4 1* ■ ■ : -----S ---V :-7--------------Çt~ '
antlqu* <y™'
bola iccinet, §f tes nouas ex ppcMbosaaSom it ,efto, dl
1 luuio perquani damnofafaerit.Generisrad.iferaabatut,
vt prifci opens prima iota cum dignitaté tenoeantur, & o-,
pitcxex homiSiumamorediluui, refwua.om.peiu, & a-
nimali rationis corftpore al.iùseuefto veinant. adrmratiapem/
Vcrùmage,qùomodoarcacapipoteranttotaf.ima^
umgeneiaîquVoioq^abingentemtetiedrfeotdant,
in noua fecum fardera conco.dabant! quomodo
rèptilium n'atufa poteratefte-p&eata! quibus frams inter
fe rcprimcbantur tërarum genera! quomodo carnmora
cum lterbileg.s ftabulabanrur ! cuiufoodl, quantumque
bis omnibus papulum! & vnde fitflum, vc aurum fol -
dum adferuaris ellènt contenta! & , quod hixommbu?
anteinquomodoISloëmiisarcxfabricaroconcmnauit.cu
•nauiscompingendk principiun, exrtaiet nullum !_quomodolignocum
genera difcrcüic,vtabaiuperalqscotexta
nauigarent ! quomodo potuit area contra tantam mon-
dationem conliftere, vt etiam natutæveftigialcruVenturi
Verùm naturam fnperuaditordinata concnftraque dige-
ftio : vt ratio,quæfupra naturam funtadmirans, curtolius
noninquirat, Arcamundibabitabilisfrmuiacrumeft,animantium
depofiti feruatrix , nauigans vrbs , creaturis
erauidacoromunem feium parfum circumferens.vniuer-
fum mundum conceptual circum agens, aluusvmcavarioscreitturre
compiexa partus, animatorummatèr exanimis,
turris diluuio vaientior.muttis mont,bus celftor.Dl-
Ûis addatnus admirabilius créâmes faplenttæ monu-
mentum. Æftace coepit inundatio, &elataeft,montrum-
que vertices demerfit; hyemeadulta aquaru abundant.a
1 r* ____:____m ïM s irn i ferma,eftordinenu vene
Eiufdem in Abrahanuim. 1
O . R A T i o V 1 1 .
DEi amanti & fpiritaii auditori Abrahami Deo atniciflîmi
facinôta memorabilia hodie denarrabrmus,
cui Deus obtigit amoris diuini agonotüeta, natura autem
aduerfatrix fuit animt paierai liimulis armatar arena veto
fuit Ifaaci, dum armàtam ferro dexteram ab amantil-
fimo patente exfpcftatrégulation Athletam, quem, ad
tantam diuini huius amoris exercitationem ptouocabat
Dèu'S, in medium terrarum orbis ftadium conjjcltmultis
ante virtutum experimentis velut in palarftra erudrtum.
Nune autem ad laboresimmenfos tanquam in communi
pop ülotum theatro cohortatur, vt ad hoc quoque certamen
expeditus filius coronadignus d præcone pronun-
cietur, communemque viftoriæ fociumDeumcapiac.a
quo propterea fit electus. Quale igitur ipfi pnmum pro-
ponit in palæftra certamen ! îg r lim i t term, & it a g t f
tionetua, & it demo parrit tun & v tm m termm, quummon-
ftmutntibi. Farailiarium vmeulis exemtus ades rnrhr, co-
1 griationesabrumpe,anatiuofolofecede, fecedeapatre,
Öcpatria,vince naturæ vires, ac retinacula, dum ad virturem
exerceris, Etveni interram, quam monßrauero tibi. Locum
occultât, vtanimi conftantiam exerceat; metam celât,
vt curfum contendat ; cognitionem adimit, vt ad
eius deliderium exfufeitet fulceptum in terra curfum.De-
niquè de cælo teflèram cape. Neque fuicexfequendofç-
4 u eV « r ic e s< te ^ t i h y e i ^ ^ e a p e f f i u i t . Itemdiuitia-
remrfit: contrarmm na uræl g fortuitum rum databündantiam, necheredem dat; fed fpe
quis ex Po^e^tate inaudno dduuio^ geinun- lumtebet, dum fidern exploret. Circumflucbant rgitut
P Ä f t f i S I p W S I vndequaque opes ingentes , fed inopta naturre partum
formidf nen^minueret, gjdiuinijus ailatam recreationcm^ negabat^, & fbin^æ
Exjch.il
tormidinem cc uiuuaiu,«.....— *-----
tempeftatnmfucceffionimalèadfcriberet. Proptereapunitatis
naturae terminis, Scfoluta coniueti qrdims lege * -
ftiuurn folftitium cogit inundationi fubièruire.cçli contra
per hyemem ariditatem excogitat,;mira in vtriique opera-
tur. Et hoc pro fua fagaeitate Moyfesadmiratps roenies
apponit,& adferibit, dies numeral, & conuerhonum vices,
quando exortafit ihundatio.quamdru auaa,quandp
contra ad quietem tetenderit,& quando demrnutis aqurs
arcafederit: Dreimo,inquit, mmfe tn montmm cacumtmbus
requieuït. Principium verb menfium nôuît Scripturà pafchæmenfem:
dccimum autemappellatmeniem.quim-
tethybernos eft médius,in quo deminuirs aquisarca re-
quieuit pro iedc nafta montiunr fumrna, fedis cclfitildine
diluuii terrorem metiens, veteris fupplicij monumentum
recentes miuasconfernans, Sccommunemigentium vin-
dicem ob oculos pofteritati relinquens. Et in hodieinum
vfque.diem miraculum durât, apud Aimenios temporis
fucceffione tranfmiflura, fcinacceffis euftoditur tnontr-
busi oculis quidem eminus fpeftabile, fed acctilum loci
difficultésnegit, Diuinum hoc inuentum ! vradfpeftus
miracnli fidern conferuet, vtquc incrcslulorum manus
dum non tangunt non paucillatini arterant, neque rem
tam fpeftabjlem labefactent. O arpavittutumfchola! o
naturæ,dum periclitarptuç;, depbfiti leruatrix I-o fcaplia
adrnirabilis.ligni ralutansvmbra, öcimagol o quæ crücis
vfum nauigantibus præftitifti 1 o quæ. per tempus crucis
gratiam preoccupaftifetuans in a quis, 6c ex aquis eripiensl
o quæ magdurn iuftitiæ nundinatorem liberallij p qùæ
virtutis thelaurum abfque peuculo.tranfuexiffi/ q nV^ui-
tiæ accufatrix 1 Huius miraculi memoriam r«ineamus, fi-
mus amantes itiftitiæ, abominatum fcelus abijciatnus,poe-
nitentiæ,quæ peccautibus eft me^pla, conülià traâclnus,
vitialachrymis exftinguamus, iraro præueniamus immu-
tatiosre propofiti, propitiandi Dei tempus, vt par eft, m-
fumamus, ctedamus Deo ex amore noftrinimio iu-
ranti;No/o mortmpeccatoris,fedvt conuer-
\ taturqd me, & vïuat, tut
gloria,Amen* ^
negaDat, oc oaræ . .
prohibebat. Fluebant tcropora, v t hæres erati dmuiæ
crelcebant, necfucceffor fperabatur i fenium appçtens hn
berorum fpesaccidebat ; quam prolis exfpebtationera ite-
rilitatis malum extinxerat, earn Hdesinnouabât. Steïiks
venir in obliuionemfuæconditions *^natura dumlpçre-
nouatur, fençâiæ obliuifeitur : accepta promiflione ha-
buit filium ante filijpattum, & fpes ipfi prius Ilaacum pe-
[ périt, quàmalius. Crediditenim,mquit, AbrabqmDeo,&n- j y
putatum efiilliadiaflitiam. Vxoris inlcecundicatem non.inquir.
amphus fpedto, non relpicio corpus emortuum,promilium
vtroque valentius accepi. Locutus,es, & hæres in,
vicinoeft, fpes ipGis res eomitabantur. £um Deus dédit,
qui antequam nafceretur, erat in defiderio. Abrahamus
acCepit, gauilus eft, domuni amplexus eft. In lucem in->
fans prodijt fidéi exercendæ'materies, & ftadium aper-
tumeftarnoriin Deum. Ignorabat Abrahamus infante e-
dito fe ad alia lerûari certamina. Filium namque Deus in
materiam certaminis paraturus erat, ac per filium fortitu-
dineiTi optimacis ad tabellam expenfurus. Vt enim inere-
uit infaris;' fuaqué balbutie parentum lauciauitamorem,
fimulincreuiti quod in infante parentes dearoarent, to-
tusque parentum amor indiuifus invnum conferebatur,
& omnes generis fpes in vnb conftiruebantur filiol Ac
mihi vide deincepspatrém âdcertameneubcatum. J lac f-
bigeßafunt, in quit Moyfes, tentautt Deus Abraham. Qmd e-
nrm î an athletæ penculum fecit, quôd eius virtutera
ignoraret î ideone, vt animi propolitum difceret,eius Ipe^
cimen DeuS'exfpeâiabat FiTéntat Crgo non ob fuam
ignorantiam , fed vt iuftüni populis-inuulget, vt ferui
Virtûtein pluribus faciat teftatiorem. Tentationepurgat
Abrahamum patientiæ fimùlacrtim, vtnitidiori opéréo-
ftentatq fpebtantem rapiat in admiradonem ; nauicu-
lam vends agitat, quo gubernatoris artem magis admi-
reds : Ffüftüùiïi ciet impetum, vt obftupcfcas quam nulla
terirärione mpueatur : machinas admouet murorum
firmirüdinem oftentariS: nâturæ flu&usiniuftum luftol-
Ht, vt amiciriæ diüinæ nundinatorem adrhireris. Toile fi*
hum tuunivnigenitum quem dtligis ifaaç. Arma naturæ exa-
cuit, omniaque amoris ingeiiititelaexhaurit. Nec çnim
fimpliciterdixit: R ed d e,gu emdedi,aut: Malta, quein
' accepifti,
H______ .. - - Oratio l VH
fÇbepiftiï | § g § § j | tium valetplurimum, pmuiier , iS cuius jn poteftaie efr
mraum -tmonsicommembnoone, mblr.pl,cat àppclla-i' filius.vrmaftarctcf.fiagitaujt. Vinilfim nuper obcolift
hones, qiijbnsHammam acrms acccndat.bmncs éffuódit Ifaaco oblato ecqnid bonorum non fperes» Talfotatib-
in cum natura;nmts^Mqge,h,ffm s tummbel,UuftumfuPér ne tau,que gcn'croTa'ratibnb ferober natura: ob'loqucnrr
vuummontmmqutmmenßrauere On? Nequê'c*aisiocurti 0s.obft.uens , nrcntcmóue exacnens, aemanum cortoa
notum tacit. Montmm,prodria: numerüm capicns mdc bàrahs de fuis çxfiaftam vifccribus viftimam cablr cüi-'
tnmlpectmeti. Efifimimittm holouuftum fuper rnummon, . luconfcnditin.mohrempedem fcncfccbtemiuiieililicnr
t,um,qutmtrtmflrautmbi. Quomodqadeamvoccmnon | fuprbtaoUet. W i t t u m , * afififtioncmperuiiKcbatäf
mh.orrmt ! Quomodo non ruit animus vbcisperculfione] fefti0,;necfibh|ïictatlsfontentiofcnium, ohiniaque pa-
contraft.or! quomodofih]ntgiUflonem morte tton an- , lam ardori in Deurainflammatocedcbant. Exfilitbat in
tenerrrt! O ammlfirmitndmemi nongeriiuit, non illa- montein , facrifiajadiurricem yiftimam jpfam fameux
chrymaürr, non naturæ vifraftus'èft, nóffinvariaspartes Ipfe enim ignem, & gladiura rnanuiraftabar, fign'sduc
confiliapartituseft, orrs conftantiam tehuit, non.emifit viftimaiiis Ilaacum viftimam pulciierrimam asnnunbai
vocempatfedrgnam. qüafibjtugulumpcccrcabnueretv &auxiliätrixfacrificiffuitipfav,ft,ma. Simul enim cum
nöndixlt, miaeabmgeniovófuiflét: Obätbaricäs præee- pâtre Ilàac faciificium ficiens, & cum eehitofe Ciitam
ptloneslqimpena a nature legibus abhorrentia ! filij lu- partifus inteqogatmne ptofeyt, qu* pati.utn animum
gulumtepoteor de filq-catn,fex eile .ubeor. Seruscfim 'pxolceret : Ite ,, in ^ k ,^ tk& e p a :.^ a « lhm * h äM M t .
fueiimpatet,mfilqcaedempropetevtgeor. Ocuiufmodi ! / i ! Ite’mmpattivclufobliifi in menioriam redigit• Vi-
m(Dcsnatumcaiiftimamfemabam irn fre cn „d if„ fe « .l„ depateii ne f u i aläctitatis in fpes natura cariffi'müm feruabam ! Infcecunditath malö celeritudö rei 'quæ defit
Iplütüsrurfum meimprolemgemo. Non'vfijüeadeö filijl
örbitas ante lubluofa mir, quaüf nuneexperto mihi. Nbn-
dum frübhi filij laucius eum ignorabam, quo càrebam;
NüncautetH;&: naturæobligàtur,&tis vi quafi claub
confixusinteremrionisdoi'orem hönfefo. Gurtaïidem i
cut qui me;v t ge ni tor eflé in ,p atrici d iir m iuBésadmittere?
(^Uid me partii del6€färi dbetfifti ? An vc dèiride'lugere
doteres ? Quidamorem moerorè commutas î Quid ex a-
moie lamenta coiicinnar? Iliiufne filij fanguinedexteram
inquinabb ,-pro qtto cbties ego 'tibi manus extëndi : Pa-
trijfbe füpplicâdbnibus ante fufcëptis parrem ad filij in-
teremtibnem obatmas ? Domine promiflà tua rélpice;
Gui hæredem promiferas, eiim hæredi perçuIforem fub-
niittis? quemuelargicuserasfuccelloifem, madäripöfeis?
Ecce tibi,fili;mèqum nuptiales epulas&chalamura agira-'
bam animP ,ignorànste carilfimum igni ferroqueali. £n
aram pro thalamo, pro igné nuptiali aræ flamma. Vcinam ?
nùnquam filium ro'gaflèm ! vtinàm mea generandi vota
nùllà füiflenc! vtinàm5partum inopinatum nullus vidif-
fém, vt ne ad bellum venirem infpe&atu'm I Ét, quod mi-
hi acerbilfimhm çft omnium , autorem me cædis elïê iu-.
bèr,arqueà-pârente* filiumïügulàri peropeait videre. Saltern
holtium manibus'dedâtur, hpftesiùgulùm pétant,'
cædeiu perficiat dextera-ab amoris nexibus libera. Parens
verb cùm lim id audite non fuftineo, iugulare deqüa-
quam. Ferrum natura répudiât j ad rem tam atrocem fa-
|pcir dexcera,'oculi Ipedaculurh refugiunt ; quibus ipfe
^ fed ib us naturam obarmàueris, nofti. Nihil horum e e - .
•heröfo Abrahamo, auc exeidit ,f aut in mentemincidit :
fedcuidiuina iufla curæ étant, quafi variæ buis alicuius fa-
crum exadüsad iùgulationem comparabatur, neque ad
naturam, quæretardaiecimpetümconucrrebarur.Silen-
tium igitur fubfidio comparans, cotus crac in ijs , quæ
DeuS' impèrarat. Facinus ram audaxSaram celat neque
ad matrem effert mandata. Quamobrem ? Ilia quidem
inquic, amans Dei eft, ego quidem eiüs âriimum fufpicio,
|itingenium verebt/ Intueorraatris in Deumpropenfio-
bêm, atmecuoaffedumin liberos: Deiamanscft mulier}
fed mater ëft. Mùlieres naturæ impotenria deuidæ res importuna.
Verèbr, nepueriftircomateriam fubtrahat ob-
ieqUendiDeb iubenri j verëor, ne lâchrymis faerdfeeder,
ne puero complorato iniuriam imperanti arroget, he vul-
tu contufo facra difiiciat f Debque vim afFerat, he mente
infrada, rei tam obftupendæ'gratiam /polier. Ego poft
iugulatiohetn lathentantem alloquar, ego colafti ploran-
tem bifee Verbis : Define lamentari, ne fle puerutn ipfk
iugulationè cohoneftatum. Donum erat vltroneum infans
non fine dolore partiis. Filium non tôllit parenSj ß.
plusprodeft,nequeremerc ferrum iirper/mediam fobo-
lem. Aufa factum fàcere dèxtera, benéficium fpondet.
Qpem Deus dédit ^répériit : quem formauit,reqiiifiuït:
quem rogatus dederar, rogansxecepir : ne quidquam iraped
iet ».quo m tnus red dar, cùm-ita vifum eriri Nam qui
eum,çiimnôriéxfifterer,dedir,vel morte proftratum vitro
dabit. Quinbiàlub éffoeca niâtrem eflè cohceffit,&
puerum ingulatum remittecàd vjtam. Quodque ad folafènfüm
fuftiilèric; O vocem<^iæpâtris alterius___
dium ihftarteli, difïècep^-Abrahàmum vero rie ârringit
quidem i Siccis oculis ad filium refpóhdet’, & faerifici,
'hori patris ^vbce vtitur. Deus, inqijit } proujdcbitfibi riéti-
mam holotaufii. Imptudens, quod -futurum, antedicic,a.c,
dum eludic filium i vera lôquitur. Ouem filium nomi-
nät, quem inftar buis offerte feffinàc. Qua ràtionë Vo-
ëéiTi tupit i /"quibüSe vifceribiis/refporifum expromfic'i
quælpcuturaïingriahôri obftupuit ? qui non dCgémens,
&■ filium amplexus abiecit præ liidu facrificij fymBola ?
iam tandem in moritisvertice araparabatur, addebannir
ligna i Ifaacüs Vinciebatur, gladius rapiebatür. ÔTpeda-
c’ulum formidaridutn ! amor in proieth i Dçiôûè difedio
iùdiéio contenduric, &iudex enfifer ihftat Abrahamus,
acenfeius dicir,vidoriamfcjueDei dilèdioni tribuitjcbh-
fignat-fànguine, ceftcriiq; Vidoriæfacrificiüm facit. Qutf-
riibdo non obriguitThaniis ï curnoh capta m macbætam
ihgëmifcéns deinde ptoiecit ? O amoris dinini vim. O
pios igties, qui ànioris naruralis flatamas perriieerin t J Verum
ille mafculafortitudihé dexteratii in filijiugiilum ex-,
téndir; fupremè vélo mifld yox mantun fiftit virieitqiie,
vox'iugulationem ânteuertir, & nu te ad aures âctédît
^voëatio, quarriin ceruices gladiusiricübuérir. Vox mir-
tebafur, & manUsb'gabancur. RuêntCm ad ïugulrim fe
riendum dexteram defuper tener1, ingeminat vocario-
riem, vr rnanurn comprimât.^ Totum enim in bous-rit-
rentum,-& ijui tahtil|o abfuit', qninin-filijfangume fet-
rüm mergeret; fcohibec, appellafiorie bônuertir, verbb
frænatimp'etüm, tanquam rræni impatieritem equürri ad
feattrahir. Abraham, Abraham. Qui tandem conuerfus :
AdßmyiaquU. Num fa era mea lentitùdinëdefcedjùi ?
Quid ergo vox ? Per memetipfum iuraui, dicitDomwus qiiia
fectfiirem banc, & nonpepercifiifilio tuo vnigemtopropter me, be-
nedicentunme, grinfemine tuo o nines gem es Vnius fili/nullam
rationem diiXiftr, orbis terrartin* pater eftb. 'Cum
Ifaaco gentes habe Alias, vriiiîs facrificij meritb orberri tet-
rarum , pater efto gentium. Siqüidem parer eiis Cbeifti
cuiùs in pbfïèfïlone genres funt. Pro vnigeuïtotubbujs
fiarfuccidatiea. Meus vnigenitus.quemagnümgeftaue-
rit, tradec in mortem. Ne vnigeriitum tuum tàngâc gladius
; nec enim crux vnigenici mei deitatem ränget. Circa
ouem facrificatio verfetur, circa difpèiïfatiönerri Chrffti
pâffio.; ,Ouis, & carb configantur; ne quodirfiitaridum
petttirbesveum mortiobijeiens.qui vna èaderoque teCurri
natura eft. Ouis, quæ agni in'cfutem fuffigi ferc imagf^'
nem. Vidé arietem tanquam in ériicépendentem irifru4-
tice. Is daubspræftolatur, is eft vidima mundó fàlüraris
Pacitur enim templum habitanns Dei fecaodum
1 ipfïus vocem Domini : Soluite tetmplumhoc>&
t Htribmdiebtuexcnaboïllud,c\it
gloria fêrnpiterna,1
1 Amen; ;