2 z 6 \ y f rn o b ij & Serapionis C o n fiio n s ,
2. Mach. y.
Pf*l. 101.
; j 6.
Httr.i.fc
E fau 6y.
17-
Efaii 66.
Apoc.s I.
2. Ptt.i i3
B
Ifaia 64.4
i. Cor.x
Pf. 119.1
Ifait, 42.
enïmejlcortuum indedecoretuo : idiom ter ram project te in con—jgenda propontmus ex Hicronymi interpretabione LX X . Nonnihile-
Jpeiïu Rtgum, & deditein traduftionem proptsr multïtudinem
peccdtorüm tttorum, ç r iniqui tatem negotiationis tua, 1 i[ qui a
contaminajlifancta tua. T.tproducam ignemde media.tui,- &i-<
pfe ignis deuorabit fe> & dako te in cineremfuper terram in con-
fpeftu omnium videntiumte , &omnes qui te nouertint inter na-
tiones contrijlabunturfuper te. 14 Vtprodigium emmfacltis es,
dr non eris amplius in aternum.
Mundum quoque ipfum credere debemusà Deofa-
corrupt*'fuutin -veteri npftro exemplari. Ruffinuslüfiph,
pres Kgoriusfcrilit . meliusquam G'tUnius Lfocunu«. : quomodo et.
tam leg, für »pudHitronymumepift 54. Nom Grete tft >»
vulgat* Exod 28.19. ?ijignrfa».‘ Tertnilunus hh.z.aducrf Marc.Lz-
pidein optimum indutuselr.fardium, toj>azßm,lmarögdum, cäibun-
culum, läphitum ligurium,achaten,ameihyftum,cbrvJbiitum,
bei ilIum,ony clwuni,&c. | v 1
Cum Cherubim pófni re ] 1 l/a locum Propheuleount ac in
terpretaatur Tertull. libr- 2. aduerfus teuremum , Origenes libr. 1 de
pnnctptu cap. | Hieronymus inc*p j+.I/*m, Angußims libr. n. de Ge-
nejs ad litsrxm, e*p. zs.
dhimexniKilo, licut legicurinMaehabæis: i j Afpici-
te filij in coeluin & terram : &afpe ftisomiùbtis, qua in eis funt,
intelligite quomodo ex nihilo fecit ea Deus. Ergo ikut ex ni- , x,f A IJ’uIt,c^1,nc rogitaripnis ] Sopttssginta ,xôù tîj
hilo ta& u se ftm u n d u s , itad d nihilum redigendus erit ^ u l^ ta e d rio L d n n a - i . ^ )” ,uiudinc negoçuno.n,s,uæ- E t
. c ■ r ■ n. ■T- * ^ ■ ö,. j /i j InmulmuHinenegotiarioiHsrûæ, E x uutbus
m nnera.quialcriptum eft : Terram tuDonunefundafti , & | omtmm ap p le t , Ugcndum effe*pud Arnbbium, ncgacucioim/ '
opera manuutn tuarum fu n tcoe li. lpfiperibunt .tu a u t em in a .- : ogitatïonisi - ° x
ternum manes. Coelum autem nouum, & terram noaam fi
deliter Dei eloquia repromitrunt , in quibus perpe-
tuum hoc fandfcis fuis inhabitet : quæ cuiufmodi lint i ■ ^'r '^TcC01
rutura , îple lolus nouit, qiu racturus elt \ quia nec 0-
culus v 'tdit I necattrisaudiuit>nec in cor hominis afcenderuntxqua
praparauitDeus diligentibusfe.
' Obtemperauipetitioni,imqiuflloniveftræ;&quaii-
tcr cnedain, expofui : fupereft vt veftrisôradonibu $ mihi
done cur amor timoris Domini, y t polfim habere vel ini-
tiumfdxpient'u, &fitirime intellects bonus, redis Open bus
maijifeftus, quo àprohibitis abftinensjiuflisinfiftaip.
II. Etpeccafti ]' Vet us codex, & pecczxhTertulhams : Promas
tuas replclti j &ddiquifti.^W *ta edirio Latina:peccafti.
‘rv :- aocammafti fandtà tùa ] ianRes Vagninusex Heb. Pol-
•loncmtuam.
y c prodigium enim faduscs ] Vulgata editio L atin a, Ni-
hilj fafluses,^£ non eris 111 perpetuum.Rriy5fn«j Origenisinterpret,Per-
dfeïo eftiflus es.Septuaginta.dmlXHuiymu.Melius itaqut hoc Àrnobtt
loco legeretur, Vt perdi tio fadi us es,Sic.
15 . Afpicite filu ] Verba fitnt Salome matrh feptem fratrum, ad
notujjtmum oorum.quafingulari numero m facrUTSibliu referuntur, A -
ipicefall » Scc. Sedvertfimilteft eändertviragtnem éadem exhortatto.
nefrequent er vpiuer/os illos ad martyrium animaffe, dum adhuc fuper- j
ejjtnt. Ceterkm, tarn ex his , quam exfexcentis ahisVatrutb vererum j
tefttmontjs , vidimus librifecundi UachabaorHm facroßnäam é> ca-'
nonscamfuiffe author,tateut. Tantumhic *d„c,o, Àugufttnum unie
millet^ ducentos annos aßeruiff.Ecclefidm Cathol,cam vtrumque U- \uit.
brum Machabaorum in canonemfacrorum voluminum recepffe. ln fit. |
per.lojephum genert H eb rtum.é dignitate facerdo'temabhmc mille é IN de Mal
Ä t e i f P « E h ^ r i , 6 -Imtn.f,„,urn HUÉ "
?»*ƒ««»* Z,*.» n ^ 0 im i fS i4 frm ä r
P iim m v u from,&
noufftme. huius et at is h er et ici.
S e r a p io n dixit : Hancruocomotatipnibusim.
credentes, &C ] luftinus martyr reffonfione ad qtuft.
reg orthodoxorum , viuenttum iudicandtrum nomine eos inttrpreta-
qui turn adhuc fuperftites er une, cum Chrifttu a d iudicium v e -
: de quibus iuxta Gracorum leä 'tonem, fenbitur : Non omnes
obdormicmus. Horum perfenam induens Paulus ait : Nos qui viui-
raus.qui reiidui fcimuv in arlucmu Domini, v t r a m q u e
interpretationemumpleiiitur i feribens: VenmxxiseiiiaAiciK vinos Sc - -p ..- j 1 r . ——.—
morcuos. Viuosquifuperfuennt : morcuosquiprarceflèrint. Poteft& j ■ ai'e e ■ liUetUlS.9llue^JUOrumcunqiie lah d otum
ficmteiligi>viuosiuftos: monuos miuitos.Ltb.i.dejymbolo ad catechu- ' non habes per arbitrij libertatem coriceflam. A r -
dild! s E r q ^W p i l i a b e o . f e r a d j i t n j B t e c
.2 . sine initio tarnen hod elle animam ] t u e d i ä . v iftn tu r ad - : tatem conceflàm i S e r a p i o n relpondit : - i V t a
U t r j w M g u tm t n m m D * o f u n m f x a ß prohibitis.abftineas, &iuÔisinfiftas A rno b î v s di
- , „ , , , , . 4 , 1 « ™ . , xi t : Q u jip to h ib it is a b ft io c t .ä d in e p e c c a to e fB c ita t ; 3. bpintus a me ptodict J Tertulltanus lib. de anima, capite cut ti - nui vero eriam inflîc iAlïft.r ««« '
tulus affingitur , Vaum cflc am m m S / m m S S d m
memtnit : Satis dqclarantnr differcntiat Spiritus &animæ', ipfoDeo en“ 9 nc alienus eft, verum etiamlaudedignus eft. S epronumiance
: Spintus ex me pràdiuic» & datum omnem ego feci. A p 10 N “ Utit : Itaeft. .A r n o b i VS dlXÎÇ, Si ira
Eft anima enim flatus 6aus ex Ipiritu. Et rurfus : Qui dedit flatum eft , 2, ergo poteft per liberum arbitrium tine Deccito
popnlo fupe,terram, srpimum ealeant.bus earn. Ke. Augujlin* effici, &laudemadipifcidminam. Serapion refoon
ltbroprimodeantma&etmongtnt,cap.iAt. Spiruusamcexict, &o- dir-Traeft j- • R A PION relponnem
flatum ego feci. . j flit, itaeit. AR.N°Bivsdixit:Contradico. Ser-apion
+. Vtintegerfptritii.Tcfter } TtrtHÜimmlibr.derif.e.r.fîchtmc J*4 “ ' noneitlibctumarbitrium.ARNOBlvs dixit:
Pauli locum reddtt : Ec integrum Cc jrpusveiiinm.&anima, StTpiri- x-u>emn' arbitrlum & defendoS i teneo : fed intranie-
j jm a Ém gjUm m i B . c « "»» h m t m B U . l *. p | | H , &finibus fuislimitibufque diftiitäum.
slioro [tpttmo capit.iz.^Hbrö dt opiffto D e ic a p .iZ .é iç . A u- S î R A P lO N dixir • Dene liu ' l - • ■ j
guftinus quoque,!tb ro d e p r i,u& animafused,ffutant, quid inter hoc cirCO elTe vo lu it Vt’infte v ir ^ llbe ria ib ltrij ld-
tr ta inter fit-, é nos de hacre quoque differtitmus Annot. in pradiStum i f i .* . _u“ e Vltuperentur mall , q u ia p q -
Irenail,cum. tuecunteIif boniriufteetiamlaudentur boni, qui^poj.
Mi turn antem efle 3 Theologi rtRe dotent qutdam effeintrin- 1 tUerUnt ehcmali. Tolleenim Vtriulquerei poffibilltä-
i mala&quanunquambonaeffepoffunt, vtblajphernia , contem- tem ’ & non inueniet poena quem feriat, ncç inueniet
ptu,Dei,ido!olatrt*_*duUeria,.&cat.aliaveromalatantumeffe.qui* inremuneratione quem coronet. A rn O B I v s dixit-
prohibit afunt, v t efus tmmundorum fiub lege, é quod hic notât Arno- Dicergomihi titui üherracapk.Vri A U J
bins de facrificijs.é commun,one Euchartftu. V a l e a r ^ r ™ ^ ; ! . ^ hoc teperducer®
Arquevtinam ] Vet us code.e.vtilem.
7. Homo aliéna rapiens ] It* legen Jum e,
valeat;'vrpoffisita a prohibitis abftinere,vt fine peccato
Lm Ê É È ï ï - ^s ‘ auciraPrasceP^aPeihcere,vtpeiueniaSadcoronam?
pien .quod eftm veteri codice. Centrum,depriino angeli mali peccato API ON relpondit ; Etfi lion potelt homo fine
^apiofe tratlauimus Commentary noftrisin Epiftolam beati luda A- peccatp efle, peccatumipfum non ciimputabifur a Deo.
p j l . rmU f.fi:^nonnamta.mains ,ud„io.Jitcimu, « . A rn O BI VS dixit: Hoc quod Hum i ueccato ficere
libctum floruit . a .i. „ r i l J . . : . f
Apolog.i.
condidiffet.
8. Q^ia nec aliter 3 It« luftinus martyr Apoftolicorsem tem-
forum v ir : Angeli ( inquit ) homincfquequoniam initio cum crea-
! rentur accepçtùnt à Deo liberum arbitnum, iuftè poeqam peccato-
jrum ment ih «ternis igmibus. Nulla enim làudè qùicquam elTet di-
guum, ni cflët ad vtrumlibct flexile, &c. Htc , é cetera plurima,
que vetus Ecclefi* tam aduerfus Stmonianos, Marcionitat, é Mani-
chtos liberi arbttrq primos hofles -, quam aduerfus Pelagianos eiufdem
ntmiosprternes, fanätjßme deer tu it , vtinamferiofecurn medttarthtur
Lutherani & Caluiniani : definerent profeRo hat m r i [altem nobis Ca-
t holte ü effe molt f t 1.
9 Tn t-ris (-„nlïgoario ] HomingfubieR arum gtmm ar urn ita Ie- 1
iberum potuit , 3 ,-in primi hominis pramaricatione
perijt ’ Vndc ^rcaturam luam- Grcätor ad hancrecupe-
rationemprteuenire poruit, vt quiaiam luis viribusli-
berari a peccato non poterat, Dei gratia hberaretur.
Vnde etiam infirniitkt.es nollran , Saluatons Domini
nomen mipofuernntt captinitas noftra, Redempto-
rem . mifeiianoftne.Mifencordem t leruitus, Libèra-
torem:
NunctevoloSerafio'nem interrogate. Cupis.vttui I
mifereatnr Deus ,an ebii> S E r a p t o N dixit: Et qnis (
eftiqmnonvult, vteij,s mifereaturDeus1» Arnqbtv, 1
------ ■[—-— ■- ' v r ■ ■ ' ■ . H . dixit:,.
Dt Deo trino&vno, drc.
nixic : & qnod intéteego, iTcftt te interrogo, ad ca , aft. <k'>“‘i-w«P««atum. Sicn,mooeâîens.oiiimi)osl«ïnalaxalii:li
volo mihuelpondcas, Vnde dic nuhi, Petisvttui mi-. nuJaneris, detepilli, SC. ■
K
&%■
Vfal90.i
Epiftölaad
Ctefiphon
libr. ï .
eontrduat
opi. VtUg.
rcreàtur Deus ? S ê r a j j o n dixit : Plane, quia hoc
quotidiç Deumprecor^oblêero. A r n o b iVs dixit:
ÉrgQ, milerum te cdhfitere , ^vt mifericordiam confe-
. quads': àd quàm rem audi daman tem Apoftolum : Mi-
\jer ego'homo, quisme lïberdbit de cor pore mortis hum ? Gratia
Dei pet TESVM Ckrijium Dominion nojlrum. Colligé
ergo ratioriem &vide, quia fi-Sotes fine peccato el-
le, mifèrum te efle cpnfitqri non poteds cum mi-
ièrum te non çdnfiteris à railericordia Dei te lulpén-
-dïs. Er aut potes teipfum à peccato ita fülpendere, vt
a Pr0^,^,itis jtoflïs viribûs tuis abftinérc& mifer nb^
fiV: Si vero mifemm te ïcis , & non polîis fimplicîrer
conhceL'i, reeled Deo milericorcliam conlèqui poteris.
Nam 8c fi habere te aliquid. force exiftimare valeas , Ôt
docèreA clamat ad te Apoftolus : Quid enim babes,quod
non jcccjujti ? Aut Jidccepijti , qutd glortaris quafi non acfe-
0 « ) : Dein de, quomodopotes Saluatbfem tuum Do-
niinum credere , nifrteinfirmum agnofeas ? Autquo-
moclo poces adiutomim Dei & adrriiniculum pollula-
re , nill, .te non polie line eius adiutprio bonum im-
pl'ere crçdas quod cupias , & malum decimate quod
kigias ? Viide vnum. è duo bus eft, pèrmkce te dare re-
fpqnfum : vt aut milCrum te .fatearis, aut fortem j aut
infirmum aut fanum, "ytaudias vocem Domini dicen-
tis : Non indigent qui funt fani medico. Vnde & Prophe-
ta clamat : Non enim in nren meo fperabo , & gladius meus
nonjdluabit hie ; fed dexter a ttta,&brachium tuum, &Hlumi-
mihatio vultus tut. Vmini è diiobus" ÿ âut pd.tcs té abfti-
nere ab omni peccato, aut non potes ? Si potes® adiu-
torio non indiges : Potes enim..- Si non potes, rede au-
xilium quæris. .Teftimonium autem Dei adiurorium
tale feire Plalmifta dicit - 4 [Qui habitat in adiutorio
Aliiflimt,ôcc.' Videamiis nunc, qui ica;credit, & qui i-
radicit, quid eieüeniat. Scapulis fuis obumbrabittibï, ôcc.
S e r a p 1 o n dixit : Quid ergo habebit iibertas atbi-
trij ? Ar n o b i Vs d'iiCic : 5 V tfi non vis ita eredere,
non ita crédas ôc auxilib -te diuino füfpendas. Si vis
vero eredere ? ira âb his quæ tibi imminent , faciente
D e ia u x il io , libereriidcmifericordia. $
i. Vtà prohibitis abftineas. J lam nunc PtUgianerum ptrfonam
induit Serapion , ficut Sabtlltanorum, Arianorum, é Ntfloriano-
rum fuperionbus àtffutatidnibus non tmpigri geffit. Nam Jola v i l i -
beriarbttrii , fine gratis fqluràris aux, ho , lunRaf peccatorum tentât
tones vincere, é prteeptis diuinis moremgerertpoffe hominem v ia - .
torem, error fu it Pelagianorum, damnat us a concilia M ileuitano.é
ab Augufttno Itb. de hsreftbus t cap. SS Quin etiam plunmis & g r * .
wffimis- Jcriptis Pelagian.cs tnJeRatur, v t tribus Worts de lit er o arbi-
t n o . t r thus h bris de peccatorum mer it is Çp rcmiffiont . Lib. de ba-
ptifmo paniulorum, lib. de natur* é gratta, lib. de gratia no ui tefta-
menti,lioris quatftor contra duos epift. Pehtgianerum , fe x libris contra
iuhanum ftotidemq} hypognoftïcon contra Pelagianos , é .p a jfim a
tibi : Sir,pfit etiam Hieronymus Dialogos aduerfùs Pelagian,s. Deni-
quo InnoientiUs » Zojîmüs , & Ccelcjlinus fummi Ecclefia Pontifices !
turn feriptis quam conctltorum decret is i/lorum furores confiantes é '
ftapienterrepreffgrunt, v t idem teftatur Auguftin. libroprtmo de gratia
Chriftficapttejecundo : cut Projper fiibjcrihtJub anno Domini 432.
2 Ergopotcft pcrliberum.a bitrium , &c. J Contra tftam Bela-
gianorumfententiatn admiftam aHerapione.ita 'Hteconymiis inuehitur:
KogtfV.qUX ifta eft .ugumanauo : Polît.-1 lié tjuod nunqu.ini fucrii ?
Pcllc Hen, quodiiullui'ri'ftc-Ilc ccftcris ? Id anlibet tribucte» qui an
■ futUruS'fic ignores ? Et dare nclciocui > quod in Patriarch is, Prophc-
ti.s, Si Apoltolis fuiflc ncqueas approbate ? E t Auguft. lib.adQuod-
v u ltd eum : Si hóccercum clicct huftra Dominus dixiilèividerccur:
Suie me 111I11I poteftis faccre.
3. In pximivhominis prasuaricatione;: j ’ DoRe & rcRe de hac re
feripjit Auguft. Peccato Ad* liberum arbitriurn dé lioininum nailiraperiide.
nbu dicimus : fed ad peccandum valere in honnnibus fub-
dicis ;jd».i.bol° Ad bcRç autem piçque viuéndum non--vaJciei nifij-
plà volunças hominis'pei gracia fuerit l.berata, & ad omne bonum
aitiouisjfermpnis.cpgicarionisadiuca.
4'. Qui hftbitatin adiutorio Altiflimi ] Per omnia fibiconfintient
Arno bites, commentaries in huntPfalmum etiam Pelagtanortim er--
roremhis rèfellit : Mulei putanc libertärem aibirrii éouique poilc
fibi fufficerc , vc feie per iplani bbercatem ab hoft'bus iifuiitbil'bus
ruerc pofle confidanr. Libert; i arbiri
j ^ r i ^ non/v’s *tacrcdere J Ad/idem eoncipitndam & retinen.
dam liberum hominis arbitrium fua confenfione cooperari , his v,
bisafferit Augufttnus: Q^ideftenim credere, nifi confcntire verum
efle qupd dicitur l Conlenfio autem voluntatis eft : profedio fidcs
in voluntary eft. Etpaulopoft : Cum ergo fidcs in poteftate fitquo
niam cum vU]r, quilque credit: &cum credit. .volcns credit. Eti
demrurpem alibi: Intrare quifquam Ecclefiam poteft nolens, acce
dcre ad altare poteft nolens , accipcre Sacramentum potoft nolens,
credere non poteft nifivolens.
S.e r a p i o n d ix it : Non ita docefitem Augufti-
H ^ ^ k d iu i. A r n o b i v s dixit : In qua parte non ita
audifticumdocentemi S e r a Pi ON dixit : Non im-
petium legis jmplere oinnia volumina tradatuum & li-
brorum eius teftantur feripta. A r no b i v & dixit : Tan-
git me ita lieu t fiint mirà eius verba, in medium profer-
re&probaré quantum legis impérîo , quantum libero
eoncedariii-arbitrio. S e r a p i on dixit:TeftorDeum,
quia folicitudini meæ vniuerlà ambiguicate éliminas, fi
de hi? eius mihi diffiniça proféras , & d e omnibus quæ
•tranla&a funt euidentia çius adferas documenta. Fateor
enim me eius aflërtiOnes ica probatas habere ; VÉ feipfum
oreluo hærècicum detegat, qui Auguftinum putauerit
inaliquoreprehendendumeloquio. A rnobivs dixit:
MeoTènfu loquutus es : nam éa quæ eius nunc profero,
ac h lacratiflima Apoftolorum Icriptafic credo,& teneo,
ôc defendo^ Ait enim : Inquirens in diuinis Scripturis
quid fit gratia, vt,rum liberum arbitrium eflet gratia, fi-,
ue gratiam efle peccatorum,fiue gratiam elfe legis præce-
pta,& nihil eorum cognoui, quæ per adrriiniftrationem
Spiritus làndi pertincâcadconcupifcentias rentationef-
que vincendas., quam ditiflime eflundet fupernos qui
a,fcenditincalum, Sc captiuans captiuitatem dedit dona bomini-
bus. Hine & oramus,vt peccatorum teiicationes fupera-
repolfimus , & Spirirus.Dei, vnde pignus accepimiis,
iadiuiletinfirmitatem noftràm. Qui autem oratdc dicit:
Ne nos induct patiaris in tentationem, non vtique id orat,vt
homo fit , quod eft naturà} nequeid orat, vt habear liberum
arbitrium, quod iam accepit cum crearetur ipla
narura : neqUeoracpecc^torum remjflionem, quiahoc
fupérius dicitur ; Dimitte nobis débita nofira : neque orat,
vt accipiat mandatum : led orat plane, vtfaeiat man datum.
Orat vt non peccet f hoc eft, ne quid faciat mail :
quodproGorinthijsorat Apoftolus dicens : Oramusautem
ad Deuni, ne quid faciatis mali. Vnde latis apparet -, quia
ad non pecCaridum , id e ft, ad non maletaeiendum :
quamuis efle non dubitetur liberum arbitrium voluntatis,
tameneius poceftas non fufliciat,nifi adiuuetur in-
firniitas, Ipla igituroratio eft clarillima gr'atiæ teftilica-
tio. Ha:cilleconfiteaturquidenégat,& eum gaudemus
lïuéreârum fine correétum. Diftinguenda ergo lex eft
& gratia. Lex iuuaretnili eflet voluntas, nec gratia iu-
uaiet nili eflet infirmitas. Iubetur v t habeam intelle-
élum ,vbi dicitur, Nolitefieriequus & mulus, &cæt.& ta-
^ ftu r j : Da
mihiintellettum vtdifeam mandata tua. Iubetur vt.habea-
muslapientiam, vbidicitur: Stulti,ahquandofapite:Scat-
men oramus vt habeamus lapientiam,vbi dicitiir : Siquis
vefirum indiget fapientià, pojlulet a Deo, qui dat omnibus df-
fluenter, dr non improper at, dp dabitur ei. Iubemur habè- ;
re eontinentiam , vbi dicitur ; Cantine teipfum : & tarn
en oratur , vt habeamus eontinentiam, vbi dicitut î»
Cum feirem quia nemo potejl continent effe nifi Deus det , dr
hoc ipfum erat fapientis- feire, cuius effet hoc donum , dr ac-
cefti ad Dominum , dr deprecatus fum eum: Poftremo, ne
nimium longum fit eundta percurrere, iubemur vt non
fliciamus, mala vbi dicitur v fDechna a malo , dr fac
fanum : §c tainen'oratur, v f non faciaraus malum, v-
bi dici t-Apoftolus : Oramus autem ad Dominum, ne quid
mali faciatis. Iubemur vt non faeiamus malum , Sc facia
mus bonum, vbi dicitur , Déclina &dmalo &facbo-
nitm » Sc tamèn oratur i vt faeiamus bonum , vbidici-
Noh'ceffamuspro vobis or antes, vtambuletis divne Deo, i
Lib. 2.de
Jfiritu é
lit.c.jz.
I num
I tUE
tf-rritulnin ommbus btneplfcmts Da,<<rm mm oftn bone .Si ci'go.agno-
.. __________ fcimiis
ffal.76.19
Matt.6.i).
G