jj j" dubii C .
B
tC- &
fC.priïdc
tia decft
. nee p.c C
deeft.
fßpies Ç
f ptudens
\ Altai ,
] implcri C.
) ÿC carna-'t
les oës a.c.'
v.d i.&fpi-1
ritual.es o4
omnes abj
1 ptiini
Ic&ione
noiiiecur.i
c
S. rrofjteri Lib. U.
In ip fisqub qyftudüs fpirituäiibus quantum poflirit Ec-
cleliaftici via proficere, quisfu (ficienterenumerencum
& inferiores dbcendo* fcipfosexcrcè'arit: & conferendb
cum æquâlitcr eruditis | cautiores in pluribus fiaiit:&ab
Ctuditioribusaudiendo,maIellDipei:fLiafadcp.oùânt:refirmiùs
tencant, occuiti çognofcàpt: èt confinrieciir
in eis| qÜbrum ,f dubiis fludhiabant? Sed quoni&m diï-
putariónis prdó depofcit, vc èdâm de prüft cn d à f;cpi®
principalis vimis quarta pônituCà pauca cheamiïsidé iu-
fti tia (ufticiant ifta quär dixiinus.
gupd omnium
• mnterjnu igtlant.
' , C A P V T X X IX .; m
P;Rudentiam t ac ûpienriam pleriq-, in indagatione
vêri, £cinuenribrie conftuuunt. j Credo propterea,
qubd necfujriensritè dieipbl%»cuitprudèntia^ncc pritdenSjèulfiipientiÂqelît.
(Ji^propiifcr^fi'nibil-afiud- prudent!
® niii inqiii(itiq &:
çomprebenlibvcritatisitimvëriEarèmpriî^ence^aui’reiéi&
iàpierîtërinùeuire poterit, is prudens, isiapiens iure
vocabitur. Hoc ideircp, prasmi lêrim ,Wt quicquid de
prudenriafuefffdiiputacum,idcotuineriamdeIapieqtia
pli.catæ4un t & v m e i, y t VnaquÉli b et eaxq tn din e,&i te r à
non poilit elle : vt necimprudenstfapien£ia,nec irifipiéf
Qiùtd prudentes nec aliu noceant , necfibi noceripermittant : &
quod en ibi fit fine adtnixtioneaÜcuiùserrorùcônfuinmata
V; prudent ia, vbi er itfine vïlo peccato vita pèrfefta.
■ o
C A P V t X X X .
a l crgpjqui pru dentîæ^atticipes, prudentes effe&i*
Debfiiômonpedibpsyfë^ apprb-
4 Aliàs
pai ticipationç
C>;
, t accedcré:
C.
ïJ-C. fciant
Matth, io,
j-C.diccoj
add.
pinqùarinex ea parte, qüafunt dBnp Dci prudentes; lire
|uo pèrire ppflunt , nee al’ieno peccato. Ex èo aucerà
quodnêcdumita eft cbrùm perf erfta pf ùden ti à., fi eu t in
iïla.vîtàcrîtjvbi pèrfeae viucntibusvllus erroiobrepere
binriino non poteriryetiamprudentes aliquotiespeccatis
fallenti bus adqdiefchntVnqn volunta.te deppiuàti, fed
human 6 erfore,Vr hôhiinësjlaplî, necàdhuctotapiudc-
tiiè aç fàpiendæ^pereepfiorïe perfeéd, ficut ibi erunt, vbi «jg* perfc.
rieèignorarë aliquid, nee'peccarc iampbteruiit. Hîc ve-jeripne.
rp';fi-pbtui^Ièt à peceatoreclè'Fabtüm perféclè d.ifcerni, F
nunquam ab occuMs fuis oraret ilie mundari^qui ait: Ab jj$
occtiltismeis mnrida me doinine:&ab alienùparcefertiotüo.Qm-
bûs v e r b i s / à t i s p f l e p d i t q u o q ; ,qui{àn&ë*fic- p
.cundurri donurn larK^i Spirims ÿiuunt , tamen propter
•faliquas infirdiitatcshu!nanaVquastraliunt,tiuefcictes? +.Cte)j.
liiiè iièfcientes, 7 aliqüeties aux fuppèeçato cedunt, aut qu »s.
aüeno çoillèntiunt. dn haciglturvitajvbi aut vpluntate,' a-
auterrore ,'aut mfirmicatc péccàtur, quiçunqi diuinitus.. luJUica'
vtiq; irrêprcHenfibilitçr
.viüunt.'^Sed quiàpotedeps error aucinfirniitaspeccatis
pollît dici t prudenna.Si ergo cota liumanæ vitæ perre-* ' inupluere^billôlè illumman-fideliter poftulenE&iàna'-
â io in a â ion e8c eogriitione coniifti.t: licur,t inpie^^v^[''^->cu iexuln^s^|^.clâ:ftnal>^cin:fpiricu;%<iibë{is''tJ>af»i««c$-i/T-. P/k/m.tü^,
aélionem tem per.uuuu, ac tbrdcudini.s, acq-, mftitiæ coii-^ 1 'limr,hitio'mea,&faim mc.t yi]Ucm ^ trepiûtboi vtcùmillumi-
fummauonc probaumnis-.ua cogoitipnem return proue- natt o,pcr donumtprudennæ .ac fapién tire coiiata} detrà- f C. time-
nire confeeurione prudentiæ comprobemus. Cognitip xerit cæcitatenij & iauaueritpcr gratiam Dei falus infufa ||p .
rerurn, quæ de prddentiæ fonte eonfertuf', f ipiricuales làngùorem:tùncmëns iIluminàtadiuinicus &fânàta,neç * c1^
omnes â càrnalibùs viti)s detecatos iliultrat , & abomni *vineisquæ eauehda vel appetenda/funt numanodecipia-
delediatibue noxise -curiolitatis auer'Ios- deiiderio"epn- turerrore,vcautjp veris ralià dciëndat,autprofallis vera
témpî^dæ virtuusrmflammat, vt humanarum. rerum, reiiciac line -vli-o iniîrnju<ins obftaculo &onum quod
diiiinarümq; fcientiam confecuti , prudentes, ae fapien- . elegerit,implere præualeat. Sed alia eft ialus h ums vrtæ,
tesveraciterfiant,profpicfanthrimihentiamala fimuliSe qua mortahcer viuitur: àliaillius, vbi mbrrale noftium
c^ueant:necput^newiaefleniala, nilieaquæ maioseffi' j immortalitate donabitur : &-^iitef falui fâ^idumds in
ciunt: neè ^ s 'Vilæ pèrturbàtidh'çs , velutiguâris earumî i fpe,aiiter falui erimùs iri fe. Hîcitalàlui fadli fumus,vt
modeftiæalxquidjauttranquilJitatis exçutiân t: inter fal- l adhucperiré polïiînus : ibi qu icunq ; fa luusfüe ri s ,per i r e
lentia& folidabbnadifccrhajit:mhihn hoemundosafu j vltrdnonpo'teris:f ac perhoc,fcientiaqtiæcognicronem '1^, &
autiniufte ,ièd omniaDeovolénte, aepermittente fieri | rerum nôbis infiuius feculi no£bè viii en ti b uspr çft^t ,ple- i
prudentetâecipiantraiiter intelligentesaut dqeeantfa- nitudini fiituræ çbllata, pars fcientiæ eft';cred<înda, iiiOii p;
piencer,aüèarguant:dbioreSvarfosacdiueriàsinfirmita-ij totâ:propterquoddiçicS.Apoftolus : ExparteenWifimui,\i,Cor. 13.
tes,qu;e rnortaliter viuentes afliigunt,non femper pecca- ' & ex parte prophetam m : cum datent venent qudfiperfhSüm efi, i
tis præcedentibus lejqui, iëd plc/ûq; ex ipla coiididone t euacuabiiur quod exparteefi. H îc f èuacuari alfcrit, 1 lii c con- j ,
mortalitatisf accideieco^r up c 1P iii ter natis1 rnteiligant: | fum mari: qupniam quidempars icknciæqu?p«ft perfici-
&tfciewtesle nondanin^ri ady erlis prçien ti Busjîèd pro - ënda,perfe<ftis rtpn eùacuanda.eft,fedimplèridàdirohide|v(ù^ÛIDa r,
bariiëxiplatolcrantia paffiou um occaiionem cpparandç ' vbi erit onmiuiu fideliUmcatliblicorlim lalpsplena|Côr- C.
übiparienriie viriiiceragentes arripiant: rieciplï-aiijshp- ruptibilitasnullai&immpnaiitas;b'eata:ioiexitpruden-
céant,nec iibi nocere peimittanc. 1 aies dbminus in Eu- . tiæac feientiæ pertcÇfio vera, rerum omnrùm cognitio
' angelio fieri ptËecepit : Efioteprudente^,ficiitferpentes: & 4tbta,<|uâhdo icientiaad periectum fuerit partis euàciiafimplicèsficiïtcblümb£:
quia nec liffipliees cirdumiienire ali- tion^erdudta.
qubspqfl'unt,nec'prudentesièHrcumuémri permittunti,]’ > •
Çæccrùmfi in contràdtù quqiibct, hue in doiioquio, vel ■ iDeafie^nfiM quatuor, quod inter yitia^numepannohdekant,
iri alia quaqj:rc;ffede,çîpï quiitrindn iiiiitÿ& aliunlfâmen
i'pfc decipiàtûfte non habec |»fûdcntianfÇ quit falutis ma-
gis quàm pérditionis eft caüla : ifed finiuiat. Qupmam_
quidera hoc virtus a vitib diftat, quèd illud corf umpit
lana,hæcfanat vitij accéifione corrnptàcac lie, automni-
busquibuspoteftjqjrodeftefeftihatveràcitciprudenSjVt
eiuS meritis bmnlum , qui pd: êum Deo adquiruntnr,
ftudus accrcicat : aut fi cogitât de perditiôrie cuiuipiam^
vël de cafu-percuntiS-exultât, neiteflè eft yt priùs |
: perçât iple qüàimâlium perdatt& abipfo ea
:• perditio l qua perire alium cu-
pit, îiKipiat.-,,
y f i éâritnt vjuséxbona voluntdiè procedat.
C A P V T X X X I .
a ldeamusnunc, quid diligentia difpiitationis inue'
niat^tiarnde qüacuÖräfteclionilTOs, quas vitiaeile
ftültitialTapieritium miindi huius exiftimat.Nam litime-
re,addoiete ^cu pere, vel l^tari ömnifio non poflent niii
pcccatorqs auXperdiutre<fte nön affeClp§ialiqui pofieut
,dici,le.dmbi:bi. At'cum täles aiiimpruip mqtüs inucni-
ariturin fä.p,iftis ApÖftqlis‘&Prophetis,quisitadelipiat,
vt^cosVitia credat, ex qüibtis Deo placueruntilli, qüivirus
plufquam cteteri h.qmin'ds reftiterunti ltaq-, Paulus
Apoftdlus.de timbre! lie loquitur!: Timeq auteni, tie fieüt
fierpinsfßuxit Euani fua aßutia,fic-&vefirifinfiis corrunipan-
turdcaßitate,qu&efiinChrißo. Item de cupiditate fiduda-
Jiter dicit: Cupioaijjblui, & ejfe cum Cbrtfip. Sed &de
^Philip.'].,
pfahii.
pfalm.êi.
Eicl.i.
Sapicn.«
B
j
c.reatfiraiîi.
njéiiaS' %
Naturain.
De vita Contempt.
(ftipnefupcrflua drrient & cauent, volunt &.eupiunt,Ia:r.
tanturSicgaudent jcontriftaritur&dolent. Sedintgr-1
cftmujt.um, quid timeanraut caucant,,velint autcupi-l
ant, vnde lxtentur.aut gaudeantycbn triftentur’aut db-
lcant. Metuunt. haeredifcatem regni cceleftis amittere;
cupiuntadcmlqftem p:atriajin peruenire. Dolfeiit tenta-
c' ?S^hdcnt de tenrationibus libexati: aeper K'oc, rebta
meqs^e€t<M.habet affebtus; peruerfits.per'ueriai^ San.blus
Augaftinus Eprlcopus acer ingenio,{uauis cloquio,fecur
laris liferaturte peritus ,i nEcglbfiaftieis laboribus bpero-^ |
cotidianis difputationib. clarus,in oninifua-aclio-1
nc c9p6.fi tus,in expofi tione.fiia fidef hbftras -Catho^usd
inqua^ftionibus apfoluencjis acutus ,inreuincendis hx-
l-euds circuipedus & mexpiicandis feriptuns canonicis
cautus: ipfe ergo, queni in his libellis pro poftibilitate le-
cutusdurri, hanc qu^ftionem, de quaagitur^ hocm'odq ' j
deteufiinatjdicenslSed cum tebtam fationelequunturi- r
triftitia, qiiam a)^ doiorem appellant., idem vas .çleblib'-
ifis& doiftpr.genum^ait.^w trjfiiti^ mfagna mibt c $ ,& ,
çontmtttff dolorjordimeo ptof^atfitbusmeis ,qui funtcognatj met
fietinÂm carnem. Sedrôc. de lætitia ad Romapqsfieri be'tis,
Gum 4ixiiret : Vefira/jfrefyeMiajn omnemdocum diuuîgata efi:
0dudcosi^ait^èy<ili^.90 -fp^vosjapie0(ès'e^in bonbi&fim-
Iplïçefynjnalo. Hunctimorem,rveldolorem,hanc:GUpidi-
tatem, fioc. gau dium,quirep refieiadcrc.ypluerit ,,ipifu m
reprehendit.Apqftolum , rqui pèr tile^ijffebHonçs non
; fejifim Deo plaçuitjfed etiamqiiofdam inteer çfunin’o fosJ
quôd'eflcntfinelffet^üjbulpaûitiSed&prbph'ecaiçUcejhr
•àoiîLatatîi^fiimin ® quoedtfiafuntwûbî.Szex per fqna,ao tnir
mecum. cô^trififir^ffiri&^fiotifiût: taleról
1 .e a t ia m, t u ft r c 1 a m ni lu c nda t. Çùm.yerô aliusdtcit,
I tmor do'tfiitujxpelht pecc-atum| & concuftfcentiaJafientut per-
ducitad, regu u n inôi^ {blùin^iôn reprehendit/^ fed/çtiarn
laudat'ij^ncuaiis concupifcentiæ & diuini timoris afre- i __________ ü j uuulul A_
âirm Non cigo lias affçâfioi^es liiben do jfede isr^ le , ftæ affe&ones, quanda vbi o p o ç ie a T a d S S S rV â u is
,vtçndqdeUnqui.l^ÿi^v|ta$tfna»ôtjmrfd|fenn),^<>-.f
'jo e ta s jh o i^ a s fn d ic ^ J
majam hgniificat.voluntaiem : ac fie ,• inbtuïhi qni in ho-
. minibus aifectioncsTunt j/ildém ipli in ben'è vtentibfis]
.virtutesj^jn-malèyiuerttibuspaffiones^fiüeperturba-
tignes,aut,.vtquidam volunt,ægritudines hunt; Nfeeai**J
dien dl 1 tint Stoici | qui cas penitus eraaiçari pofte, & de^
.bete contendun t:quoniam omning nullüs eit feïifus,vbi]
timendi .vel dolendi, cUpiendi imê gaudenqi nulius^in-1
ueqitur a fie (ft us. D eni q; qtiafi & ipfos pfcethteret fii£e fen-l
tentia’ Vexcepca triftitia, quam ca4efè' in fapientisjani-l
muuïtiïegant, reliqiiósj^lfe^a? .noôain^ÿtisv unrnfitâds.
IneiFe fapientibiis dicunt,cautionem pro timoré |pro 1 É I
I ti tia, gaudiiito -fijk volu^tatem pro cupiditate ponentes:
•quah.lâpiens.non tirneat', lèdcâueàt : & yehtnon.éupi£t:|
neelætçcut in hâcVita, fed..gaudeat. Noriaurem credunt
erus çontriftari animum, qUodtriftitia, qu^dcCidérSfi)^
let ex commrflóipeccato lâpièntem , quern pittant*iïùl|
F
Attgttcl.li.
j^.Aeeûiii
DetjCigi i
^ p lîes Vt ex morcaiicatis conditione nobis in elle
» Sphuic vit* neceftarias ,‘non futur*,pofta-
h quanta ide m ad iungit & di cit :*Etfi ■ ianMreâas’ ha bem us
H^S^l^ç^iones »..huiusyit* fijiit^non illiusyquaiix futu^
rainiperamüs. : - .
Quod hi affçâusfine qiûbiu infiacyitareüe noji viuïtur, in
v illafutura bfatitudïne non fint fquanetMiriórem
: habituraefi'necddorem. 7
n u
Matth.i.6.
j Gfc$.T(i-
àolcntia.
Pfitlm. < 18
W r "
, Eccl. 'i.
I b id an.
Zeel. j . i<
tu iU b .i.
Inueftiua.
rum in:-,
Ver$ltb.'i
6jAE'n.
Pfitim. jt
Ë v t x x x i r J i l f e
çojïdition'e'noftræ- infirmitatis nbbis-
* ^ e^Soiftiÿnun:quamplerumq5jlOlendo
v . . . , * •,-à . *, - - ! ! v e t f l e n d o ^ i s c Ü 8 « em u s ïn u iâ . ,% é 4 h u ic ih e -
lum habeie pcccatum, ftinmlare non poffit aliqiiarecor- ceflanos vitæfentimus: quia in hac morcali câtefine eis o-
datione peccati. Quodeire,vamirimum,dQminus nôfier mnitf&r|&è non viuïmris: q u a n d ô ï i^bK nmeat qujfqi
leeundùm carnem narus bftendit, qui.& triftis fuit vel cauèàt,neaut ipfe quâdiu mortaiïtetviuij;, a u td iu l
{leuit.N ec tamen ea tnftiua qua triftis fu it , ei ex^peccatis quem'in Chrifto diligit,fide fua W I S l nec defuo,nec
luisacedfit,quiimÇpeccaroconceptus& natus^nonfo- deproxitmfui|eCcatoContrifterur^riecdoleat,d e p ib k -
lumnon.p eeeaun, (edetiampeecare non.potuit. : Vt an- * btu lætetur,autgaudeat,fi nihil boni velitâütcupiat,no'n
tem déduis quoque literis îftoruin reuincantur ineptiæ, folüm reftènon viuit,fedetiamfenfum ipfiusliumamta-
qui-putant iapiencem çontriftari vel dolcre non- pôfle, tisamictidln ilia autem vira beata, ad quam confumptà
.lcjà.'nt iliud quod corum.dodbiflimusait: Nam^intriho omjtii corruptibilitate ac^mortafitate perueniürtt, qui—
non dolete,non fine magna mcrcede contingit' imriiani- cunq;ibi futuri funt J y bi riec fletus vlluSppteft elTe, nec
tans m ammo^ftiiporis in corpore.' De timoré autem, gëmitus,habèbunt ô^nes faridtîamorem perfèdum , ti- |
quemrih poniînt m malo, fcripturanoftraloquitur,di- morem null um & gaudium fcmpiteniUm. Ibieiseritvo-
ccils: ^tmordomim fan^tuspermanensin fm dum feculï. Sed luritasrecta,cupxdicasnulla,qUoniam fruendôcoeleftib.
quqd^yer^^tenduiq eft,ab illo alio tim orepçnali diftin- bohis,ad qu®penienlre euBi eban t jn i hil eis deent,qu od
guitur,de qup diçit Apoftolus: Ttmornonéfiihchantate, j vl.tlenÀscÔ&^^i(^t^&jfiill4 regiône:pero'etu{e-&cüfi-'
Jed.prfecia çluripàs.foras mittit timmmi QuiàÇillé jjéccâre ! t a t i s â é p a c ^ ^ e rM l ^ t i i i ^ tirporis ftimulos Wffuri
volentes detetret a malo ,.5r inuitos tenet inbono :ifte ! funt, needolqçifp Swl timorille nonquem chantai foras
autem de.quo dicit Propheta |Oupfine tmoreefi,nonpofefi , '»«ff/f,Ièdquem cKârïtas^riutrit ,idë^fërtamS indèCufiim
: magis increnierito f vçiMcatis àugetün & aliter j ieculipèrmanebit : quia in feeuhim feculi permaneBurif
quistimet,ne malum, quofuhïatur, incurranalicer^e illa,aclqüæ tïmoripdè petduxerin
boriüib'qüddclè&'atur, aniitrati ^
haberi debet in yitio, fed'iilc.tantum, déqriWcriptunv
eÜ, Qdtâtnfàrpoenamhabet. Cæteiùm iftë,dëquddicitur,
kïtmdomink^eüitpeccatum. 1
feculi: non eft inter vida numërandus^fed podus intelli-
gçndus eftyitiis inimicus';,, Iam iliud quod dicüri tiBoni
yôlünt,maliçupiunt:vel,boni;gaudentjmâîiiæcarituri
quisdanje. mënds ^drötttat :■?'Into qaisiànadïiete nofi^ed-
argua'tïçùm &fcriptura ribftra hominem màlâi vplunta'«'
tismccQpci^jäiccr&ißolivettementiriv
T ulliû s orator am pi i flî mü scu p i dira tem p o riatd ri bp n p f’
vbi dieu, Cnpio'-j'p'aties.cdiifciipiijme eile dementem.
&apùdilios ^ergiHus.gaudiumyitùperet jvicen^i Hinc
inmalum mâlæ mentis g au d ia^ c apûd nosdætida | | | f
natur in boriuiriÿ^Prôphefa ;dicente. : L&tamïnï iri'dbniït
no, &texultdte lufij, r Proinde omnes iufti & 'tota <ino-
^Ualitef virfutès quatuor, qu£di0afUntpHhcïpaîes,asit
na-.,'y
• bifiumfiinevdiQpeccatopermaneant,
C A P v t x x x i i i .
aQrrpill® virtU’tesquâfùordê qviibri^päucaperftriri-
Xi e tfi i biertih t, 1 o ngè tarnen aliompdo quaminhac
yitafiiriï'; vbi'conti^i vjtia line iritcrnM^onéçpbfligüpt,
'Sc pro i^pancipici'dubiæ conuerlàtionis euëritü,mpdp
n?S!?§erit:es ’ replufif öbedireideftituuntimödQ
adalios,quibusdii^icehtdüapecçafa:vel aescduntDëo
migrante, vel réde un t. ' Niairi ibi,de fi erit. t e^rrp f i j
... « - r ■ l4..r , nofiyt defideria iriala vélyitiasrefienânautvinéai^ Ted
.rum kndtftate perieefti line ahqua, Stoicbrürir diftin- | vt eos qubs hicjab intemperanti« impugnâtibne défient
''.dit,,
m - M Ê