Ge». f i
4 16 « B a jt lj Selcuc\
mala inutiliter dabordns,qu*qoe perfici néqueant. Fefti-
hationem adhibe, lenex dcctepite, netuamartem dilü-
tiium properet occiipare. Interca bruta diuerfi generis
vidcbanr ad Noemum cohcurrentia, necfcorumbrutïtyi-
uendi ratio dcrorquebatur in melius; volatiliumturmas,'
vr ad com müe quoddam hofpitium & receptaèulum dc-
uolantes* remque adeo miram defpiciebant. Contra tu-
muitu, ac trcpidatione complebantur omnia: cæterum
diluuii obnunciatio propere appetcbat, cumDeuspræter
jfta$ periculorum horas alias amotisindicesproponitin-
dutias, 8c rurius pauxillulum procraftinar dicens: Adhuc
eiiitn & poft dies feptem ego diluuium indue am. Hominum a-
more nequic expleriDeus. En quot falutis oecafiones ex-
cogitat, fi quem forcé falutis cupientem inueniat ? Adhuc
emm &poftdiesfeptem. Sufficir mini, vel breue tempus, in-
quit, ad petcatorum lalutem. Tantum adpoenitentiatn
inclinent, Sc lententiamretrado; minas abijcio , fi cos ex
animo confiliapriora retradarevidero. Adhucenim&poft
dies feptem ego diluuium ïnducam. Omitte laxam dilationem,
abftinens efto vel m office-præfinico* tempore, vt pericu-
lumeffiigias. In tanta, tamqueiufta ira tanta ineracDeo
erga homincsamorisexfuperantia 1V t autem omnis crea-
turæ ars elufàfuit, mentemque vitiorum caries depafta,
quod fupplicij reliquum erat, immircit Deus,peregrinis
aquis peregrinas obruens ægritudines. Supernè caelum
torrentes iaculabatur, infernè terra abyflos relaxabat, 8c
dntnaquæemergebant, adaquas elementares créât® res
rèdigebantur. Nullaiam arid®, marifque difcretio,vnius
fluentialiieo contihebancur omnia, non iam fcaturigines,
Sc lacus, non fontes cum voluptate fluen tes ; led immani-
bus vndis deraeigebantur vniüerla, nongerminum fpenum
exfecrationem ftirifti ! ô impietatis exitiuîq/fidei-
que, radix î ô , qui ©bliteratjura imaginis illius cbara&e-
rem reformaftil bquidiuini operis feminareferuâfti ! ô ,
qui naturaecaüias-inteeomplexusesl ô ciiius ope redar-
,fit naturæ fcintilla 1 o diluuie violentior l o fidei cùftos tu-
ciffime 1 tu enim inundata continente pelagtis illius vice
fecifti habitabile, rcprcflîfti facrificio alcerius diliuiij
terrorem, recepifti à Deo feçutitatis futur® pignora,à per-
niciabilium rerum expédia tione creaturam vindicafti, 8c,
vt Deo cordi fi t religio, patefecifti, fuifti âpud Deum majore
in pretio, idque fidei merito.- O virtutis magifter !
O , qui homines ed ocuifti, quibus Numen honore tur,cui
gloria fempiterna,Amen.
Eiufdem in Ndemim.
O r a y 1 o VI .
NEque veftræ audientiæ diuinorüm fermonum defi-
deriumin Deum propenfum defuit, neque, quem
noftra verborum egeftas créât, metum , imminutus eft.
Licér autem vos ex ea ro virtutem humilitatis, demqn-
ftraftis, quod verborum pauperemdefidereds ; nobis ta-
men argumenta non ampliusfufficerequeunt diuinæve*
ftr® appetentiæ. At qui quinque panibus totidem pauit
hominum millia, 8c difcipulorum paupertatem Gratiæ
diuitijserexit,rille&vobisper nos doârinæ menfam ex*
plicabit. Nuper allata vobis ex Moyfe narratione, &-
norrendidiluuii commemorata calamitate ad finem infi-
niti iudicij oratione peruenite non valuimus ; fed mun-
dum vniuerluum cum hominibus ipfis merfum refpiciens
cieSj &arborum flores, non vrbes, non planicies vlla,non otatio, atque antèdiluuium improbitatefludluatunr, &
montium vertices,fed omniafludusinfer naufragiura fa-j naufragium paflum e fle , ipfa recordatione perculfa fi-
ciebant communi operta fepulcro, frequentiflîmæ gentes\ lentium tenüit. Quando area naturæ Icimillam velut vlvna
cumanimiimprobitate volutabantur in monumen-
tis; qu$ enim viuentes fe conlpurcauerant, ab ea mo-
rientesnonmerebanturabiungi. Ita diluuijfagena comprehend
, inter fluduom vortices rotati, ac mutata calamitate
puniti miferando mortisgenere furripiebantur: hi
confertim aquis oblimati, confeftim mortui videbantur >
illi (pirantes non finemalileniulongamexcipiebant mortem
j alij modico durances tempore longius morte cru-
ciamentum fiiflinebant j quam' multi montium capita
incutfantes intempefiiua fuga trepidationem inutilem o-
ftenderunt ? quam firequentes, qui ad arborum vertices
adrepierant, comprehendebantur rapidifiime vndis ad-
uolitantibus ? Inflabat acerrime diluuium ad altaqux-
quedu&um, a tergoferebat omnia, donee fimulomnibus
implicatis idem mors eflet, & tumulus j mortua cum
hominibus reptilia fumis aquis innabanr. Rationis exfors,
con forfqj natura vna morte comprimebantur; cänes cum
hominibus ijfdem opertifludlibus, ac deincepspropein-
uicem circumuoluticornmuaitervitam ponebant. Nöenis
circumplexa occultabat, quando cælum ranquam iu-
diciali voce reos inclamans tonitru crepitabar, quando
terram rurfiis aby flùs, & tenebra obti nebat, atque in prir
fcam confufionemmundus inclinabat, quando folnubi-
lus ceu mûris intercipiebatur, quando fine luce curfum
explebac, & neque vllà erat lunæ gratia, nullain confpe-
duaftraj fed nodem nox excipiebat, & return vniuerfi-
tas die erat viduataj terminique naturæ non finepertur-
batione contra impieaatem armabantur. Sed hadenus
nobis ftetitoratio horribilis narrationisminime fugiens:
nunc autem veftris confifi precibus, dehisiterum narra-
tionem adfumimus Scripruræ fundum ferutaturi. Scri-
pturamnamque mari reapiè immenfofignisomninoad-
fimilet, non liberàbit à vero. Nam & lechonis Sctipturæ
facies gratiam profert, alcitudoratione menfurataim modico
ftupore menrem fèrit. Tantæigitur contra im piatos
tempellatis exciratæ, caufam primum determinans hæc
loquitur: Cuntfecoepijfenthominesmulttpltcarifuperterram,& Cm. 6.
fthdsprocreajfent, vtdentesfilij Deifilias httnimm,quàd effent pulmus
vetofolusperomniuragentium ftragem vitafrueba- crs.\ acceperunt jibi vaçoresex omnibus, quaseiegerant. Quoturinopinata.
Quemadmodumgubernatorquifpiamin
nauis meditullio fidei traâans gubernacula, Sc diluuio
circumquaqueobfcflusinconfumptus manebat,qui crea-
turarum feruabat reliquias, qui Dei creatùris cuftos ap-
pofitus erat * qui in area velut arce ftadium decurrebat,
qui çreatura naufragium feciente placide folusenauiga-
bat, qui fide,&lignodiluuioni.vim afFerebat. O res ino-
pinabiles! Quomodo area montibus illifa non eft? Area
fereltatur, inquit, fuper aquas} velut curriculo vndis inue&a,
non proicindensfluctuumprofunda; led equitans in Ca-
lo venu in folo, vice baieos erat pelagus, & arcæ fiibfter-
nebatur inundatio quafi via publica. Hoc fidei vehicu-
lum l hæc naturæ cuftodia I O area paradifo firmior I
ilHc iTamque*cumalijs nauigabatferpens : illic lignum
mortis fuit inftrumentumj hie lignum iâiutis fuit guber-
naculum : illic Adainum præuaricari docebat ; hîc per-
fugio Noemum petit. O Noeme hominum progenitor
Adamo anteferende! 6 imaginis Dei firmior adferua-
tor/ bqUifinis, vnaque principium naturæfuifti! ofau-
ftum humanitatis confine ! o qui tutior diuinæ bonitatis
fideiuilor illuxifti L 0', qui graflàntem per genus humamodo
hoc tanta poenaçondignum : nam quarum eranr
admirati fpeciem, earum nuptias complexi funt. Siqui-
demnuptijslegem amepone, &pulcritudo comperictur
àreprehenfionelibew. Sed cumacculètScriprura,vtcius
orationem perfundoriè audiamus. Videamus facinoris
magnitudinem ,v t quæineo vindicandoreluxerithuma-
nitas, edilcamus. Viderunt, inquir ,filij DeifiliasIfomimim.
Primùm quærj oportet quoinam filios Dei làcra exponant
oracula. Nonnulii igitur hîc Angelos eaappellatione dc-
fignari funtcommenti, ex amentiavocem hanemitten-
tes cû naturapugnantem. Quopa&o enim, quæ fine carne
eft,djogelorum natura corporum ciipidine caperetur ?
Legibus enim congruentibus quamq; natui ä opifex Deus
com muniui t,& fuis modis,ac termints cream rç compaiftç
funt.Mortalibus itaque corporibus cibüdedit pro iuitura,
8c fuçceilione generis perperuitatc molitus eft, malcuhim
figméntum,& foemineum,ac figuras ad fucceflïonem per-
quam appofitas fabricatus. Inuifibilis veio natura cibi
non indiga in matem, dcfoemrnam iecta non e ft, non
nupdjs% non nixu, non fuccfiione generis propagator.
Naturæ enim eatiie deftitutæ nihil eft cum corporibus
__________________________________ _ confortij ,,
. / ÖïxtM VI'.
confortij, erli Gtaxi dannpnum nnptkisiabüientut, & a- rum btutorum generatione commacularent. *Nam apud
mores,quodprofcclc dxrauniiin ai tificium ell. Earn da*- 1 -‘fg yp 11 °s (upc 1 (11 nonis infiniras pro lege obrmuir. Siqui-
mones tcgriiudinem fermonibus cxtollcncps , eius quo- dem apudipiosIbis Deuslege ftatuitur, 8c Canis? 8c cum
«quèaffe&Us in fc.Vim.produc'unt, vtiocontinpti« f l am- jftis Ctdcpdjlus ad factificium affertur, & Ouisaäorarur.
mam hominibus fuccendant, & contra naturamfuam fuf- • Neque Hebrjeotum ,gens ab hac xgritudine dcduci po-
fra^ium ferunt, vtmiferos mortale? amoris perturbatio- tuit; ipfaiblitudo ®gritudinem noijficauit.Vitulumenim
nedebacchari faciant. Noi^gitur hlcdiuins liter® Aur q^od& in-Äigyptqläftum,indefereb W o adorabanr, &•
geios tangunr. Iratno neque Dei films yocatuseft Ange-] mare ipfömm- gratia prxter naturam »fcip'debacur; cum
lorum vllus; fed hoc appellationis honore foli glorian- | interim populiisab impietate non refeinderetur: fed mo-
tur homines. Nam in quibus imagintstefulget dignitas , j rum pn .gieflu transfugiebat in ^gyp tum: Hicfapientif-
iri ijs-adoptionis gratia concurrit, Qigd tandem quo.4 - firne Deus medicämentorum obicern oppofüit malo, &
ait ? Videntes filijDeifilias hominum. Genus ho^inum di- 1 brutorum animalium naturam difeernens edidlis, qu«-
uinomandato;diftraiäumfuit. Siquideméuoex Adamo dam voêauit Munda, quaedam appcllauit Immünda: vt
fufeepri liberf Cainus.v & Sethus originem ex fe uM uM b«ctanqiiam impuratä abominäti, iila velutmunda exedentes
per vtraque luperftitione abftinerent,' euade-
retque legis ediófcum animaé médicamenrum. Fertque
Deus creaturarum iniuriam nominetcifus, vt hominum
niorbum ianet, vtimpediatidololatriam, qusvfque ad
animalia progreditür : Et immundorum no,menclatio-
nem fêrtin creäturisj ytp.urum ab impietate cüftodiat honaturx
dederunt. Gäinus quidem fraternam dextranura-
tctno.Ünguine cum purpuraftet, lento tormentoadiudi-
catur; poftcajdemfpeftatoribus ipiè de caede lex exiftit.
Nanftus veto progeniem in mores nefarios fuccedcntem
reliquiteriam pofterosdeuotionishseredes. Sethus veto
cum Deum fu® virturis laudatorem inueniflet, 8c ad Abe-
lummoribus accederet, hoevirtutis-prtemium tulit,vtfui
filii, Dei filij voeärentur, & qu* naturam fuperabatap-
pellatio, dignitatem deprsdicaret. Itaque etfi genere
coniundi,moribus tarnen difinnótierant. Quemadmq-
dum Ifraeiitas poftea leiÄl gentium commiftipneieiiiga-
bat, & decretum quafi muro .intericdo abeorum co.n-
fuetudine feparabat, vtidololatri® reprimeret imitation
nem: fic & primis hominum eam legem Deus pofuit, per
virtutis ab improbiratediferetionemvirtutem lêruans im-
pollutam. Eil/j Sethi ergofilij Dei nuncupantur teiïèram
init* cumDeofamiliaritatis ipfani profercvntes nuncupa-
tionem. Contra Caini liberi, hominum appellatione
continebantur naturte nomen fortiti abfque vlla dignita-
te. Et duo generis riqi abinuicem diftradi proruperunti
Verum noriparum interea fuit temporis, & Sethi pofteri
partem adepti meliorem , 8c appellatione honorati, & pa-
tern® benedi&ionis h®redes filias ex Caini pofterkate
formofas confpicati, fplendidas, & ornatu florentes, fer-
uamque librdini rationem tradentes diuina calcant edi-
d a , .& exfecrabilium egreflu.fosdantur, fluxam & cadu-
cam voluptatem «ternarum rerum votisanteferentes, a-
dulterantindolem fuetam virtutis ire vias,ac iniquitatis
natura mancipatur. Nam cupiditati obftrquentes, earum
mores imitabantur; quod& Ifraeli poftea contigit. Nam
cum hiadianitas acie deuicil|eqt, cap{i funtamoremulic-
bri velut in acie,&-intehiperanti« pretium idoloriim ve-
neratio ab ijs tepofeebatur. Ea verb ratione pro frudu
impietatis nouam impietatem vindem.iabant,cumque a.r-
mis vincerent, oculis labebantur, haftiljfeus cum fupe-
riores eflfent, formaruiaculis vulnerabantur. At Sethi filij
generis fanguinepurgabantur: Caini veto pofteris ne-
qüiti® purgand* diluuiu m apparabatur. Iam ergo peri-
culum creabatur , diluuium armabatur, Sc natura a ratione
aliena cum rationaliiudicabatur. Nam vpacum ho-
rnine, q u® hominis, caufa produdafutrantpericlitaban--
tur,Sc cadence Principe fubiedi tollebäntur, atque nä-
tur® auxilium, natui® dominus Noëmo tradens, ait: ln-
gredere tu, & domus tua in arcam, teenim vidi iufium coram me
I in generatione hac. Ex omnibusanimantibus ntundis tolles fepteria
&feptena,mafculum &feminam: de animantibus vfrb immun-
disimronntte duo & duo. Serua mihi conditionis; nux reliquias,
te rerum earum,cuftodem facio, efto manus me®
diicipulus., Verum enim verb dicat quis : Quam vero cop-
ièntaneum qü®dam efle.munda i quxdam appellatione
immunda.deturpari ;?iCetre luculente-prius exclamauit
Propheta: Vidrtcfe Deus cunäa, quafeeßrat, f | erant bonaval-
dg.y Quqdfi Deus fingit, quatationefigmenturn imraun-
dunv? Si enim ó.mnia vna-prqduxitvocatio »vnaque for-
mfiuitmanusomma, qu o pi bdq quxdam fuapte natura
honorantur , alia contra turpius appellantur? aut quomodo'
fimul cum purls opifex non informajur ?,|jam opi-
ficis;Con.tumeliaeft operis vituperatio. Sed fi appella^io-
nis rationem q u ® (i u er is ,, fa pie n t iam inuenies D ei ea fe-
cernëntis. Olimenim Hëbr®i y£gyj)to relidaidololatri^
graueplentiam vfqueadéqfetebanr, vtdcbicum Deo culminum
propofitum. Huiufmodi igiturdiftindionis cau-
ia opinionereceptaeft. ItaqueproptereaquodMundum
editur, facileeuilefcir, 8cid quod Irnmundum legedici-
tur, appellado veneratiphe fpoliat. Occurram vobià
,cum Noemo feras capiente. Qüod fi animantiiim diferi-
men per Moyiem inue&umeft, Nöemüs Cum rerhpore
datam legem prsuerrerit, vndeea nofle habuic quorum
diferimen non accepit ?.8c. Qüo pado eorum deledus ei
credebatur, quorum diferimen dodus non erat ? ^Dè
Mundis, fepteria ? & feptena, delmmundis verb bina, &bina,
feruare coadus. Ad quam quæftionem illud qnoque au-
nexum eft: Quomodo vnicus homo tot Venator animan-
tium exftiteric ? volucrium qu® in t® lo : omnium qu®
terracotiduntur^ animantium? terreftrium, ihquam, 8C
volucrium,quorum iexceht®fpecié£ ? cicurum,ferarum ?
quæpartim celeritudine, partim robore, partim volatu
præaantes elfugiunt ? Verum riori hoù mandat Deus
fed in apertam arcam iubet rccipi, qu® eo confugiunt.
ArcanUs quidam erat impetus, SC fignum diuinum, fua-
quefponteaniriiantesconcùrrcbant : Noèmüsverbcon-
ftitutus erat, qui accurrentes hofpicio exciperet: Acce-
dentium aurem notioncm ex adfpedu habuir. Q u ® le bina
adirentlmmùndis annümerandà cenfèbat: qu® verb
ièptena videbat ire , gregem eile mundum intelligebat;
Nec. animantium diferimen , quod metiebatur oculus,
feribebatur ; qui ex numéro Vifä condifcebat, dodrirfa
yoçis non egebat. Hoc declaransaiebat Deus : induces tecum
, Hoc eft, Non yenaberis, non te fatigabis, fulcipe
confugentia,neaufugientium prædas age: nam ad tedu-
caraanimalia,vtolimadprotoplaftum. Tuverb pro pa-
radyfo illis arcam pande. Efto honoratiûr animantium
domjnus, quàm Adamns: dedit illen omentu lalutern
confer. Cur ergo tandem Immundorum numerum con-
rrahit, binaqueiubétinduci? Cur,Cum feruarigenuspræ-
ccpiflèr,mundorùm numerum ad lèptenarium vfquepro-
ferr ? Nam fi natiir® reliqüias ex xquo feruari vulr , cur
non æquabilcm numeri modum feruat in vtrifque ? Et
profedbfurhmacum fapientia !. Quorumeriimfrequen-
tior apud homines,vlüs abfument'e facrificio ,e(u de-
ftruente, eorum benigniorà natura copia eflèdebuit? V-
bivero quod rèfiduum erat, per leadcreationismemo-
riam fatis erar, ibi fieque magnus numerus ad genris con-
lèruacionem conueniebat. Facile erat D eo , etfi confer-
uatornm animantium curam abieciflèr ; implcre rur/us
animantibusvniùerfum: nameo loqueme duntaxat, herum
iobolis procrearricem ficinuenire creaturam, facile
quoque res ailuuio dilatas , ac diffipatas vox vna miflà
fuapte vi reftaurarir. ®At non hoc agit fapienter admo-
dum ! Non communi exitio naturam damnat, ne no'
uam ante produdis creaturam fiiperinducat, ne lècun-
da formatio prioris fit condemnatio , neue dum abvna
ereaturaad alteram fit progrelfio', creator veniac inopi-
nionem retradati confilij.Forte Creator alter mcnd'acitcr
obtrufus fuiflec hominum generi amicior , quàm prior :
Sc effet artifex dubitabilis , fi nullum eius antiquum