il
m •
In fineraPfal.Dauid piiufquam hnirêtur. XXVI.-
D Omimts Uluminatio mea, et faim mea,quem timebàîDomi-
nUsproteclor vita mea, d quo trepidabo ? Cuni flpprbpiant
füpet menocentts,vt edant carnes meos. Qmtribulantmeinimki
mei,ipfinfirinatîftint & cecklcrunt.Si conffidtadtterfum meca-
fira,non timebit cor mcum. Si exurgat adüerfim meproelium,in
hot ego fierabo.V nam petty d Domino,hanc requiïam,vt inbabjt e
ï» domo Domini .omnibus diebus vita mea. Vt videam voluntatem
Domini, & viftem templum eius. Quoniam dbfondit me in ta-
bernaculo fuo.in dïemalorum protexit me, in abfcondito taberna-
xulifui.lnpetra exàltauit me, & nuncexçltamtcaput mcufiper
mimicosmeos. Circulai&mmolauiin tabernaculo eius hofiiam
vocifcrationis,cantabo &pfalmum dicam Domino. Éxatidi Dominé
vocem meam qua clamaui ad te,miferere mei, & exatuli me.
Tibidixitcor meum, exqmfimtte facies meafacie tuam Domine
requiram. Ne auertasfacïem tuant a me, ne declines in ira dferuo
tuo.Adiutornieuseflo,nedereUnquastne, nequédefiiciasmeDeus
falu taris meus ' Quo niant pater meus & mater mea dereliquerunt
me,Dominas autem alfumpfit me. Legem pone nnhi Domine in via
tua,& dirige me in fcrnita recta propter inimicos meos. Ne tr-adi-
deris me in animas tribulantium me , quoniam infurrexerunt in
meteftesiniqui, & mentitaeftimquitasfibi. Credo viderebotta
Dominion terra viuentium. Expetta Dontinum, yiriliter age,&
conforteturcor tuum,& fufiine Dominant.
C O M' M E N T A R I V M.
P Salmi tittilus hahetpofitum, priusqualinicetnr,So-
litum eft homini in potentatu pofito, record,ari quid
•egerit duni pauper eflet:Prius ergo quam liniretur,iecor-
datur iam n<ftus,& dicit qua: cogitatio eius fuerit, prius j
quam liniretar hoc ordine: quafi qui diceret 1 § priufqua
vn&useflem, feptemfratres meimagniviri abyndtipne
\ Rtg.i6. recufatifunr, & mei curamDeusgefIit,vtparuHm &pu-
fiHirm eh'geret & vngeret,huncipfp illuminance mihij&
' fugance a me tenebras,ego quem timebol illo-defendere
me,a quo crepidabo?etiam fi proximct mihi a Saul miffi,
vtedanjcamcsmeas,quitribulantme,&iniH>icimei,ip-
fi infirmitati funt & ceciderunqSietiam ptadium exutgat
aduerfrim me: ego in illuminance Domini fperabo; Vnu
hoc eft quod poftuloDominum, & hocrequiro,vt yidea
quid placeat Domino,Iciam voluntatem eius, & videam
pro tegitem plum eius,vt quiad eum confugerit,honote-'
tur,&ab hoftium manibusnon poffitindeeripi: tantam ‘
-reuer-entiam habeat ecclefia d ei, vt epam abhoftibuS;ho-
noretur,vtabfc6dipoffimin tabernaculo eiusin die raa-
lorum,&fuper petram exaltetur, vt port« inferi ndprx-
• ualeanteijVt exaltetur caput eius fuper inimicos eius, &
circurneam& immolem in tabernaculo eius hoftiam iu-
bilationis,& cantem in ea,&pfallam Domino, & fundes
in eapr e ces, fe cnrus dica Domino.-Milerere mei & exaudi
•me.Si tarn ert Dei fe amatoremoftendens, inuifibili inui-
fibihterclamet.$icutMoyfes©re,inquit,tacebatfedcor-
| de clamabat,vnde ait Dominusad eum: Quid,intuit,darn
as ad meiSic Ik. in iftolocoamatorDefinon quaerens vlla
mundifpeciem, fed folamChrifti pulchritudinem cocu-
pifcens,ea verba quaj aniatores fblent eis, quosdiligunt,
dicere fermonibus linguae, itaifte fermonibus exclamat
cordis,dicens:Tibi dixit cor meum,qu£efiui vultum tuu,
nonauertasfaciemtuamame ,^nedeclinesmiraaferuo
tUo:Egienim taliaquibus iufteiratusam'eaconcupircen-
tiaauertaris, fedqualimifericors & adiutormeus estu,
ne derelinquas me,neq; defpicias me Deus fahitaris me’ .
Vide autem qualem amorern Deo offerat.Legimus,Qqia
relinquerbomopatrem & matrem,&adharebitvxori | ita hie,
quiaadamauitDominum , Pater,inquit,mens,& mater
mea dereliquerunt me,Dominus autem aflumpfit me,et-
iam quafi tu,-bDomine, quem derelidtum aparentib. affumpfifti:
Legem pone mihi in via tua,oftende quid velis,
quid nplis,quid diligas,quid odias.Eieri.n.poterit vt ob-
fequendi votooffendam,fi qualiter debeam,antenodif-
cam.Et quiainimici mei nihil aliudftudent, nifivt teof-
fenfo,illi fuper mehabeantpoteftatem :hoc rogq,vr diri-
gas me in via re&a propterinjmieos meos ,v t non tradas
D
Gen.i.
-Matt,
mein animas perfequcntîum me,quia infiirrexerütin mè
teftesiniqui.Oftenduntmundi pulchritudinem, quæ cü
fit mortalis in guftu,{peciofa eft in afpedlUj ô; mentira facie
decipitinfpedtorcm. Ego autem qui hæc contemn©,
çredo quod videam bonaDominiinterra,non morraliu,
fed viuentium. Ad hæc relpondifin antiphonia Spiritus
fandtus : Si ergocredis yidere bona. Domini in terraviue-
tium,expedcaDominü,ageviriliter,conförteturcortuü,
öduftineDominu, qui regnat in (èculalèculorum, Ame.
PfalmusipfiDauid. XXVIÎ.
A D te Domine clamabo.Deus meus nefleas à me , ne quan do
/ \ taceas a me,&aßimilabordefeendentibus in lacum.Exaudi
Domine vocedeprecationis mea, dim oro adtejumextoüo manus
meas ad templumfinftum tuutn.Nefimul tradas me ctimpeccator
ribus,&cum operantibus iniquitatem ne per das me. Quiloquun-
turpaccin cum proximo fuo,mala autem in cordibus eorum.Da il-
\lisfecundum opera eorum ,(&fecüdumnequitiamadinuentiQ.nitm
'âpfor uni.Secundum opera manuum eorum tribue illis, redde retri-
\butionem eorum ipfis. Quoniam non ihteUexerunt opera Domini,
& in opera manuum eorum deßruesallos, & non adtficabis eos. Be-
[nediäus Dominus , quoniam exaudiuit vocem deprecationis then.
Dominus adiutor meus,&proteâor meus, &in ïpfojperauit cot
metim,&adiutusfum.Etrefioruit caro mea, & exvoluntatemea
confitebor ei.Dominusfo rtitudoplebisfua, & proteüorfaluatio-
tium Chrifti fui efi.Saluumfacpopulum m m Domine,& benedic
hareditati tua, & rege eos,& extoüeiüos vfjue in atemum.
C O M M E N T A R I V M.
| NDeï filioperfèdtum Deum,perfedt:ühominem con-
I fitemur,quem hömineminteriorem fuualloqui iniftd
Plâlmo aduertimùs,in quo clâmat, Simul cumpeccato-
ribusne tradatur^wipefwrwwwo/erif.Etquiadolusin ore
eius nun quam fuit,hoc orat, vt dum fimilis fuerit defee-
dentibus in lacum.hôçeft,cùmfimilis fuerit fepultis, no
habeat partem cutnhis : quiloquunturpaceminore,&
in corde fabricant mala, ficutludas fecit, Da illis,inquit,
fecundum opera eorum, qui operaDomini non intélle-
xerut,& quem videbant mortuos fufeitare, diccbant:Hic
homo non eïl a Deo.A t Ieûjs dicebat eis:Si verbisno creditis,vel
operibus crédité, flli autem nonintellexerunt in operaD©-
mini,&ideodeftruentur,necçdificâbuntu'r,quiaDomi-
nusfufcrtaùitlefumâmortuis,&refloruitcaro eius,&ex
jVoluritate fua cohfelTuseftilli. Omnia .n. quæ paflus eft,
pro voluntate fuapaflus eft,ficutipfe ait : Eotefiatemhabeo
ponendianimam meant, & iterum ajfumedieam.Et ideo ait:Ex
voluntate meaconfiteborilii. Ipfe eft.n.fortitudo plebis
fuæ,quiadidta fadbis impleuit.Dixit fe paflurumj&palTu'S !
eft:mori turum,& mortuus eft, furredturum,&à mbrtuis
refurrexit,exclqdens infirmitatem trepidationis, & dans
fortitudinem promptiffimæ voluntatis, Quia pro'tedfcor
falutarium-ChTifti fui eft, quiaille fine dubio qui eft Deus
in Chrißo, mundum conciliantfib i, falnans populum fimm,
conferendüfalutem animæ &corporis,Sc benedieds hæreditatem
fuam,geUtes àfubiedfcione dçmonum lrberan- '
: do,vt regat eos , & extollateos vfque in feculä'filius Del
cum PattfS & Spiritu fandto, regnansperomnia fecula fe- ,
•culorum, Amen,
iPfalm.Dauid inconfummatione täbema-
euli. XXVIII.
A f 'ferte DominofiltyDei, äfferte Dominoßliosarietum. Af-
J ferte Dominogloriam &honorem, ajfrte Dominogleriant
' nomini eius,adorate Dominum in atrio fantto eius. Vox Domini
fuper aquas. Deus maiefiatis intonuit, Dominus fuper aquas mul-
jtas. Vox Domini in vir tute, vox Domini in magnificentia. Vox
vDomini confringentis cedros, & confringetDominus cedrosL’tba-
\ni.Et commmtieteostanquam vitulum Libaniy& dileäus quem-
\admodumfilmvmcornium. VoxDommintercidentieflamniam
ignis,vox Domini concutientisdefrtum,&commouebit Domnus
defertum Cades.Fox Domini praparantisceruos,& reuelabitcon-
denfa,& in templo eius omnes dicentgloriam. Dominus diluuium
idhabiurefacit, &fedébit Dominus Rex in aternum. Dominus
virtutempopulofuo dabii,Dominysbenedicet popülofito inpace.
Matt. z4 . !
G
loan. io.
In Tfalm. Ibäuidis.
C O M M Ê N T A R I V M.
SItuluS confummatione tabernacliUfn&m&rat.Con-
fummatio tdbe;-häculi,finis1mnifdi eft , in quo ofFe-
runt DeofiÜjDei filiotàriemm. Filij arietum agni funt,'
qui ponuntur *ad dexteräm , vt gloriam & hon’orenn
nömini eiusjofferent'es in operibus pijs quæ gefferunt,
adorent Dominum,km non in ædificijs manu fadtis, fed
in aula faridta eiiis.i«in Chrißo Iefü, in quo habitdtplenitudo
diuinitatis.N oxDominifuperaquas.Quando Iefiis bapti-
zatus eft,Pater coelis ^percis,& SpirituSdn fpede coliitn-
bæ veniente, vox Domini fuper aquas fadta eft dicens: T«
esf lim meus. Deus maieftatis inconuit, hoc eft, deditVocé
fuper aquas,rd eft,fuper fedas gentium, vtfiniatur in vir;
tute&in magnificentia Chfifti lefii.Qüicuhq*, autem re
bell,is extiterit, & elatus ficut cedrus Libäni,cöfringetür
& contminueturficut ced rus Libani. In Libano facrificä-
( tes vfq, hodie thrpiflimçVeneri,vitülornm yirilia ampu
I tant', & in eius facrifici« huiufmodiincenfafupponunt.
mercedem quamoportuit errons;fiii, deæ fuæ exhiben
merètticr. Itaergö comminuntuttanquath vitulus Liba^
ni,qui caftitatém C hrifti contempferint,& vt diledtus fi-^
liusvnicörniumeruntiQuibu^vöxplacueritintercidehtisflammamignis
, id eft, quibus vox placet baptifmatis
gràtiarù conferentis, quæ in concuffione fblicudinis cce-
pk:In defertoenim Iordanis fluenta Dei filins benedixit,
& commouit defertuoppidi breuiflimi in confinioeremi
conftituti,quodappellariir Cades : Ibi vox Domini præ-
parau it cef uös qui f-eftinarent ad fontes aquarum ,vbi re-
uelauit eaquæ crant condenfa,id eft,occulta, vt b is reue-
latis,in templo Dci.quibus reuelatafimt, ©nines dicant
gloriam & confiteancur, quia Dominus in diluuiohabi-
tat,in aqua quæ diluit crimina,édn eodem diluuio fede-
bitRexinætèmum , ibi yirtujtem populo fuo dabit,fiio
inquam,credentifibi, ibi benedicct plebeiti fuam in pace,
qui regnat in fecula fèculorum, Amen.
Pfalm.can tici in dedicatione domus Dauid. XXIX.
EX altabote Domine, quoniamfufeepißi me,nec deleäafli inimicos
meos fuper me. Domine Deus meus clamaui ad te,& fa-
nafli me. Domine editxifii dbitiferno antmam mèamfaluafli me d.
defendentibtts inlacum.PfalliteDominofanäieius,& confitemi-
ni memoria fanäitatis eins. Quoniam ira in indignatione eius, &
vita in voluntate eius. Ad vejpèrum demorabiturfietus,&ad ma-
tutinum initia.Ego autem dtxiinabundantia mea, non mouebor
in atemum. Domine m voluntate tua prafiitifiïdecori meo virtutem.
Auertißi faciem tuam À me,& fait iis [uni conturbatm. Ad te
Domine clamabo,&adDeum meum deprecabor , Quavtilirasin
f anguine meo,dum defeendoin cor r up tionem ? N unqutdconfitebi-
| tur tïbipuluis,autannuhciabitveritatemtuam ? Audiuitûomi-
\ mts,&mifertus efi mei, Dominus fait us eft adiutor fneus. Corner-
tifii planet um meum ingaudium mihi, eoncidißifaccum meum,
&cïrcundedifii me latitiat. Et cantettibigloria mea&noncem-
pungar, Domine Deus meus in aternum confitebor tibi.
C O M M E N T A R I V -M»
TN vigefimönono titulo dedicaturdomusDanid. Ilia
vtique domus ex femme Dauïd fecundum carnem, nön manu
fadta,fed Angeli verbo mandata, & ab Spiritu fàndto
conftrudtai Ipla domus eft quæ dicitDeo : Exaltabote
Domine , quoniam fufeépifti me, fufcepitenimformam
fè ru i, ytnondeledtarencnrinimici fuferhominumgc-
nus. Chrifto enim IefuNazareno extradtoab inferis , &
faluato à defeendentibus in lacum, pfàllunteiomnes A-
poftoli eius , & conficentur memoriæ fàndtitatis eius:
quoniam ira fuit inindignatione eius , quaiido maledi-
Gentf j. dtus eft mundus in, morte Adæ, &nuncvitainvoluntatè
eius Domine» refurgente. Ad vefperam quidemdemora-
tur fletus, in occafum omnium credentium necefle eft vt
fit fletus,pro eo quod defolabimur ab his,qui nospræce-
dütjfedhabebimus cum his inmatutino lætitiam. In prima
anaftafi moxvt tenebræhuius mundi finitæ fuerint,
&: matutinnrâ témpus refurrédtioihisàdü'enèrit * hic3T-
cûs fidei n'oftræ confiftit, fed in VOliintatë fuaDôltiihüs
præftàt decori noftro virtütënl. Nam fi auerteritfacierrl
iuAm,quantilmuis amcnius Dominûm , non eurnfilüs
Petro aihàbimus,&fi ei dicàmüs cum Petro , si oportuerit
mernoritecum;nontenegabb :• poteritliobis negandietim'e-*
uènire perfidia, fi àuerterit fe a nobis. Denique, inquit»
conuerntfe Iefus, & refpèxit Petrum nëgantem » fed &
recordatUs eft qüod ei hoc ipfuin prædixérat. Etégrejfus
foraifleuitamarißme. Cùmergo auertérét fe Dominüsin
pr?èfumentém& dicentem: Non moueborfn Stémufti)
negàuit èufti.-cùm refpexit negântem, flëüit, &lauerunt
làchrymæ pôsnitehtis,quod noxâincurrebat præfumen-
tis : Non enfin cônfitètut Dominum püluis j fipr^fum^
p ferit.n ec anhün dat veri tatem eiüs,fi feiadtauènt: Siau-
tem poftpeCcatüm pcenitüerit,&pmnitudinèm fuàm h -
chrymisamôris ôftenderitjdiCère poterit cum Pètro. Au-
diuit Dominus,&inifertus eft mihi, Dominus fadtus eft
adiùtof meus, quiaconüertit plandtüm eius ingaudium,
vt quod tertio negaüerat,tertio faterêtur, fi ramen gloria
cf edéntis ;n Deo non in hominihüs extollatUr, tune fè-
curus dicit-: Domine Deüs meus in æternum confitebor
tibi,qui régnas in fecula feculôrum, Amen.
In finem Pfalmus Dauid pro extafi.
X X X
ÎN te Domineßteraui ; non cônfundar in aternum. In iufiittd
tua libera me, inclina ad nie aurem tuam, accéléra vteruas me,
Eßo mihi ïnDeumpiroteftotern j j&indotnumrefugij,vtfalüuni
me facias. Quoniam fortitude fflca&refugiuni meum es tu , &
propter nomen tuum.deduces me,& enutties me. Educes me de ta*
queo quem dbfconderùnt mihi, quoniam tuesproteftor meus. Iti
manus tuas commertdoßiritum Meum,redèmifii nie Domine i>eus
veritatis. Odißi obferuàntesvanitatesfupcfuacue. Ego autem id
DominoJperaui,eXultabo &latdbor in mifericotdiatua. Quoniam
refpèxifli humilitateih meam,faluaßi de tleceßitdtibusani-
mam meam.Nec cortclußßi mein manibus inimiciißatuißiin toco
jpaciofo pedes meos. MtferePe mei Dominequoniam tribulof,
conturbatus eft in ïra o eu Ins meus,anima mea , & venter meus,
Quoniam defecit in dolore vita mea, & anni mei in gemitibus
Infirmât a eft in pauper täte virtus mea, & offamed conturbata
funt. Super omnes inimicos meos faétiis fum opprobrium vicinis
meisvalde, & timor notis mets. Qui viderunt me , foras fuge-
rurttàme, obliuïoni datus fumtanquam mortuus a corde. Ea-
äusfum tanquam vasperditum, quoniam auditti vituperationem
multorum commorantium in circuitu, Ineo , dum contiennent
fimul dduerfum me accipereanimam meam, conciliatifunt, Ego
auteminteJperauiDdmine,dixiDeusmeusestUi in manibus tuis
fortes mea. Eripeme de manibus mimicorum meorum j dyaper-
fequentibusme. Illûfirafaciem tuamfuperferuUm tuumfalttum
mefac in mifericordia tua Domine,non cônfundar quoniam inuo-
cauite. Erubefcantimpij & deducan fur in infer num^, muta fiant
labia do lofa, Qmloquuntur dduerfus iufium iniquitatem 4 in
fuperbïa & in abufione. Quam magna multitude dulcedinis tua
Domine, quam abfcondifiitimentibüs te ! Perfecifli eis quiJperant
in te, in confie clufiliorum hominum. Ab fondes eos m abfcondito
faciei tua, àconturbatione hominum. Proteges eos in tabernaculo
tuo, d contraditticne linguarum.- BenediftUs Dominus, quoniam
mirificauit rnifricordtam tuam mihi in Ciuitate munita.E-
go autem dixi in exceffu mentis mea ^ protectus fum a facie oculo-
rum tuorum, Ideo exaudifii vocem orationis mea > dum clama-
rem ad te. DilïgiteDominum omnes fanéli eins, quoniam verita-
tem requiret Dominus,&retribuet abundanterfacïetitibusfuper-
btam.Viriliter agite & confortetur cor veftrum, omnes qu ifiera*
t is in Domino.
C O M M E N T A R I V M . .
TRicefimus Pfalmus fperrt,quæinDeoeft,afIerit ho-*
minem ab æterna confufione liberate, Deus enim
pro iuftitia fila fperantes in fe , libérât &eripit. Et inclinât
eis aurem fuam,& accélérât vt e r ip ia t v t f if eisDeùs
prótedtor5quafi domus refugij, vtfalui fiant j y t eripiat
eos de laqueo quem occultant eisdæmonia. Si tamep