Omnes
beatitudinem
appctunr.
^entuplumaccipit, quificaccipit: quiavindtccntupli
pretiurti, rdiplumeflccentuplum lèmpiternum. Qius
cumitiUnt, & cüm tanta ablque dubio recepturus iit
qüi Deo credit, quomodo tu his rebus quas Deo dederis,
vfurum te cflc poft mortém non patas? Qtxarum tibi non
vfumeanrummodoDominusfedaugmcntumctiam , &
rupèrcxcëlJentemcümulunipollicetur ? Autforrèacci*
créditauarus.
eum & in te omnia poilideBis.. Cùm h sc ergo tibi iafn
morienti, o homo quifquis es, Dominus tuus clamet, tu
menton obduras: tu aurenüobftruis , & nudis fetmoni-
b usfid^m adferens,fufficere tibi putas verba pro rëbus:ac
fetistefirmum sftimas crudelitaris ha£>ere fubfidium, fi
Deum quem rebus atque operibus tuis defpicis, verbis
raendacibushdnorarevidearis'. Fi/i,inquitfcr:pturafety-
pere h sc non vis?Sedhöc ratio non paritur,vtnolis. Ne-[ da,ƒ babes,benefac tecum, &Deo bonos o b lactones offer. Etali-
mo enim eft inter homines., qui cüm heatuseflèyaleat,! bi: Miferere,inquit,amm&tute. Vide pietatcmerga te Do-
milêr eflè malit : nemo eft qui cum habere polfit 3elitias‘ mini noftri, vide quàm milericois fit Dominus Deus no-
fumraiboni, pativelitfiipplidumfiimmimali. NulluS fter, qui nos ipfos pro nobis milericordiamrogat. Mife-
profedo, nullus, Sddeohetu quidem,nifiïortèmon-j rere,inquiuaniin&tu&, hoc eft dicere , mi fere re ctiam tuil-
ftruofa fit in te aliqua & difcrepans ab humano genere liu s, cuius vides miferatione me frangi | miferereillius
natura: vtfolus tibi penitus bene efle nolis , falu$beati- tandem,cuius mifereor ego : Temper mifereretuanims
tudinem fdgias, folus fupplieijs delederis. Qiipdfi vti-j' faltem tuæ, cum mifereri me cernas aliens. Et quid ppft
quenon eft,quid ergo cauls eft,vt non vel mpriens,& in 'h sc I o miferrime homo, cum Deus fie tecum a^at,non
vltimis fitusjid feltem Tuprems oblationis officio , & o - adquiefeisîrogattevtruimiferearis, & non vis: caufem
mni rerum tuarum ambitu agas, vt fi mereri à Deo potes, tuam apud te agit,& à te non admittitur : dignatur te pro
locuplcs acbeatusfis? fin autem id non porcs , certè .vel te petere,& à te non poteft impetrare.Et quomodo,quif-
pröhocmerearis , vtmifer nonfis : certe vt non.vraris,] quis es, b miferrime homo , quomodotepofteafuppli-
certèvt non torquearis,ccrte vt tenebris exterioribus i?on canton ille in iudi cio fuo audiet, cum tu hie eum pro re
*inijciaris, & ardentibus fine fine flammis non decoqua-j roganteTn audire ipfenoluëris ? Sed videlicet ca'ufe grants
- Q u s cum ita fint,quid ergo,vt dixi,caufæ eft,vt nou; dis eft,qua Deum audire non poffis, circunftant enfin te
omnibus roodis vel malafugias , vel bona adfequi velis?; ægrôtantem cognatiatque agnati tu i, circunftantlocu-
Quid caufs eft quodhsc non agis?Quid caufs eft,vtbo- pletes matres familiç,circunftant nobiles viri,obfidet le-
na Sterna non femas ? Quid caufs eft,vt mala aeterna non] dum infirmitatis tus fericis atque aiiratis veftibus circu-
tiiheas ? Quidvtique , nifiilludquod prsloCutusfum, fufa numerofitas. Oquantusfrudussternitatiseft,ta-
quodaUt iudicandumàDeo te efle nonputas, aut refur- • libus bona propria erogare mcdicisldigna videlicet cau-
. . .. redurum omnino elfe non credisîSi eniru crederes^uo-J fa & fatis iüfta eft,vt tua anims tus auferas ; quod eecnis
cium aucl mü^Pnonfutùriiudicij insftimabile malum fiigeres ,& talibus derelinqpas. Sed nimirum mifericordiafrahge- l
xefurre- ! immórtalia luppiiciorüm tonnen ta vicares?Sed non ere- ris,&lamentantium propinquorum pietatefuperaris.Eft 1
dion6 no dis," y tique non credis : ac licet ali ud & fermone adferas. certa ratio. Vides quippe op ulentillimi acfplendidilfimi •
I & Prök ffione , non credis , fermoenim&profefîio tua; cultus homines,tibi anxios,tibi flentes,trifti vultu,&fe -
iaditantfidem , fed vita atque obitus publicahtinfideli- ftohabitu,compofitas ad mçftitudinem facies tibi often-
tatem ? Alioqui vincemejvinei volo non qusro, vtmi- tantes , perimaginariam follicitudinem fuam ementes
hi credûlitatém tuam fuperiorisvitsadibus probes:vho hsreditatem tuam. Quem non moueat tanta piètas,
'conrëhtûs fum tçftimonio fuprcmqrum cuorum. Ecce quem non moueattalïsdolor ? Aut quomodo cumhsc
iam,eèce morier|s , egreftùrusde domo corporis tui,ne- taliavideaSjnonQbliùifcaris.tui'?ykcscnim«itortasla-
fciens quo iturùs, quo abducendus , ad quam pcenalia, chrymas,fimulata fulpiria^fidaiïi anxietatem, non opta-
& quàm tetra rapiendus : cui vnum tantummodo fuper- tem vt conualcfcas fed expedantem quàndo moriafi«
eftinter fupremaperfugium, vna efFugiendisterni ignis] Vides defixos;n te,& quafi acculantes tui obitus tardita-
Ipecula datiir, vtprote offeras laltem quod in fubftan- temomnium vultus.O infelieem teac milerrimum,cuius
tia habes: quia aliud quod poffis Deo offerre iam non ha- fupremum exi turn tantus defidexat ac precatur numerus
bès:&tùimrnèmortui, oblicus làlutis tus , delegate-1 propinquorumlnifî quodfcio ac làtis certus lum,nihilo-
rijs nouis côgitas, delocupletando hsrede fulpiras. Ët mninoapud Deum vota talitim prsualere. Nammirari
hsc&ciens cirederete iudicium Dei die» , qui tibi cum [polïèm forte quod viueres, qüem mori tam multi Velint:
iudicandus fis Velinter lupremà non cpufulis, & cogita-, &propter hos, quifquis ille.es, propter hos taies ànimam,
re te alrquid de falure ànims tus loquèris, cui nullus eft tuam deferis,& credereteiudicium Dei dicis,cumad hoe
aniraa,tüa vilior, apud quem prope non intereft cuiprd- eiusiulfadelpicias , ' Vtpatiimonium ruum talibus dere*
fisjdummodo tibi'noceas: & credere re f uturüm iudicém li^ ua sîDi^^KjqùitP rp phe tad e -eo qui Deum credit»'
dicis,apudquem nullus eft ïpinorarq^-delpedior, quàm dijperjitjeditpauperiiu$, iujlittaem manerinatermm. Sed"&
iplëiudex.nam intantym eumlpcrnis,ihtantum delpicis, Saluatoripfe ad ómnes diuites : VenditeAnquir, quapöfli-
vtnec tibiinetipi'i confiilas,dummódo çiusiuflàcontem1- detif,&dateeleemojÿnam. Etalibi: Vende qu&babes, & da pau-
nas.Autrefelleme,&conuinccfimentior. Clamattibi, perïb'us. Nunquiadicit,agnatis,da , nunquidaffinibus?
ecce morienti iplè qui tyiudicaturqs,eftiudex tuus,ne vt-'; Hon vtique, ledpauperibus, fedegenis. Nunquidprd-
1'ümómnino hominem in' prorogandis rebus ac faculra-jpinqijodiuiti » nunquid vlli omnino hominum prspo-
tibus tuis plus quamteamesme vllide fubftantia tuamo-; tenti ? Non vtique, fediuppi, fed egeftuofo. Et rede.
ries magis quam tibi conlulasmullum tibi anima tua pro- Nun qui denim curn locupletibus cognatis this lubftan-
pifiquiörécn, liiillum ittdicés cariprcm. SQidmtmpzide-, tiam tuamdeddris , iuftitia tua manet in sternum : aiir
HhihqtfitS^ltiàtor, homimjilucreturmundum totutp, ér de- i cum diuitias èoriim diuitijs tuis auxeris , thelàurum ha-
trimcntttmfaciat arim&fu&i aut quant dabithomo commutatio-\ bèbisin ceel o I F<«,inquicPropheta, bis qui dkfint dulcê a-
nemproatumafua ? Hqceftdicere : Quid tibi, biqfelicif- marum , & amarum dulce. Etiam laudari à te tales ho:
fime homo prodetit,fi omnemnaundurn autiple habeas,
aut tuis pofteris relihquas , fi lalutis atque animsdetri-
mentapatiar»? Daihnaënim anims totum penitusfe-
turhaurerünt, nee quiequan^homo omnino habere po -
rerit, quilèipfumdamnoanimspércuntisafnittat. Aut
I quant, inqÜitj/jöW/o commütationem dabitpro animâfuaûrîoc
■ eft dicere,non rplpicias , 6 homojpecuniamjrionpoire^
fionèm, nee dufeitesfaltefn möriens pro Ipc tua quantum
potes rei tus acfacultatis offerrè : Quicquid libet emm
dederisprö re , vile eft:Quicquid pro te obtuleris, parui
pretij eft:Qïnaafcimatua Omnium rerüm eft cömparatio-
ne pretiofior. Êt id'éó nihil dnbités prö'te dare : quia fi te
Matt. uf.
D
Nobis a-
rioiiCs on
aia.per-
cunc.
- H B P H S l i ; . . hOS
Deùsprohibet,& tu ditare nonmetuis.Dari his prsdica-
toriavtirba non vult,&tuetiamtalentalargiris.Honora-
rivitameorum fi dis fermonibus vetat, Sc à te thelàuri'
eorumdiuitisque cùmulantur.Sed verçris videlicer vuî-
tus eircunfidendüm propinquorum & prslèntes , atque
obfidentes ledulumtuum metuisofrendere. Neti-
litueriseos, inquit Dominus pcr.Prophetam, nequepaueask
fdcteeorum | quoniam domus exafyerans eft. Ideo eçiam tu e-
ftoihtrepidus éeconftans , non formides vuïtus eorum,
nequefrangaïisâmbitu ébtum : deljpice concupifcentes
hsreditatem tuam , & diuidentesjam inter fefubftan-
I v - - H M B I S M I I .1 :----- tiam tuam, qui non t e , féd'patrimëriiümtuumdilieunt;
amilens , emmain te perdis :h autém te lucrifecëris,te- immd qui cupiditate rerum tùarum te execrantur. Ham
-——-----i— —— - - ■ ' - - . , ' dum
Fiftafa
fpiria.
Pfal. u.
B
I AlTenta-
I cio pa- I rentum.
dum tuaimpatienter fitiunr,teodërunt, prslentiamque
tuam quafi æmülam fibi & aduerlariam iudiçantes,: obi- •
cem atque obftaculum purant cupiditatislùs elfe qùod
viuis. Delpice ergo hos tales,ac nihili fahito, non te mo-
ueantblandimenta eorum,veriena tibi £ùnt, nqnrelpi-
ciasadulationeseorum, glàdijfuntiugulatotestui, &
quidem ferreis atque hoftilibus gladijs tetripres : illos e-
nim homines çundi-vident,iftos incauti non vident : illi
quia apertè lsuiunt,euitanturjifti quia occulte infidian-
tur,occidunr:& hoc periculofiores funt,ac noiio noccn-
di généré peiores, quodillisferréis gladijs nemo eft pe-
nitus qui Ce lsd i velic, iftis multi lè etiam occidi volunt,
noua atque inæftimabilis mali le thalis illecebra.Illis gladijs
quicunque pefeutitur, & timpre pariter & dolore
torquetur:iftis quicunque occiditur deledatur: Fuge ergo
hoc malum, fuge alTenrationes infidiantes tibij/uge
obfequelas noxias tibi, fuge ambjtusdeceptores tuos:
iuuenis,al;erum leneX : 8c to ties debent hopiines demu-
tarifide , quoties demutanrur state. Si eilimerga Dei
cultUm alter quilpiam futürus eft vigens, alter innrmus,
alter (anus,alter sgrotas:ergo prout ftatus fuerit humatii
corporis insqualis j- itaerit homini etiam Deus ipfe mu*
tabilis: & quoties fuerit in homine valètudo contraria,
totieserit etiam religio diuerfa, quafi Verô quiincolumês
Chrifti elle debent, morientes Çhrifti effie non debeanti,
Eç vbi illud eft:j£ttiperfeueraueritinfinem, hie faluusertt : aut
ilhid in Prouerbijs feeds diuinilermonis oiaculunu Sa-
pientia in exttu tanitur.Qup vtiqTdftenditur, licetfelubnS
fitinpmni state fepientia, prscipüè tame omnes in exi-
tufüodebere eflë fepiétësiquialaûdari penitus antea&s
Statisprudentiandmerebitur,nifi bonofine claudatur.
Sapientia enim/» exttucanitur. Sufficit,inquit,peftilens
prsdicatibjfufficitprsterituih opus homini, ctiàm fi in
fine nihil faciat.Egp mulro plus'addo: aut non minus:ëiS
ifta funt officia q u s te iugulàn t , ifta funt q u s in mortem J fi poteft,morte vieina,aut certè plus multo efle faciendu.
trahunt,fuge eorü talium blahdimenta, fugeeorumf e - j Primü,quiadeborto operenihil nimis eft. Deindequod
duliratermifti funt carnificesactortores tui,qui teurprç- ad tribunal Dei pergensmagisplacareiudicé debet,qua-
(enti quidem ambiunt,fedin futuro n^cant:& cônfertis i fi iam in iudicio conftitutus.Poftremo quod fialiqua an-
quodamnibdo manibus ac velur coniurati mutuafa- te exitum bona fecit,multo magis facere iam in exitu fuo1
dtionein fempiternos tartari ignés cogere ac prscipitare ! debet,ne deterior {cil.fuperioriDüs v its adlibus finisefle
conantur. Etidebnorrtimcascos,nonexpauefeas,crige i videatur.Si autem bonis openbusparuihftuduit, multo
animum,&vimfen<ftsau<ftbritatis aflurrie. Si cnimilli { vtiq; magis facere eum vel in exitu fuo conucnit,vt quod
tantopereadrtitunturvt pereas, curnonmaioretuaniT vira anteriorç no reddidit, feltem in extreraitate perlol-
moadnitarfevrviuas?Çpnfortareergo,&conftantiani- uat.& qui ex hoc reus eft quod ante neglexit,yel per hoc
motibieonfule.Satisinfidelis,acfetiseftftultus,quima- excuferialiquatenusDominofiiopoflit,quodprætericâ
uulcprsftare alijs.vt fit mifer, quàm fibi vrfitbeatus : 8c inhumanitatem vltimafeltemdeuotipnecompcfet. Sed
vt alios âfflucre faciat delitijs temporarijs/fe traditvren- i ad fuperiora vedea.m\is.Sapientia, inquit ferrao diuinus,i»
exttu canitqr.Cat eâ non dixit cani in pueritia,n<5 in iüüé-
tutc,nori in ftatu rerun» incolumium, non in prpiperica-
tibus fecundorum, fcil.quiain his omnib. quicquid lau-
datur incertum eft. Qijàmdiu enim quisfùbïaCetmuta-
tioni,non poteft cum fecuritate laudari: &*dcb,vt ait,/rf-
pientia in exitu w»if«r.Exiens cnim quis de incertis pericu-
lorum,certum merebitur euafeomni rerû varietàtè fuf-
fragium:quiatunc ftabilis 8c firmâ laus. eft, quàndo meri-
tumnonporeritiamperirclaudatl. Sapientia, inquit,*^
exitu canitur.Qüià cft,quæfo fepictia Qhriftiani? quid nifi
fimor &amor Chrifti? !»^ »; cnim, inquit,^fapientiapimor
dum ignibfls fempiternis.
Explicit Liber Tirtius.
IN C I P I T L I E R
Q _V A R T V S.
O n meprSterit^dominamiEcclefia,nu-
| | trix beats fpei,hsc qus libellis fiiperiôfi- j Domini.Et aiibi:Ptrfefta,in(^ait,dile ftfoforas mittit timotim.
bus diximus, nönullisfilijs tuis Chriftum I Ergo vt vide mus,minumfapientis pftintimore Chrifti,
larum amantibusdiiplicere. Sed nos vo- i perfedHo in atxlore. Iraq; fi fepientia Chriftiani timor'eft
untatescom non magnipendiinus, quia ! atq; amorDpmini,itâdemü verè fepientes furnUSjfi Dcu
nee mirü eft,fi'eis loquentia de Deo verba non placeant, j Temper ac fuper omniadiligamus : & hoc.cum Omni tem-
quibus ipfe fcrfitan Deus non placetmcc expebtandum^ ' pore,turn prscipue in exitu noftro, quiafapientia in exitu
vt infinuatorem felutis atque ariimarum fermoncm a- canitur.Sietgo fapientiaptcr hoc maximè in exitu canitur, fi
ment, qui felutem ipfem atque animas fiias non amant. Deus fuperomüiâTdiligatur, qu s igitur infe'nià eft, vt di-
Sufficiuntitaqucficutiifalijs, itaètiaminhac parteno- I cat aliquis Chriftum carnali propinquitari prsponi ab
bis fenfus tantum ôdudicia faneftorum, quibusidemat* incolumibusoportere,à mbrientibusnondebere? Cut
que apud-nos fen'tienribus, ceniprofedofiimùs etiam enimeümprsrèrantincblumcs, fi^non-debentprsferre
Deumipfumfentire nobifcum, qui^cùm in fendis tuis morientes? Autfi poteft quifpiamr^ligiostagnâtûs âtq;
’ bio Deus illic eft,vbi ilia adfin'es faosChrifto iU morte prspónére,cur no religio-
1 1 1
ml
{piritus Dei m aneatabique dubio mij
pars fucriü,a qua Dei fpiritus non recedit. Prauorum ergo
hominum,td eft,velpaganorum, vel müdialium fen*
fus aut parui exiftimändi fiint, aut nihil omnino facien^
di:quia^fc^«in^Kj,inquit A p oftolus ,placere Vellem, Chrifii
feruus-nonejjem. ïlludduriusacmbleftiusiquodquidam,
vt arbitror, filiorüm tuorum füb religionis titulo a reli1-
gione diflentiiint, &habitu magis feculum rcliqu'erè
quamienfii.Quotum, nifallor, fententia hoc habet atqj
adferit:0 mni omnino homini Chriftiano propinquitase
etia ante pr^ponat? Aut fi eft vllahorum in vita vltim.a*
qua quisplusalios diligere debeat qua feipfum autDeu,
curnon & in vitaanteriore plus diligat? Acfic fit vt fol-
Uantur 6mnia'& euaneleant intereantque^'cqj vllu quis
vilibre habeatqtiam feipfum^neqj vllum inferiorc quam
Deum. Si enim vllfi eft repus quoabaliquopoffit Deife
a4finibusautpropinquisiurepoftpooi, nullum eft quo
poffit iure prsponi: fin autc quod yerum eft, nullum eft
omninb tempus, quo Deo quilquam debearanteponi:
tetri in exitu magis confiderandam efle, quam Chriftum. ] nullum eftomninô cépus,qub poffitiurepoftponi. Nul*
E t quia profana penitus perlé ferae exeCrabilifq-, fenten- j lum vtique, Etideo nein extremis quidem, quiaecia nr*
tia,velare, vtputoinfideliffimam prsdicationem quafi ! ftum homine PropEeta in die qua errauerit,dicitefle pe*
vmbratili',vtrepr,quadam adieclione conantur,dicétes: ] rituru. Iraq5 fi omnis error errantis perdicione multatur,
Cundos quicredât Deum,fenos tan.tum atq* incolupeS ] 8t his qupqué erroribus vita hominumpericlitatur, qui4-
•officipfosChtiftoefle debere : coeterum exeuntes iam à j busvfi tatG âtqicommüniterinnocentia humanapollui*
fsculo,carnalismagispropinquitatisquàmdiuinioffici) j tür,quidfaturümexiftimamus,ybiinDeumiplùmdete-
oportcre mfeminifle. Quafi verb homiijes Chriftianos a- ] ftabiii infidelitate peceatur ? Sienitn,inquit ApoIk.vmttù
lioseflebporteat incolumes,Aliosde hoc feculo recede- I inobedientiaiufiaaccipittnercedisretributtonem,quomodo nosef-
tesr&alios fe cüdiexhibere Chrifto debeât in fofpitatfe, ] fugiemus/i tanta neglexerimusfalutem. Nullus autc falurem
alios in morte, alios in fuperion: vita, alios in pofteiio*. j veràm plüs negligit,quâ qui Deo ali quid aoteponit:cum
Quod fi ita eft,ergo alterum quis habiturus eft Chriftum l enim fdus hoftra munus acmifcricordiaDei fit » qus pi
... f i • I ■ . l i 4 ratio
l i f l