pov i7n t V tzoçfi riptav, * T -mçcf rò ¿lk&Gzs à s i
e i x o s X & I T D U V T M ) %T l i ó 5(5^0’ (VJCAQTYï WU Xj i S t a - 2#
TKTJjLOV CUUYlQeiM , eis To (JZrn '7ÎZl(& 7Cl7to\Y\¥jQTCùr
Xj hSÌv eÁccílov 7KLVTZS y-roi eipko&cray TÇ, 5^ eì-
S æ c . tìoftros cotpit : qui negligentiùs ut veri-
l i . iimile eft pr^fidentes, ex lìmplicitate &
imperitia ortam confuetudincm pofteris tra-
diderunt. Nihilominus tamen de omnes ifti
pacem inter fe retinuerunt, & nos in vicem
retinemus. Ita jejuniorum diverfitas conlen- - * \ > w / \ . /
lionem fidei commendar. Narrationem de- 5 V O * *AAr>ABS' x , 3* a f f a m a t j 3
inde fubjungit, quam hic opportunè inferam. vyi& icls r ito opiovoicw t yis Tn^as <nu)[qy\o\. To-
E d autem nujufmodi. Sed & Presbyteri illi - rmis x, !<&&:tv 'ZSÇJTiQyoïVy ho oìx&tas
■qui ante Soterem, ecclefiam cui tu nunc præ- ^ ^ W ^ ^ s
es, gubernarunt: Anicetum dico & Pium & ~ ~ ^ *
Hyginum cum Telefphoro & Xyfto, neque T>,P0^ Tpeo-Çurepoi 01 nzçjçwiTiS ty\s zkxA yiTicîç M
ipfi unquam obfèrvarunt: neque bis qui cum lo v tw ’A vÌwtov A zy>jud/j x, lìiovy 'Tyivov n
ip fc erant, ut id obfervarent permiferunt. ^ T(Maÿ ^ S f a h oS n « M i iìm m » , ’ ¿Ve c
Jpli tamen cum 'h o c minime obfervarent, g , • ;. r , • , > ,, _
pacem nihilominus colebant cum iis qui ad a ^T8S Z7mçz7nv’ 59 oSìv zA cltiov stufe
veniffent ex eccleiìis, in quibus id obfer- toi [ay\ TTìpoiwTis, eìptacébov 'roTs '¿bra 7 ^ / jravabatur.
A tqu i obiervantia inter eos qui poiiucùv op als Z'mpztTo zpfo/L&pois tZBÇ^s dÙTyy,
minimè obfèrvabant> tanto magis contraria r „ / WSM » / . sf \ ~ ~ m
. videbatur. Nec uUi unquam Sb ejufmodi I ^ ‘ ™ ™ Ti,ä *
cumini con^uetu^^nem reje&i funt. Verùm illi ipfi
cetofrater- C1U3 te Pr*ceiTerunt Presbyteri, quamvis id
nacommu- minimè obfervarent, Ecclefiarum presbyteris
qui’ id obfervabant, Euchariftiam tranf-
miferunt. E t cùm beatiffimus Polycarpus
V a l e s i i
I TS» rm^y to icxQ/Sie, ài sikoç xytrowrup] Hunc locum
ñon intellexerunt interpretes. Solus Mufculus fenfum af-
lècntus eft, fed ex parte tantum. Sic enim vertit: E t ijla
jejunantium varietas, non noftro demu-m tempore, fed multo
antea per illos coepit qui ante nos prater accuratam diUgen-
tiam, ut verofimile eft, rerum habenis potiti, fimplicem ac
vulgqtam confuetudinem pofthabuerunt ac mutarunt. Eft
certe hic Irenxi locus admodum intricatus & òbicurus.
yult autem offendere Irenxus» unde orta fit tanta diverfitas
jejunii Pafchalis. Ait igitur earn natam efle, non
ex lege aliqua ab Apoftolis aut à Chrifto data, fèd paulatina
ufu quodam increbuiffej ac poftea Epifcopos quoidam,
in iis quæ ad difciplinam pertinent parum diligentes nec fatis
accuratos, id quod fimpliciter introduéium fuerat» licet
fingulare & ab aliarum Ecclefiarum more diverfum, in
confuetudinem vertiflè, ac pofteris obfervandum reliquifTe.
Reprehend it igitur illos Irenæus, quòd rm fe r ò ¿*e¿b*s
egerint. Eft enim diligentis Epifcopi, videre ne quid novum
in Ecclefiam inducatur præter reliquarum Ecclefiarum
confuetudinem. Ita Socrates hunc Irenxi locum cepifTe
videtur in cap. 22. lib. 5 • ubi poftquam de jejuniorum
8c hujufcemodi rituum apud varias Ecclefias difcrepantia
abunde diflèruit, ita concludit: «wnot yxp, ài iySfAcqr rífe
TOMÓTOS ^.(pañete oí J0PI» xcuçov r ¿MtXyyna» x y t s u r c ? oí J í
TKU7K TmçyXu&'omi, à i >ó[/joy 7915 bnytvofipoii vruçl^u,-fctv.
x Til» xctÿ â'Bà.ànym w ihenurpov nwifjaa*] Ad hunc
locum Irenæi videtur alludere Tertullianus in libro de Vir-
ginibus vèlandis, cum ait: E x his enim fere confuetudo ini-
tium ab aliqua ignorantia v e l fimplicitate fortita, in ufum
per fuccefflonem corroboratur.
3 *H ¿j$<parta -p mseúüí rîw ó¡a 'ovoicu> rSj thsiuí
Idem ait Auguftinus in Epift. 86. ad Cafulanum. Sit ergo
una fides univerfa qua ubique dilatatur Ecclefia, tanquam
intus in membris, etiamfi ipfa fidei unit as quibufdam di-
verfis obfervationibus celebratur, quibus nullo modo quod in
fide vemm eft, im^editur.
4 'Ey oli è o¡ ©o ] Duas priores voces expunxi,
quippe quæ abefjent à quatuor noftris codicibus Maz.
Med. Fuk. & Savil. nec legerentur in interpretatione Ru-
fini. Paulo poft in iifdem exemplaribus Ilio» legitur ac-
centu acuto in prima fyllaba, quod magis placet. Cùm
enim primam fyllabam Jiabeat brevem, circumfleèli non
debet.
5 O«« 79ÎJ ¡a it ctùrìsi smTÇim» ] In libro Turncbi ac
Moræi ad marginem emendatur ¡ast uàm». Atque ita
legit Rufinus, ut ex verfione ejus apparet. Sic enim vcr-
tit : Neque ipfi ita tenuerunt, neque hi qui cum ipfis erant.
Poflct etiam fcribi ssrt toiì ust ccòthì, id eft presbyteris
fuis ac diaçonis, & populo fibi commiflb.
6 Tetf /a 'h TJtfSoi] Ampleétor emendationem quæ in li-
. bris Turnebi ac Moræi habetur ad marginem, 7»^
-mfm. E ft autem hic hujus loci fenfus. Cùm óbfe¿-vantia
ilicujus moris & inobfèrvantia- fiat inter fe contraria, ta-
men quoties is qui morem obfervat quempiam, verfùtur
V A R I O
T u p o o i. tìi'fi 770Te S l y t o a S b s t S t o 7 k v a - j
Ç A YIOYtOVCV TV/ZS* CtTA CLVTOl fìy\ 'UlpOUUTZS 0» tZSÇj
croci vrpia'QuTzgoij r o is cltco 7 ^ / 7iaponuocv t ypoZOIV
8 éws(¿7T0V Òòyptl'XCLV. 9 x c d ToZ /MZT&tÌo g „
A n n o t a t i o n s s.
inter eos qui minime obfervant, tunc ip fi diverfitas magis
elucet. Hoc eft quod vulgò dicitur in fcholis philo-
fophorum: contraria ju xta fe invicem pofita magis elu-
cefcunt. 6
7 ’AmGxiffcm» 7jy£4] Rufinus hanc vocem pluribus verbis
expofuit, quæ fcholii vicem præftant. Nunquam tah°
C ref ulf i f unt ab Ecclefia focietate, aut venientes
ab ,11,s part,bus non funt fufcepti. ^ ¿ A A « y igitur duo
figmficat, aut ejicere ab Ecclefia, quæ frequentior figni-
ficatio eft, ut m capite ultimo hujus libri; aut omnino non
admittcre venientem.
8 "ExtfAmv sòtf.&dcu'] Solebant olim Epifcopi tempore
Pafchalis feftivitatis Euchariftiam ad alios Epifcopos
Eulogiarum nomine tranfmittere. Idque tandem vetitum
fuit concilio Laodiceno capite 14. A t Rhenanus hunc lo-
#cum aliter intellexit. Sic enim adnotavit ad marginem
Rufim: E x hoc Irenai loco apparet, quod f i Epifcopus aliquis
Romam veniffet, Romanus Pont i f ex Euchariftiam hofpiti fo-
lemniter tranfmittebat. In quo dupliciter fallitur; turn
quòd id Pontificis Romani privilegium effe fenfit; turn
quòd foils hofpitibus feu advenis id prxftari exiftimavit.
Atqui ex concilio Laodiceno difcimus, hunc morem prol
mifcuum fuiflè, & ab omnibus paflim Epifcopis ufurpa-
turo, ut ad aliarum civitatum Epifcopos benediâionis nomme
Euchariftiam tranfmitterent. Putavit fcilicet Rhenanus,
in his Irenxi verbis tw* w à r -x u ^ ik iZ», fubaudiri
verbumjAS-««. Quod tamen non eft neceffirium. Nam
ol a m r f unt Epifcopi Ecclefiarum: quemadmodum
arm AtZtXrv, eft Epifcopus Debelti : ¿jib Eùi&uîmç
Epifcopus Eumenix, ut fupra obfervavimus. Porro ad
hunc morem tranfmittendæ Euchariftiæ, facit inprimis locus
Juftini in prima Apologià: h SVboîîwtbç,
Xj STnvtpwljozii)©• TmvTÎi g XaS, ol & xifft/jot rmp‘ Ì,[aTv ¿ L -
Wos hhumv iwr<? f »t u » [At&Xct&ï» à™ g ? % £ £
Js»T0i XfrU'K} ojy» nç/q üAstbç, k} 79(5 i vmgSmv bôntpiçxo,' xj
" «v1*» irctp ifAir tòfta&ìvà. Id eft: Poftquam
Antifies grattar um actionem perfecit, f e populus
omnis apprecatus eft, diaconi ex pane f e vino f e aqua con-
fecratis partes dividunt micuique prafentium, f e ad abfentes
portant.Hic cibus vocatur Euchariftia. Scio quidem Juftini
locum de xgris explicari poflè. Sed noftra explicatio pianior
eflè videtur. Illuftre ctiam hujus moris exemplum exftat
in A â is Luciani martyris. Notandum porro eft in loco
Juftini fupra c ita lo , panem coniècratum à Chriftianis
vulgò dièlum eflè. Euchariftiam ; quod confirmât etiam
Irenxus turn in hoc loco, turn in libro y. contra hærcfes1
cap. x * . Clemens 1. Stromat. pag. 117. Tertullianus ia
lib. de Pudiçitia. c. 9.
, 9 K«Î 5* lActxcc&tt UoPivwimt tmh,[A»imi\oi fa i
Avimrr* J Baronius in Annalibus, hunc Poly carpi ad ventuno,
in urhe.m. Romam refert anno y . M . Aurei» Antonini,.
çodëmque anno pontificatum Aniceti orditur- quad
nequaqqam, probabile mihi. videtur. Hoc enim anno Po-
IycarpuS; majpr erat o.âogenario. * Mortuus quippe eft *
R U M .
r . ^ ‘c hxret doâiffimus Valefius_. Ætatem Polycarpi | riumejus.fèptjmo Marci anno nllioAu^roin
un? Veteres libcnter amplcxus eft-, fed cum marty- j tioaem fupcradderc coaáus eft, quam alibi tu e r in d u i t?
an ® A ü W 7T»
* r ioAuKStgTou ¡■mSnjuyiovcvT<^ t î j ‘ r ûù/lyi yQ n
*Ay«WtTV, Ì& .1 cL } A M T ltQ V fU X Ç jL cypVTZS
: « z ç j s c tA A v iA ö i, GpQvs ùpUoêjovLv * 1 r o ú -
f y X£<pct¡\.CÜU ¡U)i QlAZ&iqíioBLVTtS tZSÇjS ZÚMTtíS.
i l l J X 4L
Aniceti temporibus Romam veniifet, atque
inter illos de quibufdam aliis rebus modica
eifet controversa, ftatim mutuo pacis ofeu-
lo fe complexi.funt : de hoc capite non ma-
gnopere inter ,/ V < » . / > _ , mm , „ ,* lfee ccoonntteennddeenntteess.. NNeeqquuee eenniimm
oure yctg o AviwTos tov rioAv^pTm ttuvcu eSb- 5 Anicetus Polycarpo perfuadere ùnquam po-
yèLTo fW
» « rntpzïv) c lt z ’Iûictvva t s ToZ tc ra t'u t obiervare defineret, quippe qui
.KOcllB ÛfWVi ‘ T AoittoV yA7nqô\m oîs ÿ u a c n w u o hz-t t - ■ ^um ' J° fpne... . Domini^- ~.----------noftri difcipulo
r ». ^
W Ê Ê 1 1 M W olire ftlvJ 5 m Ë Ê È È Ê H U I A Poftolls q«’bufcum fami-
\ J, / . »/ ^ . t iiancervixerat, eum morem perpetuò ob-
Tov -AvrnTovtTnm TYipuv, Azy>v'& tU v (ruotiQuct* fervaiTet. Neque item Polycarpus Aniceto
T fZHÇft etvTB '7tçz(r£vTepû)V ô(p&iAetv xcirnyjUT. xc*| io perfuadere conatus eft ut o b fe rv a re tcùm
Tovvjùt 8HH duras z'Xfii'tm j ÊXomawjottv zcCvrols' xctl Anicetus eorum qui ante fe fuerant Presbyi
¿, r ? aamam a -avî^to t u ù m ' " ° o m n’°re” fi1.b i , re,tin en d u » d>;«- f i , . K , , . , ret. Q u x cum ita fe haberent, communies,
r ÿ no\uw.pVf> xotr c r r p v lu , M o - runt fibi invicem : E t Anicetus in ecclefia
dm , i t u x ' ¿flunfi k i t k n Jasm - km tW Îy nm r , conlêcrandi .munus Eqlycarpo honoris cauia
Tritoliî -TJJ5 -è»)tAïio'(c£4 âplcoluj l^ortav %#! T*/J‘ i j c0ncefflE : tandemque eiim pace-â Ce invi-
■npunuv jcocJ r i f rypm rm . xjti 5 pD» E l- | h 8 | s H | B 9 E m w O | w ^ ^ B
. à ' , “ „ , , ^uim ‘ ‘»s qui minimè obfervabant, pacem
t u m w -Vtpaiy/ut n i m t » auruf . bomniunionemque totius iècclefiæ retmenti-
T i reS içôitoe éîpltvoiroios, . toiccut» t vis bus. A c Irenæus' quidem nomini fuo ve-
V W v.pLuiV[S icoLpwg.'Ktx t é '<511 èoroeo-- rb refpondens, nec-fold nomine fed etiam viÊÎW
». ; r r iù io 'î H T a f Biktoaî, * «J ln f t it “ t 0 « c P roP ° f i ~ P » Ç i f i ® » P ’ o e ç -
„ , H « H ~ \ 2°cleharum pace hæc monuit & allegàvir.
a ^ Ç o p o . A r t w T<a *«.- Nec verò ad Viftorem folùm, fed ad mul-
TOMflA* Si tm w A à , Bfet TOU Ç w tos alios eccleÜarum antiftites; de quæftione
{M.to$ apciAzi. propofita literas in eandem fententiam mifit.
V a l e s i i A n n o t a t i o n e n .
ânno ‘f . M. Aurelii Imperatoria, cùm Jèxtuih & ôèioge-
fimum ætatis annum jam exegifîèt. Ita enim feribitur
in Epiftola Ecclefiæ Smyrnenfis quam fupra retulit Eufè-
bius in lib. 41 lOyhiity»& xj % m, hxtu u ctèrdl. Id eft,
OÜoginta f e fex anno, illi fervio. Quod fi annos illos non
à primo ftàtim ortu, fèd à pperitia ordiri lubet, quando
primùm homines ratiocinari incipiiint; fequetur omnino,
Polycarpum centenario majoretti aut proximüm, è vivis
abiiflè. Atque ita juxta computationehi Baronii néceflè
trit dicere, ilium nooagefimo ætatis ânno venifïè Romam,
quod profeèto ncquaquam credibile eft. Eufebium verò
hæc objeftio nullatenus iuvolvit. Quippe Eufebius Aniceti
Pontificatüm orditur fub Antonino Pio, decem fere annis
ante Baronium. Idipfuih in Baronio repréhendit Halfoixius
in Notationibus ad caput ici. vitæ B. Polycarpi.
i n*el rirrx g KtÇccXeu'u] Peffime hunc locum inter-
pretatus eft Chriftophorfonus ; Cujus verfîo Baronium poftea
in errorem induxit. Sic enim vertit: Q u in pro hoc
fefio obfervando, quod controverfia caput videbatur, cantatis
vincula neutiquam ruperunt. Cui interpretation! nimi-
um fidens Baronius ad annum Chrifti 16 7 . fcribit Polycarpum
ideò Romam veniflè, ut difeidia quæ de Pafchali
fefto orta fuerant, cum Aniceto componeret: idejue Eufebium
& Irenæum âffirmare. Atqui Irenæus id non dicit,
y * nifi forte ex verfione Chriftophorfoni. Hdc tantum ait
Irenæus, cùm Polycarpus Romam veniflèt Aniceti temporibus,
& lèves qüafdam cum ilio de aliis rebus contro-
verfias habuifièt, ambos tamen illico pacem inter fè fecifïè,
ac de fefto Pafchæ noluifiè inter fè contendere. Non. igitu
r ob quæftionem de fefto Pafchæ, fèd ob alias quafdam
controverfias Romam venerat Polycarpus* Scio Hierony- .
mum ih libro de ièfiptoribus Ecclefiafticis, Baronii feô-
tentiam confirmare. Sic enim ait de Polycarpo. Hic
propter quafdam fiiper die Pafchæ quæftio.nes fub lmp.
Antonino Pio, Ecclefiam regeûte Aniceto, Romam venit;
Ita etiam Eufebius nofter in lib. 4. cap. 14. Sed cùm Hieronymus
id ex Eufebio fumpfèrit; Eufebius autem ex
Irenæo ; inquirendum eft à nobis, non quid Eufèbius dixerit
ac Hieronymus, fed potius quid fenfèrit Irenæus.
2 n«£i£»£j)«ïy à ’AvMirnç tua ¡vjyçsiictv] Hunc honorem
Anicetus Pontifex Romanus habuit venerabili lèni Polycarpo,
ut ilium in Ecclefia facra facere fineret, & quidem
præfènte fe, quod in priniis notandum eft. Sic Irenæi
verba 8c Rufinus 8c ceteri interprètes acceperunt. Sed
Francifcus Florens anteceflbr Aurelianerifis, vir doètus, 8c
nobis dura vixit àmicifiîmus, hæc Irenæi verba aliter in-
telligenda eflè contendit in traèlatu.ad Titulum 7 . Decre-
talium de tranflâtione Epifcopi. Vult enim Anicetum por-
rexiflè duntaxat Euchariftiam Polycafpo, non autem cori-
cefliflè illi jus fàcrà myfteria celebrandi. .Verùm fi hunc
Irenæi locum ita intelligimus, quid honoris tributum fuerit
Polycarpo ab Aniceto? Hoc enim difèrte notât Irenæus,
turn ilio verbo w » q u o d de fuo jure concederà
fignificät; tun? illis- verbis quæ addit, >&\‘ cvrçoini» hxo»ô«.
Id eft, honoris caufà 8c contemplatione, ut vertit Rufinus.
Certe fi Euchariftiam tantum Polycarpo- porrexiflèt
Anicetus, nullum ei præcipuum honorem detuliflet; cùm
omnibus pfcrègrinis Epifcopis id paflim tribui fbleret, ut
cum Epifcopo civitatis fìmul communicareiit, quemad-
modum fcribit ipfè Florens ibidem. Sed ,8c in concilio
Arelàtenfi capite 20. decretum eft, ut peregrino Epifcopi»
loctfs iàcrififcandi détur.
V a r i
Nam cum Publium Athenaruni Epifcòpum fecundum fub
Marco Antonino paflum eflè male putaret, lib. lV . c . 23*
contendit eum contra communem fententiam, Dionyfio
Areópagitx haud proxime fuccefliflè, quia plufquam LX X .
annis in Epifcopatu eum vixiffe dicendum cflèt. Pearfon.
de annis prior, Rom. Epifc. p. i8 y .
a rioXvx,xpz-is fa,bì[A»ioz»»'ni »■>} 'PtifAvß Malè Baronius Hfé-
rónymum reprehendit, quod Polycarpum ad Anicetum Pio
«operante Romam veniflè fcripfèrit. Nam non tantum
Eufèbius in Chronico id in literas retulit, fèd 8c in Hifto-
iia lib. 4. cap. 23. Eique adhxrent Hieronymus, MariatìUS
Scotus, Ado in'Chronico, SuMasin Polycarpo, aliiquc;
à' quibus primus diflènfit Baronius, ut obfèrvavit Halloixius
in Notatiònibus ad vitam S. Polycarpi cap. 10. Ant. Pagi
Crit. Vol. I . p. 160. Fafti Siculi dòcent Polycarpum Ro mam
veniflè fub Tertullcr 8c Sacerdote, qui anno Doni.
O LV III, hoc eft Pii X X , confulatum geflère. Pearfon. de
annis prior. Rom. Epifc. cap. XIV, initio.
* Atqui hoc iplum Irenxi verba loquuntur, nempe Polycarpum
Romam veniflè, ob qu&ftionem quqndam qua de
die Pafcha inciderai, ix jf n ré&< r w m to
i/Atgecs, Eufeb. lib. 4. cap. 14. M . Shorting in locum.
S æ c .
IL
I i 2 K É $ A