* A ft . i j ,
1. ».
3-
4*
5*
6.
7*
8.
9*
B
*iCc.fb.
Hrf.
18. * ’
Matth 22.
,</. }£>.
l.Pet.Z.C.
c
Äl
f .
m i :
i8 . ,
19.'
z3‘
14.
rl 5.-
16.
C A P V T V.
6 ii i ilegis operibus iuftificacr cupir, expers eft frudus
''C h rifti, in quo nec prodeft circuracifio nec præpu-
, tium, fed tides viua: horraturérgpyvt caueant àfedu-,
«ftoribus, ftudeantquemutuæ dileâiôni : caro autem
yfempe'tre pugnâs fpiritui.trahi t ad cârriis 6pera,quæ fee
parant à regno cçelorum r-fpiritus vero adfert fruôus,
quibus illud confequimur.etiamfi legis opera non prç-
ftemus. y
Ç l 4 fr, & nelite iterttm \ugoferuitutitcontineri.$*Ecceego
pïfëèhtia: nonperficietis. Qujd eft, quoddicit,carocon-
etipifeit aduerfusfpiritum,fpiritus autem aduerfus carnem. Nun-
q.pid caro' poteric aliquid cöncupifcëre ,'fi defuerit'lpiri-
cus ■} ' non: quod probari poreft excorporibus m or tuis,
póftquam eriim fpiritum exhalauerint, nofffolum con-
cupifcere non valent, fed etiam aliquod menibrorum
per le mouere non poftunt I Carnem ergo appellat car-
nalem hominem, qui carnalia tantum , Sc temporalia
quxrir, vet carnaiem quoque confuetudinem, Sc dele-
(ftationem, licetenimearbnon valeat perlèfaliquid im-
plere, fi defuerit fpiritus, tarnen quam diifalpiritu viui-
ficat.ur j femper contraire videtur. Ipiritui, id e ft, ratio-
nabilitati mentis. Quapropter dicit Apoftolus,Cairocon-
^ Paulas dico vobis: quomam ft circumeidamm,CbnJlus vobis cupifeic,&cætera, quomodö concupifcitcarp aduerfus.
nihilproderit: t Teftificof autem rurfus omni hominitircunici- IpiritumrVideamus,carodefideratreplencibis,inebrw-
dentife, quomam debitor eft vmutrft legisfdciende. t Euacuati ri, luxuriarein orftni dele&ationé manere, quaerens fem-
eftts a Chttfio, qui inlegeiuftificamini : a gratia excidtftts. t,N<* per quod fuum eft, ecce quomodo concupifcit caro ad-
enimfpiritu exfide.ftemiujhtiaexpeQamus. ïNaminChrijloIe- uerfus fpiritum r e coptra , ipintus concupifcit aduerfus
fu,neque circumcifioaliquid valét, neque praputiumifedfides, qua carnem, quia rile deleclatPr ieiuni js,abftinentia, caftita-
per cbariiatem’operaturi f Currebatis bene: qttisvosimpediuit ve~ te, & his quæ carni contraria funt. Sed fequenduseft fem-
ntati non obcdir| ? f PerfUafto hec noh eft ex eo,quivocat vos. per fpiricus, quia ille quærit perqùod animaviuatDeo.
t Modicum ferment inn tot am mapm corrumpit. fE goconfdoin Simüiter polTumus&defpiritulantftodieerejdumehim"
vobis in Domino, quod nihil aliud fapietis : qui autem conturbat carnalis dele&atio defiderat tranlgredi praecepta’Ç'ei, ad-
vos.portabit indicium, quicunqtteeftille. | Ego autem, fratres, ' uerfus Ipiritum fan&um concupifcit, & dum fpiritus fan-
f i circumafionem adhuc pradico : quidadhucperfecutionempatiori j. öus prphibet in lege, & Prophetis, atque in^Euangelio,
Ergoeuatuatum ejlfcandalum cruris.\vtinam &abfcindantur^ui. qpac caro defiderat » aduerfus illam concupifcit, ynde
voscanturbant. t Vosenivi mlibertatem vocatieftisfratres: tan- ' fubiunxit Apoftolus, fc.«(;, inquiens , id eft , caro&fpirjtus
turn ne Ubertatem in oceafionem detis carnis,fedper charitatem ftbiinuicemaduerfanturySccattera, fic fibiinuicem contraria
Spiritusfer uit e inuicem. f Omnis entmlex in vno fermone im p i e funt caro & Ipiritus', vt quod vult caro, non conlèntiat
tur: * Djliges proximm tuumfuutteipfum. f Qtiodfiinuicem fpiritus, &quod vultfpiritus, non confentiat carp , quia
morden&comeditis: videte neab inuicem confumamim. t Di- carnem deleódat lèruire vitijs, fpiritum autem virtUtibus*
co autem : Sppitu ambulate, & defideria carnis non perficietis. Qupdjt f f iritu ducimini, id eft, li ratiónabilitcr viuitis.» &
•f caro enim concupifcit aduerfus fpiritum: fpiritus autem aduerfus conuerlamifii, notteftisfabie&i legi,& noneft vdbis nècef.
carnem: hoc emm jiiïi inuicemaduerfantur: vt njm quacumque fi*ria le x , quia lèx ri‘on eft iuftis,(lèd impijs &peccacori-
vulttSiïüafaiÀat'ts, ' t QuodfiJpiritu ducimini, non eftisfub lege. ; bus. Vel aliter, ftfpintu ducimini,ideft, fi fpiritu lando
t Manifefiafuntautem opera carnisvquafuntfomicatio,immun- j gubernamini, 5c fi lècundum quod Ipiritiis &n<ftus do-
ditta, impudicitia,luxuna, t idolorumferuitus,■ beneficia, inimi- l eet , viuic»s in fcripturis facris, noneftis fubditi legi,led
citia, contentïones,a)auUtiones,ir<t,rix&, diffénfipnes,fe£ta,X inui- alieni eftis ab ea^ nihil ei debentes,, Manifefia autem funt 0-
du^honuctdu,cbnetatxs,comeJfmones>&bis fimüia.quapradico peracarnis, omnibus credentibus in Chrifturo, maxime-
vobis, ficut pradixi, quontam qui talia agunt, regnumDei non j que illis, qui fpiritualem vitara,fe&antur,,6c in tantum
confequentur. ^ Fruétus autem Spirituseft: chantas i gaudtum , nota fùnt illis , vt etiam ab illis lè alienQS:reddanc , fcien-
paXypatientia, benignttas, bonttasjonganïnntas, f manfuetudo, J tes quia mortem générant. Fornicàtio dicicur difornici.
fides, modèjlia, continentie, cajlitas. Aduerfus Imufmpdi noneft , bus, h oc eft, à locis theatrahbus, 5c lu panarrbus , quæ
lex. f^ u i autem funt Çlmfti,carnem fuam crucifixauntcumvi- ) fornicibus, ideft, arcubusfùhtconftruôfca, quae Ôc arena-
tijs&concupifcentijs. t Si Jpiritu viuimus,Jpiritu & ambulemus. ’ rià; nuncappellantur, iq quibus erant meretrices, bum
\%Nimefjkiamià irianisglorie cupidi,inuicemprouocantes, inui- quibuscQmmiftebanrurlpurciffiraiquique: fornicariaiur
cetn muidentes. ; tetbeftcumpuèllisliberis, cum viduis^hóndumDeolacratis
, Ôc cum mafculis, atque pecudibus coire; immun-
SPiritu ambulàte^ & defideria carnis nonperficietis, de hac le- ! ditia. luxurta, omnis incontinentia ad libidinem perd-
dipnediaerfiDoctores non æqualiterfentiunr,dicen- nens , immund|tia eft jimpudicitia,atque luxuria poteft
tes quidam de fpiritu hominis locutum.ellè hic Apofto- ; 3ppéllari,qubcumque modo fiat, luxuriavero eft noxius
lumÿÆcurCaffi^nuS vir prudentilfimus in collationibus hùmor fuperabundans. idolorum feruitus, hocefti idolo-
patcum, quidam de Spiricu fando , yt beams A uguftin us. iatria, quæ tune temporis èrat penein omnibusgentibus-
Q^od vtrumqae.nQnïncongrue,neque contra reditudi- poflumus 5ç per hoc , quod diçit Idolorum feruitus, al-
nem fidei açcipippteft. Dicamus igituriuxta Cafiiannm. tiori fenfu auàritiam intelligere. Vnde in Epiftola ad Co-
Spiriçuambulatejid eft,fpiritu ducente viuite. Quid er- loftenfes, veneficiafu.nt maljcficia , hoc eft , maleficæ ar-
go fpiritus hominis? Principalitas animas quæ 5c ratio- tes, per quas cogputut læpe milcri, amare & amari. V n-
nabilitas mentisappellacur, per quam polîumus cogno- j dcdicuntur re»ç^rw,quanvenenoinfeda; inimicitia, Cant
feere, quid debçamUs appetere, ©cqui vïtare. Si inquic, malæ voluntates, cont.entiônes, fepç.ex fuperbia procc-
fpiritu vixeritis»hpcefti'fiiuxtarationabilitatem5cin.tel^ ! d u n t quiavoluntquidam contendere de quatftionibus
ledum mentis vixeritisd.efidéria carnis, ideft; defideria 1 diuinarum fçr!pturarum,;5c etiam humanarum ,v t dum
icarnaUs hominis, 5c poncupifpeatiæmalte»^c defideria
deledacionis prau^npn perfi^^is* ^ ^ finit defideria
carnis, in fub.ftquenîibusinanifeftabitur,dicamus ôc aliter,
fequentes fenfum beati Auguftini. Notum habetur
âpud erudjtps, Ipiriturl^idodidante, atqiiereuelante,
qui vnius fubftantiæ eft cum Pâtre 5c filio, feripturas fa-
cras confcriptas elïê, ôc omnia diuinaeloquia, ôcpræce-
pt?rt quæ in lege ôc'Prpphetis atque Euangelij gracia con-
tinentur, abillo data eue, idcirco dicit Apoftolus, fpiritu
ambulâte, ideft,ficut fpiritus,fandusdoccc, acpræcipit
in diuinis fcripcuris, i ta viuite > & conuerlâmihi, ambulantes
ôC.creicenres de virtute in virtutem , de fide ad
Ipem^de ipe ad caritatem,de caritate ad operationem për-
fedlatn. Quod fi hoc feceritis, defideriaçarnalis concU'
illi vidores.exiftunt,glorifieçntur. Æmùlario eftipuidia
de qua legicur , quodæmulanres, hoç eft > inuidenres Io-
féph fratres ifui vendiderunc ilium* Ira. eft grauis commotio
animi, ôchpc diftat inter iratum, & iracundum,
quia iratus pro tempore-cft, iraçuodus verb facileirafci-
tiir,ôcfemperpronuseft adirafcendum, rixæ vel lices 5c
contenti;bnes,quæ pleruhique fine caula exurgunt.dillc n
, fioeft difçprdia »quæfolec oriri inter maritum 5c vioremV
inter fratres quoque arque contubèrnalcs, vel commili-
cones , lcdæ luntdiùifiones » id eft; funtj hærefes, di-
cunturautem ve ià jfecandp, id eft, diuidendo eo quod
diüidant à le commune alipru.m, ficut hærëuci faciebant,
qui ab Ecclefjæ ynitatp £b legregabant, de quibus dicit
beatus Ioannes, de nobis exierunt, fed non eratft ex nobis,
vcletiém
vel ettam dfecando dicuntur fedæ^ "ficut hætelèsà^
gendo,eo quod exmuluserroribus vrium èligânt,ÔCillum
fequantur.ÏM'tfidw, Inuidia ih geminam fçiqditur paffio-,
nem» Cum autem is qui in honore eft pofi^us, videns a-
lium ad eu tendere ,inuidët5c ne ad eum poffît peruehire
honorëm, aut cum aliquis'altefius fieliçitate torquetur,
vidénsilium fupëriôrem le. Ebnetas,Briam generc maf-
culino dicimus calicem aptum pôtioni ,àqqo dicitur e-
briecàs , quæ eft nimia potiô vini. Comelïatio dicicur
merilæ collatio, fiüe menfæalcernacio, lune étiim conui-
uia,quæ celebrantur alternatim, 5C præparancur a focijs
per diess ÔC pet vices. Surit alia quæex corhniunionepræ-
pat,ancur,quafidpvriusàftërtpànerii,àliüsVinrim>alius a-
liud. Quæ idcirco appellannir comèflàtiPnes, hoc eft,
menfæcollationes ,quia ficut omnes proprijs cibis vtun-
| tür, ôc Cojrimuriibus, itàetiàm pro libitu lùo vriufquifque
qùicquid fcurrilitatisôcbtiofitatisei placetloquiturjijjpp-
que vocantur turpia tô\iiuia,&hùjtmtlta,iabaudi peccata,
opera funt carnis,^«<e operapradico vopisftctiiproedixï.Vbi prç
dixitl V bi di m^noregnetpèccatuin v'eftro mortals corpore,q'uo-
niam ^«iftf/<<*‘,fiibaudi opera, agent, regnüm Deïnoconfe^ueh-
iur, non dixit quitalia egerunt ffed qui talia agurit, ideft,
ijui in talibus permanent vlque ad dietn moitisfuæ ; vi-
tara ætemàm non polfidebunt. Sicôc Dominusdiêèt in
7.1J die iudicijrcpiobisyDifcediteamequloperaminiiniqùitatem,
non qui operati eftis, led qui in peccatis vitam firiiftis,^-«-
üusautemfpiritus eftearitas : Caritâs Græcum eft. ôciq^er-
pretatur in Latinamiinguàmdilëdio, diledio autem di-
citur ëo , quod duos bget , Deum Ôc, hoininem vel düos
proximos. Quæ merito in numéro virtutum primatum
tenet, quia iplaligatcæteras virtutes. Efrautem caritas a-
mor, ôëdileâio, qua diligjturDeus, Ôç proximus,5c ini-
mieus etiam propter Deutn. Gaédium eft exhilaratio cordis;
5c hoc diftat inter gaqdium, 5cJætitiam, quiagau-
| diurn eft nimiaexultatio cordis. & corporis, lætitia Verb
’ eft mediocriter, ôefîc folummodo in corde. P^xeft quies
Ôc tranquillicas, fiué lënitas'mentis, à <jua Salomon no-
| men fumpfit , id eft, pacjficus., eo quod in diebüs eius
quies data eflèt illis a prælijs. Longanimitas eft perlèue* j
rantiain borio ppereÔctolerantia inter aduerla, vfiuf- !
quifque ehim fidelislonganimjs debetëlïè, vt pérueniat
àd præmiutri promilTum,iuxta quod £>ominusa it,quïper-
feuerauerit, ôc cætera, bonitas boni voluntas. Bénignités eft
i voluntaspromptiflimàmoribus, ÔC dulci alloquio tern- j
! perata, inuitansrionfolum beneuolosad fediligendos, '
j féd infupér illo s, qui Contrarij videbantur èflè. jVnde j
diciturbenignus, quaft valde, nimifque bonus. Firfweft
jiqua credimus DeumPatrem omniporentem Trinitatem
j habere in perforas Vvnitatem in fubftantia, ôc, qua Ipera-1
! miiSjôc credimus ea»quæ nec dum videmus, illarum enim j
réirum quas videmus, hequëfides,nequefpës,fedillptum
quæ rieedum vifæ fu nt nobis. Verbi gratia, credim us Do-
îhinum Iefum pro npftra faluie palfUm eflè, refurrexifle i
mortuis, ôc afcendiflèad coelos, venturum adiudiemm,
redderevnicuique.lecundum quod meretur, fides eft ôc
CiedulitaS,qua fperamuis ea quæjnon cernimus qcülis èor-
poreis; Modeftia, eft manfuërudo jlenitas mentis,quæ læfa
ndri; facile irafeitur. Continentia, eft abftinentia , qua,fe
- prohibet homoà coitu,ôemulier viduafimiliter ôc ab o-
mnibus illecebris,..Cajlitas, eft progrievirginum. Vnde
dicitur caltus quafi caftraçus, & hoc,gft inter continen-
\ tiâm, ôc caftitatem ; quia continentia poteft elïè cqniuga-;
vtorum, viduarum,ÔC yidupru m,atquë virginu m, caftitas
vero progriè virginùm eft. aduerfus buiufmodi non .eftle$,iA
eft, hniufmodi hominibus talia operantibus non Pftdex
contiaria.neque eftillis necefïaria,.etenim alieni funtab
ea.Quare noneftillislex neeefiària,autc6ntraria ? dicitil-
I a . n o n a d u l r e r a b i s , n o n ô e e i d e s , i l l i p o n f o l u m h o e f a -
c i u n t , l ë d e t i a m c a f t i t a t e m ^ f e r u a n t v i r g i n i c a t i S j & n o h f o -
i u m . a b h o m i c i d i o f è à b f t i n e n t , f e d i n f i i p e r i n i m i c o s f u p s
4 . 4 ‘ l* g nps.i^imttemfù^brifthhQc e ^ . q u i p e r t i n e n t a d f o r -
t e m C h r i l t i , v i t i a ô c c o n c u p i f e e n t i a s m a l a s i n c a r n e f u a
m o r t i f i c a u e r ù n t , q u o t e n i m p e c c a t a a n p b i s - e x p e l l i m u s ,
t o r i e s n Q S O c c i d i m u s . Ô c c a r n e m c r u c i f i g i i i M i s . & m o . n i f î * '
c a m u s , q u a n d o - d e l é « f t a t i o n i p r a u æ , ô c v o l u n t a t i p c r u e r l æ
noncqnfentimus. Si jpiritu viuimus jpiritu & embulemus, hic
de Spiritu fanélo lôqdirur, fi inquit vioimusfpiritu, hoc
ëltfi pgr Spiritum fanâtim vitam habemus, per quam vi-
uimus Deb, fpirirûaliter debemus coniierfari, & viuere,
ambulantes de virtute in virtutem-, vécûtes lèiftando, vitia
refpuendo, vita animæfides eft, qua credimus Deum
omnipoteritem, Ôc ficut corpus viuic anima, ira anima vi-
uitfidë/nixraqùodperProphètam Dominuts dicit, liftas Rom.uip
aütçm mtüséxfide viuit,quod fiïubtraxerit Ce, non placé*
bit animæ roeæ. Quæ fides per Ipiritum faucium nobis
tribuitUfj.quieftvnius fubllantiæ cum Deo Pâtre, ôc filip,
ôc nônlola fides ab illo hobis datur, led qùicquid boni
habemusabillo,nobîs?.dminiftratur,.Non effiâamurcupi-
Aï munisgloria, quæ eft inanis gloria ? laus humaria, faüor
tërfenus, de quo dicit Apoftolus, fi gloriam ab hominibus
qitæto, gloria mea nihil eft, qifæ rcôeirums dicitur,
quia vacua eft ab omnivtilitate, eft tatrien gloria vtilis, de
qua Domiriusdicit, quitneglortficauerit,glorificaboeum.
Qùi furitergocupidi ôcappetitoresinanisigloriæ,qui pro
hoc quod agunt, nPri quæruntDeoplaeerc*i neque mer-
cedèmæterni munerisab eôrecipere/lèdgloriam,ôclau-
dem temporalem ,de quibus Dominus dicit,omnia opera
fua faciürit, vtglorificentur ab hominibus, illi taies au-
dient in die iudicij; recepiftis mercedem veftram. Quia
finit multi, quinonlolum pro bonPquæruntlaudari, led
etiam prp malo, ôc norifblum ab alijs, fed infuper ipfi le
extollunt , ôcglorianrur de virtutibüs, perfe&aautem ôc
plena gloria eft, vt homo pto bono quod agit omnipo-
tenti Deo defideret'placérë ; inde Ôc ab illo mercedem ex-
ped:er,ôcgaudeat in corde, quod placer create ri fuo, Ôc i-
taagatbonum, quodoperatur, vtopusfi tin publico, ôc
intentio in occulco. Qui hoc facit; ille non eft cupidus
inanis gloriæ, fed p\enx,lnuicemprouocantes,vos ad iracun-
diam, ad lices, adeontentiones, inuicem wuidentes vobis.
Erant apud Galatas quidam lèduifti à pfèudoapoftolis, ÔC
ludæis,cptendences de genealogijs,'ôc quæftionibus legis
ex quibus quidam dicebarit,melior eft circùriiciiio quam
baptifmus. E contra alij,mclior .eftbaptifmus quamcir- :
cumcifio, item alij dicebant, meliorem elle allegoriam
quam hiftoriam, quiaallegoria, id eft, Ipjricualismtelli-
gentia viuificat, litteVa occidir. Eeontraalij dicebant me-
lior eft hiftb'ria,vbi veritas continetùr,quam allegoria varia,
ôcvmbratica.
C A P V T VI. i
Cum humilitate iuuan dus eft proximus,nècalionim lait-
des curandæ; femperque bene operandum eft,vt tempore
fuo.metamus vitam æternàm. Rurlum mpnet,vt
caueant à leduétoribus, qui cum legem fuadeanr , ipfi
illam nori pblêruanc ; Paulus autem in fblo. Chrifto
crucifixo gloriatur, ad quem née ciKumcifio nec præ-
putium quicquamfaciunc. “ ,
FRêtres, & fi puoccupetwfueritbomo in eliquo detifto, vos qui
ftirituaies eftis buiufmodi inftruite in fpiritu knitdtis, confide-
rans te ipfum, ne & tuteneri^. f Altérait erius oneraportat e,&fic
adimplebitis legem Chrifti. t Narnfiquis exftimat fe aliquidef- | 3-
fe, cum nihilfit tpfefefeducit. ■ ^Opusuutemfmmprobet vnufquif- 4 *
quey&fte infemetipfa tantum gloriam habebit,& non in alter 0. $• H
vnufquifque enim »nusfuum portabie.,, f Communiâtautem, \l lß or'*‘
is qui catecbuMtur fêfbo, ei quife catéchisât, in omnibusbonü.
•fîJoltteerrare : Detunonirrtdetür. f Quæ enimfeminauertt ho-
mo,hæc & metet. Quoniam qui feminat in carne fua, de carne &
metet çprrùptionem : qui aütem f t minât in fpiritu, de fpiritu metet
vitam aternam. f * Bonum antefacientes, non deficianm : tempern
enim fuo metemus non déficientes, "f Ergo dum tempus babemus,ope-
remur bonum ad omnes,maxime autem ad domefticosfidet. t Vide-
tequalibtuliterisfcripfivobis mea manu. t ,Quicunqueenim volunt
placereiticarne, hhogunt vos circumeidi, tantum vt crucit Chrifti
perfecutionem nonpatiantur.' f Neque enim qui cinumctduntur,
legem euftodimt : fed volunt vos circumeidi, vt in carne veftra glo-
rientur. t Mihi autem abfitgloriari, ni fi in cruce Domini noftrt le-
fu Chrifti : per quem mihi munduscrucifixuseft, & ego mundo.
•f in Chri- -
7 *
8.
9 *
i.Th'Jf.3.
*$•
14 ..