E U S E B I I P A M P H I L Î Trajanüs.
S i® c . Matthäus quidem, inquit, Hebrax co fermo*
I I . ne divina fcripfit oracula: interpretatus eil
Matthä autem unufquiique illa prout potuit. Porrò
Evangeli- idem p apias teftimoniis ex priore Joannis e-
*ice fiript& pißök* & ex Pr*ore itidem Petri defumptis
* utitur. Aliam quoque exponit hiftoriam de
muliere,. qu® multorum criminum coram
Domino accufata eil. Qu® quidem hiiloria
in Evangelio fecundum Hebr®os fcripta habetur.
Atque h®c cum aliis qu® fupra po-
fuimusjnon (ine caufa à nobis obfervata iint.
* Mctrôouoÿ ft, uv 'E G & i h O ^ - A e x r a to c a
Áoytct auaty^-^oúo. vif>fxlc¿&)<J* S ’ a.ò'&l ' as ySS- I
Pa70 gKjtÇDÿ. w s S M P * I » » /M tfn v eJ cu s "Shrò
•? ’Iûxxvpô 'zz&'nçy.s ’ChçDÀys, ÿ £ ïlérp a o/uoía¿.
5 ô x ,T e ô e r r a f <îe x , a P A l t o ¡ w e J a v r é & ì y u u o u x ò s .
’fò r t/bAAcas ol/m,p riais QJ^pCx^etcnis ear] V Ku-
e ta ' W bTo JCfltö’ 'EGpaiss &jccJy4\iov r& t ix e i. ¿ b
m u r« , y Ti/uv clvclIkoIcùs 'Z b & s rv7s c v .T iS i ïa iv
ifà r n rnipYi<&a.
Explicit liber tertius hißorite i o T éA© - roS tys CttxAjjoïaçucïjs iT>edxs Aoya
Ecclefiafiica. t¿tb.
Y a l e s i i A n n o t â t i o n e s.
i *Ûs i^ s îç ] Nicephoros habet ¿ i i» AwutÍs fty&Üi. cu* íubícribunt quatuor noftri codices Maz. Mcd. Fuk.8c Sav.
V a r i o r u m .
a M x t9*»s 3 S. Matthxus, Levi itidem di&us, patriä
forfan Galilsus, quia Se fi Arabico v itx ejus auótori à ICir-
ftenio edito ftandùru fit, urbe Nazareth oriundus, patre
Ducu d id o , matre Karutia, ex tribù Iflacharis. E xp u -
blicano ad Apoftolatum eum Chriftus vocarit. Quo in
ccelos iublato, do&rinam Evangelicam toto duodecennio
per Judxam prxdicavit ; inde in AEthiopiam Afiaticam iè
contulit, ibique in civitate Naddàver, vel ut alti, Hierapoli
in Parthia Martyrium pafiùs eft circa ann. 6o. Primus
fuit qui Evangelium fcripto confignavit. Cùm enim He-
b rx is primò fidem prxdicailet, inde ad alias quoque gen-
tes profeäurus, Evangelium fuum patrio ièrmone confcri-
bens, id quod prxièntix fu x adhuc fupereflè videbatur,
icripto illis quos relinquebat, iupplevit, ut nos docet Eu-
iebius lib. IH. cap. 24. E t quidem Hiftoriam fuam Evangelicam
Hebraicè icripfiflè, miro lane coniènfii tradunt ve-
teres, adeo ut totihs pene antiquitatis teftimonio refragari
hac in re nefas fit. De quo vide q u x in vita ejus .alibi
notavimus.— — Hoc Evangelio, fed multis in locis fe d e
adulterato, poitea foli fere ufi funt Na za rx i, Ebionitx
Fragmenta ejus hinc inde è fcriptoribus vetuftis colled
a exhibet Grotius, Annot. in Matth. cap. I. ■ He-
braicum edidifle iè gloriatus eft Seb. Munfterus; verùm
totum opus ex iu a , faltem impoftoris alicujus officina
prodiiflè, ementito fucatum titulo, fatis conftat. Quis il-
lud Matthxi in Gnecum fermonem tranftulerit, parum
certi conftat. G rx co fané exemplari conftanter uià eft Ec-
defia Catholica. Cave Hiß. Vol. I . pag. 8.
b T« jgtS-* 'slogaivs EaaßhioiiJ Evangelium fecundum
Hebrxos, icriptum, u t vult Hieronymus, lingua Syriaca,
literis Hebraids, fiepius ab Antiquis memoratur, Hegefip-
po fcilicet, Ignatio, Clemente Alex. Origene. S . Hieronymus
identidem monet iè Grx ce 8c Latine illud reddidiilè,
aitque quorundam opinionem fu iife , hoc archetypum S.
Matthxi exftitifle, qui primitus Hebraicè fcripfiife vulgò
credebatur. Verumtamen certum eft Evangelium fecun-
dum Hebrxos aliud fuiife ab ilio S. Ma tthx i, tarn quòd
plurima illa qu x Veteres de hoc Evangelio allegant, prx-
iertim hiftoria de muliere multorum criminum coram Domino
acculata, apud S . Matthanim non occurrunt, quàm
quòd Eufebius 8c Hieronymus, quibus notiffima erant h x c
Evangelia, diverfa planè fuifle tradiderunt. Prxterea, S.
Hieronymus Evangelium fecundum Hebrxos ex Hebrxo
vertitj S, autem Matthxi Grxcus interpres penitus ignora-
tur. Hebraici Evangelii autor, in citandis veteris Tefta-
menti feripturis textum Hebrxum fecutus eftj contra S.
Matthxus L X X . Interpretationem adhibet. Non aliud v i-
detur fuiife Evangelium duodecim Apoftolorum, de quo
Orígenes, nec aliud N aza rso rum, de quo Hieronymus
mentionem facit. Notandum eft etiara Ebionitas hoc Evangelio
ad hxrefin fuam ftabiliendam ufos eile. L . JE. Du-Pin
Nov.Bib. Tom. I . p. 7. qui alibi (Hifi. Can. Script. Vol. II .
cap. 1 . ) Veterum unanime teftimonium allegat, S. Matthxum
Hebraicè Evangelium fuum feripfifle. Addit tarnen, ge-
nuinum illud Hebraicum G rx co Apoftolicis temporibus
cox v o ceffiife, tandemque ut inutile omnino periiflè. Whit-
beius autem Prsfatione ad Annotationes in Jguatuor Evangelia
» pag. X L V . profitetur fibi non videri Evangelium
fecundum Hebrxos prorfus diverfuin-fmiTe ab ilio, quod
S. Matthxus vel primitus Hebrajce fcripfit, vel poftea in
ufum fuorum Hebrxo fermoné donavitj quod deinceps
de aliis canonicis Scripturis fe<äitatum intelligimus ex
Epiphanio> Hxrefi X X X . Ex hoc Evangelio Ebionitx,
qui negabant Chriftum ex pura virgine fuifle natum, ejus
Genealogiam expunxerunt : Eidcm verò Naza rxi multa
q u x fando acceperant, afluerunt. Quilibet Veterum (in-
quit pag.XLVn.) hoc Evangelium G rx ce tantum alleganti
dum illud fecundum Hebrxos, ut nulla authoritate fultum
explodunt: at neminem novi qui Grx cum ex Hebrxo verfilm
fubindicavit. Ideoque ex hoc Antiquitatis filentio, ex
diferepantia 8c vacillante teftimonio paucorum poft fecu-
lum quartuni qui de verfione loquüntur, concludo, G rx cum
quod nunc habemus, nequáquam fuifle verfionem»
fèd ipfiffimum S. Matthxi fermonem, in gratiam uni-
v erfx Chrifti Ecclefix à fe ufurpatum : codice verò Hebrxo,
fi quem Evangelifta exaravit, Judaizantium Chri-
ftianorum ,* quales erant Nazarxi 8c Ebionitx, in mani-
bus depofito, facile fuit illis addere, mutare, expungere,
quò melius Evangelium erroribus luis accommodarent.
T a« íli Xj » T s& p T t] d & i é x i ß i& h o s £ ’Ê 3cicA>joiaçijcÏ5 fIçt>c/a$.
a T ins iw % TßßÄctvoS ßcttnXeictSf *Papiouav ¿ ’A A e^ c tvfyiav yvßvcunv
0 O m ita . ’îuSti.ioi j\cpsr ctvrov
y ' O l ’A «/)oiavov xtm.p rv\s rrfaas '£m\oynov¿¿t¿dijoi rlns.
y O í O.VT0V Paficu.aiv Xj A\e£ctyb'peav X P yiPta'rnv&Nrn s lrei<rx,07nt.
¿ O i ccvßTipcdev V Ilarypos $ 271*) tus «íVjAtípá¿tís 'hpotroXv/xav Ì7et<TK07cot.
¿ H *AtyicLVoir vççLryi ’I ufoníav rrojuopKicL.
^ Tives kcLT Oimvo xaipoS yiyôvaai j/ib ymoias à.px^lPc
y{ Tins ix.x.M<ri<t<ft)toi ovyj&apéïs.
0' E m ç o À h * Appianò u t t e p rS ¡xv\ h ïv axpíras ti/iaisAAxvmv.
t f rüs *Aprovînt ßxaiAehxs ivríntorroi 'Paptalm ¿ ’A te fa fy é w yißvxaiy.
le i r i i t A T Y J XJLT CLOTHS ycVQ/jdjJCûV 0L¡pt<7l0LpX<&.
10 Titel TYiS Tzçjs *Avravïvov '¿TnAoyias.
t y An avivs t z ç j s t o iloivov r î j s *A<nxs ’6 foy>Ah r f è j t 5 xaô’ hfixs A o y u .
$ T a TloAvyspTrov toS rf f i f ArtQ^oAav yvaeí¡¿ov i¿vy\(¿ov&jó/jdpc/..
te O t t o s Ounpov o n oA vicapr eo s aptet Ir tpois ¡(¿ciprvpyoev ere\ tyis Xpcvpvouav ttoA tas*
i T O t t o s lov<jïvos o $iAom<pos tov Xpjçocf A o jp y erri r 'Paptoùav n o Ai® s n p icZ êu a y eptctp*
Tuprinv.
i?1 T ittl QM Iouçivos ov anyiça.ptfCtX.n //.i/y\ptoy0i¿i fiaprvpav.
0 T in s els hptas >jA0ov t V *Ioüçzvou Aoyav.
10 T in s t r c i rr\s Ov'/ipôv ß a a iA t t x s } ty\s P ap ic tia v 5ta } A A t^ x v l'p ia v ix x A t ja ix s TU^ßv^attv»
11 T in s 3CXT cLUTov TY.s AvTtoxtctil» £X.xAtfatcts yvßvcLGiv iTtiax.ortoi,
xa! Tlte) T % f q \ toÛtoiç &1&AcLfA-^ocvrav èxxA^aictçDcay avy/pxfpiay.
x ß Tlt&t 'HytiaiTrarou m mtos pivyfxovùu&i.
x y Tltei Aiovvaíov K ottvQíav ’Qnaxorrov, xj av e ^ g e t ’Q içüA qv.
x£ Tlte/. OtótpiAou t S ’Avaloren *fàioxo?rov.
x i Tiled $<AjT7570U X) MoJ'êçou.
X T Tltpi MtAiravos Xj av èros i/¿vy¡(¿óv&j<re.
x ^ TheÀ ArcoAv/aedon t S £ 'leparroAnav exxAtjaius imaxomov'.
xv¡ need MovovlvoS X) av §ros avvey&i-dotjo.
x 9 need Ta.na.voS £ ty s xaX a.vrov cupeoias.
A need B xp h a o cv ou roS %vpov3 x, 7 ^ / Qipopdpav olutu Aoyav.
IN J)V ARTO HI STO RI Æ ECCLESIASTICAL
hæc co n tin e n tu r.
LIBRO
I.
I I .
I I I .
IV .
V .
V I .
V I I .
V I I I .
IX .
X .
X I.
X I I .
X I I I .
X IV .
X V .
X V I .
xvir.
X V I I I .
X IX .
X X .
X X I .
X X I I .
xxiir.
X X IV .
X X V .
X X V I .
X X V I I .
X X V I I I .
X X IX .
XXX.
Quinam Romanorum & Alexandrinorum Epifeopi fuerint imperante Trajano.
Qualia Judæi, fub eodem Imperatore perpeffi iìnt.
Qui Imperante Hadriano prò defeniìone fidei libros fcripferint.
Q u i fub eodem Imperatore Epifeopi Rom® fuerint & Alexandria:.
Q u i jam inde à Servitore noilro uique ad hæc tempora Hierofolymoru Epifeopi fuerint«
Poilrema Judæorum expugnatio temporibus Hadriani.
Quinam eo tempore falf® doélrin® duces extiterint.
Quinam tunc fuerint Ecclefiailici ieriptores.
Epiftola Hadriani, ne quis Chriilianorum in d ica cauià puniretur.
Q u i Rom® & Alexandri® Epifeopi fuerint imperante Antonino.
D e his qui eodem tempore ièàarum auótores fuerunt.
De Juftini Apologetico ad Antoninum.
Epiftola Antonini ad Commune A fis de religione noftra.
Qu® de Polycarpo Apoftolorum difcipulo commemorantur.
Quomodo Polycarpus unà eum aliis Smyrn® paifus eft imperante Vero.
Quomodo Tuftinus Philoiophus religionem Chrifti Rom® pr*dicans martyrium meruit.
De martyribus quorum Juftinus in fuis libris mentionem facit.
Quinam ad nos pervenerint Juftini libri.
Quinam regnante Vero ecclefi® Rom. & Alexandrin® præfuerint.
Quinam eo tempore Antiochenam Ecclefìam rexerint.
De Scriptoribus Eccleiìafticis qui eâdem ætate floruerunt.
D e Hegefippo, déque iis quorum mentionem facit.
De Dionyfio Corinthiorum Epifcopo, & de Epiftolis ab eo fcriptis.
D e Theophilo Antiochenfìum Epifcopo.
De Philippo & Modello.
D e Melitone, déque his quorum ille mentionem fecit.
De Apollinare Hierapolitan® Ecclefi® Epifcopo.
De Mufano & ejus fcriptis.
De Tatiano & ejus hærefi.
D e Bardefanè Syro & de libris ejus qui fuperfunt.
E T 2 E -