Sæc,
IV.
ris, tribus item fervulis bis miniftrare poffint, inqturai' ienu nitdienmer ed iveoma apder ptruaaemdi &gurmav itloacteumm, otcucumr rapse r; cqetueor ortuumm qinu eu nfoulmer tcioameu,n tciuomnt ruonvearnfiima ehms ecco nqcuosred epme-r
foediffimam altercatiónem ad hoc ufque
temporis perduravit, auditis omnibus eo-
rum qui nunc - inter fe diffident, quos
etiam adeffe juffimus, allegationibus, ad
Fcorantgerrnuàaimnq urée licgòionnciosr.d i&am f ìtdaenid eomb léarlviqàufiatriaidmo
poffit revocari. Ihcòlumem te Deus om-
ftipótens diutiffime fervet.
Pide Nice-
phor. lié.y.
cap. 42.
lio. y.
Conftantini
pro Ec>-
clefia com-
modis foüi-
citudo.
C A P U T VI;
De febus àd Chrifiianos pertinenttbns.
Exemplum epifioU Imperatorts Conjìatitini» qua
pecunias ecclefiis donat.
H&ivyS) âAàcc /Zw $ r p u s ài'ou$bLS r a s <hn>yi<roji$j)Ss
v/uv rii» oSbv TrctpaXaCw, ¿Yaa
£ clvtÇÎs t i f i é i s \ rrn r c S Tpojpypsfyia T o n a "acrcu- a
TYirov' a s áv Sia. te t1 oils 5*ppÓT¡í)os, ^ Slòi £ a01« 5 vnís T ovviovaav opiéçpovos ovveoias, ¿
TStv orép ar/ßj- t s kwpo Qciúxas h* ou$¿pcLs nvks
QjJo/ua,%¡cts irctpctptípténixív, íxaa9évlav -mviav r
pieìXovlav Ae^ÓWcS^ Trapa, r vvv awe *aXx!v\Xav Si-
eçuwtuv, ü<77np ofioías weapuvou¡ IxeXíúaoipitv, cTbvjjôîî
10 els t1 ¿(pèiXo/uévyv $pti<nteíav xj wnçiv, kSiXQkmv te
C OeNpiSfTcoApNoT CiNaurtsh agAiungenulfìt.u sQ uCaanecdioliqaunio- dem placuit nobìs, ut per omnes provincias
Africa, Numidiae, & utriufque Maurita-
niae, certis quibufdam legitimae & fanérif-
fimae religionis Cathólica? miniftris ad
fumptus necelTarios aliquid praeberetur ; li-
teràs dedi ad Urfuiii virum Perfb&iffi-
mum Rationalem Africae, eique lignificavi
ut ter mille folles tua; gravitati numerari
curaret. Tu itaque ubi prsedi-
ftàm quantitaterti acceperis, operam dabis
Ut cunftis fuprà memoratis juxta brevem
ab Hoiio ad te dire&um ea pecunia di-
vidatur. Quod fi forte ad meum erga vos
bmnes in hac parte ftudium explendum
ofiovoicLV) xçgv ßpaSias kvaxXyÔwctj. vytodvovTa ai 0
©eoi ô oravjox.pà.'iap SlaÇvXa^oi iwc\ ttdAAoTs ï'noiv.
K E $ A A A I O N ç-'.
1 rieex T y f X&içzavais <&Çft<mÀvtov. j.
i 5 *Avn^ga<pov ß a o i X m s ^ çoA Îji, Si* y\s XWlJj0L'&
70,1$ GKXXyaioUS SùpéÏTôC].
Aüiôçoi KctHuAictvaf iananowea Kap-
Uyfflis. 'Eweeihmp iipeai 71000.$ Iwrap- b
70s te *K<ppw&$ xai 70s NapuSÎas %, t o s
20 MavejL&víaS) pr¡T¿i$ 7ta] t IwmpiTav £ hMopiu xcef
aytalaTYis Ka^oXrms âptjaxeios, ù$ avaXapuuro
eTn^opyiyiiQwa} 7J} eSùx.a yçajupiaia rzsç}$ Ovpow v
Sla,(M(¿¿'&iov xaQoXixov ’AQpnciïs; %, èSiixaoo, ah-
TcS^oyms *7çi%iXios c<J)oAA«ji tm ay çvppoTmi owe- c
25 apiêpoiaof <Ppov7Îay. au woiyuy m za ^ TS£ßhiXa-
lÄpvp wnavTiiio r ^pyptarav V7nfoxfir¡v<¿f wroiíiajs,
awcaai 7oís 7tpo\pY\(¿ím$ to ßpi&iov t o wrpos aè
weapo cOaits oToçoXtVy t o u t o to ' %priptaìa, Sia-
Sbuwof xeXébaoy, et £* apa wrpos t o avpt7rXr¡paQwo¿¡
3 0 /tiö t à$ tu to amovías aiiTtts wrpocúpea¡y3<^-
V a l e s i i A n n o T a t i o n é s .
Gregorius Naz. in carmine Iambico de vita lua pag. 6-
narrans quomodo invitus a jpatre iuo presbyter ordinatus
fit, f ic loquitur. /3i«i*>5 Si’s 9-poygs T»s A viipg us. ubi
vides fecundum thronum tribui presbyteris, perinde ac in
Epiftola Conftantini; nec immerito. Nam Epilcopi in Ec-
clefia iedebant in fublimiori throno, aflidentibus nine inde
presbyteris in humilioribus fiibfelliis, & adftantibus diaco.
his in vefte Candida, quemadmodum icribit idem Gregorius
in lomnio de Ecclefia Anaftafiae pag.- 78. Eufebius in
deicriptione Ecclefiae Tyri, thronos qui erant in Ecclefia
juxta altare, Epifcopo & presbyteris attribuit, fubfellia
autem miniftris. Ubi presbyteros etiam vocat rit? /¿¡> to»
»ntrjywB» oivTrpiumfai. Ita etiam Auguftinus in Epiftola
48.. fecundum locum gubernaculorum appellat gradum
presbyterii. Nam quid exijlimem nefcio, ut fecundus locus
gubernaculorum mihi ttaderetur, qui remum tenere non never
am. Certe in ordinatione presbyteri, poft coniecratio*
nem hxc oratio olim ab Epifcopo dicebatur. Da aterne
Dens, honorum auftor, diftributor omnium dignitatum, per
quehi proficiunt univerfa: amplificatis femper in melius nature
rationalis incrementis per ordinem congrua rat tone di-
fpofitum: Unde & Sacerdotales gradus atque officia Levi-
tarum facramentis myfiicis inflituta creverunt} ut cum Ton-
tifices fummos regendis populis prafecijfes, ad eotum focietatis
& opèris adjumèntum fequentis ordinis viros & fleam-
da dignitatis eligeres. Sic in eremo per fleptuaginta virorum
prudentium mentes, Moyfi flpiritum propagafli, quibus tile
adjutoribus uflus in populo, innumeras multitudines facile gu-
bernavit. Sic in Eleazarum & Itbamar filios Aaron paterna
plenitudinis abundantiam transfludifti, ut ad hoflias faiutar
es & frequentioris officii facramenta minifterium flufficeret
facer dot um. Et paülo poft: Acceptum a teDeus fecundi
meriti munus obtineant. Hac defcripfimus ex vetuftiflimo
libro Pontificali Senonenfis Ecclefia. Eadem habet etiam
ordo Romanus. Sunt àutem elegantiffima, ac ni fallor, à
Leone Papa compofita. Porro ex his qua dixi, apparet
quantopere falfus fit Chriftophorfonus, qui fecunda fedis
Epifcopos hie interpretatur.quem fere fecutiis eft Sirmon-
in tomo i . Conciliorum Gallic.
I lite* t XgwMivois •zv&otj*(9»7»»3 Hie titulus prorlus a-
lieno loco pofitus eft. Nam qua iequitur Epiftola Conftantini
ad Cacilianum, nihil dicit de bonis ad,Chriftianos
pertinentibus. Melius hie titulus prafigeretur capiti j . in
quo dua referuntur Conftantini fan&iones de bonis Chri-
ftianorufn. Reéte igitur vetuftiffimus codex Mazarinus
& Fuketianus, nullam hoc loco captis diftindlionem agno-
fcunt.
V a r i o r ü m <
a A77a»7^<ra»] Lege «omii'rwm, W. Lowth.
b Kííto ’tmtn»5 hmggcct, -m<¡ n ’AQ&i&S >W ■»»« Ntspoi-
efute.ièj 7W5 Mow&<ctvix{ j Sciendum eft Africam proprie
fic.diétam, five traótum iftum à freto Gaditano ad Cyre-
naicam regionem porreftum, in tres oliñl Provincias di-
ftributum fuifle, in Nurtiidiam, Mauritaniam, 8c Africam
fpécialiter fic diélarn, ubi Carthago fita eftj qua etiam Pro-
confularis idcircó di£tá eft,quia ¡pía Proconfuli fubjeéta fu-
erit, cum reliquie dux Prcefeéio Prxtorio, vel vicario ejus
fuberant. Hane Divifionem Ö. Cypriani diebus obtinuiile,
ex Adlis Concilii fub eo habiti de Hjyeticis baptizandis
difcimus. Sever. Ann. in Can. XVII. Con. Carthag. p. 104.
c De hac moneta lpecie agit Epiphanius ad calcem
libri de Ponderibus 8c Meniti ris. Duo FoUium genera
facit: alterum vocat talentum minus, C C V IÍI circiter de-
narios compleétens: alterum ait valere Ho Aiar-reù?, duo
minuta. Cqnfule Dodlilf. Petavii Diatribam de ÈoUibus,
notls iri Epiphanium adjunâam, pag. 431. Ed. Parif.
i í i f
u Kcclufictdois, mgà 'HpaxXetJk. t5 ‘(hrpi- deelTe aliquid intellexeris, incumaanter quid- S a. c.
M c / n • / ». BHWCTMB, r Quid neceflarium tibi videbitur, ab Hera- -IV. t » f ù T t p w O ^ g z , « f . W y a P ro cu ra to r e p r x j h m m noftròrum pexatov
¿ivaq xjélapiams, cuTvaaj^ o<petA<J$. yccg tere debes. Nam & ipfi coram mandavi,
7fztpóv7t auTcS wepoaiTO^Oy \v 11 ti àv xpyi/acLTOV ut fi quid pecunia? gravitas tua ab ipib
HmpH' aùHr»M ; tira ’^¡tf pó'ns «J'DiV»), i>&, tlgalftS -n- 5 poftularet, abfque ulla dubitatione dinu- l ì ’ ‘ merandum tibi curaret. Et quoniam ac- vos omptifMOi Qpomoy,. * e-n*^ endow cepi, quofdam non fatis compofit* mentis
fM1 nsf^equans Sìavolas Tufyovovlas awpaaettS) Tov homines id agere, ut fanéliffimae & Ca-
Xaov % kyieoTOTiìS ^ Kst0oAnc«V exxXyaicts <PaoXy tholic» ecclefiae populum improba atque
. m.) im, \n tóai ^ \ v a r-r yu’Aw- adulterini, fallitale corrulnpant: feias me 1 „pm.’,, Trt Anulino Proconfuli, & Patricio Vicario
A im a » * i l VT^ " P r a f e S o r u m co ram h x c d ed if fe mandata,
t iTtop^ùV 7tap<doi rotai)&.$ orloXas d fld a x e - u t jn te r c e te ra h u ju s re i.c om p e ten tem c u -
ycq* ip* o t Tois Xoiwrois onaoi ^ faoXi^o tw ram .g e r a n t ; n e c f i . q u id e ju fm o d i a g a tu r ,
(ppotaiSbc wtoiiiozovlai r 7rpo(nix.8aoc,v’ % piti ava.%a>v^) negligere ac diffimulare fuftineant. Itaque
wnpiopcpv Tyrro jivoptEiiov. SiÓ7np el 711104 roi\i7\f$ avQpoo- fi quos ejuicemodi homines in hac amenots
b air? r» vwì* S B ^ M 151 rPei:feverfe m m sm ab5“e , , ~ •/ »>.. Hs9Ks9e8SSnl h s l i t a t io n e lu p ra d ic to s ju d ic e s a d ib is ; id -
ctudiiGoAicts 701$ TCpouptìpievois AiAstfais w epoaiAW€,>t) . r c ,
r \ _. , > - „ , \ , a. a r q u e ìp fis r e fe r e s , u t m e o s , q u em a dm o -
■ aùio rvro. d u m . ip f is , coranr raandavU an imadv e r -
TziEg abrois Ttapovaiv exeXevaoc^ * Se t- tant> D i v jnitas fu ram i D e i m u lt is annis te
0TM5 V hUiyctXH ©e« ai SiafpvXa^oi iti 7io7Xoì$ inaiy. fervet. .
K E $ A A AIO N 7!.. ' *0 • CAPUT VII.
z 1 r ie& t Ttis xXy&txcoy aXetTdpynaias. De immunilate Clèricorum.
A yriygatyoy /¿aoiXtXMS ^h<ìóXìist Si tlS T s s Exemplum epìfloU Jmperatoris Confi antim , qua
iq S '& s T *ex.xXqaidv 7iua?is '¿ a nX eX u ^ , % r f è } cunttos eccUfiarum Prafides ab omnibus
r a i o n % m d t o n U f i à i v a s e t t i « . fuklicti fm m m ìbM im a m , M f * e l f i , ,
-*rX5»-.'AwX5« «(U&mm ¡flb. . v B Anuline. cariffime nobis. Chm™* * *
hf O*«** ■t eJ£ multis r6bus ,tònftet> religionem ^ 42/ *
3 ^pyjazetav ov y n xopuipcua, * ttis aytm gfvas eresi- ¿jjam ¡n qlia fumiTia divinæ màjeftatis re- & CoilÇejLVia
ouihJi tyvXa.r^e^j pt&yoXns 'xivSl/vtssoptivo^vocj Verentià cu f io d itu r , Ipretam quidem marois
typtoaiois 7eçjt,rpua.air ctuT«y t s to v tììv o*0g- xima reipublicae importaiTe diferimina,- ean- initio.
optas kyaXy\<p^èÌ7o y x, <J)uActT]o^y>|i', puyfnW 3o dem vero rite fufeeptam ac cuftoditam,
y ia v Tnf 'Pca/Acàxof Ivo p ia n , ^ ovpnraoi rois t av- nomini Romano nyiximam profperitatem > tum reiput\
> I ' r ' , ’ iv, .„au^u -wnsù/« & cunóìis mortalium rebus, divina id tri- blica prowce7iu
v 7e p 4.lp1a.01v ercu.pc.7ov euòovpiaviav Teopvyri- . , ¿ea
/ M M « « Ü B ~ - >>tvg.u buente beneficentia, præcipuam felicitatem J
xevoi.i r je ta v &jepyeoia>v T u r o T ea p iv a o u v , edorev , . ....
„ r x ^ 0, e / q;':, contuliiTe : placuit u t hommes 1II1 q u i cum
Ix etvus ra s a v fya s ra s r y o(petXo/^jy aytoryli % r y d e b ita fa n a im o n ia & a irid ua h u j^ legisob -
r y vópia TtfTV T e ap ify ia ro s uwenpeaias r a s eç 6” 3 5 fèrvantia, miniilerium fuum divina? religioewrcùv,
T y ^ 3 eta$ Spvox.eias S e p am ia reape^ovìctt, njs cu ltu i exhibent, laborum fuorum mer-
4 t ycipt.ó.'miv t ìS im t o ewea^Xa x o fiio c ti^ i 4 Avu- cedem reportent, Anuline cariffime nobis<
X ìk TipucùTOt s . Slôoeep exetvas r a s ehm £ *e7eap%t- Qu o c irca eos homines q ui intra provinciam
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s.
l Où‘K»sJta) t imipjav] De Vicariis Prxfeftorum abunde
dixi ad lib. 14. Amm. Marcellini. Erant hi Vicarii tunc
temporis Perfe&iiTimi, non autem Clariflimi aut fpeita-
biles. Docet id Epiftola Conftantini Irr.peratoris ad Pro-
bianum Proconfulem Africx, quarn refert Auguftinus in
Epift. 68. his verbis. JEliantts pradecejfor tuus, merito
dum vir perfeSiffimus Verus vicarius Prafeélorum tunc per
Africam veflram incommoda valetudine teneretur, ©>c.
Scribe per Africam noftram. Sic enim loquitur Con-
ftantinus in Epiftola ad Elaphium. Atque ita fcribitur
apud eundem Auguftinum in lib. 3. contra Crcfconium
cap, 70.
a rife* f t KXTi&tìtuv j In vetuftiflimo codice Maz. 8c
Fuk. hoc caput 6. dicitùr, 8c reéte quidem, ni fallor.
Vide qux fupra notavi ad cap. 6.
3 Ti« dytuvLvsi ìxism.v(>s j Chriftophorfonus addit Vo-
cem Hiu/jtiia5, ex. Conftantini Epiftola ad Chreftum.
4 *A»i>a?»£ n/sjiuTziTf j In codice Med. Maz. Fuk. 8»
Savil.'legitur 'AtvXiie •nyjturwrt è •¡nfyvtown Porro
relatio Anulini Proconfulis qua his Conftantini literis re-
fpondet, exftat apud Auguftinum in Epift. 68. his verbis.
Anulinus vir clariffimtu Proconful Africa. Scripta coeleftia
■ majeftatis veflra accepta atque adorata, C&ciliano & his qui
fub eodem agunt, quique clerici appellantur, devotio parvitate
confenfu omnium falla, cum omni omnino munere iri-.
dulgentia majeftatis veflra liberati ejfe videantur Catholici,
cuft od it a fankitate legis, debita reverentia divinis rebus in-
ferviant. Veritm poft paucos dies extiterunt quidam adunata
fecum populi multitudine, qui Caciliano contradicendum pittar
ent, quique fafciculum in aiuta fignatum & libellum fine
figno obtulertint dicationi men.: atque impendio pofiularunt,
ut ad facrum fa venerabilem Comitatum numtnis veftri
dirigerem. jglua manente Caciliano in fiata fuo, fubjeltis
eorundem aBis, quo cunBa majeftas veftra poffit dignofcere,
parvitas mea dirigere curavit- Per J cripta coeleftia incelli-
gic Anulinus, Epiftolam Conftantini ad ipfum datam de
immunitate Clèricorum, qux ab Euiebio in hoc capite relata
eft. Quod quidem apertiflime declarator his verbis,
qux proxime ièquuntur in relatione Anulini: Cum omni
omnino munere indulgintia majeftatis veftra liberati effe videantur
Catholici. Ceterùm has Conftantini Epiftolas prx-
poftertì ordine retulit Eufebius. Nam Epiftola Conftantini
ad Cxcilianum Epifcopum, item ejuidem Epiftola ad
Anulinum : cum relatione ejuidem Anulini, quam iupra
citavi, prxcedcre debcnt Epiftolam Conftantini ad Miltia-
dem Epifcopum urbis Romx. Omnes enim ex Epiftolx
pertinent ad Concilium Romanum, quod habitum eft in
caufa Cxciliani coram Miltiade PP. Conftantino I I I. '8c
tat is mea infinuare curavit: eofdimque hortata eft, ut uni- Licinio I I I . Coif, anno Chrifti 3*3-
Q - S q « t