ni
gsptpï
Pfal. Si.?
Cw.113,
» 1
ii
K ,
Blf Bf
P # «
1111
ffaL^.itî
842 Remigijs Epifcopi Rhemenfis,
dfcîpnem, Afcenfîonemeius, Aduentum quoqucadiudiciu'm,
gloiiam cléôkorum'idamnàtionèrn rèprpbôrum.
fed nonomnés obediunt euangelio. Licet Apoftoji eùangeli-
zaflètît bona patriæcoe!eftis,tarnën non omnés Iudæi,ne-
que omnes gentiles obediences exciterunt. tunc temporis
euangelicæprædicàtioni, fed neque adhucôbediunt o-
mnes; Efaias enim dicit, domine quis credidit audituinoflroï Hop
ifilpco Efaias loquitur ih perfona Àpofiblqfum. Eodëm
enim fuit fpiritü repletus ,.quo & Apoftoli. Animaduer-
ten‘d u in autem, qüia,q,ùis, in facra feriptura, aliquando
pro Hullo aliquando proraro ponitur. Pro nullo, yteft
illud.‘ Qùohiam quis in nubibus àquabitur Domino ? ^ e^
nullus. Pftf'raroï nent hic, Pauci enfin inuenti font, qui
crëdiderintexludæis aüdituiApoftoïbrum. Quiidcirco
auditus illomnidieitür, quia intrinfectisin mente D e 6
infpirante auditu fpirituali audiebant,quod extrinfeeuf
voce cp|i>oraji ad lalutetn uuditprum proferrë debbiffent.
Vhde& ipfe Paulus alibi ait : an experithentüm quari-
tiseius, qui in me loqüttiir Cbrifitis ? Èt Pauid quid dicit î au-
dïain quid loqudiur thnié Dominé Deus. Ab hoc àuditu A-1
poftokfrum', id eftdprxdicatipnc îllorum fùbtraxèrunt ;
fe Iudæi , renuentes in Ghriftum credere.' Ergo fidçstxau-'
dieu. .Primumaudit quis prædicatorerh loqui quomodo
debear credere, deinde àccipit fidem.Àwrfifi« dutemperver- ■
bum Chfifti. Quod pridicatur ab Apoftolis e& Do&ori- :
buf, verbum Chriftieft , quia non alia predicant, quam ;
ûuod in ëuafigèlió epritinetur , quod ab pre Ghrifti eft
profâtum , véi quæipfe Chriftus reuelat eis in corde , & .
loquitur per ora ePruin. Ad hæc poterant Iudæi dicere,
licet fàlfo , nonaudiuimusverbum GhriftipéroraApo-
ftplorum. Contra qüPs fùb'iungit Apoftolus. Sed dico nun-
quid non audiertintî Subaudi Iudæi verbu m praedicaponis
Apoftolorum : Refpondet ipfe Appftplusfibi, & affirmât,
quia au dicrunt. Etquidem. Ècce affirmatio, & hic
diftinghéndum , fenfusenim huiufmodicft ; Nunquid
non audierunt Iudæi verbum Ghrifti ? Et quidem, id eft
.certiflïmë, & in vericaterlicoi quia audierunt , fed crede-
rëcontempferunt.Poterat ad hase aliquis dicere. Apoftoli
receflèrunt ab eis, & quomodbpotuerurit audire ? Af-
feritquoq-, Apoftolusexemplo prophetico, &dicic quo- ;
modopofuitelle, venonaudireat? Inontnentterramexiuit.
fontescorurn ,& infines orbis terra verbaeoriim, Dixerat fopra' i
idem Pfalrütfta- Non fint loquela ,nequefimones, quorum non
audïftntur voceséorum. Si fecundifm linguasomniam gentium
, & fermpnes audits fontNvocès Apoftolorum in i-
pfis gentibus, quantömagis apud Iudasosipla linguaéo-
rum, IdëftHébrasa auditaéft. Siënimab Hierufalemin
quatiror tnüdichmata eUangeliufo diuulgatum eft, qiiö-
moddfipfisIudasis,à quibii'sprædicàtioeiufdëmeuange.
lij exordium fumpfit , nonèftprasdicatutn , maxime cum‘
&ïpfi m editerran ei fuii t. Quodë n >^H ierufalem in medio
terrarun^fit pofita? ficütvrobilicus ventris, teftatur
pfalmifta, qui diciti' Deusautem Hexttofleïóperatuseflfalutem
ïn medio terra j id éft in Hierufa 1 em,Si per Ezçchieiem Dominusloquitur.,
Ifta éft inquièns Hierufale ni ,'in medio
gentium pofuieam. Sed fortafle quasrit aliquis , quare.
Deus omnibbtëhs illam plebeni in medio gétiüro decre- '
uerit Collocare : Cui refpond^xdu.m éft,Idéo hócfaiftutn
eflè, vtquiaipfaex omnibus gentibusfola cogitationem
veri Dei habebat, &legem fcriptam foo cultu, & religio-
he prouocaretalios àd cultum omniporehtis Dei i ' ficut.
plurimos gehtiliumlegimusad iudaifihum tranfijfte, vel
idcirco vt lï ipia plebs Dei légein fcruarët, ab omnibus in
circuitufuohonoraretur,actimeretur. Sicutfaâum eft
ce m pôribus Dauid, & Salomonis, qûando otnnes reges
in circuirii foo pofiti ci muneramittebant. Velfiàlege &
cultura Deitecederet, ab hpftibusaffligeretur, ac depov
pularètur, quodfæpinimeaôlumëftl v Quarta quoqüe
caufa extiti t f y t quia Ghriftiis'èx eademplebe eràt n alçi-
tûfus,& genus humahum redemptutus , & mulramira^
biliainmundi‘pofituspatranirus,iblhæçagerentar,vn-
defamaeius ad omnés gentes citms poftèt tranfoolare,
Rëuèifëmür igiturad fuperiora. Igiturin omnem terram
exiuicfohus prædicationis Apoftolorum in fines
orbis tërrae verbâ^éortim , quia pene ante defecit eis
terra, quam lingua. In hocaütem exemplo per terram
(nteüîgère polïumus terrenos homines , qui tantum fö-
nu|n j id eft fàmam prasdicà|ionis , & limplicia monica
prædicàtiohisperceperunr.-per fines terrs,philofophos,
dcarribus liberalibuseruditos f qui verba ferutati font
prædidîæ euangelicas Doi^rinæ * vc Àuguftinus fu it, &
Cypriauus. Sed dico. Nunquid Ifrâhelrion cognouit, ideft fi
predicatio Apofiolorum ad omnés gentes peruenir; qua-
to magisadiudæos, apud quosferninari espit, præfertira
cum^>fi font omnium gentidmmediterranei î Vel aliter.
Nunquid Iftahelnon cognouit l Primus cognouit vti-
quein Apoftolis, & Apoftolicis virjs. PrimusMoyfisdieit.
Ego ad amùlationem vosadducam in nongentem . Æmulatio
quasgræcovocabulo zclusappellatur, nonyniformiter,
neque fob vnofènfo femperaccipitur. Nam poniturjpro
inutàtioné, pro ftûdio, pro am ore ,vpro inuidentia ficut
hic. Hocautem Moyfesex perfonaomnipotentis D e i,
contraIudasos loquitur, qiiiad ærnulatioùem, &inui-
diam duélifunc contra gentem, id eft contra populum ex
gentibus credentem cuilèmpër inuident eutn inipfum
crèderê, quentipfi occidérunt, ficut in adlib us Apoftolorum
rèfercur. Qiùdvidentesludai turbos,^gentilinm crc-
. denriüm repletifuntzelo, &contradicebant bis, qua a ' Paulo
dhebantur. Ante Domini aduentum genus humanuni
in Iudasos diuidebatur ôc gentes , fed gentes,per enor-
mitatem malorum tranfcenderanc conditionis foæ donum,
vt éciâm gentis nomine, non meruiflènt appellari,
fed Canes- Dicenre Domino in euangelio. Noneflbonum
fumere panemfiliorum, & mitten canibus.j Ynde non gens
dicebantur, quiaratione amlff'à irratiqnabilicatem ledla-
bantur. Verum cum poftretodum credidillent tarn apo-
ftolis prædicantibus, quameorum fucceiroribus , Iudasi
contra eos excitati fo n t, & ihflammati inuidias facibus.
Exponens ergo Apoftölus, quod dixérac non gentem
infert, ingentem injipientem , id eftpro Déo veroïdola co-
lencem ; iniramyosmittam. Subaudi contra hanc gen tem
infipiéntém. Quæ cum Feciflèc vfque ad aduentum
Chrifti infipiens eius fide potita , fadiaeft fapiens. Contra
quam iam credentem in.terra mittuiuur Iudæi, non
quod De v s aemûlatl'opéra % & iram in illis pperetur, fed
quodbenefiaafoa, quæ ludæisdîfplicueruntad le con*
rierfis gentibus largiatur. Potfcft, J k * quod .dicit non
gentem , aliterintëlligi. Gentiles inçreduli ante perce-
ptam fidem gens vocabantur , percepta autem fide non
gensVocabantur, fed D e i populus , & plebsappellan-
tur. Dicente Domino per Plalmiftam. Populus, quemnori pfii.l7,Æ
j cognoui,firuiuit mibi. Vnde&alibi Apoftolus...Sririî, in-
J/qûic ,quoniam cum gentes ejfetis adfimulacramuta, prout duce-
biimhn, cuntes. Quod taie eft'ac fi diceret | fuiftis quon-'
damgentés, fed iarri nön eftisgentes.. In hancergo non
gentem irâfeunturludæiinuidiadu(fti.SEy4i«P««<<i«f , &di-
cii. Non-fine ratione hoeverbum , quodeft ,.audet,.po-
fuir. Eftïàs f^mtu prophètico répletus fcicbat fe contè-
mftendümàliidæis.,etiamferraligneafecandum , & tarnen
audet , id eftaqdaâer dicit ex perfona Chrifti,hon
forhiidansludasosrebelles, lnuentusfum d nonquarentibus
me\palam apparuiijs, qui nie nohtnterrogabant. Gencilibus
non quærentibus Ghifftiim, qui neque legis, neque pro-
pherarum aliquod hàbebant documentiini fiue pro-
miflioneni de eb,;ipfe apparui t , ille apparere dicitur, qufj
non Iperatur, fed fobito , &infperate venit, ficutappa- |
f uir Dominus Abrahæ, eum non fperaretur ,, & ficut ap -,
parqit AngelusZaChariæ.; Sic Dofoinus apparuitgénti- j
bus»^prædicantibus . Apoftolis , & côiulcâptibusjnira- i
culis, cum nori expeâaretur ab illis., Nam quod ipfeih j
Apoftolis apparûërit gèh tib'us i teftatur fois ferrhonibus.
Ego vobifeufum omnibus diébusvfque ad confummationem fieculi,
Pçr do<ftrinamënim coeleftem , & per miraculorum fi- i
gna, quæÀpoftpli opetabanrur«japparuit Chriftus g en -1
tibus, quoniam ipfe cooperabatur eis, & loqucbamr per
ora illorum, dicic namque E.uangelium, qupd .profiftï
pradicauerunt vbique Domino coopérante, & firmonem Confir-
mantefequentibusfignts. Sequicur; & his, quimeinterro-
gabanç, fæpelegituromnipotens D e y s à fan&isiuter-
rogatus, ficutMoyfe , Abraham , Samuele, &c*teris.
" _________________ . _____ Atgèn.
m i ÿ Ê k A 4 m
" iiien i.É f’tft i i k o n . 'cim. XI.
I w ife ira d iitfjf- Diets trgo : TrMfinit rtmi vtfgo inféra, f .
U’inoaia. A i 'M i s lu ’tmiiàt iücralfaiasex Bmr,proptertnmdulitatmfràâiftlnL Tuaùtwifi'defiiùïiio-
B
Uatt.3- 2'
perfonaGlttiftfW Totadieèxpdndimanus^easadpàpüluthhon
credehtenr, &çontt-adicentem wfiifi,tptunvdiemappéliatt6-
cum tempus dominicae predieftionis', yfqupadpafoô-
nem illius 1 qui vidélicet manus fuas adeuhdein popil1 -,
lûm excendic,quiamunerabehëficiPrumfuorum largifi
lima bonicate ëxhlbuicyexpanfio etenimmanuum dpnà-
tion.em munerumdelignac, & iJlediciturrnanusexpan-
dere, qui ppfcentibus bénéficia largilfimetrîbüit. Nam
morfoosillorurnfufcjtaüir,diiiéffas,mprhorilrninfirmitatescuraiiitj
efürieDtës ôefamelieps panibusfuis ,pauit5vl
rh ul ta que ï n numerabilia bonaëislm pendit, quib usilli
fempercontradixerunt dfeentes d e illo ,i» Beelzebubprïn--
cipedamoniorum eÿcitdamonia nonefihiebomo d DeoîqUi
fdbbatum mn cùftodit, fi ue ètiàm, màn us expandit,dum eas
incruce aftigipermific, eft'-quoquécpnfuërudo patcum,
vt expandanr brachia y quibus charilfimps filid^ ampiè-
xéntur, & ingremio fuocollotenr. S|cDomii)usIudæos
amplexarivofifir.&fofinumfuæclraritatjstraheredicés
'1 eis , Poemtentiam agite,,apptopinquauttregnumcoelorum-, led il-
la|l|femper ftuduéruntcontradiÇëïèdicences fnefeintushithe
vndejit. Spleretiam hucrixexcendeie manùs,N'tdele(5le-
turisfqui nuçriturveniendo'adeam, & difear arnbulare,
ôc populus Ifcahelicicus admodum crac claudùs ,#quià
gÇeirus bonæ operacionis nou habebac , advquem dpmi-
nus quodammpdo manùs expapditfvt àd fe véniré^dumj
Mat. dixic; vemtead me6mnê'iqUÏldboratit&oneratïeftis,& egovos>
refuiam. SedilJe nég le élis eius.donom m béneficijs, gfef-
fos rétro iri infidefitacem récprlit.
C A P V T X I .
D e;v s quofdam ex populoIudaicp gratuita foa- e,leélip-|
Ùe fibi feruauir, perfideiu i n;C htiftu m^làldàn dos 1
ffeliquis pb incredulitarëm in foa^cæcilare , iuxd
- propherarum vatiéini^reliélis ,. ac gentibiis in lo j
cum ipforüfo ex gratuira D e i b o n irate alfu m pris,
likltumfapepè^fidtime Si fàlrti Défié natUralibë rames noh
pepercltrneforifwec tibipdrcdt. f VifobrgôUhttatm ,prfifié-]
ruatem DeUib eos quidem qui ceciderunt ; fiUeritatém iinte autem
bonïmem Drq.\fipermanferis inbohitdte, alhqiiin fyitiexL
cideris^ f ■ :Sèd&, id i, fi
fini^ftfofohséÈêmmDetisherum infererèiîlos. f Ndûfitü
ex natural: excifm t's oleafiro, à 1 contra mturm infer 1 m- n m Iw-
namolïtidm : qu av.ro m agis ij, qui fccundum m m ara viferemur
nec'pknïtudbGentiumintraret ^ >r&f\tomnis ifraelfdlumfiefeii
ficut feriptum ejt : * Venice ex SÏôh, qui eriputt, & duertat ïm-
■ pieeàim ii Jacob, t Ef hoc Mis a me tepimcntum : cum abfiulero
peccata eorum. ■ f Secundum Eudngelium quidem, inhnicï profiter
vos -.jeciindum cleàionemautem, cbarifimipropeerpatres. t
Sinepoeniientia enim funtdona & vocatio Déi. % sicui fi/iïm aliquando
& vos noueredidifiis Deo, nunc autem m fericordiani co’/i-
fecutiefihMdpterincrédulitaiemillorum: f ;If<*tÿiflinuiicnon
etediierunt in vefifaih mifiricordidfti , vt & ipfi h)iferlcordtdm'
confequantur. f Got&lafiténitnDeusomniainincrcdulitate : yt
omnium mifereattir. t OdUmiodhhttd^fthif^ienèiit i & feièh-.
tiaDei ; quant incdmprehenfibilià funt iudicia eius , & inuèftiga-
biles via em i f a Quis enim cognouitfihfutnpomini î Autqûis
confiliarius eius fait ? t Àut quispriot dedii ttti , & rètnbuetur
ei i f Quoniam ex ipfi, &peripfum, &inipfifünt omnia lipfi
gloriainfacula, Amen.
« Ico frgoNumquidrepulit Deus populum fmm. Sübàiid i ,
ex toco, Abfit. Nani & ego Ifrdélitafum exfemine Abraham
détribu Beniamin. Quinoh fomïep’ulfos i fed cUnci-a-^
populum foum Ifrael, me non faldaret , rqui de eorum
profâpia orjginem duco. NonrepulitDeusplebcmfuam^quaiH
'■ prafimt. PræfeicntiaprædéftinatioiTëm ptaéçédiiy &non
fonlnia, quæpræfciuntiirprxdéftinantui:, yeriim Camépi
quiprædeftirtantur ante præfciuntur.HOcàUtemin lOco
praêlcreritia pro prædeftinatiOnd accipitür \ per qfiÔd o-
' ftendic nullumfiüè ex ludæis, fiue ex gëncibüs prædeftiquas
nvonet Apoftolus ne aduërfus IüdæOs glpii: [qatum elTefepülfom^ præfdüntur enim.à Deo'bo'nà j &■
entur : quoique Iudæi ad tempes dçferti , tandem
ad Cb'riftuiiï cbnuerteutuj;. ,iexelamans OB dxujna;
fepientiæincomprehenlibrlicàtem. •
1co ergo : Nunquid Deus repulit populum fuum ? Abfit;. JjtW
mala, prædeftinaururautemfolummodo bona, &:hoc
drftacintër prædëftinàcionem, ôc g^âtiam,- quiâprædefti-
natio eft prepatatio grariæ ^grätiä fotemfàm i^fadôna- j
tio m u nèru mgrat ü i ta. An nefeitis, id eftV nuhqdm igtio-
iuis,qutd dicitfcéiptura ïn Elia^uemadmoduininkrpelidfDeutri
aduërfus ifrael) Contra èos videlicet , qui ëx decètn tribui,
busldololatræ èffe<fti,interfeceràntcdltoces.vdfos'veri
plenius häfrätiir i quomodo Achàbv& Ièzabel cum fibi
fauenribüsProphetasDöminiocciderunt. Altariatudfùfi
& ego Ifraelïtaftemex fèmine Abraham de tribu Benianrin.
*f Nonnpulit DeUsplebemfitam quantprafciuit. An nefcitisin E-
làa quid dicit Scriptura : quemadmodum interpellât DeUin àduêrf^
bfiên ifrael ? ƒ a Domine Pr'opbètas tupjoccidemit, dltdrid tjiàfitfi -, 4 . ...
\fiderùht:&c^relïâiufumfoîUf , &quarunt afiimam meant, f |/^^«»rrdeçemrtibus ji' apud quostalia fiëbant, q^uaîj’f l
L jo I Sed qùiddicit illi diuinum rejponfüni l hMeliquïmibifepteirimilltd 1 tulösaurëö| ih Dan, & iri B e the la le r o bo ar^d oràn dp s
is. virorum, qui non curuaueruntgemd'anteBaal. t Sic erg o & in 1 a c cepe tant. Altaria Hierofoljonifani templi non IuItoboctempore,
reliquiafecundutnëleclionpngratiafaluafâithfunf. , deranc, & idcircointelligimiis: ; qùcîdjin ipfis; aecèintri-1
j- Siautemgratia, iam none x o p e n bm : a lio q u in g r a ïu n o n n o n bubus,licec quidam Altaria dijs gentium ædificarent, e-
ettgratia'.t Quid ergo iquodquarebat ifrael -, bocnoti eftconjê- rant ramen j qui Deoædificabanc, ScibiimniblabaBt,
cutus :de£lioautem confecutaefi: caterivèrùexcdcatï ftent : f ficut non audeutesire Hietufalem prOptèrReges Ifrael Idblo-'
«a. .f 1 . < îft . ' • - * j lacras,qùiillosàtemploDeiàrcebanr. Horfim Aldria
Déum fciücetypleritium illi j quiidolafplebäric , foffôl
folus , Sicei Videbatur i qtiod ipfefôlüs rema’nfiflec ex o-'
firïptumefl: * Dédit iüù Deus Spirtiumcompunttyonis : 'octilasvt
non videant&atires vt nMaüdidhi i ^fiuïïhbûdternimdàm. f
Et DÀuiddïcit : * PÏiiïi^nfaeoriiminl'àqueum, &dhtapiïonem^
& . i n f ü t n d d i n n , & i h r e t n b u e io n è m illis. t 'Obfeurentm ocutï
M. ^i.f^lfirum nevidèanv. ^Mfrfumeorßmfe^p^mcurUh^''
falus eft gentil us'vrtllos amulehtur. |1 Quod f i delidufii Morum
dïuiiïafuht »lundi, ' ^ tm i i ^ tm i r U 0 0 ^ ^ n r i h p +tfudnMf
; ^Sdruntif- f.Reghp.:
hmam meant, fîcehiin miriafa|fuerac ei Iézabefimpijlfi-
ro ï^ bac mibifdcianfpü,
maVvplehiittdo eorum ? f Vobis enim dico’Gentibus : Quam dill mam H idiæfficutfiniiham vnmexjfi^fidfimd dicit 1 lli ) efiou -
quidem ego fum Gentium Apofiolus f^iu^erèuri^^éie^'lfoHo^y'mnidkïH^.:-^t^himibl^^md^Ph^iimi-0iMHi^ri
cabo, f . fiqnowodotid amulanduihprpuôcemtirnein meam, &■[ uauiruhtgériua mit f Baal. CUm.ëuyt infpelunca i quæeft
f^^ifaciàm^ii^hos-eseifiih^p'Sfêhimam^'à^m^ rèconciïiafwbiïmhttdn
qudaffaimmtn^hd^-éefhiû 'Qtpdfi ait rejidafont mihi, fed ego reliqui j Ôc f|ruaui mini fe-
dèlibattbfdnâdêfl, & mafia ; fyrdiBfhiàd é | ptem mlllfe viroriim, qui àlijsad ldolôlafriam.tranfedftftaitqui
exramufracltfinit, tU-autemcumjUafitréffis , ’tîifertus, | tibus ho'fi curuauërùnc genua Çaal y quierat Deus A-
csw ilhs, & foetus radius, & pinguedsms o h u a f i iïA f g g S l | | g Ie?;aBclis^ quiredèViri appelJarittir,- ‘eo cpiod |
■ glofiari aduërfus ramos.' Onod fi ojonàris Mb» eu radieenfpor^ d°^a virilitei lpreuerinc . Sèptem autem ifta milfia eo-
■ÉÉj|aB Bibliotb.Vet.Patr.Tom.5. Pars$. B o b '* :z * 1 rüm y ...