A
1 f.iad.
B
C
D
•f.St
fimul glomcrantur numéro (æ * , andagmes capcionum,
acper infinkadedecoramulriplicis mortis inuehit perni-
ciem petditorum. Tot itaque& cam mala perniciofiefa-
miliaritatis nemo profternit, nifi qui focietatem vnde pe-
riclitari poffi'r aut difficile aut eerterarius habere conten-
derit. Nam fan&a anima quæ fecretuin fuum cuftodire
volueric, afliduitatismaluofrotaanimivirtute fugiat. I-
pfafamfla fingularitasmunimen illi inui&um eft fkn<5ti—^
moniæ, cxpugnatio forcisinfamiæ, fortitudinis firmitas,
& lafciuiæ peculantis infirmitas,proprieiatis præûdium,&
in hrmitatis excidium, animæ vidloria 8c corporis praeda >
libertasgloriarum 8c captiuitas criminum,, pronuba fan-
dh racis 8c repudium turpi tudinis, finceri tatis indicium,&
ablutio fcandaforum, exercitium Gontinentiæ,ôc euacua-
tiotptaîuxuriæ, pax fecuravircutum, &impugnatio inr
quieta bcllorura, puritatis-culmen Sclibidinis carcer,ho-
neftacis portus, & ighominiæ,naufragabiiislocusvngini-
taÉÎs&hoftis immundiciæ,lorica pudoris,& lpolium pro-'
prietacis, murusincorrupcionis, 8c diftnétio vulgaritacis,
; integriratis dignitas, & fornicacionis euerfio , addiCdo
claritads & dedecoris præcipitium, voluntas bonorum o»
perum & adflidfcio vitiorum, refrigerium pudicitiæ 8c pce-
na peculanriæ.adquifitio triumphorum, 8c facinumm de-
trimentum, tcquies fàiutis & perditionis t xihum vita
fpiritus & carnis intentus , flatus quaJicatis Angelicæ'&
funushumanæfubftantiæ. Hæc; omnia mala foruter Deo
adiuuante vincentur, & ilia quæ diximus bona foeheiter
adquirentur liabanimabus fan&isfamiliaritas moidina-
ta refpuitur. Attendue vos qqæfofan&æanimæ, quia inter
omnia cerramina quibus femper eft Chnftiana militia
, foladuriora fun tpræliacaftitatisvbi quoddiana pu-
gnaeft& rara vi<ftoria;grauem caftitas fortita eftinimicum
qui quotidie vincitur SÉ timetur;quotidie,inquam, vinci-
tur, 8c non link proupcare. Nemo fecurus vincit qui fe-
cum pugnat.Periculola * ‘ , * * *
* ¥ ¥ . ¥ ¥
Chriftiano nomine gloriantur. Idco autem & illæfatuæ
quinque & prudentes quin que dicuntur , quiaquinque
fenfus in omnibushpminibusefteprobantur, Vitus, audi-
tusjguftus, odoratus & tadfcus, & quia per iftos fenfus velu
t per quafdam ianuas &feneftras aut vita aut morsin-
gredituradanimamnoftram. De quibus &Propheta dixit;
Intrautt morspetfeneftrasjdco 8c ib i quinque virgincs dicuntur
prudences, quæiftis fenfibusbenevtuntur, &ib i
quinque fatuæ, quæ per iftos quinque fenfus magis mortem
quamvitamexcipiunt. Quomodo autcm lift quinque
fenfus velut quinque virgines aut virginitatem cufto-
dians,aut corruptioni fubiaceanr,di)igentius requiramus.
Si aliqqis.vir aut mulicr videric filium fuum aut hliam,
feruumaut ancillam, & ad concupifcendiam diligenter
afpexerit, corrupcaeft vna virgo, quia per oculos, id eft,
per feneltras corporis in fccretum cordis venenum mortis
intrauit. Si verp aliquis flue religio fus, hue laicus homines
detrahente$,fermones etiam otiofos&cantica luxu-
riofa velturpiaproferenreslibenteraudierir, & cum de-
1 e dtat ione placid o audicu f uf ceperi c, corrupta eft alia virgo.
Siautem non fit contentus mediocribus cibis, fed
fumptuofasdeliciasquserar, fi fçmpèr male loqui itudeat,
corrupta eft tertia virgo. * Sed etiam odores peregrinos,
vt hominib.plaeere poffic diligenter inquirar,quarta virgo
eft violaca. Si verb manibus fuis aut filios aut filiala-
lienas cum deletftatione propter libidinerh tangere vo-
luerit,& veftim.enranimis molliaaiflmo voluptUofo quç-
fierit,iametiam quinta virgo corrupta eft. Quiaenimor-
'dines ifti quinque fenfus velut quinque virginesin homi* I
nibus coriun>jpunttir, & è contrario dum animæ fandlæ i- (
#jo s quinque fenfus,id eft, vifum,auditum,guftum,ödo-' i
ratum& taiftum ab omnibusinlicitisfrænant,dcad ea quç \
funclicitavellegidmâfobdé&eaftè relaxant, ideo quinque
virgjnesomnesbonosfignificant, &aliæ quinq; eo&)
qui malifuntpraiîguranc. Etre vera, fra très chan Him i y (
quidprodeftvirovelfceininæ', clericavel monachovel I
lihuftimoniali fi in corpore virginitas cuftpdicur, quando j
permala$cöcupifcentiascordisihtegritasviolaturii^uid !
prodeftin vno membro præferre cafticatem , dem omni- f
bus fenfibus habitare corruptionem ? Nam & illæ virgines
quxagnum fequumnr,,Ci diligenter attendins* non propter
hoefequunturagnum, quiafolam virginitatem corporis
feruauerunr. Deniquecumdixiftet, bifuntquifecummu-
lieribns noninqtiinauerunt,Cecmusadi\3nxit, & non eft inuen-
tum in ore eorum mendaciumftne maculafunt. Qui ergo def o-
la corporis virginitategloriatur, diligenter attendite,quia
fi mendacium diligit, cum illis fandis virginibus Chri-
ftumfèqui non poterie. Nulla ergo virgo de fbla corporis
virginitate præfumat, quia fi inobediens fuerit aut lin-
guofa, ab ill o thalamo fponfi cæleftisfè nouerit excluden-
dam. Cum ergo virgo centefimum grad um teneat, & mu-
lier coniugatatricefimum, melior tarnen eft cafta quàm
virgo fuperb a illa enim cafté & humilirer manto feruiens
tricefimum poftèdit gradum ; virgini fuperbæ nec vnus
gradusremancDir, & impletur in ilia quod ait Pfàlmifta : :
Tupopulum bumilem faluunifacies,& oculosfuperborttm humilia,- ;
bu. Et quiatotam Ecclefiam beatus Apoftolus virginem !
vocat.non folura in eaconfiderans corporis virgines , led
incorrupcas omnium defiderans mentes ira dicens; Jpr4«t
vosvm viro virginem caftamexhibere Cbrifto, non folum fan- j
dtanonialium fed etiamomnium virorum ac mulierum !
anima licum caftitate corporis in illis fupradidtis quinque
fenfibus virginitatem fèruare voluerit fponfa Chnfti eflè
nondubicet. Non enim corporum fed animarum fponfus
intelligenduseftChnftus. Et ideo, ftatres chariffimi, tarn
viri quam fæminæ,tam pueri quàm puellæ,fi virginitatem
vfque ad nuptias feruant& per iftos quinque fenfus,id eft,
vilum,audicum,guftum,odoratum & ca£t um,dum eis bene
vtuntur,fuas animas non corrumpunc, in diemiudicij
apertisianuis adæcernum fponfi thalamum feel ici ter me-
rebuntur inrrare. Illivero qui & corpora fua ante nuptias
adulcerinaconiunjdkione corrumpunc , & pofteaperto-
tam vicamfuammale viuendo,maleaudiendo , male
loquendo animas fuas violare non definunt, fi eis frui-
dtuofa & digna poenitentia non fubuenerir, claufisjanuis
fine caufa clamabant ; Domine Domine aperi nobis ; & au d i re
meiebuntm-, Amen dice vobü nefcio vosvnde Cnis, Hæcergo,
fratres,fi&clerici&monachi, He * famftimomalibus &
in coniugijs pofitifideliter & diligenter adtçndimus, &
cum caftitate corporis etiam integritatem cordis auxili-
ante Domino cuftodimus, non cum fatmsproijciemurin terniras
exteriores, vbi eritfletus& ftridordenttum-, fed cum fapi-
entib. ad fpiritales nuptias intromiffi, audire merebimur;
tugeferue bone &ftdelistintra ingaudium Domini tui.
I T E M S A N C T I C A E S A R l l D E *
decern Virgtnibua.
IN-ledlioneEuangelica quæ nobis de decern virginibus
recicataeft, frattes dilectifïïmi, diâumeft quodbmnes
virgines ornauerunt lâpades fuas ; fed fat ua non babuerum o-
leumlampadibus præparatum, prudentes verb fti'mpferuntoleum
in vaftsfuis. Moramautem facitnte fponfo dormitauerunt omnes
&dormierunt. - Media auttmnofte clamorfaftus eft, Eccejponfus
venit,exite obuiam eutune furrexerunt omnes virgines illoe,&ornauerunt
lampades fuas, &cum fatuarum virgmum lampa^es
extinguerentur,*rogaueruntreliquasih quarum vafiserat
oleum, vt eis darent deolebfud, & illædixerunt, Nefor-
Û non fufficiat nobis&vobis, it e pot tits ad v en dentes & emite vo-
bis\dum autem irent emere, venit Jponfus, & qua parafa erant in-
traueruntcumeo ad nuptias & claufa eft ianua. Veneruntpoft-
ea rcliqua virgines dtcentes ; Domine Domine aperirinobu, qu ibus
didhim eft ; Hefcio vnde eftit, quod cum a i t , Sponfo
moram faciente dormitauerunt omnes & dorm’teritnt. Sor
mnus me mortem fignifieat. Denique ficut Apoftolus
a i t , De dormientibm autem nolumus iighorare vos fratres.
Media nox quando clamorfadlus eft, magnum fignifieat
diem iudicij, propterignorantiam di<5tum eftmedia nox,
quia nemo fcic.quando aut qua hora dies iudlcii veniat.
Quod autem omnesvirginesornauerunt lampades,& illæ
fatuæ habuefuntaliquidolêi,fed parumfuit, vt eis |'|f^
ricere omniny nori,pofîèt> Denique ftatim 1 extinguere'
. ______cæperunr.-
cæperunt. Vnde quantum pouumus Cu in Dei adiuto-
rio labo rare debemus ; fratres charifiimi, vt quia in oleo
mifericordia vel charitas intelligitur,tantum reponamus
in vafisanimarum noftrarum, quantam’kobisfufficiatiu
le<51:ioni &.Qrationi infiftere, fi infirmités non prohibet,
ad vigilias cum omni alacritate ’confurgere, fiuc in oraro-
r io , fiueinalio quqlibet loco femper quodiàd obçdicn-
tiam vél ad hmn'ilitatem perunec ftudeaflt ^ exose.. pi
sternum. Nemini fufticitparümfratresdileiftiffirai, nifi ferre. Si triftëm viderint c o h f o î ç n c u r inobedienrem
qui fortè præ paupertate plus dare non præùaiet, plena a- agnouerint Caftigafé non ceflènt. Et quia in omniproféf-
nimælucerhaopuseft, vt per charitatis olètifii lumen n'o-1 fione & boniinùçmuntur & mali>, & in Ecclefia Chrifti
fttum luceat in æternum. Cui D e y s dedit largiorem tóón folum rriticum, fed etiam paleæ reperiuhtur. Inue-
fubftantiara quantum potes laxetmanus ad eleemoÇ- niuntur,quodpeiuseft, clerici moqachi & faii^imonia-
namjneccredatquodeipoffitfufficereparumjLfedfecon-" lesita négligentes;8ç tepidi, vt non velue fpiritales apes
fideret vnüfquifque ex éo tempore quo lapere ccepit, dulciaanimarum mella confidant j fed velut cruddifti
quantumdebeàtprohisqiiæmale cogitâuic , male locq-
tus, velmalèoperatuseftàttendatmultitudinem pecca-
torum, Sc fingulorum pretia diligenter adpendat,videar
quantum debeat ptomendacijs,proiuramentis,:pro per-
lurijs, pro maledi&is vel detradfionibus, protbrietare,
progulaatqueluxuria, pro cogitationibus fordidis, pro
fermonibusotiofis. Confideret vnufquilqueifta omnia
& hisfimilia, qua:nec numeraripoftunt, 8c tunc agno-
feet quantaseum eleemofynasoporteatexercere,quict-
iamfi * tot vendemus, nifi prtrponderauerit Dei mifericordia,
*toti ven-1
itftmr.
tedimere cuntfta peccata nonpofiumus , vel hu-
militcr contrito 8c compunbto corde quantum poflumus
faciatnus,& non pro laudehumana, fed pro Dei * price-
pta 8c vitsaeternte contemplationefaciamus. Quodau-
tem dixerunt virgines farux fapientibus, Date nobit de dk
leoveftro, & illxrejponderunt, Ne fortè non fufficiat nobis & vo-
bis, hocæltimo humiliterdi&um,quiatancus $error& tan-
taexaminacio eritiildie iudicij, vt etiam illi qui oleum
mil'erjcordiæfeirirelligunt abundantius præparaflè, me-
tuant ne eis polfit ad omnia peccataredimenda fufficcrei
Ulud verb quod ditftum eft : Itepoints ad vendantes & emi-
tevobis, potefthoc depauperibus intelligi. Ipfifuut ne-
gouacores qui oleum animarum lampadibus * neceftà-
rijs vendunc. Per ipfos enim hoc negotium Ghriftus e-
xereéreconfueuit. lnipfisenimaccipit terrena,repcnfii-
curusæterna. Denique fieipfè dixit: Quamdiufeciftisvmex
minimis iftis mihtfeciftis. Lampades autem animæ intelli-
guntur. Vaia autem ilia vbi oleum referuatur, confcien-
ciæ bonæ lignificantur. Quid eft autem oleum in; vafis habere,
nifi incus in confciencia opera bona recondere ? Et
quia operabonaalij faciunt pro Deiamore, alij procupi-
ditace laudis humanæ, virgines illæ & quæ in corpore virmævefpæ
venenatis linguæaculeis fràrrum corda peiçu-
tiant. g Ifti taies non adiutpres Chrifti , fed defenlores
diabolieflèprobantur quifi fortè vidçrint frarrein vel
fororem contrafeniorem fuperbèexiftere; non fôlùm (Indent
mitigare, fed magis malignis (èrmpnibus ad maio-
rem eqm fàuorem eonantur accenderc,diceotes, quad
hoc nec poffic nec debeat diutiusf’uftincri, hortanrilret-
iam vtifta fèhioribuspoeniteac, qùare éos patèrna pieta-
teammonere velcaftigare voluetinr. Sed quia in omni
propofito, fiéuciam diximus, non folùm adiutpres vel
mihiftridiaboli ad inobedientiam vel lupeebiam calhda
fufurratione fuccendunt. Adiucorës Chrifti blanda ad-
hortatione 8c (anéto ac falubri Confilio ad humilitatem.
velmanfuerudiiiemreuocareconrendunn Illi enim qui
in clero vel in moriâfterio poûti & Ce 8c alios ad füperbiam
erigunt Velue pharetræ làgitcis diaboli plenæ fimplicium
corda percutere, 8c charitatem in eiSj humilitatem vel mâ-
fuetudinem eonantur extinguere j fed qilia Deo propi-
tioin medio paleariîminueriicur &tritïcum,animæ fan-
<ftæ quæ velue ârmaria Chrifti fpiritalibüs antidotis plena
efleprobantur,quicquid illi vulncrauennt cælcftibus me-
dicamentiS adpofitis curare non definuut dicentes Cui-
cumque luperbo ; Nolifupêrbire. ftater , quia feriptum
cft, SuperbisDeusrefiftit. Noli irafei,quia feripeum cft; Ira ih
finu infiptentis requiefcit, 6c ittrum , Ira Viri iuftinàm Dei
non operatilr. Si forcé inobedienrem Viderint, blan-
dè&humdlterdicunt; Nolieflè inobédiens fracer,quià
feriptum eft; Obedtentiafuperfacrificium. Et Apoftolus clamât;
Obedite prapofttis veftris, &Jubiàceteeis, quia ipft vigilant
proanimabus veftris tanquam rattonemreddituri. lltæanimæ
Deb plenæ fi tepidùm &ncgligeiitem viderintvde (piiica
li armario,id eft, de corde bond prolans medicamencis ad
gines erant,& quæ Ce vigilijs, Pfalmis , leétionibus, vel compunétionem coriàntur accendere.Sidetrahencem ac
oracionibus exercebant, tocum hoc pro laude humaua,
non pro Deo vel pro asterna beacitudine faciebanc * ideo
nrorce interuenien te, vbi ab eis ceftauit laus hominum,
fi mul illis defecir 8c oleum. Nam illud quodeis dibtum
eft; Itepotm advei)dentes&emite vobis, poteit& fic accipi,
vtvendentesintelhg^ntunlli qui virgines fatuas blandis
adnlationibuspridicant. Vnde intelligitur, qubd omnes
qui laudes humanas accipere cupiunc, quod in opere.
Dei exercere videntur humanisaflentationibus vendunt,
accipienccs vanam laudem & pratmia jecerna perdentes.
Ufa:autem virgines qu* oleum habueruncin vafis fuis,o-
mne opus bonum intus in confcientiam pofuerunt, quia
non pro laude, fed pro mifericordia diuina fecerunt. Haec
ergofideliter cogicances, fratres diledfilfiitii,quia parabola
llta ad vniueriam Ecclefiam pertinec , quinonpoftunt
feruarc .virginitatem corporis , integritatem cüftodianc
cordis, vt fi ad coronam martyrum fiuc virginum non po-
tuerint peruenire , faltem vel omnium peccatotum in-
dnlgennam mercamur accipere: virgines verb qq* integritatem
corporis Deo auxiliante cuftodiiint, tocis viribus
cum Dei adiutorio laborare contendant verbofita-
tem fugerc.detradionem vel murmurationem velut Diaboli
venena refpuerc , inuidi* fupecbixque morbum
q uafi ho ftis gladm m per timefeere, obedicnciam humili-
ter cuftodire , nunquam fenioris prxcepta contcmncre,
murmurantem viderinc, dicunt ei illud beati Apoftoli,
Netjj murmuraueritis ftcttt quidam eorum murmurauerunt, & pe-
rierunt ab exterminate. ^Neq;dctràxentis * ' *
* ¥ ¥ ¥.
loquendo adiutorem &dcfenlbtemiuftitiifeeflecogho*
feie, gaudeat 8c Deo gratias agac, 8c ipfo auxiliante perlenere
t vfque in finem; quia non qui ciperit, Cedquiperfe-
uerauerit vfqueinfinem,hicfaluuserk.qui verb per fuperbiam;
inobedientiam, vel inuidiamadiutorem vel vicarium eile
fe ferititdiaboli, doleatdeprætcnto, caueat de futüro,
8c per humilitatem conftruacquod periuperb'iæ tyran ni-
dem deftruxerac, mitigée manluctudo, quod nulltia vel
inobedientiaexafperuuêrat , chantatis dulccdo compo-
nac, &dnm adhucaninfe»«Ua renebrola quæ diabolo fèr-
uireconlueucratiniftomortalicorporerecinetur ; reme-
diumfibi indieneceflitatisadquirat; vede üuiftra rrans-
latus in dexteram cum ouibus Chrifti audire mereatur;
Venite benediät, percipite regnum quod vobis paratpm eft ab origine
mundi. Et licet hæc icafkir,fratres dileCtillimi, hoc tarnen
oportet vc-nec boni de ianbfis mentis extollancur, nec illi
qui mali fuerunt nimia defperatione frangantur, led illi
humiliterpcrfeuecent in bords , 8c illi citb corrigantur à
malis,vt cum dies iudicij veneric 8c bonos coronare poiut
vita integra, * ^ * *