SalutaniüMaßil. Epifiopi,
confpctüdmarium yita: vfo'm^hoc vel aduérfa noftrafa-
ciunccriifonoiiuyyelfccunda; ^uia & m;q»i$ glacahdus
cft infduerfis Deus,de min us lxdenclus inpröIperis.Pla-
cari quippigdebet cum kaleicu| , |*di non dcbec-Cum
prppitiatur.q Aducrfa cdfin nobispeu iragundiam Dei.
vcnuintj fcctiijdapex gratiam. 'N$)s auteiii ediuérlo o-
mniaagimus. Dicis,Qupmódo ? Accipe. Acptimum u
quando exöratus fuaipia mifcriqordia Deus ( neque c-
nimy nquam no| ita yiuimus, vt exóraii niercamut )■ led
iï quando ,,vt dixi a feipfogxoratiis patificos nobi.s dies,
prouentus vbcres,diuicera bo.nis omnibus tranquiflita-r
tem 8c abundantkmi dederi rfoper votacréfcenrem:tan-v
ta fccundarum rerum grqf|»eritatc córrumpimur, tanta
mqr'ijm infolentium prauicatc vitiamur, y t& D e i peni-
tus öbliuifcamur èc noftri. ^Etcum omnéra fruélum da*
tjea Deo pacis in hoe conllftcre’ Apoftolusdicac, vtquie-
am ér tranquillam vttam agamus in omni pïttatt
exigeretvt peril et ? Sedego loquorde longe pofitis
quaii in alioWbc fubmotis,{ cum fciaiqetiatvin fojo patrio
, atqueinciuicatibus Gallieanis omnes ferme pneV
cèlfiöres yiros calamitacibus fois faéfr>s fùilTe peiorcsi
Vidiiiqiiidem ego ip ie T reucrosdomi nobilcs, dignira-
te foblimes, licet iam fpoliatps deque vadatps,minus fa-
men euerlois rébus fuifle qujt.mmonbus. Quamuis enim
depopulatis ianv atque nudatis aliquid fupergrerat de
fubftantia, nihilautem de djfciplipa : adeo grauioresun
lemethoftes extprnis hoftibus erant, vtlicèt iam abar-
bariscuerfieffient, à ie tarnen ïrïagis elicrterentur. Lugubre
eft referre quee vidimus, lenes honoyatos,, deere-'
pitos Chriftianqs, imminente admodüm iaip exeidiq ci-.;
uitatiSjgulæaclafciuiæ feruientes.'’ "'Quid primum aecü-
fendumeft? quodhondlati, ànipiqd lërtés , an quod
Chnftiani,anqu©dpericlitantej ? Qui s eni m hoc fieri
pdffc credafj.vel in|è,curi,tate ^leqibiis i vçl in difcriijiinp
ad lïôe tantum data à-Dço quiete vtimiinvtin ebrietate, | àpueri/,vel vnquam a Chriftianisîlacebunt inxoiiuiuijis;
vt inlusxuria,vt in flagitijs^yt in rapinis;vt inomni iccle- obliti honoris,oblifi gratis,obliti profeflipnis,obliti no-i
re atque .imprpbitateViuama^: quad 'ft to .beriefijßium | minis fui. Principes ciuitatiscibo.confcrti,violenuadif-
datcç pàcis vacatio fit probrofitatis i &’ adhoc indocias foluti,clamoribusrabidi, baccHatidhefiuiofi, nihil mitranquillit^
tis Deo donante capiamüSjVt licentiusfecu- nusquàm feniïïs fui : imm.oquiaprope iugitct‘fales,niriùfquepecccmus.
lndigniitàqi^ cceleftibus donisul^ hil magisquam iènfûsfui.,Sèdcum h«citacfl’ent, plus
mus,qui b.enefieijs Dei non bene. vtimurs& ^cimus rem multoeftquod di<fturus(um,finemperdmoni;h;uicnec
bonorgm operum^materiat» tantumdfe vièjqmnà: quo j ciuitatum exçidiafeceiunt.Deniq;expugnataëftquater
fit-vt ipiapax contVinosfic, quia ficagituc à nobis, ne j yrbsGalloiumTreuerisopulentiflim^P.romptiimeft de
expcdiatremaccipere qua détériorés minus. Qujshoc j quo dicam. Suffice re vtiq-, debuerat emendationiprima
crederequeat ?Kibufamus natufamrerum iniquitäcibus J capeiuitas, ytlnifo“ *«*0 pcccatoramnoinftautafletéx-
noftris : &.qux Pëusboâa fecit munerepiecatis fu * , ea.| ciainm-Sed quid plura? Idcredipile eft qubd loqüór,af-
nPsno’bisfacinmsmalaélfe moribus maiis." Sed videl.i- fiduitas lllic calamitatum augltientum criminum fuit,
cet quicorrumpimür rebus pro (peris,' corrigumir ad- j Sidutenimanguinumillud.monftrum,ytfabulseferunt,
uerlis : &quos intempérante^ pax longa fegit, tuibatiö quodmult)^ltcabatocci'fip,itaetiamiriGallpruroex(reir
facit elfe moderatos. , Nun quid populi citiit^tum qui lentiffimä»Vrbe ijsipfisquibuscoercebanturfcelerapla-
impudicirebus profperis-fuerant ? aiperis cäfti efl'e cce- ! giscrefcebantjytputarespoenam ipforùm'eriminûqiiafi
pei'untfNunquidebrietas, qu«intr§nqüillitate'dcabr- j matrem effeyftidium. Et quid phira ? Àdhocqùptidie
undantia-crcueratV hoftili fakeifi depqpulationc ceila- ^alorumpullulantium midtiplicationeipefuénnimeft,
uitîVaftata eft Italia tot iam ciacUbus: ergo Italorumvi- vtfaçiliuseiretvrbemillam^finehabiràtbrç^qûum vllurq
tia deftiterunt ? Obfeflà eft vrbs Roma,& expugnata:er- ' pCne habïtatóré effe fine crimine.Igitm: hoc in illa.Qnid
gp defierunt blafphemi äcfutiofi efleRomani ?’ Inunda- aiu nonionge,redjprope eiufdgm magn'ificgnt^B ciuirqnt
Gallias genres bàrbaraéj ergo quantum ad mores ^ate?nonneéade(n ßc rçm;fùinâfÂrt ô l ?
perditos^fpedât., non eadem font Gallotum ertniina prærerc£çrèraigum ddqbusillic’præcjpüis& geh^alibus
quæfuerunt? Tranfcendërufit in Hilpariiac terrai pöpü- i maïis auaritia-& ebrietate omnia Conddiftent, ad hoc
l i 'Wandolorum : mutàtaquidem eft lors Hxfpani* j’ièd poftrerho tabidà vini auiditàte p^iuentuiji éft, vt prin-
Bellana- non mutata vitiofitas. Poftrçmo ne qua pars mundiéxii- cipei vrbis ipfps ne tune quidera de coifoiiûjs furge-
ulgare g tialibus maiis effet immunis, nauigare per flu&us bella | rent,cum iâifohoftis yrbem intraret : adeo^ciamtp ;eus
coeperunt coeperunt: quæVaftatis vïbibuSmafi ciaufis, & euerlis jpfis euidenter, vrcredo , manifef|ate yp,luifxur.peri-
Sardinia ac Sjcilia, id eft fifeaiibus horrèïs’i, arque ab- | .rent v cump'er quam rcm)àd përditlpiiem vltimam ve-
fcifÉs velucvitalibusvenis, AtVicamipfam,ideftî quafi ncrant^ éam ipfanïagéreri’tïyjm périrent, ^ id iég a illlt
animant capciùauere Reipublicae. : Êcquid ingreffis genr- res làchrymabiles, mhil feifipet inter |>uerôé^|fierre 8c
tibus barbaris terrain illam » rorfitan vel ractuvici^ cel- fenes. Vna erat fcfirrilitas, Vnalqt.itas, limùl ômnialù-
fàrunt: autficujt corrigi àd præfens etiam nequilfimi qui- xus,potationes, perditipnes ^cürida pnincspariterâgeX
que feruorum folcnt, moaeftiamTaltcm ac difçipiinam bant: ludebant, ebriàbahtur, enecâbantur,iafciuieb;anc
tcrrprèxtotfit ? QuiSæftimare hoc malum polfitl^cir- in conui&ijsivetüli,& honbrati^àd viaendumpropeiam
cumfonahant ârnns muros Çittæ £arthuginis populi ■ imb’ëcillés^-ad vinûm præùalidiflimi. Infirmiadambu-
Carthago barbarorum :, & ecclefîa Carthaginenlis m^unebafon landum,robuftiad bibeudum:adgrgilun1 nutabundi,ad
a b*r^aris çirqisjluxuriabatih.theatris : alijfQrisiugülabantur,alij faltandumexpediti.Etquidplùra? Inhocperçuni'la:*^?
° c a’ intusfornicabantur: pats plebiserayfonscaptîuahôfti- quædiximuidéüplufifont,yççoifnpleretucin ëisdiétum
um,parsintuscaptiuavitiorum.iCuius fpripeiorfuerit,. illud fermonisfaçri: Vïnvm & muÿeres apoßapat^ jaciunt.i
incertum eft.fili quidem erântextnsnfeei^ carne, lédifti Dèo. Nam dtfm bibunt, l.udunt^çechantur^nfaniiTnt,
intu.s,mentecaptiui,&exduôbusletaliblïsmalisdeuius, Chriftum negare coep.erunc. Ef’miîamurpoft qfoöiai-
vtreor,eft captiuitatem coiporis Chtiftianum,quanvea- ftaVfi rfonam rerum îualiim palfi font , qui canto' ante
ptiuitatemanimaifoftinere fccundümilludquod docet mennbusçorruempt.Nemôitaqüé^rbemiilamincxci-
Saluator tplë in Èuangelio , grauiusmulto animarum ; dio foô taritum ppiifle credat, _yl^i ehim.tal&a^à hj^r,
mortem elle quam corpprum. An credîmusfotte,quod .priusiamperieiantquamrpérirenr. Dixidevrbibuspfé^-
captiuus animo pbpùîüs.illènonmerit, quilaittistunc <jlariffimis ^quidrcliquæindi'uërfisGatUarttnxgartihu^
in luoranr.çaptiuitââbus fuit > captiuus corde& fenfu : çiuitates? nunquidno,hcqnii,milibusjiàbîtatorüm\lôû-
nbn erat,quimteffubrum foppliaàridebat, quiiugula- fum vitijs eócideruutNiiïvi ita cundlosearning fiiapræ-
rideinfootum iugulisnon iptelligebat , qui mon le in ceflerapt,vtnëcmëtueientpcriçulumfuum JPr^nofce«
fuqrum mor tibus non putabat ? Fràgor, vt ira dixefim, | batur captipitas,necfoi;midabatùr:^b)atns quippe erac à
extra muros , deintra muros, prælio.rumj& lufoccotum ^ pèceato4büs/timÔr,nc ppflèt cflecautéla. Itaqj Darbaris-
confundebatur:vox.morichtiumvoxquon,àççhaiî.tium: pene in confpeétù o'mnitmrfitis , nullus mëçus erat ho-
a.c vix difeerni forlitan poterat plebisciulacio quî^cade- .. minum,nen euftodiaciuitatuitf. Tanta amfoprum | vël
batin bçllo^&fonüs populi qui cjamab%tin circo.Ét cum tantjl potius pcccatoi nm ca’citasfuit,vtaim äbfque du-'
hæcomniafierent,quiqaliüdtalispopùlusagcbat,nifiv£ bioAulluspeqrevellet,nullustamcidagerctnepernet.
cum cum Deus perdere ?dhu.c foitafle ^olleq, tarnen ipfe Tofumincurladc legnities, rbtum negligentia 8C gala,
D eg u b e rn . D e i ü b . V I .
A ! totum ëbrietas & lomnolentia poflidebant, fecundum
. R'•&l6- illud fcilicet quod de talibus icriptum eft : Quia fopor Do-
mi>il iwuerktJup'er eos. Sopot quippç infunditur,vr perdi-
tio fhbfequatur. Cum enim, vt feriptum eft, cpmplecis
iniquitatibus fois peceator quis mcreturvtperekr, pfo-
u idènria ab eo toliitùr,ne periturus euadat. Sed h«ec ha-
(fbeuus. Satis enfin, vt aibitror, quodpropofoiëuiden-
cer bftendi ; ne in fummo quidem rerum diferimine ce fila
(le vnquam vitiavicium, vfquead excidia ciuitatum.
A tque hæç fuerunefortafto, iam non font, aut vnquam
Honc-
ili fs i in u
votum.
c
graeft mcendio ciuitas, & t u vultum feftiuratis vfurpasT
Lugenr.cun<fta,tu Istus es. Infuper etiam illeccbrisfiagi-
nolimmis Deum ptouocas, & fuperllitionibus peflimis
iram diuinitacisirritas.Nonmiror planc.nonmiror, tibi
eiieniflcmala qua: confecutaTunt.Nam quiatetria excidia
non corrcxcmnt,quarto petirc meruifti.hzc autem
ompia ideo copioii us paulo prolaca fuhe, vt probaremus
iciliqet, omnia qu* pertulimus.nohimptouidentianos
Dct atque neglcftu, fed iuftitia,fed iudicio, fedsquiffi-
ma difpenfatione & dignilEmit efleceffabunt. Vitielïcetfiquaadbuc bodieaut < £ T « tteettnribbuuttmionnce ttooleraife.
nondunaostetme Romani nomimjpopulos ptiua eft
tutet,t e ,quamcomg ,: nonprms..pioS ;quammipiisvi- fis.-quanmitnobi/etiam indiguis i n t e S ” I t ™ , u i
t,anon eile. D=n.que.dbteu.ttetptobanppfeft. Exc,& bdna , qu.a bonus D o m in g quaft h l T g c m i Z u
iseuerlionibus fummavrbeGallorum,cum Darer & nnc V • uuigcnummus
mos hollis in excidio non occiderató poll ____ L . -r-. f. ë • <xiaeo nu" c
cxcidium cala'nfiitas obtuebat: cum id quod in excidfo e- H s^ o u e rp ^ i^ u ffc ^ ^ ^ b u f e l ? ^ * ” Un-C
ual'eratmoiti, poftexcidium non fjiperefTet calainitati. fimi medki diifimilibus morbis curas L Z Z pTftant
i A t- - i <- ' • currunt , 8c qu-ofdam curant cautenorum adiiftinni*
ntas p ®u a totquebat. Ain mtenbant iame, all) nudttatq, quoidammalagmatumplacabilitate.alijrdhibentdul
ab) tabeiccntes,alij ngentes: acitcin vnumexltum ippr- ram fetti pt^feaionem, alijs blandam i n fu n Z t olei
tis per ^luetiamonendigpnetacorruebaiit.Et quid pin- len ita tem ,& tam en d iu e tfiL islic e tcu S “ d“m&lu
* vmusvrbisadhgebaptutquoquealia;cutta- quKritar . Itlcriam DciIS n o fe fiq u “ Z o f p l a v i
tes Jaccbantdqmdem paifim, quod lpie vidiatque fufti- aufterioribus coercet, quad c auK riiL fe ffio n ° bu c l-
nui,vtridlquelexuscadaueranuda,laceraca,vrbisocu- rar • , r ■ ? t,ccc,oniD!J scu
losincelUntia . auibua cauibufquelaniataducs crat vi- acmigtnatibusconfolara“ ' qUa“ ol' <S
ullie*nntninumm , frene»tronrr frun nnperroenuis! nmvoarmtuinoeruumm , mors dJ -e _m_o__rt_e , ° liuerum enimmedicaminumopem,
ad vnam nosyultperducere fianitatem.
p o llh ^ in q u im , quMpofthacomuU ( q u ii.M m a « J . A . . ,t
noçamentixgenuspoflltîPaucinobiles,qiii exadiofu- tunt Lifante. n . m n n c D cnc'a
^etfuataift quad ptp fummo delet* vrbis temedio, cit- P3™“*05 cont“ -
ceiifcsab Imperatonbuspoilulabant. yeliemmihihoc
locoadexequendam tetummdtguitatem parem nego- hant. Vndeintelligem debemusnos.&fetZemi ffi-
tio clbqucntiam dart : fctltcct yt tantum virtutls eflet in mis nequiotes, &.iSf,pient,bus pamulis ftïï otcTèffè
quetimonia,quantumdolonsincauia.Quisenimexifti- . 3 I nuitiotes eue,
maie poffit, quid primum in his, dc qidbus diximns,ac- 1 ql^fi^nf^uIoTblan^dilm^nrfl0! 11^ 11^ corrI^un' ,nec
i ; r j •. i- r , p®, rfip pereitvt quemadmodumneemunera, nec bJandimenj
^U\j:Uq ^ta1?1 q^,dPetas bon conildcrare :autquid tam & n o sD d c o t ^ t c ? » p ^ e m u s . M ^ , S S
, .jp ^ :dmluxus>quam,nluantesdehderateiuxut.aC: ant & blandimentlquicnamfunt! quiefcil.ceth^xnÓ! I M“”" 1
qu.dament.us quam.nmailseffe, Semalotumintelit- ; fca&qniesnoftta, &famniantelvotLc vpTuptacibus !,>c:bla"-
' |g?n“ r "9 n h ab e te îQffiinquam inns omnibus nulla ( noftrisq „ um feclmdatum ttanquillitates. AliquUet- c't
! tc? » » “ Scuipandapft, quan,amentia .qu, a voluntas go> quia res cxigitj etiam fpeciaLicamus. Igtetquo- ' i
tiesinmetu,in^iguftiis,inpeticulisiitmus-cum'autd-
nitbaot. I qulbus oqutmutaccufandi iunt ; quia fan..nfamebant. „ n ^ a b boftibus o b f id 6 » L vW pf o u in Z o p u la -
Circeqiescfg°Treueridefidetatis& ho.c vaftati.hocex- tionc vaftailtur aut qujbu ib u Z f c r u m a d im t &
pugnatii poltcladera, port fangumem , poftiupplicia, bbsReipub^membta^duntu^&opemcmléft mà-
|poltcapt,u.eatempofttoteuet^vtb.sexc.d.a:qu,dla- nusvot.i'ptecamutiiiquofacnemifetarionislx ioaut
i ^ h r y ^ b i l^ ^ p ib d u “ 3 ’ qnidiudtuoiiushacamentia? -'iàluarxvrbesfucrint, autdnita populatio afudibftile^
f e f è .Ptemmoseilevosctedid, cniqexcdia pallie-, exetcitusfuli ,&metusomnis tuTno^i uiu imi s ablatus
llisifçdmifcitoiesv^vidco.cnm&fpcaacnla poftnla- quidftatim oofth^commafacimus , Cpmpe“ ( ïte a è -
! os.Putàbam enim vos in excldlis tem tantum atqUc'lub: dodouiino.Dcouoftio, cultit, h o n o re ,reue entia-be-
ftantiampuefcicbam et,aralenfu.natque.u^lligenttam nificia , , oæab co ateepimui adnitimut ( Hoeenim
pcrdidiile.Theatciigiturquæritis.eircuma Pmtetp.bus eft eönfcqueds , atque iL t iam vfus vita, i L S e f e
I rp oftulatis:q1u .efpcu, ifI t•a tiUr jCuirp Jo.p ulo’, cuiCiuitati? vrbi phpe»t,* Wvti>ert^eVta turgratia roen-• eraron-bL us gr?a-ti aru' m,&re-
'j exuiEe ac perd,ne plcbt captiua:,& ,nrei'cmptx,qua:aut cipiant vïcemmuncrum m unemnte si;flB 'é redh3o5
i P^[it,aut luget.Dequacttapi li quid iuperelt,totmti'cala- > fimn facimus atque humanis ialtem cmft Deonoftto
i nfitatis cil : quie cunétaaut maeltitudine eftanxia, autla-
! chrymisëxhaulla, auéörbitate proilrata:inquaneféias
peiie cuiukiltfiorspeioracdurior,iuterfe(Slorum,aut vï-
uentium. 'Tantæ euimlunt niifèrîæ fiupedlitùm, vtin-
fe 1 i ei täte m vreenn t m oft u o r upi. Ludfcra ergo publica
j Trcuirpetis : vbi quado exerCenda ^.an iuper ouita 8i ci-
! liçrcs, luper o fl a 8e (angtiinem peremptorum î Quce é-
! nimyrbis parshis malis omnibus vacac, vbi noivitrata
; corpora,vbi non conciforum membralacerata} Vbique
Êciesmprxvrbis,vbiqueterrorcaptiuitaps, vbiqrima7[ uatipnisboftias immolanitis , omnibus deiiiquc mi-
gomottis lacent tel,quixthiehciilimoeplebisiupettu- I mnnditüi iellum ifanaum indieimus , circZm Z mÊÊÊÊÊmÊÊÊÊÊm % j
Mf.P atr. %pm^.Pars 3.
iRefercn-
Ida gratia,
re.tiibutioiiibus agentes , cüm ab eo bona accepimus,
bona reddimus : ad domus videlicet doniinicas ftatim Iron‘cóï*
cprrimus,corpora humi llerni mps,mixriscum fictugau-
dijs fiuppiicamus,iliuftramus donariis fkcralimfoa. aras
munenbus implemus. Éc quiaipfi doPo iliius fefti fo-
mus, templis qupque ipfius vultum noftrs feftiuitatis
intfoimus : aut êérte quod ei non cordi minuseft, priori
bus vine vitijs renujitiamus , operum bonorum yi-
étimas cjedimus , & pro gaudijs.nouis nouae confef-
G g