S æ c . fe n t, m a gn o rum ju x t a a ttju e h um i lium , n o t
i» b i l iu m & o b ic u r o r u m , to t iu fq u e e c c le f iæ
c a t h o l i c s p e r u n iv e r fum te rra rum o rb em
d i f f u f s m en tio n em fe c e r a t , c iim jam h o ra
a d e fle t p r o f ic i fc e n d i , a f in o e um im p o n en te s ,
jú t a , a M - puxpw r e ¿ (uyaAav, à t t i c a , r t
¿ s c im s ñ s x a floA ixvs
é w M f f í o í , ñ s Sgof I \ 6¿ o h s ' t 8 i
xaShm nss a i r i , , e i ; ¥ m A i ( , .‘ ¿'»tos ■ 2 a S - 2
in c iv ita t em d e d u x e ru n t d ie m a gn i S a b b a t i. • , , t
P e r g e n t i fo r t é fo r tu n a ò c c u r r i t e i H e r o d e s S ( u y x . \ o . ¿ u m in n , clvtc£ * o E lp l t t a p w íH - 3
ír e n a r c h a , & p a t e r e j u s N i ç e t e s . Q u i c úm g a / í t t ' i s ¿ ' ó * T t a ñ ' g a ir ’ r ~S N dm t jj s - ‘ o¡ ¿ • fU ’ - Ia ■ S - á •
r e s
v e h í c u lo fu o e um a c c ep ilT en t , affid en tes p e r -
9tCfu ad e re e i c o n a b a n tu r e ju fm o d i v e r b is : Q u id -
a v r ò , ü s r i o g i f i a , esmSo, s r a p a x a ¿/j¡)/ni ¿
n am m a li e f t in q u iu n t , d ic e r e h æ c v e rb a ,
A s y A s s ' s í y l g x c á u , ’d i , ú ? n 7, Kúptt K a i -
D om in e C æ fa r : & fa c r i fic a r e , a tq u e ita in -
. - i N ............: .7 -,.........- B S * “ ) Sünt) xsh 1 T¿ 0 ¡¡
c o lum em e va d e r e ? A t lile ím t io q u id e r a n i - ___________. ■ >■ > / ,,
h i l r e f p o n d iM n f t a n t ib u s a u t e m i p f i s . -N u n - ,7 S c s n / u m r a , Ss a u r a , ,
q u am , a i t , id fa c iam q u o d fu a d e tis . T u m *^ 1’ 4u r i g i r i s i , o m / í& a A t í tT s f u i . oí
i l l i c um p e r fu ad e re P o ly c a r p o m in im e p o f - á e " ¿ m m ^ ó r n s r o v s ñ ía a f a i r i , , «Stiva I h u a -
fe n t , c o n v id a in e um ia c ien te s , h om in em è i r ¡ _ ,
c u r r a d ep o n u n t tan to c u m Ím p e tu , u t è v e - ? w a s x a s i i , -
l i ic u lo d e f c e n d e n s t ib iam i t a d e r e t .'V e r u m ¡lie T a ™ ¡ X ”/1 '1 ™ ’ ¿ sn um p a i r i á m x ñ -
nu lla ten us c om m o tu s , p e r in d e a c f i n ih il 1 5 « » . ¿ M a y à g jtrà è ir is p a p e ìs o ta «onJè» s r s sn i9 à s ,
V á í e s í i A NN ’ Ó T a T I ON B S.
1 0>Ai è-iozuTtç ctòni/ ?y«» 1 Noftri codices Mazar.
Med. & Fuk. fcriptum habent «p<<:yoy.
» ,;Oyr@- m S t iiw p ty *Aw j De hoc magno Sabbato
varia: funt doéforum hominum opiniones. Ægidius qui-
dem Bucherius in libro de Pafchali Judæorum cyclo cap.
8. magnum fabbatum ait dici, in quod prima Azymorum
dies incidiflèt. Id autem contigiflè anno vulgari Natalis
Dominici 169. die 26. Martii: quo die paflum eflè Poly-
carpum au S or Chroriici Alexandrini diièrtè teilatur. Sed
hanc opinionem reprehendit Jac. Uflerius cap. 3. de anno
Macedonico. Negat enim iàbbatum illud in quod
prima Azymorum dies inciderai, fabbati magni nomine
unquam appellatum fuiiTe. In quo tamen ei non aflen-
tior. Nam prater locum ex Joannis Evangelio, qui Bu-
Cherianæ opinioni omnino videtur favere, id manifefte
confirmât Anaftafius Sinaïta in orat. y . de refurrediione,
quam edidit P . Steuartius. Cum enim, inquit, magno fab!
bato in feftum Azymorum incurrente Jud&ì a f ilato petif-
fent, u t corpora eorum qui crucifixi erant deponerentur, & c .
Alia eft opinio Edoiiardi Livéleii, qui fabbatum magnum
dici cenfuit illud, in quod folemnitas Purim feu dies for-
tium inciderat: id autem accidiflè anno Chrifti 16 7 . die
1 2 . Februarii juxta hodiernum computum Judæorum j
quo die captum.eflè Polycarpum, ièquenti vero 23. pal^
ium vult idem Liveleius. Sed hanc iententiam merito
improbavit Uflerius. Nam cùm hæc Epiftola in qua fab-
bati magni fit mentio, à Chriftianis & ad Chriftianos fcri-
pta fit, Chriitianorum potius diem feftum, quàm Judai-
camv fplemnitatero, ab illis defignatùm fuiflè credibile eft.
Adde qùod hæc opinio Liveleii prorfus diflèntit ab Epiftola
Smyrnæorum. In Epiftola quidem Smyrnæorum Poly-
tìrpus comprehenfus efle dicitur die Parafceves fub ve-
fperam, fequenti verò die, qui dies erat magni fabbati, per-
duótus in urbem, & proconfulari judicio flammis abfum-
ptus. At Liveleius Polycarpiim die fabbati comprehenfum,
l& ü en ti verò paflum eflè prodit. Tertia eft opinio Jac.
1 j n i' quI fabbatum magnum in hac Epiftola dici ait il-
lud quod Pafcha proxime antecedebat. Neque enim Ghri-
Itiani aliud unquam fabbatum ita appellarunt, quàm illud
quod Pafchalem folemnitatem præcedebat, feu proximè
illam praecederet, ut fit apud eos qui femper die Domini-
co Palcha celebrant; feu diebus aliquot interje<ftis; quod
nebat apud eos qui cum Judæis Pafcha celebrabant, nulla
habita ratione diei Dominicæ. Quorum è numero fuiflè
Polycarpum omnefque totius ABx Ecclefias, teftatur Eu-
iebius. Sane Judsos fabbatum magnum appellare illud
quod folemnitatem Pafchalem proxime antecedebat difci-
mus tum ex traifatu Schulchan Aruk : tum ex Synaeoea
Judaica Buxtorfii. Porro ann. Chrifti 169. terminu?Pa-
ichalis juxta Alexandrinos fuit Martii die 29. Grlipnicus
verò die Martii 30. vel 3 r . Sabbatum quodJunam hanc
14 . anteceflìt, in Martii diem 26. incurrit, feu in diem r
Calendas Apriles : quo die paflum eflè B . Polycarpum au-
m C h in i c i Alexandrini teftatus eft. Verùm tum in hac
Uflèrii, tum in altera Bucherii opinione, multa funt qu *
mini non latisfaciunt. Primòm enim cur auéiorem Chro-
mci Alexandrini in die quidem paflionis B. Polycarpi fe-
qìmntur ; in anno verò ab eodcm diflèntiunt? Deinde in
Aftis Pionn martyris & in Menseis Grscorum, natalis B
rolycarpi confertur in diem 23. menfis Februarii. Quibus
confentit etiam feu adnotatio iUa qua: le'pitur in
fine hujus Epiftola: Smyrnsorum; In ed quippe difcrte
fcribitur Polycarpum paflum eflè die 2. menfis Xanthici
id eft, ante diem 7. Calendas Martias, ut reéte vertit vetus
mterpres. Quod quidem nospluribus infra confirmabimus,
adverfus Jac. UiTeni fententiam,. qui Xanthicum menfem
Smyrnxorum à die 2y. menfis Martii incepiflè dicit. Po-
ftremo nequaquam verifimile mihi videtur,' Ecclefiam
omyrnsorum fabbatum magnum 'm ore Judaico accepiffe.
Quamvis enim Afiani Pafcha cum Judsis celebraverinr,
non tamen ex eo fequitur, illos fabbatum magnum cum
Judseis^ pariter obfervaflè.
3 O' O f « ' , « / * ® - ' I r e n a r c h * munus erat, feditio-
fos homines & pacrs publicie turbatore, comprehendere,
& prxioifla notoria ad tribunalia judicum perducere, u t
docet Auguftmus Epift. 140. & ip p . Hi„c eft .quod He-
rodes W c h a Sm p rn a e o r u n i , Polpcarpum hìc vehicub
. “ “ P!116 diciturj guem fcfficet per fatellites fuos m-
quin & comprehendi juflèiat. Creabantur autem Irenar-
chat ex torpore cutk, ut indicat lex 49. m codice Theo-
doiiano de decunonibuS, in qua prjrpofiti pack dicuntur.
la tplltobs Libami # i t f iw Tandem Theodotms
junior in Oriente penitus eds abolevit. Exftat eius
conftitutio in codice Theodoliano. Habebant autem fub
dii polmone Ina equites ac diogmitas. Erant hi levis armatura!
miifes, ad peffegnendOs & capiendos latrones
comparati Sirniles piene A n t Irenarchis hi quos Priepo-
litos Marefchallorum vulgo appellamus.
V a r i o r u m .
a 'Zu&Gi-nv ftiyxùÿ] HiC 79 fhtya oó&ZctTW iftud fuiflè'
Sàbbatum quod Palchalem ifto anno feftivitatem proximè
antecedebat, doftiflìmus Jacobus Uflèrius non fine
fumma ratione aflèruit, de anno Maced, cap. 3. A t Hen-
ricus Valefius alium aliquem diem per magnum Sabbatum
mdigitari contenditi quifiiam autem ifte efièt dies, ipfe
nondum determinavit, fed potius obfcurum fibieflè atque
incom^er/um, quodnam fiierit magnum illud Sabbatum,
cnjus a Smymenfibus fa&a eft mentio, tum in Epiftola
ad Philomelieniès de Martyrio Polycarpi, turn in A d is
Pionii, confeflus eft. Verùm etiamfi non neceflàrium, no-
bis tamen plufquam verifimile videtur, Smyrnenfes, qui
Pafcha cum Judæis celebrabant, cundem etiam titulum
precedenti Sabbato cum iis attribuiflè. Quinetiam ii qui
Pafcha aliter ac Judaei. videlicet ex Patrum Nicænorum
decreto celebrabant, Sabbatum immediatè præcedens, magnum
denommaflè, ex Canone Apoftolico L X V I , & Scho-'
bis m eundem perfpicuè fatis colügatur. Iftud .enim Sabbatum,
quo Canon jejunare permittit, Baliàmon & Arifte-
nus 79 p iy * 'ZctZZctnr appellant; at hoc idem eflè Sabba-
tum quod Paichalem celebritatem ‘ immediate præcedit,
a,Ê,mon docet his verbis, ttx-m JÎ ft'om 7i u,t\ct
'ZctQQcfmi, upfa' 0 79' Kvgjci-gç,, owfuet dv 71Î 7ct<pai ocmxv ttcd
m Née ille fo lus , fed ipfæ etiam conftitutiones Apofto-
hcæ, quarum appendices habiti funt hi canones, idem confirmant.
Conftit. Apoft. 1. y . c. 14. & 1. y, c> 2 ,_ GuiL
Beveregius Annot in Can. Ap0Jl. 66. pag. 33. Sabbatum
magnum femper dicebatur Sabbatum illud, quod diem Pa-
fchatis proxime precedebat, neque ullus alius dies Sabba-
ti eo nomine mfignitus eft. Pearfin.de amis prior. Rom.
Epifi. pag. 294. ubt muka de hac re.
rigodú/ua)$ (jjiigi eT ro gA ero , etyojtfl/tos eîs
To ça,hov. Jopv&f* & TflAixoinv ovtos gv tcS çccSia,
a s f i )1 <5^2 t f oW o i s ccx-ficuícoccf, T o f n o\vxj[p'7fep
daiovTt ù s t o ç a i lo v Qavti y íy > vw î«/ug
T-r . / i WSSmü ' i «t » f er > r»\ «v um ingredientern pervenit. huiufinodi : for-
IIoAuJi9tp7re $ x, r (Ay v h us 5 tis eiio Polycarpe 8c vijrilíter âge. E t is
iÍS)¡y’ t Ico ^ (payico ‘HfitTipcov tixeovty. ^ùidem qui hanc vocem ediderar, à nemi-
05 ou“ M T V , $opu€os loo (Ayccsy CLX.8-
ozx,V7UV o'n n o \ u x c ( f7 r o$ aujuuKY[ida^. Mivrcv ouZ
1 a ip& ó iM Q v 'íg t 1 àvìipCtiTO, * Ó k.vQuTKt'TOSj e l clvtos ìU n .
rr n H - \ r - / ,/ ' à , oiycarpum. Porro accedentem interro°avic
n oA « u i/ .O T S . o s , w r f e r ^ , e i ^ i o p , . 9 ç o n fu l j ip f c n e e f f e t p o ]y c a rp u s | c ° S a™
a s tUaj »Anuay ^ gTEgyt t£ tv is f at5rétur, fuadere ccepit Proconful ut C h r i
¿xÓ Á tt9a , ¿ m í a f t i t a v r a îs ’d i x é y e i r . ’ó fw r ì , r i a !
K d u n tp o s 'rupçlto * f i e ’fe.voyoTiy eÌ77oyy ctìpe t ou s cl-
SéüSi ó S ì I loÀ u ) (# p 7n s ¡ 1 iÇ&Q ê i T a f fZ3&o¿7tq> <ùs
ma ]i pa flu s e f le t , ala c r i an im o properans per4- S m c .
g e b à t ad fta d ium , d ed u c .en tibiis e um fatelli-, n
t ib u s . C ù m v e r ò tàn tus e f le t tum u ltu s ili
i t a d io , u t p a u c i e x a ù d ir e p o flen t , v o x quaE- Voxde cad
a li! e c c e lo d elap fa ad P o ly c a r p um fta d i - a‘^
um in g r e d ien t em p e rv e n it h u ju fm o d i f 0r J carP“m-
t is e f to P o ly c a r p e 8c v iy i li t e r a g e . E t is
q u id em q u i h a n c v o c em ed id e ra r , à n em i-
ne e i t v ifu s . Ip fa v e r ò v o x à p le r ifq u e n o -
e x a u™ e ^* C u m q u e ad t r ib u n a l
ad d u c tu s e f le t , in gens om n ium c lam o r e x 7
c ita tu s e f t , au d ie n tium c om p r eh en fum e fle
P o ly c a r p um . P o r ro à c c e d e n tem in te r r o g a v i t
, j-*«- a lu i-uijiu i UL —1111“
ltum negaret: Reverere, inquiens, xtatcm
tuam : aliaque his iimilia adjiciens, quae ilii
proponere copfueverunt: Jura per genium
......... ... far is: Refipifce: die, Toile impios.;T Lira
A f o T I^ A o y T a , r o t ( a S i a l i & U a s , ’( h a s l - S j P p M M B W (? c ,.f t v e r o v ?d tP tu rb am
■ ■ ~ , i ~ , J 7 7 . ’ pm n em , quas in fta d io e ra t con tu en s j m a -
, H 1 7 f Upj>' ’ ■" i(. a n S A s - p a s n um q u e in eos in teiid ens , non fin e g em i tu
ei; r tu o a h y S a w a fa tb s iS h s . iy x t t t fh t 5 r" K,-‘'s" “ ‘ •
T B trya/J/18, X, A s y m s , ’¿ / u m , % s f e r a A iW o v
A o iS b fim , T X e i d r ’¿ w o r ioA o < s tpoms' oySbiixo,-
. i • w u h uc e m i t u
iu b la t is in c c e lum 'o c .u lis d ix i t : T o l l e im -
p ió s . C ù m in fta re t P r o c o n fu l, d ic e r e tq u e :
J u r a , Sc p ro t in u s t e d im i t tam : d i c cb r iv i-
c ia ad v e r fu s C b i 'i . t/ « /u vnw y - -------f-t--u--m-■ .• . P o ly c a rppùuss ir ce --
&■ ¿ v n tivA &j41 a irc S , ¿ {¡S í, us W w B k J 5 ex & oiSoginta continuos’ annos
~ V I H P I H M l r , . , a t i m to ,
. . m lftra i v , ' n e c u ” lla m I e .u n q u am I a í fe c : i ■
t
sms âtuia/m HAaaÇti/jtmaj ro , fiaoiAsa /ta,in ju r ia : E t q ù o it io d ò poíTum im p iè Io q u i
mmt'U /u; ’(h fS /nm s 5 ñ \ ¡ , a ú rv ¿ ÜsSirns,
ad v e r fu s r e g e n : m e um a u S o r em q u e fa lu tis
'¿pum, TUò Kcumpas r ¿ x ^ : ó rioAiitscp'-nos, ei
me at? U r g e n t e ru r fu s P r o c o n fu le , a c d ¡-
Iw KqttWfos T v ^ íts ,
c en té : J u r a p e r g en íilm C æ fa r is : P o ly c a r r
XíKÍo fa s w 'ha i/íám r ita . / f , ^ -----* pu• s d i x i f : S iBq u id eTm---,-a--m-- -b-1i1tUioJïUè LcUo nUtIeUn1Ud1iJs,, uu t
as A eyas stpoasmvpd/jos a y , oS, oj. ms à /ù , p £ , 5 e3 ° Per g en'ufn quem vocas Csfaris j’urem,
m m d c t t axas' Xejstatós- stuí. a - l A ' i C . 1* ! . jmulans,te ignorare q’uis fim, audi liberé
^ H '» t o * - * p r o f i t e t e i J ch r ifiia lu s " . t a . “ a u d d l
* ' / , V a L E S . I I A N i l O T A T I D N n . .
i U m » ] Hie Protonful A li i 'v o c a k tu f
Statius Quadratus. Sic enim refte fcribitur in vetcri in-
terpretatione latina hujus Epiftola:, quam. primus edidit
Jac. Uftenus Armachanus. Male in G r sco textu
nec reftius in Chronico Alexandrino v«a®. exaratur Is
ef• t, ut oApi no1r Lt , Statius 'Qa.uua.udtraaituess qquuii UC.oOnUf1Uu1l tfUuiltt pprriilml.
cipatu Antonini Pii, anno urbis condite 89 e. ut leeitur
in Faftis Onuphrii. E^ufdem Proconfuiis A fte meminit Ari-
(tides in prima & quarta orationum facrarum, ubi etiam
lUum Rhetorcm vocat. Quare non dubito,'quin id em -it
cum Quadrato confule, quem. Philoftratus Vari Sophifte
magi ft rum fuiffe dicit, qui propoftto argumento ex tempore
declamare folims eflèt, ac Favorinum Sophiftam i -
muiaretur. Opo anno Proconfulatum Aliae geiTerit, non
dicit quidem Arili,des Verim ex ejus narratane id elici
polfe mihi videtur, Etemm in 4, orar, facrarum ait A-
riftides. pauta po li peftem illam qu e in Afta graffata eft,
Severum Proconfurem fuiffe. Eufebius in Chranieo earn
peftem conferì in annum 8. M. Aurelii Antonini. Prolude
Severus anno M. Aureli! p. Proconful A li* fuit.,', Eodem
Proconfule Anftides fcnbit f é literas accepiffe ex Italia ab
. V A R i o
— i l H M l S I i Hen. g — g Óuadraum
Proconfulem A l i i tene fuiffe ftatuit, curi, Polv caroS Sno!Domec?3?,V're'qtli Cd”f!'1 ftit mm i! ^ • J0S Ariftidesf fed ex
Anftide probare conatur eum Proconfulatum A f i i geflìffe
ann. D om ..C L X V I I . Hiec quiderii ad riientein Eufebii
optime exeogitat. font, fed nulli ratione conftinr: Nam
Proconfulatus in annnm C L X V I I . à ¿onfulate vicefimmia
quintum male differter. Pm e rea Quadrates.", iiim i met
nimit Anftides, Statius Quadrates nòu dicitur. Rhefo-
rem eum voCat Ariftides, & ideo eunderii eiTe putat Va-
H cum eo quem Vari magiftrum dixit Philoftratus!
eeu nec ille Statius appellatur, & revéra l i j B W M U vi-
tum - Multi, probare nititur Valefius Qu ad ra
Tao à n r M f a -JPr° COnf“ lcm B B I Honì, C LX V I Ì ,
inde conci,,^r.mn R o n ,* Conful fnit. afqné
iàrio coriferé d - lP“ rPl mortem in eiini annum nc c c f
a rn L en tum Sed -¡mis debili (nridameritò hoc
S n B B i E B B Severns fuit Pro-
m « fM r n e ft, Qua,
confort m a “ tèi El,rebi“ s 9 9 peftem
m annota odlivnta Marci f ahnnm f c i l f e qui
Imperàtoribus; à feniore fcilicè f AUgufto & ab ejus fiiiò.
Ubi Augniti nomine inteliig.it Marcum. Filius autem Imp.
eft C om m o d u s « ju i jamtum C s fa r : fuerat’ appeìlatus;
Ante Severum proximo anno Proconful fuerat Pollio, ut
ibidem teftatur Ariftides. Proxime verò ante Pqlljonem
Proconful A fis fuerat Quadratus nofter. Sic enim aìt Àri-
ftides in éadem oratione: ubi poftquam ea retulit qua Pol-
lione Proconfule fibi àccìderarit : Age, Inquit, quafi per fia -
lam progredientes, id quod ante hac cóntigit memoremus.
Cum Sophifia ille, cujus paulo ante memini, Proconful e ¡jet,
&c- Hic Sòphifta fine dubiò Quadratus eft, cujus mentió-
nem antea fecit Ariftides in eàdem orat. 4. ubi etiam eum
Rhetorem appellat. Ita Quadratus Proconful Afiai fuit anno
7. Imp. Marci. Quo etiam anno Eufebius ih Chrorii-
co Polycarpi martyriùrh refért. Falluntur itaqué qui Poi
lycarpi martyrium feriùs retulerunt, anno ièilicet 9. Imp'.
Marci. Cùm enim ex Ariftidis teftimóniò cònftet, Quadratura
fub quo paflus eft Pólycarpusi anno 7. Imp! Mar-'
ci, Proconfulatum A fis geflìflè, Polycarpi mors in eum arf-
nura neceflàriò- conferenda eft.
R lì M.
interceflìt Proconfulatum (Quadrati & Severi) ergo Quadratus
Proconful Afia: fuit anno Marci Septimo. Sed hod
argumentum prorfus invalidum e ft; nam illa peftis per
multos annos graffata eft j. Roma: maxime invaluit X I I
Marci, eodem Eufèbro tefte. Nuliius. igitur anni chara-
cter certus ex ifta lue deduci poteft. Cùm autém -Vàle-
fius rurfus colligit Severum .nono Marci Proconfulatum
adminiftraflè, quia eo, Proconfule Ariftides literas accepic
ab Augufto & ejus filio, hoc mihi minime probatur. —
Venfimillimum .videtur Severum X I I Marci Proconfulem
Afre faitum eflè an. Dqm. ;.C LX X II, Cum fuiflèt fecun-
dum Lonful anno priori; Pollìonem eum .preceflìflè irr
I roconfulatu .anno Marci u n d e dm o cum Conful fuiflèt
anno Marcì fe x to ; Quadratura preceflìflè Pollionem irr
I roconfulatu anno Marci decimo, qui Conful fuerat (ut
Valefius putavk) anno Marci (èptimo.. Quadratus igitur
Ariftidis anno Dom. C LX X . Proconful Afte fu it; pro-
,nÌ . '.?tatiu? Quadratus ille non erat, qui Conful fuit
ordinarius ann. Dom. C X L I I/ annis prius duodetri-
ginta; fed potius T . Numidius Quadratus, qui Conful
ordinarius fuit ann. Dora. C LX V I I . Pearfin. de annis pri-
or. Rom. Epifi. p. 290, 291. Am . Pagi Ùrìt. Voi. I. p. 1Ó3.
Y T Ì