cinuntlaudem,nonqüaficefiantibusabinferioribüsdi-
citurveinconfelfionemdiüinrclaudisexurgant j-ïed vt
homoinfjpitatusqftendatfibi placerequod faciunt,&eo
fc perfpeihfideideleötari j ad quod pet èkHbrtationes
'promiffionUm Dei etiämipfe prd'uehetur. Cum aütern
dominus Iefus GhriftusVerbum fit D e i , in nullo patcis
laude difcëtnitur,dieentePfalmoi;
Quoniam ipfedixit,& faftafunuipfe manduuit, &creaia
funt.
Quod enim Deus'diëit, vèrbo dicit: & verbum, per
<}UQd taëkafiint oronia., inandatufn dicentis excquitur.
Statuit ed in aternum ,& tn féculUm feculï: praceptumpo-
fuii>& nonptateribiti ■■
Omnia quSad cceleftëm lieatituainëm: (unt créataj
hanc plënitüdinétnfui officij fufcèperunt,. vt in Dei lau-
dationppetmaneaht: edi opëri etiam natnrahumatia/ö-
ciatur,proptërquodApoftóius dicit: Quafurfumfuntfdps- coloff. f;
te,nonquafüpef tefram.Qua futfumfunt quaritéi vbi Ghriftüseft
in dextera Dej/èi/m.Betieergöipiritalisquifquedeuoriom
fe cceleftium iüngit, & in cbnfidetatione'tötiuScirätüras:
laudat attiiicémjYtpro modulo fiid iamfaciat^quodfine
fine fa d ura eft;
Laudate dominum de terra dracones,& omnesabyßi.
Ignis,grando,nixMacm,Jpiritus proceUa, quafaciunt Vef-
, ’ bunieiusi
Térrx nornirieappellantuf , qu s vicin^ funt ie irk : 8c
quicqurd hoc nubilo aereauchumiduni ih ïö re, vèlplu-,
uijs,auc iiTnlue,&grandineglaciaIe, autin procellisiur-
bidüm ,yë lin colulcationibusapparecjguitütii vterrae,,&
aby-ffi appellatiorief perftringftur: quörum nihil fortüitis
motibusfuBiacer,&lïngdlaquxquc‘eiuslegib'uSréruiurr
qulvt vult i de o'mnibuS atquè in omnibuslècündüm
caiulas dccttiiÈÉ: r^tidöisoperäfuf; _
. Befiia»C^omniupecordferpentes,^vplucTespennata.’
Nihil horum iïon in rfiagna fapientia fädum eft: & id -
éöqüsftamperftringUntUr,^vfvniuerfiraciS,créatprino'-
mnibus prjedicétur.
Reges terra, &omnespopuli: principes, & omnes indices
terra: - • . _