
Ss'nt.efi.13
Ephefi.
*:fuQ»-
Vtdetiüis hareditateingentium:
Id eft,quaroprsparauit omnibus gentibjis.
Operanidntaim eius,veritas & iudicium.
Hoc eft; vt vericasiadiciumq-,teruel:ur: tnanus ënirn o-
peratür,hoçeft:îyf non feparet à Chrifto tribulatio, angu-
ttià,famés,nuditasigladiqs. .
Pidelid omtita mandata eius, confirmata infeculumfecult.
Qui dédit mandata,& dédit prpmiflà.'qus fideliterrc-
tribuir confirmaca in sternu ni,nec ynquam defeduta.
ïatta in veritate & iudicio. ■ J
Hoc enfin vernm>& iuftuni,y t hîe laboretunibirequie-
fcatur.
Redemptionemmifit populoft w - ' v - ; -
Giués, Sç hsredes ccel^ftis Hierülalem* ab huiuspere-
grihattianiS'captûntate^edimuniûr;.
Mandatât in aternum teftdmentum [mon.
T eftamentumfmrm,Vciqvnonum,quod sternum pro-
mifit:ponillud vécus, cuiuscranfitoriæproiniffiones
Sanâum&terribilenomene’m.
‘■J. Sapieutia yeraeft, nolle & diligere Déutn: led ad hune
gradum detimorèconfcenditur : quia ficutdciideranda
Flint eius rounerà.fic raetuenda indicia.
I ? initumfapièrit'a timor domini.
lntedéttut bonus omntbmfatienùbus eum: - ■ >
IsbonamhaberinrcIie.ftum,. qui quodfaciendum re-
dèintélligit, facit ; quia talis eft fine opere ^ntelligëntia,
qualisfine timqre fapiencia.
' Laudatioeiusmanétinfeculumftculi»- '■' /
Nemoergo quiçquam (uariufl^tisadfetibiat, némb de
fuis quàfi propnis mentis exultabir : fedin Dei laudem &
gloriam.omnislandorum beatitudo in çcernum refetrar.
P S A L M Y S :';C .X I. A L L E L V I A .
np ItulusPfalmicft reuerfibni? Aggei,&Zacharis,qui
X poft eüerfibnem templi Hierüïalem, & tranfmigta-
tionem in Babylonian*,completis lu b Dario L X X.capti-
uitatisannis, prophetareccepetuntëà, qusadrelaxatiônem
captiüitaiis,& reparationëm templi pcttinerent. Sed
lantred i cutndominofuo, qui cum eflentin tenebris, lu-
cernviderunt magnam , & meminerunt fuiffe fe aliquando
tenebras,nuno autemlucemindopimo.
quia quæcbrporaliter tuncgerebantür^rerumfuturaru.rn
indicia pràfereb^nr,per iltarn capriuicatisremiffîônêm,&
templire{ütutionem,{pintaliterfigurabaturfabricaipfius
templijCuius Çhriftuseftfundamentumùnquoëtiam dn-
auldri lapide,viaishpidibus coaptatis.coelëftisædificij ftru-
HSsi-; ... YnnrrfflBriff- ,v'-~ rïJi-W^rnflV'-r A J .m ’
v. Mifericors & miferator &tuftus dornnus, V
Quj miferetur vt m ifereatur, 8c iultus eft in retributio-
ne,^pia riulli faciet iudicium fine miierieordia.
Suauishomuquimiferetur&comtnodat,
Hunc fuauem<8C mitem atqj iocundumnon euomic
Deus ex ore fuo, tanqiiam mali odpris, autfaftidiendi fa-
pons lio ta autem fuauitas eius in eo eft, qui miferetur &
commodat,reiuitrehd6 iciiicet pecc^ta, & largiendobe-
neficia,quibusduobusbenignitatis offieijs, omniapieta-
tis opera continentui-,dtGetedomino,Di»ji/ti^,d' dtmiMiurvobis:
ddte,&ddbiturvobif.
DiJponet fermonesfuosin iudicio : quoniam in £temu)n non
commouebitur : | _ ’ ''
Qui ha?c fa^ifedjfponit fermones fuos in iudicio. Fa|ta
enim quatdam verba funt teftium , quibnsfn iudicio de-
^nderetur.Quiain sternum non commouebitur, qiu ad
dex teram fegregacus audier,ife»if e, benediilipatris mei:pirci~
pite regninmquodvobkparntumejt Aborigine minnii.
lnmcmorM*terfintrit:itifiM*i'
. bit. •„ : •' ■
Non'timebit audire quod dicitur finiftris:Iteintgnetndternum,
quipr<Bparatmejldiabob&angelis eius.
, Paratum eft cor eiusjperare in domino: k -
■ Quianon fua qusliuit,fcd qus IefuGhriftiifiC promiila
eiuseonfidenterexpe&ar. i. ' ;■
Confirmatum eft cor eius, non commouebitur, doneeyideat
fuperinimicosjuos. | s .r ’
InimicieiUspTsfentiaconcupierunt, &eurn eis inuifi^
bili’a jprbmitterentur>dicebapt, ^uispftendit nobis bona i lui
ypluerunt videfe bona hominum'in terra morientium;
hiccrediditviderebonadominijinterraviuentiuni.Non
ergo commouebitur ebr eius,nec tranfitbria malorum felicitateturbabitur,
donee videatjnondeorfum.quod ini—
;':iiicieius,fedYuf(umfupermimicQsfuos^««dw«/w»«»:vir
dit, necaurtsaudiuit, necincor bominisafcendti,quodp
Deusddigentibusfe. i > ) ~ r
Dijperfiti deditpauperibusyiuftitia eius indnetinfeculumfe-
1 cult:] ? ^ *
Difpeifitvifibilia,vt inuiliDiliafcompararet; dedntem-
poralia,accepturus sterna.
, Cornu eius exalt abitur in gloria. :• '
■ Peccatorvidebit,&ira[cetur: ; __
; Iralcitur peccatox:cui;nragis quam fibi?fed (era illaatq-
E
I I Ä f
Matth.»j.
P ® I
■ Matth»].
P fa d .
dura cónfureit, vt ex rpina vetérei qpsfaófcaeft in Adam, ----- r . l .
nouum Dei temblurntcum reparatione omnium gentium infrüduofapcenitudine,cum dien : Quid no isp of f f r -
reformetur. Ad hoc ergo teroplum pertihet prophetatio- bia,autqtiid diuitiarutn iaäamcontuhtnobis}
Aéeèi & Zacharis,qUi inPfalmi titulo prsferünturryt qui Denttbusfuisfrendet^nonreUireftet.
hll^cramätuminteUigir,&quïcuptciù huius sdificij ): SicUtfierer, fibpportunoeum temporepmni^rer^ fed
■’ ii-'i . • r ■ .. - o.-— __/fiinrfr^nHprnnanH'odefiderium corapage folidari, feiat reuerfionis Sc renpuationis fus in oeCCâtOtum pëlibic. .
timore'Dei efle principiiiro. - "v
Beatus vir qut timet dominum: in mandatis eius volet nimis.
Beatitudo viri iufti,à timoré incipit domini,*&proficit
in defideriümändatorü Dei,-quib. tempiumeiusefticitur.
. Poteniin tendent fernen eius.
; • Semëü futurs meftis opera éfle mifericqrdisApoftolus
lëftis eft.dicens; Bonum autem facientes nopdefteiamus: tempore
enim * proprio metemus. Quid auterfi potentius hoc femi-
hejcUiüsxmpendio compäratur regnum; coelorum, & vita
sternaî ; ' î P§
Generatio näorum benedicetur.
' Id eft, operaeorum qui redo funt corde, non turbantu
rnröpterpromifibrum dilationem: nec tranfeuntia çar-
Itter appetunf, fed manfura fidclicer, patienterexpe-
d a a t. , -r • 1 s{-
Gloria & diuittain domo eius, & iußitia eius manetin fecu-
0 lumfeeult.
Quid talis eft in domo fua, id eftjin corde fuo, vbi têm-
.pIura Deibft, gloriam & diüitias Habet; quialpe nondu-
bia fiituraiam poflidet.®numDei intraipfumeft.Hu-
itis iuftitiä manet infeculUrafeculi, quia«pia eft gloria at-
l;qucdiuitis..
Exortum eß in tenebris lumerireäücorde:
tuncfrendec quandodefiderium peccätofum peribit.
P S A L M V S C X I L A L L E. L V I A.
\au$atepueri dominum daudate nomen domini.
hxonum eji m reneoris turnen reçus loruv:
aXhortatio hsc non ad pueiiles tantum annos, fed ad
omtfem proferturstatem: omnibus enim Apoftolus
dieir,Nofitr efficipueri mentibuSifedmalitiaparuuli eftote,vtmen-
dibusperfecHfitts. Quamalitia,nififupeibia? ipfaenim de
^anagranditateprslu m e ns, non,finit.homi,nem, ambula-
reperardam viam & intrare per anguftiam portam. Puer
autem facd^intrat per anguftam;& ideo demo, «i/i conuer-
fusfueritvtpuer, intrat tnregnum ceeltmtn, Pueroruni ergo:
nom|ne|fnbnstasinfaprium , fed animorum humilitas,,
cotnpellatur:quia noolaudant nomen domini, qui fe ma-
gnosputant, &fuam iuftitiam volentesconftttuere, iuftitiaDei
nonfuntftbjetti. Non enim funt pueri; & dum prsdicari fe.
volunt,nonlaudautpomendomini. . 'i.
- i sitiiomen domini benediction , ex hoc nufic (fy vfque infe-
tulum.
Afolisortuvfijb aioccafumftaudabile nomen domini.\
Vt fcilicet nomen domini femper benedicatur, Sc vbi-
Meritbdirigunt cor in dominum fuum» mgrito ambu- > quelaudetur.
Excelfus
efa.fi’
B
Matth.19.
Luc.16. ;
Matth. 19.
i.Cor.6. ’
c
w Ë ê “
Mdtth'.iji;
Di,
Rom.4..
Gen. 15.J
dgte.it.
:ExiclfusßperomnesgeHieydoniiniii:ßipchcelos gloria
M: :eius....f|.j
Non folum fuper omnes;gentes maieftas domini, fed
etiam liiper ccelos gloria eiusexcelfaeft. .4
QuisfiaitdomnmDeusnofterfquitnaltkhdbitat v&hu-t
nuliarejptcitmctxlo& tnterra? „/• , y.
PerEfaiam fp>ritusita IoqipturfH^c dicjtaltifllmus in
cxcelfis habitans in sternum, -nbineUei dominus altifii-
mus, in fandis reqqiem Habens. Merjtoque coelum inr-
telliguntur,qni habitantur a'domino; qui cUm fintfandii
arqueidep excelfi, ljdem tarnen' flint huipil.es> °eqi aliunde,
nifi dq humifjtäte füblimes. In alcis itaq; dbnunus-ha-
bitat:id eft,in fandis,& (piritalibus, atqne cceleftibus. Et
hum i 1 ia rcfpici t; id eft,!pips fandos , punquam in fe * fed
femper.indoipinoglq.riantes. Deledarurenimaltitudine
humxlium, '& humi, 1 irate celiprUip in ccel6 & in terra; hoc.
eftjquorun^conuerlatio in cadis eft, licet morcali fintyar-,
necircundati.. Si verb alia funt, qus dominus nofter in
coeloKumilia relpicit, alia.qusin terra,'.pbflunt ccelum hi
intelligiiqaosypcatqs&:fandjficatos ia}pinfiabitat._Ter-
raautem,quosvocat,vthabitetineis.Sedablolutiorfen-
(ps efti fi cslosdidos a.ccipiamus eos., qui lede.bunt fupbr,
duodecim thronos , .& cum dominoiudfeabunr. Terrs
autem nomine , esteram multitudme'mvlandorum , qui
conftituenyuraddexteram,vtpeCQpmmifericordiscol-
laudati lecipiantut ab eis in tabetpactila,sterna ,,7quos a-
ni i G0sfibi;de mam mona; hi qui tatisi n hiii My i tsm qrtal.i-
tate fecerunt. .Ethos ergo.&illos'humiies relpicit Deiis,^
quia meminerunt vtriq^quid fuerint per fuamiinalitiam
& quid fad i fint per D e i g r a t i a m '
: Qui erigit de tm a wopem, & Heftercqfe exalt#pauperetn.
Vtcolloceteum cujn pnnctptbus, cumprsnctpibuspopujtfm.
Non lt^que dedignentureftehumiha capita excdlb-T
rum füb manudomini.. Quatnuis enim cpllocetiir -fidelis
dominies'pecuhis difpen(ator; cuin. priiiciplbus pop’uli
Dei,quamuisfeiru£usiitin duodeciniledibus,&angeio
quoqjiudicaturiis,.arerra tarpeh inopserigitut, & deiler-
core pauper exaltärur.- quiadonumDeielVomnis celfttii-
dofandqtum.
V Quihdbitarefacitfterilem in domoMatremfißiqrümUtantem.
i Ecclefiain enimantea ftetilemDei gratia fcecund.auit,
fytin multis filijslscaretur ;inqua dominus, quitn altts babi-
■ tat& bumtlfU rejpiiitin ccelo&mterraftizbctzx femineABiV-
ham dcfublimetri fanditatera iicut ftellas cceli in fuper ms
ifedibus collocandam, &-ficut arenam in oia mans miferi-
cordem atq; innumcram multitudinem, a finiftris fludli-
bus SC ab impiaarnantudine fegregandam.
* P S A L M Y S C X I I I . A L L E L V I A .
Inexitulfra4 ex AegypfadomutlqcobdepopuloParbaro,
tatödeftlüdadfanfilficdrwe^^
Marevidit&fugittlordanis conuerfiiseftretrorfum. .7
l)RsteritorumgeftQrumrecolivideturhiftöriä;&que-
JL admodumpopuluslfrael^quieftdomuslacpbjdeiu-
goAegyptisdoiPinationisedudusfitjinmemoriarnre-
uocau. Sedperpropheticulneloquiuip, h^agis futurain-
dicantur.,,. quam prsteritaretexuntur. Etideq, qusdam
alfterhic dieuritur quam ibiada funt: ytyigilanter in tel-:
ligatur prophetia^binonconftachiftpria.Primumenim
Iordanem iplum nonreuerfum eftereyrorfutP,fedftqtift'e
regimus,ab ea parte qua defupecinfluebatj dfeinde^on-^
tes exul talfe & colles geftiffen onl egimus.-qus lie addidit,
vt omniaifta etiam repeteret;., ,Jnteiiigendu;m. ergq4e,ft »
quiaillafadafigurs noftrsfuerunt. Etidcode eisvalitfer
quid dicitur,ycquibus temporibus congruat agnbfeatur.
SienimgratiamDei,qusdatäeftnobis,n|mocordeEcti-
neamus, nos fumus Ifraei fetpen Abrahsrqui non oarpa-
liter ci r cun ci fs gen t i tan tum modo faduseft pater', feq&
omnium quife qu ü n t u r veftigia fidei A braham quLcum
"efletin prspufio, credidit domino i & iufltificatus.eft ex
fide,&eonltitutuseftprPniumgentiumpater;didunl-
que ei effii Benedicenturin ie opinesgentes., Quia ergo p op ulus
Chriftianus yerus eft lliae l, & Aegyptus (ipe in figura tot.
tiq^feeuli poMituti^1 a quo (pirfcal iter recedendum eft;
Aquemadmçdum'.ille^pQpidùsnon.pôtuit ad terrajit pïo-1
milfionis venire, nifi di ui n o 1 i beraier 11 r au X i 1 i b : ira a b hu-.-I
,ius fqculi vih,culis nftlluiieriiiruriv nifi pecg^aciarn P ,ej„ ih
m an u, forti & brac bio cxcello || vt cceleftis Hieru (aje m ei-
u is ene mereatur. Qmcunque ergo fu nr Ifraçljftjej,do^ius.
Iflcobj&Abrahs, (ë^undiim pç^miftîqnem haçfçdësfld-
gnofeun,ç.etiam fç exiftede Aegypto ; tùip^hùic ft culbae-
nüntiauerantrëxiflèdepopnlbBarbara,qùm Cenféffibhe
^pîçtatisàblàfpheinijsîmpiatum.gen'tiunireccflér,unt* Im»
terrogent cpid jr fu a, fieacircunciditfides , li putknçauit
co’hfeifio,Dei Abraham, 6c D eillaac, & Dei Iacotf: Ead^ J
eft in H s Iud‘sa(aridificaîio eiuSi&Ifiaçfpocéjftaseiu^*pc-‘
dit en i me« puteJLitent ,jiltos Dm fieri. Iam hic recoidetury-
nufijuifque, qui fub.duïa dominatione diabolicis in hoc
feciilodperibusfubdituslaborabaÇj.qupmodoabbotiu-
gôlibet éfte dus fi t; quo m od o i n tqr d ill pad e n ti u m retina-
cula,V& obftftentium impedimenta ad viam,liberta^ïs: &c
ad.fpem sterna: hsreditaris:euaferit;> Mare,ergo yidit &
fugitfcutb ojhftàcùiafeculi, yèrbo. Dei :trçrhefà.da f4eftè;
runt. Iordanis'conuerfus eft retrorfum:quoniatn;qùiauèr-
,‘fus'à principio fuo, creatoreip-fiiumdèferie^t^pquamfiuj;''.
uiusinmatelâbitur,cuibonUmqftvtretrbrfùmconuerf
• tatiir, & rediens ad autqrem, rétro fiblfaciat iïiarë^ ad
quódantè tendebat : & fie Iordanis conuertatur retror-
lum i cùm jlli cQnüertuniutâd dôminum qui graciant ba-
ptifmi perccpetuiir. '
CokpJ
pjaixt.
Moritesgeffierunt velut anetes: &coUèsyeiutagni ouiuin.
~Fidelesdilpefîlàtôtes;yerpt-vcritàtis,r(andi Apbftoli <
' fan d i E uan geli fts m On tés §c d u ces fu nt gregu tw, & cql^-
Euangelfum'égo vos genui. De q uib us<dicttéi!:%\40iï$e domino
Jî/wXri'wi/»i,quini6nciumpabulisôpimahtûrjpcfu.barie“
tum principatu exultantes règnntUr;
• Quid eft^iare quodfugifti ? or tu lordanîs quid côHperfus es
ja is .retrorfymï ^
MoptesquiageftitUvelutcapieiepé’ colles vetùtdgwotitpmï
;■ C^ideftiiinqintiAfèculum,' qubd-tua impedimenta
eeftèj:uQ.cf;iQ^d<e^;:qtibd^otiniJj^fidelidh^,,tÓ£p,o|b&|
huicmundpyenuntiantiumîqbnùarimmi^qtiidyftqubd
^ u d ’etislc^mbmmRaeHic^taii^Eug^bone.feruec’qudniamin
percipiteI'tgnuni ijitod vob'nparution eft.ib origine minuit. ‘f|
facie doinint commOtatftterraihfacieQeil|H ||
Quid eft? A taeie domini, n i fi ,.a b .ci us p 1 æl e m i a cj u i d t- I
xit,Htte ego v'obifeumfum.vfjuead confunmnûonanfectili. Jpfe Matth.iô;,
^ergô commouet tcrram y'iplë'pifflr'^lfcinçrtiâ corda :côn;
KVfe Qu i co riuèititpetram inftagnd aquatum, &fùpem0fpn-
Q r e ; 4. V,v •/ ;
Iftacftjpmtalïspetra, i d e ft yC b ti ftu s9 qui d odr i na m
fuam, qu^priùs dura &,rigidavidebatur, in mnlra fluenra
conuertitj^inrjirodeCoehsfpiritjjfmdoijfermonem füü
feéit elfe potàbilem, quem d[ißipub‘s;hilintwat,indpienS
I àMbyfë per dm'ncs propheta?,. quiafiedfortebat. ebriftum
1 pati. ■ mx
daglorfam.
'tra*, qus eft Q h rfftus em ifit, nullis^ho minivi^p^Bcedf^iti*.
\mSmcxh}s:(fuomàm npvjlus
nifûndominoglorieiur..: ^ ^ ,
>.jSupermifmMïdia &veritatetua :
D uo;h sCjMi fe ri co r d ia, ^c Veritas, i n ferjp tiuis fendis
penèfemp'ëxmnda ii^éniüntur.Iiyluapui|y)ei:biferiÇot-
dia Deus vpçauitimpios ; & in veritate mdicauic eos qui
veiîirenplueru n r*&£ m
Neqmndo Aicantgentes, Vbi eft Dem cor ion ? ,,
. In nouilfem.p.enimananiFeftabith^^
tas.Necdicept im pij j VbieftDe us eoriviu/airh împaren te
figno.filiihoministn'Coe'lo.jSC inftante iudicipdpjQ adbdç'
prs4icabicurcrédeiidus,fed oft^vaeçüytreçnéùaus. ■ ;
Dem autem noftér in ècelpfpfftop & jupetfterrafn -. omnia
v? qudcunque volditfeck. , 1
Non in eckfq,v.bif olèmÔc lunàm viden t,qui créaturam
Matth.zy.
Luc. 2 i,.
B H
.Cor. i.
colunt: