S æ c.
i.
Vide Utero
». in
Galat.
AH. i .
1 Cor. iy .
É U S E B
Ills fe palàm reiHtiiTe d ic it , quoniam re-
prehenfione dignus erat, unum ait fuiffe
ex (èptuaginta diicipulis Petro Apoftolo cognominerà.
Matthiam quoque, eum-qui
JudiB proditoris loco in numerum Apofto-.
lorum adfcriptus eft, & alterum illum qui
cum Matthià pari fuffragio fu it hqnoratus,
fama eft ex ilio coetu . feptuaginta difcipu-
lorum fuiffe. Thaddaeum prasterea unum
ex illis fuiffe ferunt. D e quo hiftoriam qu®
ad nos ufque. pervenir, mox narraturus fum;
Quod fi quis obfervare velit attentiùs, p iù -
res quàm Septuaginta rcperiet Servatoris no-
ftri difcipuios,, vel ex unius Pauli teftimo?
niot Qui Chriftum poftquàm à mortuis fuf-
citatus eft, primo omnium Ceph® apparu-
i-fle dicit, aeinde duodecim, Si poft hos
pìùs quàm quingentis fratribus fimul. E x
quibus honnullos quidem mortem obiilfe,
pìerofque verò adhuc fuperftites fuiffe tra-
did it’cùm h®c fcriberet. Inde Jacobo illum
apparuiffe teftatur. Unus hic ex feptuaginta
difcipulorum numero, ac praéterea ex fratri-
•hus Domini fuiffe perhibetur. Poftremò,
cìim pr®ter duodecim, eilent alii complu-
res qui inftar illorum Apoftoli dicebantur,
cujufmodj etiam erat Paulus, h®c adjungit :
Deinde vifus eft omnibus Apoftolis. Sed de
his fatis. Hiftoria vero de Thadd®o cujus
luprà mentionem fecitnus, hujufmodi eft.
C A P U T x ì i ì .
N a r ra tio de regalo Edejfenorunt.
I I P A M P H I L I T i b e r i u s '4
<p«s e li ’ A r a o ^ e icw ', 1 X & t c l fZ3£ßotö7iw c lv t c S i v - i
T e r I to ' 'évo. (Jtyoì y¿y>vevaj[ T $ f eC S b fa x o v la p i x -
0>ì7 opudvoptav n i n f a ) Tvy^óovoyìo, t o T ’ A t t o -
q oX a . ¡QM M x t 9ioUv Toy ¿.yrà ’ I yStL T y a z ç j S b -
5 t v T o « ’ A i r o A x o i s è jx .a lx \ e y e v ia , to v T e c i iu etu-
r a f tm ofjjolcL 4 >aQcù TifMiUvlay t vis x u t a s t g£<JW
pcÀxovìcL xX a ozoìs A ^ i c S ^ x c l t é X Ì 29 © * o -
Stuov S Ì 'iva r a v t q v «ycq <J)acn* t & ì y >9 »ço&t-
av i \ 9y cetv èìs YifLaSi d v i i x a fixX cL Gv.9>i<ropúy. 59
i o r iCSó/xyiìcpvla S i r tX e l& s r y S a r r f y o s 7n(f>mîvaj
p tx 9 n & s $ poi$ av ’O iTH p iio r t s , ftx p T v é p X P a b f a 0S
Taf FIctuÀ&5 fa tUu óv- h x p a v ’éyipcnv ò><p9ql\ wtov
(pnavLvn, 1 orpS^oy f a ' K v¡q>a§ te r etfét t v i s S ù S ì x s l ' ^
X, f a T y T g s , Ì7mvcù m v iz t x o o io is òt<T6A<po« e<pccm%’
1 5 av tivcLs pdp ecpoiOti xèxoipÌAc&c q , m s . c rX e o ts a
é t i T a f ß icp- ì(S(.0’ oy f flp o v c t v t a tolvtol cvvêTccTjêTOy
'Z&tévc(j. ìtcbitcl <T Stpòoq « u 7oy Icoca>Ca>
3 e « (j'e X) y to s T $ f Q tp o fa ja v y X a r v ip o s /¿aôyjTOy, 3
¿ .A A a Atítü ¿ clSí \<Po¡v av. e«9’ ¿ 5 T b T d S
20 T $ f StiSíKs/L c rX é .q a v ocav vm p ^ a vT a v * A -
'7ro<i¿\aVi oíos 29 clvtos o n « u A o s w , 'ZSÇftTiQyi01 A e -
2a>V eTret'St tdTí ’A t td ç o A o « 7t o o i . T a in a , ¡m
quIj T è ê i •rôVJ'e. ^ A r ©ctJiíkToy »^íji
« / ~ *7 f /
Ae%oeí(77J5 t d í v t d í y¿y>vvi o t ç o 7h s .
25 K E $ A A A l O N i r ' .
îço ex c t T t ê i ^ r ’EJ'eaa-yjyay Sbva ç p ü .
C«CT hoc
éap. confer
Nicephor.
cap. 7.
a . é> £-
‘vagrium
lib. 4.
29;
) m i n i ac Servatoris noftri Tefu T T T y Ku¿i0 Í j XcoTvipos 4X¿¿9004
Chrifti divinitás cùm propter admï- I l fyo T V is , ò s 7ià vlctç cLvdpartbá £ G r$ f,S ï> % o 'n v îy
rand, illïus ofien ubique jam c t f c t ó e f l j * ^ f ^ ^ ^ ¿ ? — ¿ A.
mnumerabiles ab externis & a JudÆâ remo- ,< o ,T . ) / »
tiffiriiisregiombûs, morbis & cujufqueoeodi soA o JW n s -roffffi&TOis v1 Ia fttia iv fo ro r us *,
d■ 1 oli or -i1b .u s a. Cffül:i &n _ó__s fpe r ecuper ándaé ïfoalilTúl-tii’sc t . . . . ,û ~ . ’ V --i Cl. /• «:r7n,'l^i'77i qrW.Ci'TTI
aEtraxerat. Itaque rex Ágbartisqui gentibus
t'rans Euphratem pofítis non fíne laude
pr®erat, cùm gravi morbo, & qui humana
ope curari non poterat, confumeretur;
V a l e s 1 1
TDtav 7laVav ìXcnh Si&nctoas
t o i * ß a m x t ä s ’’ AlCaposv 6 t v7rip E h q & à w \9vav ^
’QrtGYi [¿oTvCia Sl>va<ftv a v i 7taGßt T o c a ¡ u l SuvcS 29 y
S ig y .'TW T c S oijov i 7t a v 9p a 7feia. S h y a fa xjiicitpGeipo- •
A n n o t a t i o n e s .
1 Kcítií tepsifumi cti-rtS t e n Pdft has voces in éd:tio-
fae Parifienfi ac Gencvenfi fequuntur hsec verba 0« yj\tyvi¡-
¡jvV quá; leguntur etiara in Epiftola ad Galatas. Sed
quoniam iiec in codicibus noftris Maz. Med. Fúk. & Savilii,
nec apud Rufinnm liabentur, & áiioqui parum neceflaria
funt hoc loco, meritò ea delévimus.- Idem á nobis faftum
eft pauló poftea in hoc ipfo capite. Nam poft verba illa
yjy éxSSbíXoi Alineara integrara expunximus;^ h x c fcilicet
Verba to, Úst« &a¡4cf w|*y "S lijó"» TtS A y o a i ©€95
Íx<r.i qu® leguntur quidem in codice Regio, fed
abfurit à tribus reíiquis, nèc habentur in intefpretatione
Rufini.
2 U^cSbt 0 K^ipS] Reñitís iñ nóftrís codidbuá Maz.
Med. ac Fuk. feribitur ortárm. Mox pronté /fa , legesGram-
•máticaí poftulant ut reftituámus íicut legitur in
codice Fuk. & Sávilií. ’ ' •« » v
3 ÈT5 íh yjtf Ir©- t2 ftiyfifiái tS 'Zuñe© f/cpfy-m>v, á.».ct
¡Mí» Ha?c eft feriptura codicis Regii quam
Rob.Stephanus exprefllt. Verùm in reliquis codicibusMaz.
fcilicet, Med. Fuk. Se Savilii defunt h x c verba t&Srfa» ¿A-
íCcc ¡mí» i0 Sed ñeque Rufihus illa agnofeít. Sic enim ver-
tit : Poft etiam dicit etim vifum effe Jacobo, qui erat unus ex
his qui fratrès Salvatori! appeüabantuu NoS tamén nihil
hìc immutare voluirtius, fed feripturam codicis Regii ré-
tinuimus. Multi quippe ex veteribus Jacobum fratrem
Domini, etim qui primus Hieroíblymorum Epifcopus eft
órdinatus; noñ ex 1 i . Apoftolis, léd è numefo difcipulorum
Domini fuifle'fcripferunt. Ita Gregoríus NyíTenusin
oratione 2. de CKrifti feíurreftlorie. Clemefns in lib. 2.
Conftitutionum cap. $■<?'• & in lib. 1 . Récognitionum íiib fi-
riem pag. 20. Dorotheus in librd de Apoftolis 8c diícipúlis
©omini, St Michael Glycas in parte 3. Annalium. Certé
èujn opinioni favere videtur Paülus iií Epiftola ad' Corin-
thios : ubi recerrièns eos quibus Chriftus poflr mortem ap-
parue'rat, poftquam I i . Apoftobs nominavit, Sc quingèn-
tos aliös; addif deindè: poftea vifus eft Jacobo & reßquis
Apoftolis. Jacobum ergo Paulus diftinxit a 12. Apoftolis.
Atque ita Cyrilhfs Öierofolymitanüs in Catecheii 4- Sc 14.
locum béàti Pauli intellexit. f ’
4 X&i-S fyó-m] Noftri Codices Maz'. ac Med. cüfn Fuk;
ac Savil. feriptum habent ^uotvsf
BetoiViiuf ’'AySecg© ] Ita femper in codice Re gio ferì-,
ptum eft nomen hujus reguli, eamque feripturam pluribus
teftimoniis jamdudum aflèruimus in annotationibus noftris
ad fragjncnta Diqnis Coccejani: ubi etiam doeuimus commune
id nomen fuiffe regulis Edeilènórum. In optimo tarnen
codice M a z / A ? ^ * ^ hic 8c infra perpetuò feribitur.
Qusé etiam feriptura minime contemnenda eft. Nam 8c,
in nummis veteribus ita appellatur, Sc in antiquo Epigram-'
mate quod primus edidit Jacobus Sirmondus in notis aa
Epiftolas Sidonii. Magis tarnen placet prior feriptura, tot
icriptorum tam G jsco rum quàm Latinorum coniènfu firmata..
Certe ‘A*€xg© Arabica v o x eft, qua: pptentiliimuin
fignificat, ut docuit me virlinguarum Orientalium pcri-
tiffrmus. -
6 Tu» issrìg Fjitpgff/rlw i&»u»J Uni duntaxat genti, non au-
tetn pluribus impcravit Abgarus. Fuit enim Arabum rc-
gulus : nec univerfis Arabibus, fed parti duntaxat Arabum
praefuit.- Unde <pi>fayt* feu <pUagy^ ‘AguSu» vocatur.
Quippe Arabes erant plures in tribus diftinfti : fingulis autem
tribubus fuus imperabat Phylarchus. Gentes igitur
hoc loco dixit Eufebius pro unica gente. Idque vidit etiam
Rufinus, qui hunc locum ita vertit: Unde & rex quidam
Abgarus nomine, gentis ultra Euphratem poftta principatum
nobiliter tenenr.
T i b e R i I la' E C C L E S I A S T I C A ; H I S T O R I É L i b . I. :
■ffyoi, ®; ^ reio/M r y ’¡yay m \v ¿ to s toiá/tus fimulatque de Jefu nomine ubique diffufo, S
ou/zìpanus à.vétinttv ¡zafrvetíjj/paz èvrùG^ro, ac ftupendis ejus miraculis quae omni-
M «ùr» S i yíy,¿¡M, 1 ™ ’'f^ o n io firmabantur, accepit, miflis
/, • ? m Sm WSÈ C M \ , Per tabellariura literis, fupplex eum rogavccsT
vx » am DXxyn a^m. o^frfiv, r U v i- vit ut fe morbo liberare? A t ille tum
XoiwTt vmxycocSy ’fàl&Xns y>iw dimv tSiag xcc- 5 quidem vocanti minime eft obfecutus. Li-
Tn%iótyiva t à v ry yUaGijt&v ^bn)9EAAeiv teras tamen ad eum fcribere non fecufavit,
I 7riícL TAS vóo-8, 1 o fa v TÉ o ìv T y c u t u z Ì clv 29 ' f f i f ^ u ib u® u n ^ i? e ù ifc ip u lis fu is q u i lp fum
H t / , t / ^ y * r ' lan a re t, m i f fu rum fe e ffe p o llic e b a tu r , ne -
‘T T T * ' ‘ 7 * 7 ? “ * r * - q u e ip f i ■ fo liim , fe d om n ib u s p ro p in q u is &
Hpov S i a & L ctu ro ) eTtXvjptìTo Ta, tas gyra>jgAic«. fam ilia r ib u s fa lu tem p r® ftitu rum . N e c m u lf
f a y> iw r le ò \ x vixpav ctvxtpxenv 29 r i t o e « è ^ v à s 1 0 t o P0!^ a(^ e x h u m p e r d u r a fu n t -qu®cun*
in fo i a ir », ¥ ’Asró^A®, Si r SttitiULi ***•“ pro?,lfl?„fue.ra” t- N “ ” Poft ^fur-
. i/ aA,.wsa~ » ^, /)v p , , a M t - , / „ r reóhonem Chrifti ejuiquem ccelos adfeeni
0 ^ . 0 , ^ e» z t f f u f 5, » ™ T ^ & V W J * n i fum, Thomas unus è duodecim Apoftolis
Xex<?Du f£ x 9fiTav ‘KStTÉiXèffajoVj xìva o Ì SzioTÉpcf, ie r i divino quodam impetu impulfus, Thada
t Uo a,lESí<xrav 29 ^ayféÁiqv¡y t a s t S unum è feptuaginta Chrifti difeipux
e w M t o w à a H i M i , j>* ¡ I B M — numa™ Ede![am 9 H v ~ ^ ~ . ì, ^ , E > d o c tn n am li l is g e n t ib u s n u n tia r e t. E ju f q u e
t c l T A s y X e e T A p o s A'fUúV te A os eX a fiC a v es g^ayie- ò p e ra Se rv a to r is n o f t r i p r om iila e x itum fo r -
Á íó is . éxus ¿ T y ia v a v á ^ a ^ o v rito ^oq jT v e icù^ t it a fu n t. C u ju s q u id em r e i te f t im o n ium
3 cal t 3,'£<5^c\rcu' totavixsÒjto, ¡¿am\6\joiSpv]V h a h em u s e x ip fiu s E d e ff® in q u a tu m r e -
1 1 5 x a w . a ™ < f n> \ a * .¿m \ w i S o n . , , & vu¡¡¡ H i f "
W m m S K m H ■ I v \ q u id em in m o n um en tis p u b li c is , m q u ib u s
a v tbm dAfio cio is X fp T d x s , Tois toc T taX c/xa 29 m 2 0 a n tiq u ita te s u rb is & res A g b a r i g e li® c o n -
kfxcpi r J/A y b a g o y ^g a^G e y-ra . ' s E i g ^ a o i , ^ r o m t in e n tu r , ha?c e tiam ad no ftram u fq u e ®-
wA t i 29 vxjv c/l Úv8 7ZÉ<puXctJfaja ¿1ipv¡*). y S iv ^ ta tem c o n iè r v a ta rep e r im u s . O p e r® p r e -
i h $ B itaaSaaz l ’É fo vh ù , W m k p y ¿ tìum ■ H H i ■
n ~ , ~ , , . , f 7 ; Q re,, quas ex archivis depromptas è Syroav
AfLiv. avfi\v¡(pijeiouv3 29 tovòi clvtois pviftaoiv C% T rum lingua, fidelitei tranftulimus in hunc
Xòpmv ^aVÀs [JùéìxQX)]9ùjav r 75*07tov. modum.
a5
b b ’A v t jX zQ o v ’f h w X Ì s y>a<pá<ñ\s<¿zsó'A.£ycl.py t o - E x em p lum EpìfloU [cripta a rege Ag b aro a d
7mpX& Taf Ijjcrocf, 29 7TÉ¡/.(p9eiOAS otuTof Sì ’A vclvÌx . J e fum , & a d eum miffe Hierófolyma per
TCLx^<PpofL8 ets lipotroXvpiot,. A n a n iam curfìrem*
V a l e s ì i A n n o t a t i o n e s ;
1 Ou,a 71 uòrS czovpç/.Mi ] In codicibus noftris Maz.
Med. ac Fuk. feriptumfeft ¿ötoT.
2 ®ccoobe,u! r ¿¡hìA^àv] Duas poftremas voces exputìxi-
mus, quippe qu® nec in optimis exemplaribus Reg. Maz.
Fuk. & Sàvil. nec in interpretàtiorte Rufini legantur. So lus
codex Med. cas habet, nefcio unde petitas. Neque
enim ûllibi quod feiam lé6tum e f t , Thaddæiim' hùric ira-
trem fuiffe Apoftoli Thorn®.
3 Tm '’e Sioscui ] Noftri codices Maz. ac Med. cum Fuk;
ac Savil. fcriptum habent bn m ''phasa.
V a r i o r u m .
a Eheste#'] Edeffa, urbs Mefopotami®, ampia 8c Archi-
epilcopalis, olim Antiochia, 8c Callirhoe à fonte d iñ a , tefte
Procópió, qui earn Òifhoènóriim caput facit ¡ poftea Ju-
ftinopólis etiam vocata,quòd Juftinus imperator illius mee-
tìia in méliórem 8c àmpliòrem formam reduxerit. nunc Or-
fi* plerifque, Rhòa Arabibus ditta. Mich. A nt. Baudrand.
Geograph.
b Arnpgci<pov~]Suppofititias effe has Epiftolas contendunt
recèntiorum haudpauci} ex Pöntificiis Erafmus, Cofterus,
Cánus, Bellaridiniis [.Ludov, Elites JDu-Fin & Richardus Si-
monius] è Reformátis Cöcus, Rivêtus, Hornbeckius, Span-
hemius Junior & alii* Vèrùm ego non àdeò temere ¿bjici-
endum effe cehièo tam venerand® vetuftatis monumentuni.
i° . enim nullum in totö Epiftolæ contextu appareç fraudis
vêl ioS-éilôsaç yeftigium'j^ nihil quod Doròini rióftrì Sapienti
®, bonitati, dignitari non ápprime eonvenit. 20. Magnum
apud me pondus habet fumma E'ufebii fides, 8c
authoritas, qui has Epiftolas ex ipfis Edeflènorum tabu-
lariis deicripfit, 8t e iermörie Syriaco in Gr®cum tränftu-
lit; 8c cùm nec ipfe fàcile, fâjïi p'ótiierit, neque hobís fu-
cum facere völuifle cènfe'ndus erit. Vérè de eo Pearibnus
hofter, Deus bone, quantus j:ùdèx ! Ego vero Eufebium tanta
diligentia, tantoqué judicio tri exdminandis Chriftianorum
primiva antiquitatis fcriptis, in quibus traditionem Apoftoli-
cam cóntirieri arbitratus eft, ufum fuiffe contendo, ut nemo
unquam de èjus fide, aut de fcriptis, qua ille pro indubitatis
habuit, poftea dubitavèrit. Vindic. Ignat, part. I .e . B. 3°,
Eufebio fidem adftruit S. Ephræm, ipfe Syrus, 8c in Syro-
runi fcriptis vèriàtiifitnùs, & , quod propius adhuc, Diaco-
nus Edeflenus. Proferam qu® habet in Tcftamento fuo,
Syriàca lingua in Gf®cam, exinde interprete Gerardo
V o g Latiné verfò: Òp. tom. 3. 8c apud Sur. Febr* 1 .
Nuni; IV . ubi EdélTenos fuòs fic alloquitur. Benedilla veftra
f it Chitas, iñ qua habìtatìs. Ipfa enim Sapientum eft
chitas & mater, Edeffa: qua quideni etiam palàm atque
manifefte ex ore Chrifti Domini benedilla eft per firn difeipu-
los, nóftros vero Apoftolos. Nam quando rex Abagarus, qui
hanc chitatem exftruxit, rogabat, cxciper et eum, qui peregri-
nus in terris apparuerat, Salvatorem, inquam, univerforum,
& Dominum Chriftum, dicebat: Omnia nudivi, qua à t'e
fa lla funt, & quacunque à reprobis & afpernantìbus te J u -
dais p affu s es. Veni igitur hue, & no bi je um habita; habed
enim mihi chitatem hanc exiguam qua tibi & mihi fufficiet »
Cujus etiam fidem admiratus Dominus, mittens eo per nuncios,
perpetuò civitati illi benedixit, firmans ipfius fundamen-;
ta. Hafce etiam Epiftolas citat Darius Comes, Epift. ad
D . Auguftinum, ut his recentiores taceam. Quod vero
Scriptores Eufebio antiquiores non memineriñt, id inde fattu
ra e ft , quòd Patres Græci Lingpx Syriac® ut pluri-
mum ignari, nullum fere cum Edeffènis commercium ha-
buerint. Ne c ullius pene momenti funt, qli® in contrarium
proferuntur argumenta. -------- - Evangèliftisin animo
non erat,, cuntta qu® geifit Chriftus, litefis mandare. Joan.
X X , X X I . — ; - - citari videtur. locus ex prophetarum
Oraculis, quem dottifflmus Valefius, ad cap. 6 . Efai® referí
; alii alibi quærunt. Ego vero illud yt^azfltq non tam
dé lôcq aliquo pärticulari, ] quam de communi prophetarum
voce intelligendum effe exiftimarem j quo iènfu apud
Clemenfém Romartum, alioique fiepe occurrit. Guil. Ca-
veus in fua fcriptorum Eccleßaftrcoruni Hiftoria Literaria, Vol.
I . p.. 2. Quod autem objicit Dottifll Dom,D«-P/»,omnemi
prorfus fidem èxiùperare, ut rex aliquis regni fili dimidi-
um homini ignoto oblatum irei, meminiflè, debuit, hunc
regem, fi tali fide præditus fuit, qualem Epiftola profite-
tur, non homini, fed D e o , aut certe Dei Filio civitateiü
fuana obtuliffc.
^ACyxpos