* 8
Æ C .
Il
E U S E B I I P A M P H I L I DomitianüS.
Êcclelîæ Roman*, ad Corinthiorum eccle- às '¿m •? 'Papiacev ¿//.xXyoicts rît KocuSiw S i e n . RI 'f t4; * ■HI & noftrâ & fuperiori memoria palàm recita- WMJ- 77X.VTyìv dte x, c# *7r\e*çm$ ex.x,A>j(ncas erti y
ri corifuevifle comperimus. Porrò fupradi- xoivS fihipiooilhpdvlco jraÀaf tê ^ K£0* ¿/¿as auTaj
d i Clementis tempore feditionem inter Co- j 59 om y t r «^Ava^ovj tcu $ KopiyQîa»
rinthios eile commotam, locupletiffimus te- v c ' j ia ¿ s,'-,«,.,,- ' * <t T >
ftis eft Hegefippus. çvloius, a g o x p m pta.pTvs 0 H-ymrt&os. {
C A P U T X V I I .
2)e pcrfecutionc Chrifiianorum f u b Domttia.no,
K E i A A A I O N IZ '.
H e e ) £ Ao/xe'noLvov Slay/xotf*
Nice- A t Domitianus ciim jam multa in mul- V t O M & J y e p m eli TroMai * ’6fahi%<i/$Jos o l à
.cap.;,. X x . tos crudelitatis fu® fpecimina edidif-__ X X A nilrm„ v\s R l B H H I *~»»
C _ -11 n • 1 0 tAOU&TlcOIOi (OUO'Tti'PX,. Q Q c oAl'ìfiV T t T 2711 2»
let, nec paucos nobilium atque llluftrium * / -, . ^ , , , , ^ ~a >
virorum urbis Rom® injuftè interemiflet, a- 6t7ra7f ióav >9 6mowfuov a,vJ\>a>v 7tA-Wo$ ov
lios pr®terea innumerabiles fumm® dignità- fù ¡1* ¿CAoya xeioiffls '&7n>xTeivoL$, /mj&ss tb otAAas
tis viros licet infontes exfilio & bonorum 'GkitycLms cLvtycti 7tu$ vrtep r Ivoptav fquiaxmcs fflùproicriptione
multaiiet, ad extremum Nero- ~ a ~ M ^ > "V „ _
nian* impietatis, bellique & odii adverfus ? ™ IS T ^ 5n&Attls -nAil/ra»
Deum, fucceiTorem feipfum* profelTus eft. 1 5 y Negros te 59 2fcj.$byop
Qurppe hie fecundus perfecutionem in nos eourmv %&.Te?H(nx,7D, <hu7epo$ J'ijm. r
concitavi», quamvis pater ipfius Vefpafianus ¿veuve, Slay pelt, x a vd p & r a i fà s «ÙtS Oùemianullam
unquam miuriam nobis inferre ten- ~ *\ «» « ~ », >
taifet. dcwa, ¿londex xocft yptcov cc7V7rw bmoii<m.V7Ds.
C A P U T XVlir. K E $ A A A Ì Ò N IH^
D e Joanne ¿ipoßolo & ejus Revelatìone, 20 ’lûiawô T y ’ATroçoAa 59 rîfs ^zrexctAo ^ a g ,
* y - T N hac p e r fe z io n e Joannes Apoftolus idem T } N r^tco x a r e y i Aoy>$9 r ^brcçoAov '¿pua £
• 1 & Evangeliita, qui etiam in vivis ,q u i e fuper- ‘ T?f ß 'm ( ,
V a l e s 1 1 A n n o t a t i o n e s .
i TIo^hv y ¡¿¡Vi Male Runnus h x c verba efle putavit
Hegefippi, quem in fine fuperioris capitis laudavit Eufebi-
us. Ex quo patet Rufinum ita legifle, ut habetur in no-
firis codicibus Maz. Med. ac Fuk. f<jspws ö 'Hyrww7n$ Xtyot»
tnxxii, j4 [aw, & c . Quin etiam in optimo codice Rufini,
caput 1 7 incipit ab his verbis. Verum de fedittone fafta
apud Corinthios, quemadmodum in Maz. ac Fuk. codice
fadhim obiervavi. Vulgarem tarnen icripturam ac diftin-
ä ion em magis probo.
a Ta> im 'Vv/aik »JSiQ Chriftophorionus patricios
Vertit, magno errore. Qui tamen error communis eft ipii
cum plerifque ifiterpretibus gra c e dodliffimjs. Gregorius
Nazianzenus in oratione 18. ■7m(ffa§h‘ 715 w in»
2%u Billius interpretatur patricio genere ortam, pari errore.
Idem Gregorius in oratione quadragefima, [a\ ¿TmfyanK
tTVfAbctzr'lH&ijfaj mr/pt, izkisGi<&‘ a»‘ 0 Si)? 71$ chtrfyjii
Hie etiam Billius patricius vertit. Pari errore vertit Chri-
ftophorfonus Socratis locum in lib. 6. ubi Joannes Chry-
V A R I C
foftomus oriundus fuifle dicitur *£ In h ii omnibus
locis nobìlem verti oportuit, non patricium. E t fie Ru-
finus optime vertit hunc Euièbii locùm, & Hieronymus in
Chronic© anno 8. Domitiani. Domitianus plurhnos nobi-
hum in exfilium mittit atque occidit. tbimi^liiK enim idem
eft ac w ^ i u t docet Gregorius Naz . turn in oratione fu-,
prà citata, tum in carmine iambico 19. Quòd fiquis exi-
ftimat patricios & nobiles nihil inter fe 'differ r e , is vehementer
fellitur. Patricius enim apud Romanos dicebatur
qui erat ex gente patricia; & opponebàtur plebeio, non
autem nobili. Itaque patricii quidam fiierunt apud Romanos
qui non erant nobiles, ut docuit SigoniuS in libro de
nominibus Romanorum. Obièrvavi autem nobilem apud
Romanos didlum effe, refpedlu habito ad familiam, non
ad gentem. Proinde ex eadem gente alii erant nobiles ,
alii ignobiles. Nobiles quidem, quorum pater & avus ma-
giftratum curulem geflìffent : ignobiles contrà.
1 . E. Du-Vin.) eft h x e Epiftola, poft làcras h'teras, pulcher-
iimum Antiquitatis monumentum. Primus ferè integram
publicàvit Patricius Junius Scotus, ex antiquiflimo codice
circa primi Concila Nicami tempora manu T h e cls nobilis
feeminx iEgyptia: exarato, & ex oriente ad A n gli* regem
xniffo. Extat apud Cotelerium in Patrum Apoftol. Operi-
bus, in Phil. Labbei Tomo I . Conciliorum. Grsecè & Latine
edidit Paiilus Colomefius Bibliothecae Lambethan® Cura
to r , 12°. Lond. ann. 1687. Denique earn cum Ignati-
anis, Polycarpi, Barnab®, & Pallore Herma Anglicè vertit
, adjeftis criticis annotationibus, Dn. Guil. Wakius, nunc
Epifcopus Lincolnienfis, Lond. an. 1-693.
a EmJhiiaefy®* ò Ae[Ailtct»oi n/Ao-ni^iJ Eulèbius in Chro-
nico anno Chr. X C I I I , periècutionem recitat, poftquam
proximè dixit, Domitianum multos nobiles perdidiffe,
quofdamque etiam in exilium mififlè. Praterea Laétan-
tius in libro de mortibus Periècutorum cap. 3. fubfinem
imperii Domitiani Perfecutionem ortam infinuat ; Cum
exerceret invifam Domìnationem, fubjebiorum tamen cervi-
cibtts incubavit, quam diutijjìmì tutujque regnavit, donec
impias manus adverfus Dominum tenderei. Poftquam verb ad
perfequendum juftum populum inftiniiu Damonum incitatiti
eft, tunc traditus in manus inimicorum luit pcenas. Cùm
itaque Dòmitianus anno Chr. X C III, imperii ejus Cafarei
quintis quinquennalibus addi&o, vel anno Chr. X C V , quo
Quindecennalia celebravi!, Perfecutionem adverfus Chrifti-
anos exdtàrit, & quoad rei g e ft* annum, Neronem exemplar
libi propofuerit, non dubium quin Chriftianos crude-
litcr habuerit, & quin co rum plures, u t habent Tabulae
Ecclefiafticæ, martyrium fecerint, Ant. Pagi Crit. Vol. î .
pag. 83. Crudelitatem hujus Perfecutionis afferit contra*
Dodwellum, qui in Dilïert. X I . Cyprianica de paucitate
Martyrum ait, Domitianum ne ad\cruciattts quidem progref-
fum fuiffe, nedum ad c&dem.
b ’ luüv»Iw~] S. Joannes Apoftolus & Evangelifta, patriä
Galilseus, Zebedaei & Salomes filius, Jacobi majoris frater
junior,— ■ - Difcipulus ille fuit, quem prae ceteris Dominus
amavit, quem in finu liio repofuit, & cujus cu r * ac
tutel* matrem ibam moriens commendavit. In fortitione
Provinciarum orbis per Apoftolos fa<äa, Afiam ei obtigilïè
ex Origene memorat Eufebius, lib. I I I . cap. 1. Tandem
erumpente Perfecutione ann. Chr. 9p. Domit. 14. apud
Domitianum acculatus, Römam à Proconlule roittitur, ibi-
que in oleum igneum demerfus, referente Tertulliano, de
Praefcript. c. 36. illæfus evafit. quo faéto in Patmon Ægei
maris infulam, eodem anno exeunte, relegatur. Interfeéto
Domitiano, Ephefum rediit ann. Chr, 97. in qua, ut &
in regionibus circumvicinis reliquum v it* tranfegit, & circa
exitum lèculi Apoftolici, annumque Trajani 3 , juxta
Eulebium & Hieronymum, anno uno aut altero, centenario
major ( quamvis Chryfoftomus ferm, de S. Joan. T om.
6. p. 505. & Doròtheus Synopf. in S. Joan. pag. i y 7. anno
i i o eum obiiffe dicant) in Domino placide obdormi-
v it. Chronicon yerò Alexandrinum, & forfan lòngè. re-
<äius, mortem ejus refert ad ann.' C IV , ab Afcenfione D o mini
L X X I I . De tempore ejus obitus multa accuratè atque
eruditèi ut folet, notavit Hen. Dodtvellus, Addit, ad
Pearfon. Diffcrt. I I . cap. y . Scripfit, dum in Patmo erat,
boMiTiANus. E c c l e s i a s t i c ^ h i s t o r i c L i b . ih . , 0!>
$ ù s f Sto» w ' « , n ¿ T fu ) oi- crat , ob teftimonium quod divino, verbo S m c
keiv xat'&Six.ciedmq r vyjovy. y>x<pew y ^ ti 0 Eipq- perhibebatj in • infulam Patmum traditur I
Pecfos ^ ^<pt# £ f >A»'77^e»i5oi' 'Z3£ftoyy>- effe r^ eS ^ USt Irensus quidem in quinto lit.
e l « W t ì , ^ B H K K J I ■
o.uTCLis mfiTtly t ™ 5 c d p ^ s , 5 de quo in foannis Revelatione fit mejtio, *'
m .um n&x t b lacuna <J)i(ot. ei iè e<fki “ e Joanne loquitur his verbis. Quod fi hoc
c i r a f aw xatpaT mpnjicQiif mSiopci a i t S , “ mPore nomen ipfius Antichrifti palam pr*- S*4 SPI *-Wrt Sbh BliMMiii 'MB, * \ t XPov8 t o & K %th>y dudum, fed noftra propemodum state, fub
erti T yzvectS) tcS TeXet $ AopteTt- io^ x [^ m ^ihcet imperii Domitiani h®c reveava
àpx«s- ¿5 vmrs70» ^ a pa yrv ra s t a s A T1 ~ .vlf^ P° rró his 'P<ìs temporibus
h h h b H H H I tb s avoOiv i< xafl ,11 fio s Kola myfpacpiis, /in iZm- mr, & perfecutionem. & martyria noftro-
mwat mTs aùmv Ijieious nói rs tiaJjaiv ^ r a ' c i r“ m monumentis fuis tradere non dubità-
aoTaf fiaprv£A& alyt ^ r ntiucpov \nc 1 j rtnt. Q u i quidem ¿riam tempus ipfum
axaS'es immpivivajm. o i ’i n 1 ■milex.ouitysira Ao- Pe[fecut'Onis accufatè notàverunt. Scribunt
/uliavv TiKaqov eìépm $ $\aGlav Ao«eTiM.c« j ” ' 1? 3mo P™ ciP3tus Domitiani quinto
à ifnpimvlis, ‘ f j yvuvifav $\a£ia KAw- eC™ ° ’ ■ Fla™ m Dom'tiUam Flavii Cle- B m ^ Ha B HI H m jswwmm. terporis c?.n- v ' 1 Km m » ~ / luit, ex lorore neptem, unà cum aliis
a s X p rn p a rw u a s m m , as »«my novm«» ^ 'a o p lu r im is ob confeffionem Chrifti in infu-
•nfiacmi iam pqntiam fuifle deportatam.
K E $ A A A I O N I©'. C A P U T X IX .
i l s Aoptimàms ra s "¿ni yltas A a S ì i ¿»aifScgtq Qrnmodo Domitianus Dasvidis pojleros jujjii
offOiadìa. eccidi.
b tT P ° " s ‘ “ " I S Ao/«7ia»5 b T8S àoro ytvas A aC ÌJ z ; f 1 UM verò idem Domitianus uuiverfos Hoc rifa’ HI S I— BBB B h H I T H I pofteros Tud* ejus qui fecundùm c a ru em ^
~ J | ^ ' “ 1 tt»«A?>o» accp-aa t b S ia - fiyter Chriffi fuerat, à quibufdam hsretilUposr
as a n i ytvas njyyuvov'mv A«6)jt ^ f i s effe delatos, utpote qui & Davidis
«BTB ovjytveiav r a X6190J cpipóvmv. r a v r a l U 0 ^‘ rPe . e®ent oriundi, & ipfius Chrifti pro-
^ a . t ^ A f'i„ ^ s a ì ^ ì -h ^ s. 3 E ' ^ g r h i s vtcbbrc quidem te-:
' . K E 0 A A A I O N K '. C A P U T X X .
n tea r nrejs yéves T a Xaiff/ios i/m v. De propinqui! Servatoti! tioffiri.
* Tj’ Tt 3 vnpmoclv 01 aaro ytvas r a K v c la ' i/ovoì T T Is ’ inquit, temporibus adhuc fupereranf
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
1 T iW ‘ ¡¿Jb] In codice Regio ac Med. & apud Geor-
gium Syncellum legitur vim ’lisSy, levi dilcrimine. Cete-
rùm miror Scaligerum, qui in Animadverfionibus Eufé-
bianis pa g. 187. tam Eufebium quàm Hegefippum im-
merito reprehendit. Nam neque Hegefippus pofteritatem
Davidis ad duos tantum homines tunc elle redadtam dixit,
ut falsò ei objicit Scaliger ; ièd pofteritatem Juds qui erat
frater Domini : Nec. Eulèbins Hegefippi verba aliter ac-
cepit. Certe Hegefippus dilèrte teftatur Symeonem C lop*
filium, qui tunc erat Epifcopus Hierolòlymorum, ortum
fuiffe ex gente Davidica. Verba ejus habes infra cap. 32.
Itaque nec Hegefippus erravit, nec Eufebius. Ipfe potius
Scaliger reprehendendus eft, qui adverfus auftoritatem Hegefippi,
vetuftiffimi fcriptoris & Apoftolicis temporibus
jproximi, obftinatè contendit, nullum unquam Judam fra-
trem Domini exftitiffe. Sed contra eft Epiphanius in h*re-
V a r i o r u m .
ah. Chr, 96, Domit. l y , Apocalypfin, qua futurum Eccle-
f i * Chriftianx ftatum depingit. Evangelium fub finem vi-
*»> ann. Chr. C IV M tres Epiftolas ann. 97, poft reditum ex
Patmo icripfiffe videtur j primam quidem dum Ephefi ma-
néret j iècundam^ cum vifitationem Afiaticam in animo
jam haberet} tertiam dum in ipsà pefegrinatione adhuc ef-
ie t. Cave Hift. Eccl. Script. Vol. I. p. 10. Plura de S. loan-
ne ejulque Scnptis vide cap. 13, *4. hujus lib. & c a p .iy , j
l - J pS m ì * * « & KAÄ/«../}®-] tudsorum religioni
addiàam fcribit D i ., ìu um Chriftiaoi tuncUdem
fi 78. qui Jolèphum ex priore conjugio quatuor aie ili ice“
piffe liberos, Jacobum, Symeonem,Jofetem & Judam. cu*
confentit Hippolytus Portucnfis Epifcopus apud Nicepho-
rum in libro 2. cap. 3, nifi quòd pro Symeone Simoneni
dicit, re&ius ut fuprà notavi & filias aliter nominai. His
accedit Hieronymus in libro adverfus Helvidium. Dicet
fortaffe aliquis id quod à Scaligero diftum eft, nullam in
Evangelio mentionem ejus Jud * fieri. Immo verò Mat-
thXus in cap. 13. de ilio lie loquitur: Nonne mater ejus dici
tur Maria j & fratres ejus Jacobtts, Jofteph, Simon & J u -
dasi Idem legitur in Marci cap. 6. Vides Ut Scaliger nini
io reprehendendi ftudio abreptus , merito iplè in reprè-
‘ henfionem incurrit. Porro hie Judas uxorem à nonnullis
dicitur habuiffe Mariam, tefte Nicephoro in lib. 1. cap. 33.
E x hac igitur liberós fufeepit'; à quibus propagati fiint
ftaronwoi, de quibus Africanus ih Epiftola ad Ariftidem.
cum Judsis effe putarentur. ------------ Hieronymus epitaphio
Paul* : Delata ad infulam Pontiam, quam clartftìm*
quondam faeminarum fub Domitiano principe, pro confejjìoné
nominis ChriSliani, Flavia Domit illa nobilitavit exilium. In
Martyrologio Romano ad VII. Mai. Tarracime in Campania
natalis beata Flavia Domit illa virginis & Martyris, qua
cum effet Flavii Clementis confulis fororts filia & c . ; Scaliger
animadverfion. in Chron. Eufebii, pag. 188. IV.Lowth.
b Tès ¿Dfò yavsi AuSÌ} ¿umgs&eq] Domitianus eos qui de
genere David erant, interfici pràcepit, ut nullus Judxorum
regni reliquus foret. Eifeè. in Chron. ad an. Chr. X C V IL
ov$