
 
        
         
		S/e c .   liberam  &   abfolutam  liccntiam  religionis  'cseas ehTshis  i/ tu fa  eXM ép a v   x¡  '¿mXeXv/ievYiv  t ta tr íx v 
 I V .   fu »   colend»  Chriftianis  concertimi  à   n o-  $   ¡ m U Spumila»  r a s   « ¿ t o s   X » ,sicosis 
 u otra   re-bis  ene  cognofeas.  Q u o d   quoniam  a  no-  N  /  ,,  0  ,  «\  ,  /  ,  ,  ~  <  . ,   , 
 Í Z f c t r í . h ' s  fimpUcFter  &   abfolute  illis  concertimi  ¥ ! & & & «ras  "0  § ¡   ■ 
 ftÍanisJata  c^>  iímtil  étiam  al i is  obièrvaritiam  &   cu i-  fxav  SeSüpvj^fe  Beapu  y  cni  xg.9ocna(ns, >9  esepots  S)¡- 
 facultas.  turn  fuum  fettnri  volentibus,  id   conceffum  5  MfX.  e^acnotv  sots  (¿aXo/jdpots  t b   ( x em p ^ ^   t   t o -   
 e f le   tua  d e vo tio   intelligit.  Q u o d   profe-  ^   Sp^xtúcm  ¡cu n ar  àxoXy9as  r i i tto temporum noftrorum tranquillitati con-<  >  <r  . .  n  i  .  ...  yovytcL t y u&Ttp' cov.   xo^u,.p.7a.v..  ytvto"jY^   (pavepov  emv,  i0te- veflirre  rp erfrp icuum elt: u, t umculq, ue libe-  sms  e>r,.a ai/a v «e x&ws  IW V  Ta« *t»op«u.o<js* -&,  TH, /ieXNe.~tv, rum fit, quamcumque voluerit, colendi nu-  <  ~  a  „/  ~  ¿ *u», s  ~ _ 1 minis  rationem  aligere  acqua  obfervare.  •*» * #4NB fi» ™"> 5 “? P f W 
 cAutiq udeiv iindo  àc ulntoubi isa teqou e fahttounroar i eqftu,i dquut anme  *o  0^5  w< aa-J-cq  m v<p* »/¿¿V Sbxotv]. $ ryTO <ftj  tojí 
 £«m yicraà nobis detrattum  effe  videretur.  Hoc  Xotsnts el? to sepèaasrov  r   Xejmavav  Sbf/uoclt^o/Luv, 
 ^ìfreddén-autem amPbus  *n  grat*am Chriftiánorum  <ivoi TtJ5 soseas  clvtuv  ¿is as  to  seposipov <ruoep%«<£fc decernimus ; ut loca ipforum in quibus an-  ^   ^   ¿  ¿  AflS(n  Jf 
 t.eh.ac. .co.nv.en ire ,co,n fuev.e rant, de qujib-uiss TOu tv )(a.(jocr# iaoiy yea,u  iodtny  x Tu, sn55 ,/«■T  ipos *w  , in   Iiteris   p n u s   ad   d e v o t io n em   tu am   d a t is   )  Ù  -.fff  ,  g j   „   x  '   r alia erat forma fuperiori tempore conftitu-  
 ta, fi qui aut  à  fifco  noftro  aut ab alio  
 quopiam ea emifle vifi fuerint, ipfis Chriftianis  
 abfque lilla pecunia & fine repetiopLtvos  
 r cS  srpompa  ^pota’W  ¿   mves  ti  mpct  V   t o -   
 jutta V   y\[x¿lépay ft  'TOpcc  rnvos  ¡ripa  <Pquvoivtö  yiJopx*  
 XOTSS  T&TdS) toÍs  ctumiis  Xtxçidvoïs  cLv&j  cLpfij&H  39  
 ‘  ¿veu  myos  kseaiiincnas  3 $   m/ms  07itp1 ¿9n<ms,  SÍ^cc a  3 tione ulla fuperadjetti pretii, incunttanter 20 jmons  cc/uXeícts ¿ k/t<p¡£oxUs ^rojcst'laç¿aaoi* 39 . 
 ac fine ulla ambage  reftituant :  & fi qui  mvts  álSpov tufytvaoiv  ¿íX ^ otís tos  cciiTas 
 e ad em   lo c a   d o n o   a c c c p e r in t ,   u t   e a  p r o t i -   .  ¿   ^   x im ~x & l 9 Iam ,   Ÿ to><97|»  b ñus Chriftianis reddant.  Quod fi, qui ea  .  .  <¡  r  */  a  «  » r   /  ^  \  T  v l.o  ca emerunt aut d. onata ^acc eperunIt, « ali -  4 ^, vnx&.l ctçt iiraotv.  asa,s ,  ti  ot  vjopuxom~ s,  Tas  clo\t hcs 4 
 Pqruaiedf eàf lunmo ftqrau i cilnem iellnac ipa ropveitnerceia  vjuesli nMe; ii  f Éy 9>*   *?' B 9   W I   * vprnASaoi rJ™ vgsrar 
 adeant;  ut à nqftra  íerenitate  ratio ipío-  VJedpya  SiiycÇovli, estas 39 cLosav álet r 
 rum habeatur.  Quæ quidem  omnia pro- ^Çott/Ios trpovoi<x. yvtvQ-  ‘¿mvx  sva-vfa  tcS ou/ul- tinus fine ulla  dilatione  corpori Chriftia- ma t  Xej.ma.veSv mp* avlòL Sia, s'  cñis aseaos  clì&j norum reftitui  tua cura ac diligentia opor- mv'0$  TmpoXws  TrapaSiSbc^  <híi(rt¡. ¿  ¡srW  oi dò- tebit.  Et quoniam  iidem Chriftiani non Jo70j Xej<íia.vo)  y  ptévov  ¡jceívas  eis  us  ovvep%c£fc  ’¿Sog 
 to ceAAcl 39 ¡sípas Toscas  \<yv\v.iva\  yiváo-zovluj,  
 2¿cf,(pípov}ct4  y  tsçjs 'il&<&v  cLÒsaVf  clPXÒL  srpas To  
 Six.cu.ov  y  clvszûv àcùfitaHos,  Tyr  ’im  sav XejmcLvar  
 TOLumsL  TtavicL  * ¡sei  tcS vo/jca ov sepo{p>ixcL/ievi  Si^a  5 
 folum ea  loca  in  quibus  convenire  fole-  
 bant, íed etiam alia  poífediffe  nofeuntur,  
 quæ non privatim ad fingulos ipforum, fed  
 ad  jus  corporis  pertinerent ;  hæc  omnia  
 poft  legem  à  nobis memoratam  abfque 
 V a l e s i i   A n n o t a t i o n e s . 
 1  Av-nif v<p‘  i/Au*  Poft  hsec  verba  in  codice 
 Maz.  Fuk.  ac  Sav.  &   apud  Nicephorum  iequuntur hae  
 voces  i   an ngfanvdis,  <£  i\umctv,  &c. 
 optime;  nifi  quod  pro  fcribendum  eft  procul 
 dubio  XdHptrretf,  ut  ex  verfione  noftra apparet.  Eft autem  
 hxc iecunda  Conftantini  conftftutio  data  ad  Przfedum  
 Prsetorii  eum  ipium,  ad  quern data  fuerat  prima  lex pro  
 Chriftianis.  Ac prima quidem lex data fuerat, Rom», Con-  
 ftantino  I I .   8c  Licinio  II.   ColT.  ftatimque  in  Orientem  
 mifla ad Maximinum,  ut habetur  in libro  9.  cap.  9. Hsec  
 autem iecunda data eft Mediolani,  anno fequente. 
 2  Tti*B5 mgji  tin  ¿10/tr/Aivoi  TtS <ae$7tpu %po»»>3  De  locis  
 piiblicis  8c  coemeteriis  Chriftianorum  exftat  lex  Gallieni  
 apod  Eufebium  in  lib.  7.  cap.  13. qua  hujufmodi  loca  
 Chriftianis  reftitui jubentur.  In  prima  igitur  Conftitu-  
 ticne,  quam  vidto Maxentio Conftantinus  8c  Licinius pro  
 Cbriftiams  ediderunt,  8c  cujus  exemplar  ad  Maximinum  
 Imp.  in  Orientem  mi (brunt* hoc  iolum  decreverant,  ut  
 loca  omnia  in  quse  Chriftiani  convenire  confueverant,  
 Chriftianis  olim  adempta,  iifdem  reftituerentur.  Sed  de  
 pretii reftitutione nihil nominatim praeicripferant.Certe nec  
 in lege Maximini  Imp.  quse  Conftantini  ac Ltcinii  legbm  
 proxime  fubiecuta eft,  de repetitione pretii quicquam  ca-  
 vetur,  ut  videre  eft  in  lib:  9.  cap. 9.  Itaque  necefle ha-  
 buit  Conftantinus,  de ea re  diftin&ius  ftatuerei  ut Cbriftiani  
 loca libi adempta,  8c  à  fifco  vendita  vel donata abfque  
 ulla pretii reftitutione recuperarcnt. 
 3  T«s TtfAKí vzrtpnOiiont]  Sic vocat adjeAioncs qu» fiunt  
 in au&ionibus vel licitationibus.  Eas adjeüiones  vernácula  
 lingua  vocamus Encheres.  Latini  autem adje&iones appel*  
 lane,  ut  dixL 
 4  ’Amwju&tmm o'JmsJ  Scribendum  videtur  àottómf'  
 ti «   ij  e¡  áj9g$«(97rí,  ^>c.  Atque  ita  piane  à  Conftantino  
 fcriptum  elfè exiftirao.  Quod fi non verba,  fènfum certe  
 afiècuti fumus. 
 y   'E ?rì t iÌ v'ofAm o»  ]   Id  eft, poft  Iegem illam 
 Romse  datam  Conftantino  II.   8c Licinio II.   Colf,  cujus  
 fuprà  mentionem fecit Conftantinus.  Et haec quidem fuit  
 prima  lex Imp.- Conftantini pro  Chriftianis.  Sed  cùm in  
 ea lege Conftantinus  erga Chriftianos nimis fe propenfum  
 declaraftèt,  folamque  eorum  religionem  cxtollcns,  reliquas  
 oiimes feàas. ac ceremonias damnare vifus fuiifet,  Coaftus  
 fuit hac  fecunda lege mentem fuam ac fententiam explicare, 
   ne Gentiles prohibitum aut improbatum  ab ipfo  Deo-  
 rum  cultum  quererentur.  Omnibus  igitur  liberam  colendi  
 numinis  facultatem  à  fe  conceflàm  elle  profitetur  
 Cotìftantinus :  ita  ut  unuíquiíque  pro  arbitrio quameun-  
 que velit  fèfiram  ac  religionem  fèquatur. ^  Hsec  ergo  fecónda  
 lex  nihil  aliud  eft,  quàm  explicatio  prime  legis.  
 Quippe  in  i .  illa lege qusedam verba erant, quibus 8c Gen- 
 V a r i o r u m . 
 a  'Aydj mas k‘mtn»<na<i  3%  -n/Aii;  vmpé%oiii>  immis  
 ¿fAtXttxf ^  Hec apud  Laftantium  ita  léguntur :  Sine ulla  
 pretii petit ione, pojlpofita ormi fruftratione.  Ex quo apparèt  
 vocèm •ésrifrr^iwJis  ad ctfAtAtuts referendam eflb. Delendum  
 proinde  ,  quod  margini  adicriptum  tanquam  vocis 
 ùrtp7t%oni gloflema, textui poftea irrepfit. W. Lowth. 
 b  E»’ Ttik  cevTvîk Xg/çtccfoît;]  Delendum  hic «,  8c  ad pro-  
 ximam lineam  rcjiciendum,  faûâ  periodo  ad vocem  
 wfewirvtnr.  Ovmf  ti  »  ol  typ*»#m  — confer  Ladtantium  
 W.  Lowthi 
 iraileAVS 
 C o n St a n t i n u s   
 &   L i c i n i u s . 
 m vltX u s  mvos  cLju<p¡<rG*í¡¡i(nas  seis  clvtois  Xpim&vois,  ulla  dubitatione  iifdem  Chriftianis,  h o c   S  /z  c . 
 T y T   est  r a   aòsav 39 tm  avvS^O) ¡u í< ra  a ù -   cu ilibet  corpori  &   conventículo  ipfo-  IV . 
 sav  ^7n>xa1awvou  xeXditrtls'V  Tp&up>ijuéva  X o jia u y   v a r ín r íít f^ ,   Ìubeb*s /  fupraditta  fciliccc 
 (V  x  tv'  /K  x  0/q  »  \  ,  ratI0ne  fervata,  u t  q ui  ea  loca abfque  redto 
 X a Pn   <DuX*xQevlós,  osras  doso,  ot mves  Tas  do-  hibitione  p re t ii,  ficu t  d ittum   eft,  reftitu- 
 Tas  clvMj m/tviSj  xd9a$  ‘ZtJ&fpvxd/iev,  dsmxctJài<f&att 5 erinc,  indemnitatem  fuam à noftra  benigni-  
 so  dty/uov so  eccusav  70x0$c  t*  y/ielépcts  xa.Xoxct.fcL-  tate  cxfpettent.  A tq u e   in  his  omnibus  fu~ 
 y id s   eXsclfoiev. Iv  oTs 7mcn Top  sepo\py\/i'evep mó/Lccm r   p rad itto  corpori  C h riftian o rum  operam  tu - 
 Xcjmavav r  aseaKv  SbvdsdrcLlcL ■m.pdtyext ò(pe<À«|i,  am  atclue  induftriam,  quoad  fieri  po terit, 
 07va s   s o   ¡i/lése pov  xéX&jo/LCL  t   T d ,v[qy\v  7tdPoLScX 3)-  ^   de^e^^s * , ut  raandatum  c iti ili me 
 «  i  »  _ / „  _ .  '  <?  *  /  /  r\  pernciatur,  quo  in  h o c  etiam  communi 
 H i .   « » i   publica,  t ran q u illit .ti  à  n o t o   ciernenm& 
 m».  yw r rp   4  n rn s  *, b fum as w « Z « f   r « -   th   confuUtur.  H a c   enim  rat¡one >  f ia it ¡ 
 Tepyì  rcS Xom/icS) )&Qqs 39 scpoetpyfyy v\ tteíct asea-  jam diximus, Dei erga nos cura ac bene- 
 «JVl stept  ìì/mlsv  vis  ev  sroXXots  viSn  se^cj/ttemv  ksn-  volentia, quam in multis jam negotiis ex- 
 I 7reipd9ìì(uvy SicL  -mysos  y %¡póvu 1 /¿¿Galas 2tf&/xeÌ-  Pert*  burnus,  firma  ac  ftabilis  perpetuo 
 vccf.  'iva, ^ solÓtyìs s“  v\/jutTegcp.s  vo¡uc9e<nccs 39 s1  1 $ Permaneb‘r*  ^orro ut fiujus  legis ac be-  
 Xoxq»Jcc9~i d$.  opo\s   't vr»& *s  y~vc ùcny 7iávso>v ivey9v¡vd\ Sìtvvi-  nefìcentix  notti.x fententia ad omnium no-  >r\  n  -  titiam  perferri  p o lli t,  has  literas noftras c, ~ stcuTDL  tcl ~u cp  >)/uMà>v,  ^c»tiJp-e vl-d , >- m/v ìxTyVy   sepo-  ubl-iq ue propon•i , &•  adj  cuntot orum "coügnfi.- fü/ etvuj 39 u/s oyv*aoi v  7m/ vlav  ajxyav  cLxoX{a tiov  t&fr   t«i.:ortnnepmm   p¿íetrrvJeuniizrke   conveni• e.t  : ne  >b en•i gm•- 
 oseas  m usvs  *   vi/umpc^  wXoxcfiyaQias *  v o lt a t a   tatjs  noftr x   conftitutio  quemquam  omni- 
 /mSivd  X d 9uv  Sbytj9f .   20 no  latere  poflìt. 
 *Avmypd<pov  ¡sepds  (¿aoiXiKMS  hdsci^eas, % a.u9ts  
 snstotv\v^  /doyy/ Tvj  hsl9oXixt¡Í  IxxXv¡s¡cc h"  Sinpí¿v  
 SïSècfafc  'xjzmovifLUVd/jd/jot. 
 Exemplftm  altcrius conßitutionis»  qua  Imperatores  
 fili  Ecclefia  Catholic a  beneficiutn a fi  
 conceffum effe indicarunt. 
 Ave Anuline cariflime nobis.  Eft hic  
 mos bonitatis noftræ, ut  ea quæ ad alie- Xoupe ’AvvXtve m/uafgcle  vipíiv. ’'Esiv  o  suestes y-  
 sos £ <PtXdícL9ídS *? Vi/Lempas,  Ca.uvd a.s$p  Sl-zI  
 xcú.co dXXos^ía sepo(níx<{i ptvi  ¡lavay  ¡jly,  evoyXut&aiy  num ^us P5rt*nent> non uiodo nulla inquie- 
 /» n  t/n  r>  ^'   a  r/, r  /  ~  ’/*>\ >£,»  */u ¿n-   Anulínea ffciacrií’íii1mfede . etQ“ uma prroepñtietur ¡ jvufbemmuuss», ¡ale. otiev fáoXo/devd  tv  oscotclv  sclutcc  sol  secLUUd  d   ^  r „   1  „   l   „ -   r xow,  ,ei„   y  /  M  ut fímul atque has literas acccpens, fí quse mvdjx  rysav  ttv , exxXv,ata, rv¡v&9oXi-  ex fe qux ad Catholicam Chriftianorum 
 jcj¡i t Xgjmavav evexgcgoLts smXecnv vi  xat  clXXois so- 3°ecclefiam per fingulas civitates, aut in ali-  
 a 2 770tslSie(pepovf%Xj  x&si%otv%  vuv m  U7n sroXncoVyii V7r¿  is locis pertinebant, nunc á Decurionibus 
 rnviov  cLxXaVy  toluol  m^ 7n>xd¡cLgoL9lct>dj  aut quibuflibet aliis detínenturj ea confesoets  
 cLvsav  exxXvjsíats  srotvi<rv}S‘  eseuS)li7np  sepov/-  illorum eccleíiis reftitui facias. Quanf> 
 i (ju9d  ksevp  al  * i& Í  h xX v ,^   T2t¿mpov  ^oquidem volumus, ut qu* fupraditts ec- t  ^ p rv,  /  er  rt~  *  /  , clefíse antea poífederiint, ad earundem jus eoywetjOLVy T a   ¿íxcua  avsav  >mxa(gLcoLVvivou.  osn- 5 5 -  ^   r   •  • ^   n  /  *  \  /  o  omnino revertantur. Cum ergo peripiciat 
 to  m m  w o p *  „   m  m w   r/v»,  í   d rt0 t¡0   tua>  hujus  noftr$  t  ^ 
 x e x a w w w   r a | > í r » 70»  eivo)  m r t p o f u f a ,   < rv r« ftt-   fe f t i f f im um   e ffe   p r s f c r ip t u m ;   o peram  d a - 
 ffov  eiTO  a.>17751,   eiTO  outicq,  a i^   omay  J ^ t to to   t ú í   J l -   f , b ,   u t   f i v e   h o r t i   f i v e   » d e s ,   íe u   q u o d - 
 TLCUep  T   avsav  exxXvjaiav  Sietpepov*  av/JL7ta.ve(gL  clu -  c um q u e   a liu d   ad   ju s   e a run d em   e c c le fía - 
 svcTs  ^ 7nxalcLfCc9r¡voLi  as  so¿%t<px,9  oirás  T a r a   y/iay 4 0 rum   p e r t in u e r i t ,   c u n t ta   illis   q u a n to e y u s 
 T S   to   tto i6¿pX w »   m p .   r e f t itu a n t u r :   q u o   f e i l ic e t   te   h u i c   n o f t ro 
 /  « . / « _   o  ,/,e  ,   ~  /  pra ecepto  a c cu ra tiflim e   obtemperaíTe  ín te l- 
 B g M j   eppatro  AwXtve  m/ueo-  lig am u s .  V a l e   A n u lin e   c a r if lim e   &   d e f i - 
 T d s e   3C9H  sicS uvqtclsí  Tipuv.  d e r a t i f lim e   no bis : 
 V a l e s i i   A n n o t a t i o n e s . 
 tiles,  8c Chriftianorum nonnulli,  ii  feilicet qui  à  Catholi-  
 ca fide defciverant,  Novatiani,  Montaniftæ 8c  rcliqui,  non  
 mediocriter offendebantur,  cùm fe hæreticos in ea appella-  
 tos vidèrent.  Sed 8c  Chriftiani  feu  Catholici,  segre  fere-  
 bant  fibi  hxreticos  adjungi  8c  quafi  copulari  in  oadem  
 Conftitutione.  Quamobrem  Conftantinus,  ut erga omnes  
 fe benignum oftenderet, ea  verba penitus fupprefla  voluit.  
 Id enim fibi volunt  hæ  voces : <»’  ¿<peugi9-timy ■towaS; t   
 tùptotuy,  ccmvss  -roîç  71^91;  tySy  y^et[/jp#tot,  &c.  hie  eft  
 fenfus hujus Conftitutionis,  quern non  fine magno  labore  
 expifcati fumus. 
 1  BiGctúuí  sfófAtiíccf J   Apud  Nicephorum  legitur  %}&-  
 (Bfì.  In   codice  autem  Fuk.  8c  Saviliano  fcriptum  eft „  tm 2  Kctf  t&Títfiyio  voy ùiro  yrvAirSy]  In  codice Mediczo 8c  
 Maz.  8c apud Nicephorum legitur m  » òro  ssim ?,  « òri  
 7 iv«» etXXuy.  Ego verò fcribendum exiftimo i   v m   onAna>-  
 rmy.  Sunt  autem  mAtito-ml  Decuriones, ut dudum notavi  
 ad  Amm. Marcellinum.  Hi  ergo Decuriones periecu-  
 tionis  tempore  loca  8c  prcedia  ad  Catholicam  Ecclefiam  
 pertinentia,  tanquam  vacantia occupaverant. 
 V a r i o r u m . 
 1 Aiòptpor]  Videtur  legendum  2fó.<ps(>gyvav.  W.  Lowth. 
 ’’A vmypaÇcv