geucibus, &,qui-àdhuc crediturifunt. tyonenim'omnes qui
ex ifracl, ÿfunt ifraeliu, Ia cô b ,& Ifraelnomina vnius ho-
mimsfuerunrjnon enimomnes.qui ex ftirpëjllius dcfcen-
deruncvérè ïfraelitæfuntiideft, Deum videntesmente,
qiiia ment e & fide Deum non cernunté Itaque l(rael^0 ;
fpiritualem ySctatmlemdiuidicuf, ludæi créc^ntes filij
lfraelfunt, & Abràhæ (ec u n d u m ca r n e m, & fe cùnd umfir
dèm. Non credences verb etfi fuMcarne filij Ifraelyfed tu-
men nonfpiritu,geiuiles auteifiiiceccarnenon funtfilij
lfraebtamcnfidc^mentefiiijrunTlfrâelj'&Abrahæjquia
mente Deuto çôntempbntur yNeque quia feinenfunt Abrabtfemen.
HnvahelquidéexfemineAbraham,&tamennon
computatuireiustilius efie, & fiept non omnes filij Âbra-
hæ lecundum carné eins dicüntur filij j.|cd défcmineeius
iniraacftabilirur}'itanvodpnoiibrrincs,quiexeiusfiirpe
perlfâacdcrcendonteiUs.fîlijrcpytàntur,redquihabenf‘
fidemeîusv&creduntinGhnfiunr,dequoproprièdi£tum
eft, in/emifie tuo benédi centurqmnés geptes. ldeft,non
quïfilÿcariiis, lu filij Dei, fed qui filij fin i promißron'is, afiimantur,
îMj^?«l«É.LlcetIudæi in i n hdeii täte p er manén t és fil ij A-
brafiætînt petnat uiam carnis,quia déprofapia illias de-_
feen derzeit, tamen-hqh (untîdéo filij, qçtoniam dégénérés
funt àjiciei& opérïbus Âbrahæ, neque pettinèt adeos'
aüquidéx donb^e.nédi^iônis jpiritûâlis, quæraôtaeft ad
Abraham de Çhrifto,ôCraultitudine crede#Mum,géAtir
Abrahæ, id eft,in Ghi ifto.quoniam fidem,& operaÀbra-
hh imimnrur/Promi^ïionis atitem filij appèllantur-genti-
les propter prömtifionem, fcilicet quæradïâëlt déhi? ad
Abrahâ,quadicïtut, Inferainetuo benedicenturomnes'
genres,in figurajgitur gentilis populi præcëffit Ifaac, qua-
propterlicet uon credant omnes ludæi,tarnen veruit» eft,
quod pr^omiffam eft Abrahæ:lnIfàâc vocabitur tibi feme.
ideft,inhis,qui tipi pro mite un cui filij rucuri,ficutpromi£-
filmed îlâac, ponitque exempium^ro»z//w«K,inquit,v«r-
bum, hoceßfccundtim boe tempus mM^pcrÄngelurp fciliçek
véi vepiam, id eft, àppàrebô,& eric Sara film , igitut ficur
I faae per promiffiogem, qua, dicituriinliaacvoçabitnr tibi
dmen.>fiegentftrspppului/è(âandofidem , 8ç veftigià
'Abrahæ per proitiiffiongm, quæfadta eft ad ilium, bene-
didionisgràtiam confequi meretuç, Non folum autem illi,
fed & Rebecca exvho concubitu babens Ifaac patrie nofir't. prd o
verborum.eft patiterque feniuurojnon, jfolum illi dico filij
Âbrahce3 liâac&irmahelfiguramtenueruntduorumpo-
pulôrumfidéliumj & infidelium, verum ctiam Rebecca
T ypurn crcdentium4&réprobptuingeflit'ihdùbbus filîjs
fuislacobi $c E(au,lfâbens illosexv'nocohçubitu.pacriS
noftri rraaç,ueç;vacat',quôd airexvno concubïtù.né forte
enim diçere ppfict Jacob, quan do megenuit pàter meus
bonianimi,& fionae yolu nfati%erat,quando vçtôfràtrem
roeum Efaq genüir, malæ voluntatis erac, ideoqué boni-
tas eius per fernen illius diftuià eft in me, malitia autem in
fratrem meutni. Auç etiam né aUquis hpminum hoc ira
dicerè poilèr,ait Apoftolus cx vno concubitu genitosefle
[iîlos d'uq^ ofteQaens ex vocantisdono vnurn diledtura ,
alterum ex iqfto iudiçio odio babitum. Nam omne$ ex
Adæ defeen dentes^pto fàpiajfilijna^u nt urpeccati,&i deo
damnatione digni, fi qui ^erÿiibérantur , bo'nitas , &
gratia eft Dei,non eorumrçtribuuo meritoru m.Cum enim
nondum //óJfpfiiUiduq,Iacob écECaa,autaliqutdegtjfent
bonfautmalf, { vtfecundumMeftionemopetamßlQtumpropö-
Citum, feu; prætfrdi natio 1 Dei mmeretf non ex operibusill.Qxü#
quæ nulla c um tfedex voeûnte dictum efi ci, quia maipr.ftruiêt
mmm.. Èx'vocante didt,dd'eft, ex dono omnipotentis :
pci,qtinllos voçauit diiäutn eft.Rebccc*,quod Efauma-
por natu feruitutis obfequium mi no ri effgc redditurus,
fioç eft, Iacob ,&itappfteaeuenitr ;Nam ficut legitur in.
Iibrisregum Edom temporibusDauid,ôi:Salomônis,alio-
rpmqiie Rcguni :ferùiuit Jftaeti vfque ’ad illudfemji.us,
quando,■ lieue in éodem volutniriélegitur,præparauiç.fe
Edom. Beeilet mb Iuda ,quodytique pitedidlum ëi fue->v
racab Ilâac patte fuo, veniët,inqilir,tempus>cum excuties
iuguinïllius dç cefuice»tua. Ciuis hominum poceltenar-
rare, quare. Deus 'om ni po te nsclegcrit lacobante quant
nafcéretüri&ïeprobauerit E(àu, cum necifte bonum àliqüidvvel
malum pôreratimplere,nifiquiainift«,ideft:,in
Jacob,gràtiam fuam,&iùi(etiçb,r4 iamcxhibüit,& in Elàu
iuftuniiudiciumimpleüir. Nàm Cüm Rebecca'iam liabe-
rèi conceptum in vtero & iret Deum confiilere, aut pet
Melchifedéeh'facerdoté Dëifujpmij aut peraliumquem-
libecper quem Deus tune temppns réfponjàdabat, di-
éVueftëi exvôcante Deo:duofiliji« tuo vierofûnt,&di{opo-
pulï maïorifeferuiet ininorï. Èrgo fiçuc bon fiiitcpropoficum
De i. "dfp r aedefti n ati ofe c un d u m e le £ti one m meritorum
bonorum Iacob, ifâ'&eleâio-gentium non fuit feçundü
éleétioném mëtïcorùm, (eqiecundum gratiam, Sc ptaedeftinationem
Dei. Cluapröpter, quarè-ïaeob fineopétibus
boniseleélûsfuit, Èlàu vero abfque malis ôperibus odio
habitus, foli Deo notumeftvquiomnianoUit, antequam
§ant^ curiis iudiëia femper funt jlifta. Sicutfcriptumefi. in
MalachiaPrÔfiUëta, Iacob dtïexiyÉfau autemodio habui* C\\m
dicât fcriptura;whil odifti eoru mVquæfeCifti,8c quia vidit
Deus;cuniSta', quæ fecerat,quæ valde bona. Quæftio orir
tur, quaieo'dio habere^Efim, quæ ita fôluitur, quia n#ù
oditnaturarn, quani fecit, fedpeccatum, & vitium,quôd
non fecit. lacob autem dilexit miféricordia. gratuità, E-
faiî odidhabuit iuïtbiudiciqV& cum ambo otiginali pec-
çato macula|ieftent, quod Vnum dilexit^eius niilèricor-
dia fu’i t , quod verô alterum reprobauit, iuftiitn iudiciuin'
Dei extitic. Quiiergo dicemus ^nunquid iniquïtasapud Dptni-
num. Subaadi*quia Iacpb per milëricordiam fuamdilexir,
& Efau iufto iudiciofud"teprobaôit ,&.qm vnurn diligit,
alterum odit. Abfity vt ipfeiniquus dicatur ; :M9^//e«iW^i-
||| : Mifereboti cuius tnifereor,&inïferïcordiampraftâbOyCUtus mi-
feribàr. Ordo.eft, cuius mifereor vocando etino- ad fidetn
meamjillidando vtcredat in me ÿ 'mifetfeordiam præfta-.;
bo illi/vt iuftèviuat.& mifeti'corsEtjperfeueretqi in bonis
opeiibus,pro quibus præmiurna,ccipiat. Igiturnon volentû.
Sübaudîieft^^volunta,Sineque cÙrreÉü^miJèrentutfiDeiMi-
lèricordia vfdet homipi bonum veile fàceré. perlëuerare.
iNonfufficitldlabönavoluntas hominisini.fi etiamprçue-
! niatéuro milericordià Deiyâd hoe vt det illi bonum veile,&
bonumidipfumpetficere>iùxta quod P/älmifta dicir;
Miferïcoïdia cm praucm et me, Sc miferhsprdia cius fùb fequa-
tùr me.Sed hic fortaflë qu çrï c aliquis vt quidremuneiatur
. eledfel, vêl'qaid præmij m erenturfi & volunias.b.pna&;
perledfcio operis à De’o éis datur î cui refpo.nderidqm eft,
idcircoeleorosdignos eflè temtineratiOne , qui,a ftatim vt
fc n ti u n t IçDeigrat i a ptæùe n iri totis viribus laborant vo-
luntàtumus obfccundando obèdire. Dïctt enim feriptura
Pbaraoni. Non feriptura per fe loquitur,fed alius per earn,
ficut loquitur hie Deus, QUta intioc excitauite, id;eft,duti-
tiam cotdistui, propter hoc alijs manifeftaui,vt ofiendam in
te virtutem meam,fme ^oicntiztns&annuncieturnomenDci-
tatismeç vniuerfaterra,xtz tpodo fit,in yniueriacnim ter-
ra,&'per quadrifidiim orbemannunciaturnomen Deita-
iis etus, qîiia penë vbique libet Exodirecitatur. Antequä
exeitavetur Pharao decern plagïs à Deo, qüafî dormiebat,
& excitatus,cuius malitiæ eilet cöreius, homiinbus igno-
rantibus manifefta|Um eft, Vnde dicit Deus, excitaui te
pulländoin plagis,ideft, manifeftaui.mälitiam oprdjs.tui,
quod melolum latebat,Vnde excitatus ait : Deum igno-
rciyR»Ifrahel riOn ^unittam , & qüia perfuam maliciam ir
gnotabat Deum,indiitauiccor eins, id eft, non emolliuit,
m'é litis ei u sh o cexige nt i b u s , lèdquæjitiiliquis »aufPha^.
raoneni cum ex e ici tu fuo, autSqdomitäs, aut co s, qui in
jjdiluoibpëfièrunt,quarc perdiderit Deus î cuif elponden-
dendumeft. Q u ii eorum malitia iaro erat coniummata.
excedgns mod um peccandi,& ideo iufto Dei iudicio etac
punienda,ficvnulqü^üepeccätdr dmihirüs puniturmo
doRnnepeccatorumcö^plttövde quoaitJDominqsad.
^Äbraham,nohfun'tcojT)pletapeccata Am orrhæoru m,
adludxos,impletemnfuramp*trumyefiroruM,Verumyuod
mânirçdaùjt-Beus malitiamPharapnisCorillius nö ëmol-
iiendojnd.itvDeum refleditur,qui rnalü nöpperatur, fed
JpfiPharaphi malum ftj u m, qu odfe d tp r o p ried e p u t atu r1.
Verbi gratia, fijcntfi fuerint duoyafa vnü pienü balfamo,
' alteru m ftercore,fi quis eaagitaUçrit,n6 eft au thor odoris,
,Vcl fcetorisj ficDeus, qui tetigerit luisplagis Pharaonem^
i noneft
' ♦ .
nbr^êft au thor tnàliciæeius.. Ob duas^ittem c^Fàs per- , utiù&fatticit, vocabo non pieken
cufill s eft Pharao eum iuo exercitii, R in mari fubm etfus, j ;we4j^^cplehi mea finrifi
videlidec Vcedtum malitia punirerur, quæ«erat multipHcata>
Sc Ifraeliris terror ineucéretur , qüo timereht pe.ccàr {
re, öejpmiliapatërentiUifdérices iniqôitatem a Dèodatn-
nari-, dfcît e n i m w ofiéndaw in ievntutemmeamyic\\\cctpci
.fignp.,6c fupplicia,&annuucictur nomen mum in vniaerfatef-
ra, Vbique enim Deus magdus pfædieâtur j qui Phataq-
nem^cum curribus, & equitibüs mi? fubmerfic^in rnaré^
Ergo fubiungls, fi vdlentisnon eft volunta^ncqaëCur-
rèntis curfus,{èdrai(eiéntist)ei eft milencordîa,cuius vulx
mifcretur,fiçut Iftael^quoserip,!iit non eörurri meritisiftd^
réfpedlu fuæpietatis^'Nëque ëhim .l^taelitæaliquodibd,-
num in Ægypto fecerant^pro quo libé'rariuneruerinç
quem vult induràt,ideft, indurate p.etm'ittitj&induntia
fua deferit ficurPharaonem, & exercif um eius, hoçstj\Jbd}
Deus p l a g a m P h a r a p n e J
indurabat cOr eius. Diets ïtaquèmïhi^qtiidddhucqueriturM'à
eft,quid cauiatur humana fragilités], quod çui vultindu-
latniyVoluntatienimeiusqutsfefißit i Qnpd quorundam mi-
ferëtnr, bôhKas,& gratia ëinseft,qâod qubfda^n damnat,
iuftumfüumiudicinmdftendir, quiàômnes ftimusdlijd"
ræ a n te quam tenàfca miir exa q u a, R S p i ri r ti
ino tu.quit es, qui refiondeas Deo ? hominem vocar h um an a
j tantùmmodo fapientem Dei judiciumrepteheiidété
j nitentem*^ iSunquid dicitfi'g>netttum, id eft, vas ex lutofàiftû
eiïquifefinxn, qtitdmefectftific l iâe(t>vt quid me feqfti m
j banc patuitatem, vel ad hoc vile miniftenum. An non ha-
! bet poteftatem figuluslutiex eadem majfà hni facere aliud quidem
j v'Mtribonoïem, quq minifttetur cibus, vel potus, quod et-.:
i iam tranlèât in vfUnl^egiSjd/ittrfVw in contumêltam i id eft,.
! in vile ofticium videlicet ad opusculinæ, vbi coquantur
j carnes, fiçom.nipocens Deus figulus humanigénens ex
mafiafïèceati, & pefditionisyide^exmaflVhnrnani gedum
Öi Atigu'ft. vëró>pqteft.& de fh d iis .jn ^ lig i , qtif fa- j >
fffiTuqtn&pIcbS'Pëiy^quatido 1
cesChriftum^ p
'm.q^in-Pjél'l^Q,' Qui poftmo
du ntfa'ólrï nt.p 1 eb s C h rifti, quandp^ n adieciedi derön t
éxeis^od.aJteyadieyoQd. & deinceps-tfi^lta millia. Et
qui nó ^ n t mii^icOrd^bonfeCutiin infidcHtÜe man'é-
dbrnifeiieprdia cófecuti, fun téftecli fidcles.. Eteritit) ïoco, i<5
vbidiftu èfifif ÏÏSn 'plebspiea vosiibi vocabunturfilqDeiviut,Gen-
. tibus in mftdélicate deprcflis dicebaturei&a
pherasVt]undnon,eircrplébseius,.quÖniarri licetpercon-
ditioném cieat.uraé Dei éfiëriji non erant tamen plebs eips
pérgrariam.'Póftqqamaure.m ad fidem venerunc in Iqlcö,-
quodintorpmiindd, vbidicëbatur eis, antcqua'jn Deiim
gerede tën t, non plebs triea v ds,ibi rood o vocant^r filij Dei
v.iu.i non per naturam,fcd per adoptionein. Oflc&jmenim
air Euangelift^ credidéruntin tnmyDediieispotefiatemfilios Ioxo-1
, Detfierifdi. béne dicirDëi vi ui a d diftindtionenipiortuotu® ^
DedÉuin | quós igfi antea cqlebant, Poteft intelligi fimilf-
tër & dèludaeis, quod ape0um eft. Efatas autem clam at pro
lfraèf,}d eft,de cauja Ifraelis.; Sifuerit numerus filiorum Ijrael
tqnquamarenaniarisreliquïafaluafient. Sicuthominibusin-
cögnituseft arente mafis numerus* ita R prae multitüdine
l^i jnWumerabili? faétijséft populüslftaéliticus. Qujbus
ficmiiltiplicatis &qneribus peCcatorum prxgraüaris, SC
re liq ui^ta nt urn. faiuiefa 61se funtfid eft, A p' oftoli;&Caïteri,
j quicrédfderüfitex eis. Kerbum enim cwfammansjdc^pet-- 27
Eciërisy&pérfe<ftibnèntcohtïnens,c^4i/^«;^K^i»ie^«/r«ifr, .
quia verbum brtuïUtumfacietDominusfuper «r r^ .T tib iis mb^f ;
dis intelligitut vefbum perficiensomnia, & adbreuiacum
in veritate.yétbum breuiacum eft.de quodieitPominus;
........... ,, _ DifigêsDotâmmtpétilfcitiu^
net i s habet poteftarem aliud vas in honorem iacere, id J tamenteyérproxmumtuumficut teipfum ,iiibêduobus mandatis .î7*
eftjVnum adhoccreare>vr'iplehonoréturin dlo,Séhôno- J t0^ ^ Vpe^û,C| ^ p ?.pp/je^ f y e],V£t[;,llllj bieuiatunt fynv^plü [
îereunî vocando ad fidein fuam, 6c fâluando ad yitanr, ar j^pqteft mcelligiApoftolot,um,vbifides continetùrjquçper
liud verb incontunreham,ideft,reprobos propter ne qui- ; diuérfa^volnmmacontinetur,vel piædicatïir, feiiquatuor J
|ijÉÉ fuam iufto iudlciojjerdère.Ex cor r Üp t a eni m^mafia,(; j j j £ Uangcliorum eömparatibne legi?, & Prop h étaium j
omnia.corrupra fiuntvalâ^ fi autem ingepio artis fuæ'ngù)- Verbum breuiatùm poteft djci &cperféâionç çontinéns.
1 u s q.uæda m ;poc co q ü e n d o ex illis pec ignem à vitiotnàfiæ, Etficütpradtxit 'Èfqias:nifi Dommwrdiquiffciiïqbii fernen. Äpo-
pu ti fi cane rit, n u ncj u id in his rn.agnifieari nô potéft î quod ^fl0|0S icilicet, qui feminacifunt pei vniuerfum orbe milli
aurem quædam impurificaca dimittir n r e d^rjuendu s ^ClîHftq,ôtfrudlüu)ulcipiicauerupf^tèdeni|uni.animaèft,
quiainfuapoteftatefubfiftit,luaenimëftnvaftà;OHo(/ x\imyquafiSodomafuffiesnusy&ficut,Gomorrh^aâiejfemm.'H\b\.
fivolénsDeusofienderetram, & notapifacerepotentiam fuaitipi- Apoftbli qufextitérunt'ïëmen rotius meftiscredentiunv
ftinuit in multa pàttèntia vafa ira apta tn interitum. Subau- fcminati à Deo per vniuerfum otbem credidiilencin illû,
dituejuises, qui reipondea? Deo. V d 1 e nsD e u softe n de.-1 ficutSodomitæRGomorrhitævnoperierimtintèntu,ôc
re iram, id eft, vindidtam fuam in Phàraoné,RÆgy.ptios, j tl)(Mnento.,,ira omnës Iudæi vno in teippbrcinfidçiitaus
in Sodomitas&diluuio perditos, R notatn fàcerèpdten- j «yecCato pèrâicifuiftènt/Apoftbiôrümenira doâtinæmul
tiam fuam liberan db Hebrèosfuftmuit in milita patient j jj poftinqdun) crédiderunt ex ludçisiquipénjîlent,ni(i_A-
tia vafa iræ,ideftiÆgyptios'per plàgas expedtarido adpee- poftolblum fernen manlilfet. Alitei Airibrolius per b oc
nitcnitiàm quas non pariter efftidit; apta enim v ata in in- fcmen incclligit Chriftum, qui niti feruatùs à pâtre fuiftet,
teritum appcllatÆgyptio|j qui fe præparàueranc atq'ue pçiijflènt ludæi, perijÏÏènrApoftpli, qui reliétoeo fuge-
aptâueréntætctriæpciditidnimaleviucndp. AdhæC po-q rUx a t , p e n j f i e m i i s Qtfijittgpditetnus-}'Hdf-.^ceipus^:
’ teratéliquis Apoftolo obijeere * vt quid perdidit ftlo.s & ; qutfpnüstfii nonfeâabanturtuftittaml^isjjëiréutnbifiàdem\|
faluàuit Indæos? Cui ille obuiatrefpondendq ? vtjtifiende- v i fteli cet, o ti u roS ab b at h fi vi éïftïi asl è gales, apprebefideritntl
ret diuitiiU gloria fu&i Qui b us glorificetur in vafa mifmcor- ,i ?« fi de i' E u a n ge 1 i cæ. VndeRtubdic, lufiitiàm autem
diaxid eft, in ipfosbcbræos,quosf^e/)4r<<«fti»^ôrw»J lùam, a p preh e n diile ge n ces^//tc c.v/fi/r cf/, q u i a fides.Çhrifti
vr ineis glorificetur, & laudetur, quod eripiens illos de j juftififat credentesdurù ïh-eab^tizaqturj^ftuâusiu-
Ægypto niimiciseoriim interfetftis mare rubrum tranldu- , f^iciae, ac fidei operantur, velcerte iafticiam pofiîimus hie
xfti'R promilfionis terra m tradidic.f ^ ö ^ vöcauit nos, id i alio moddintelligefe Chriftum, qui faékus eft nobisitifti-i
eft, quçs vocauit ad fidetn (hamydicut dç nos Apoftolosa* ti^»& redemptip àDeo PatEe.ficutApoftolusalias ait3qtiia]
1 libfque ciedentes^exeadem picbe? vocauicquoquè illos jierilluuiiuftificacDee*Paterbmhescredeftte^n fe,hanc-
' de Ægypto gratia mifericordii fuæyomhes homine s^ft l^autéiüftitiam àpprchendcrun^gentës noftloe.aèlappTo-
! pfæiiaticationem Adæ peccatbrés nafeuntur, & datnna;
p,le<|fide credë’ndo i^uoniam fide':iacçe,ditui;
ifioné digni, atquqfècuridum fuum mefituqi debueranc
ad eatn , ynde ^p^llatUr.iuftiti^ ex fifte | ifiacl vero feftan-
oinnes périre. ,Quodvéfb paùei ftluancur,qüi de yafisirç
do legem iufiitia;, ift eft, obfgruântiarp 1 égal e m v"pe rq u atn
i n.vafa miter icordiætr'ansferuntur, id’ço^fç vt t^îtçricdr-
feiuftificare polfe putabac fiqe fi d h ri ft i , m legem îufiitia,
dia appareataut^brisinlus, quiàmot'te æterna libérant
tur,sR quöd plu.res funt,iquipereuncremanetido in vafis
iræ peccatis Dræpedientibus, indiciumeftmerii:b omnés
debuifié penceiaÇsperliociufturn iudiciutrrrnaiiët imeis.
Verùm quia ludæi exclüdebant gentftèg àfide Chtifti,
dicentes,eos non pqflè faluari,fubdft A p o fto lfis iSonfo-
lum ex lu dais,vocauitad fidetn foam qe&etiqn e^gèttiibttifjicpingua^
id eft, in, legem Euangeli, vbi iuftfficancur perfi-j
demChrifti, non peruenit, legem au rem iuftitiænoft in>-
rberitàdicimfis obfcruanti'àm detïgnari l^gis Moyfi, quia
fuq tempore, qui eam citffiodiebatît/iufti putabajatur, (ic|
.uÈ &i$amcp'n.tn nbn cuftodieqtcs velut ihmfti damnbl
banhir, * jQHafs ? Subaudi, non peruenit Ifraél in legei:
iuftitiæ, quia non iX fide Chtifti voluic, falnari, fed ipmfi èx
n