ì j È
S Æ Ci
m
E Ù S f e É I I I*
fimo filio phílólbphó, & Lücío philofophi
quidem Csfaris naturali filiö , P ii autem
adoptivo, dodrinse amatori: Senatui quòque
& Populo Romano, pro viris ubique
terrarum injufto odio laborantibus, & calumnia
appetitis, Juftinus Prifci filiüs, Bac-
chii nepos, oriundus Flavia Neapoli urbe
Syrias Pateftina?, unus ex illorum número,
àllòcutionem & petitionem deferó. Inter-
pellatus quoque idem Imperator ab aliis fra-
tribus in Afia commorantibus, qui omni in-
juriarum genere vexabantur à provincialibus,
ad commune Afije hujufmodi conftitutio-
ncm mißt.
A M P H l L Î A nto kinu s P iu à .
¿i ' A e n ia ’ <J)iAo<na(pe * K campos Cpucnj , a¿
q d ”, ¿ EùmëSs ú<rnw¡rcf, egpcrñ r n M a f /spec
i s m jx .\h ra'$ m m ti/icp 'P a / iá lm , inrlp n T
e x -mvTüS y iv a s k.vQpcù7rcùv c lS ìm is [m c h $ j jW ¿ ''&•
5 TmpícL^ófdiáv, II¿ ir a » t * B a c e ta , r 3
S áclvÍcls veas irótecos Sue*** £ nctÂouçïvijs,'4
us clvtV rico <Tz&G(pwY{m ¿ ; ttoí-
V /M - ¿ v 'n v x J e l s 5 & ¿ P ’ 0 « ¿ r o s ß a o i *
\Qòs \ ic\ £ ’A cn o í (X<f6A<pS>v, 7rdvro ícu $ vCpzm n r ç js
l o r i 7rV)g>e}(CV ÍVf¿ú)V X.CLÍd'koiltífdjJM, '¿VICLU'THS »(£(-
ÛXTB TO 5CÛIV0V £ *A(71Ä4
V a l e s t i A fi n o t a c i o n e s .
Ï A»*/« q>iXòcré<pii Kmou^ ] In quatuor noftris codici-
bus Maz. Med. Fuk. & Saviliano feribitur tyXo<nip»>. prout
etiam in vulgaris Juftini editionibus habetur. Sed nihilo-
minus retinenda eft altera ie ä io j quam confirmant Rufinus
8c Nicephorus. Nam Rufini codices manuferipti
Kune locum ita exhibent, & Lucio Philofophi Cafaris proprio
filio. Juftinus quoque in priore Apologia hanc le s io nerò
confirmât cùm a it, i EùfcGti aùntt^uèo*,
tpiXoobtpu Kctîozcçoi im\SÌ. qui locus, ut obiter moncam,
xnancus videtur 8c mutilus, nifi fuppleatur hoc modo *ò-
• n x fu i t e ^ , ùbÌ Kaiózi&i (pixòovtpai, ¿be tpiXotrÌQu & c .
2 Kctl(mc/&- <pvi7t{ viti'] Lucius naturalis erat filius Ælii
V e r i Cæfaris quem Hadrianus adoptaverat. Quo mortub,
cùm Hadrianus Antoninum Pium adoptaret, earn legem
adoption! impofuit, ut Pius Marcum & Lucium libi filios
adoptaret, ut fcribunt Spartianus 8c Capitolinus. Alii ta-
inen Lucium à Marco adoptatum effe dicunt, ut refert
Capitolinus in Marci vita- Quare in his Juftini verbis
Cæfàrem [philoiòphum non alium intelligere poftumus
quàm Ælium Verum, eum qui ab Hadriano eft adopta-
t'us. Ait ènim Juftinus Lucium natura quidem fuiiTe fi-
lium Cæfaris pnilofophi, adoptivum véro Antonini Pii.
.Atqui conftat Lucium Ælii Veri naturalem ac proprium
filium fuiiTe. Igitur philofophi Cæfaris nomine, non alius
intelligi poteft quàm Ælius Verus. Nam fi eo nomine
Marcum intelligamus, tum dicendum erit' falli Juftinum,
qui Lucium naturalem Marci filium fuiiTe crediderit;
cùm tamen Lucius non natura, fèd adoptione tantum
Marci filius effe potuerit. Quis autem credat, tantum
errorem à Juftino admitti potuiffe? Satius eft ergo, in
hoc Juftini loco philofophi Cæfaris nomine Ælium Ve rum
intelligere: Verùm duo iunt quæ huic interpreta-
tioni videntur repugnare. Primum. eft, quod cognomen
philofophi nullatenus convenire poteft Ælio Vero. Fuit
quidem Ælius Verus is qui ab Hadriano eft adoptatus, eru-
ditus in literis, 8c poëticæ in primis ftudiofus, ut in ejus'
vita tradit Capitolinus: fèd philofophiæ deditum fuiffe nemo
veterum prodidit. Moribus certe fuit longe alienis à
ftudio ac profeffione philofophiæ. Deinde fi Juftinus Æ-
lium Verum hic deiignare voluiffet, cur ejus nomen re-
ticuiffet? Neque enim philofophi Cæfaris appellano, fuffi-
cere videtur ad defignandum Ælium Verum, cùm præfertim
hsec appcllatio communis fit etiam Marco. Ex his
difficultatibiis fàcile nos expedire poffumus, fi hunc Juftini
locùm ita legamus, prout exhibent fcripti codices >&t
Atsxta/ tptXoozipai, K e i i 'o < p ó o i vid, quam quidem le& io ne
m probat etiam Cafaubonus in nòtis ad Capitolinum ih
vita Marci. Nos verò eam le&ionem paulo ante impro-
bavimus. Nec fané videtur ferri poffe haec leélio, fi rem
atterìtius expendamus. Sequitur enim apud Juftinum
mu^tien, Id eft literarum fiudiofo. Ubi vides Marco 8c Lucio
fua cuiqùe adjungi epitheta} & Marcum quidem phi-
lofophunl nöminari, Lucium verò ftudiofura literarum.
3 ’Iasiv®- Iì^uncu s? BccKtflis J Hieronymus . in catalogò
patrem Juftini Prifcum Bacchium d iàum eflè fcribit,
quem fècutus eft Chriftophorfonus. Verùm Bacchius avus
A i t Juftini. Icaque addit Juftinus rr ùm QXxQcts, quod
non nifi de pluribus. dici poteft , de patre nimirum &
avo.
4 'Avrò 4>Aa/iute v victt itóxtae, ] Inepte Chriftophoricf-
nus vértit ex gente Flavia. Flavia di&a eft Neapolis civitas
Palseftin®, eo quod colonia effet à Flavio Vefpafiano de-
duita. Antea Sichern dicebatur. Plinius tamen coloniam
eam fuiffe non dicit. Poftea Severus Imp. jus | civitatis
ei ademit, co quòd Nig ri partes foviflèt pertinaciùs. Spartianus
in Severo Neapolitanh PaUfiinenftbus ju s civitatis tu»
lit, id eft in vici formam redegit. Porro Methodius in
libro de refurreétione hoc Juftinum omat elogio ’Iasi»®-
J'ì ò NsäotäwiS) ¿»»p un idixgóv1? T AwbsvA»», un
rp aj>trjj. y
f ’' E v n v Poßulatum vertit Rufinus. ov7vfetvetv G rx ci
dicùnt adire Imperatorem, 8c preces ad eum deferre,
quod plerumque fiebat fcripto. Artemidorus _ in libro 5.
cap. 16, c«Tv^tìv -Tif ßcunXti ètpéfy) £ ¿cyfctgsutf, id eft» libello
Imperatori oblato, angaria onere lìberatus efi, Exftat hujufmodi
libellus precum Marceìlini presbyteri, oblatùs
Theodofio Augufto, quem nuper* edidit Jac. Sirmondus.
‘Qui fic incipit: Deprecamur manfuetudinem.veftram, 8cc.
Sed & in 1 tomo operum Athanafii, referuntür ejufmo-
di preces Arianorum'oblatas Joviano Augufto adverfus
Athanafium, quae in Graeco dicuntur, male interprcs
colloquium vertit. Incipiunt autem prorfùs eodem
modo q u o libellus precum Marceìlini: hó/ntfó cru n o
xgetTVi.
V a r i o r u m .
bent. Qui licet in anno errent, hujus tamen Imperato-
ris initio eam Apologiam editam demonftrant, 8c quidem,
liti exiftimo, anno Chr. C X X X 1X , antequam Marcus C&-
far à patte nuncuparetur. Incredibile èhinl videtur, Juftinum,
qui tam Marco quàm Lucio titulòs Caffarez dignitari
8c Imperio Proconfùlàri longe infcriores attribuiti
Marcum Csefarem, imò 8c Imperatorem, fi Apologia hoc
ànno przfèntata fuifieri non appellaffe. Colleg z enim Imperii
Imperatoris nomine cohoneftati. Ant. Pagi Crit. Vol.-
I . pag. 148. ad ann. Chr. 148.
a Auxm <piXo<n<pu Kctumg&' <póin] via J Hanc ledtionem
potius retinendam cenfèt Valefius, quàm Aukim tpiXoeéepa.
Sed prsterquam quòd in IV . codicibus MSS. à Valefio
citatis, 8c in vulgatis Juftini editionibus habetur tpiXoeitpv,
tam Marcus Aurélius, quam Lucius, poftquam impcravit,
vpeantur Philofophi in titulo Legationis Athenagors pro
Chriftianis. E x quò certum redditur, Philofophi nomen,
quod in utraque Juftirii Apologia legitùr, ad Lucium 1E-
)ium patrem, non verò ad Lucium filium, juxta Juftini
mentem referendum effe: nequé enim dubitandum, quin
Juftinus Lucio Véro poftea Imperatori1 Philofophi nomen attribuenti
cumAthenagovàs eundem, dum imperaret, eodem
nomine cohoneftárit. Sed valde fallitur Valefius. ubi arbitra-
tur, Philofophi nomen eo in loco ad ftudium literarum fpe-
dtare. - Ibi enim eos, qui vitam vivunt àufteram, denotai,
quemadmodum & in titulo Legationis Athenagòrz. Id-
que ipfemet Juftinus hujus' Apologia: initio manifefte in-
dieàt. quando ait: A c vos quidem Pii, & Philofophi, &
f u f it ta cuflodes, & Eruditionis amatores,quod fic vocemini,
ubique audit is-, an verò etiam fitis, res ipfa demonftrabiti
ubi Philqfbphiam ab eruditione Juftinus diftinguir. Immo
etiam prioribus Ecclefiae fcculis apud Chriftianòs philófq-
phi vocati qui aufteriorem vitam semulabantùf, ' Ut pluribus
au&oritatibus oftendit Suicerus in Thefàuro Ecclcfìa-
ftic.o, verbo <piX¿mP&-- Ant. Pagi loco fupra citato. <p*A0-
aitpcf praefert Cafaubon. Philofophi nempe titulus tam Lucio
quàm Marco erat communis, ut patct ex inirio Apò-
lo g iz Athenagorz. W. Lowth.
K E $ A -
Antokìnus P ,A . ÊCCLÈSIÀSTICÆ HlStÔRIÆ L i b . IV.
a ‘ A m i i r s ro x/wJ» r ï s ’Amas ’íshíoAti •
r u xaä’ ru a s Asyn.
1 2 I A * M ¿pus AúoÍAi®.
Avtamos SeëaçDÿ, A p o lo s , apytípivs ¡Á -
yt<¡os; h/mp%i>iïs ’elrHaíat TJ ^ ^ ¡ 0, ^ Sinsí-n,,
3 '¿m a b s T d ™ , " r e í f n m S •? ’ A m a ^ í p u , . H
t i «i9k m ¿ W í Seo7s 'ChtJUsAl; ’f à , ^
m> r e s -mutUs- cúétm >uA¿
Épifiolit Antonini ad Commune Afte de Re-
Itgionè nojìra.
T m p e r a t o r CiEfar M. Aurelius An- „ ^
totunus Aug. Arraenicus, Pontifex Ma^ m L l f "
xlmui Tnbumcis Poteftatis X V . Coiifulr.f. 28'
I I I . Communi A fi* S. Equidem feio Diis»-
■ H nè huMmodi homines la-
teant. Multò enim magi* illis convenir pu- m A r xaja.cc- ■. HiBi m2^103 ixecccuufiaanntt>, quàm
cuín ìtu ms'àv \ras 'pm ßsXof^■Hs -- 4 u/ttis- m ¿5 m WSÊSS•-Ê--*ùs m & x U i O--1/iCn—dòriJì RM rnçjxntiwiïv,ri,*. 1 7l) i IO ì , „ H jf- • fententiam BH adverfus B
quos tumul- ¿MeTt, ißtCMouä-ns
. aepropofitum ampliui
confirmât,s, dum eos 'accufatis tanquam
impíos, lilis autem longé optabilius fuerit,
ut m JUS vocati mortem oppetere videan-
tur pro Deo fuo, quàm ut incólumes re-
maneant. Ita viñores evadunt, animas fuas
r U ¿ y y à p iU v a v m , iIrefi, ù s à A iw Tistrtij
eytpouìms. *ei>i S’ a» xtpxAitns cápeme, 5rò ìòxff,
— W S 41 ■ animas m
outil» ©ey. 00e. X, mtatn, TPiyie^oi m¡s éeuira., 5 Potl“s projicientes, quàm ut ea fícete, quæ
■’k l f f c vaßS/Stm oís ¿ ¡ f r a - x f j f a , a.M s. ™ V ubetis> in animum fuüm inducant. C e i
r ì è ì 5 f r e i e j i S , f y s y n im , ¿ y a n ß j tm , q Ó c vèl- J e l .-f a ä i « “ *
am™ In äs ’'àjsm/imuçii, ÍSvfuuZms /tSp '¿m .,
‘I -zSp Sol, 7®%t.e<ÍAAo.@tí t i Tt¿ rttii-nçy. w ç js
■ I V. —a l e s i i A n n o t a t i o n e s
1 M B S In tfibas noftris Codicibis M a ,.
A ? 11 . v ox K . ir a j pnmarn fyllabaiu acuit, noncircumfleait.
Neque hoc duntaxat in loco, fed ubicdmqné
S l ° CZT * ’ W S & exempiaribus conftanter acuitur
2 Mei*®- AvgMS- •A.ra.r,®.] Errat Euftbius oui
Antonino Pioi hanc Epiftolam tribuir. cùm fit Divi Marci
ut Ht inrcriptioneipfaapparet. fcripta anno r. ejus imperli.
cum ìpfe eflèt tertiùm Conful. Vide Faftos OnupÉru
ad annum urbis 9 14 . Hunc Enfebii errorem vidit quidem
au fto r Chronic. Alexandnni., Sed iliam Epiftolam Imp
Marci male affignavit anno ejns io . Enfebii errorem fe c i:
H i Jnnnnqs Zonaras. _ Scribit enim Juftinnm philofo.
phum apologiam prò Chriftianis Antonino Pio obtnlillè
S , P?hm°lÌ?S ImP-cdi? “ m ?il Cómmune Afìx — i
ullus Chriftianorum rehgionis causà puniretur; fed li qUis
eo nomine delatUs èlTet. accufarore multato reus dimftt“
retur. Scio quidem P. Hallomum in notationibns ad vitam
Juftini cap. 5. contendere,hanc Epiftolam effe Antonini Pii
,U * ! ■ rei prn^tinnem affert, parum
firma mihi videntur. Nam qn odex Meiitonis Apologetico
adduco, prorfus evereit ejus fententiam. Quippe Melito
omnia lihc refenpta Antonini Pii prò Chriftianis recenfet •
Epiftolam fcihcet ad Lariffiras, ad Theffalonicenfcs' ad M
themenfes & adomnes Gracos. Quod fi Epiftoia ad’ Com
m m Antonini Pii. eam certe non omiffurus fu-
Mcll?°t «P P te Alianns. Quomodo enim e am t a o -
rare potuiffct. qua; publicè propofita fuerat Epheiì» Cur
v era alias qmdem Pii Epiftolas. ad Macedonas & ad Achi
TO fcn pta s commemoraffet: hujus ad fuos pnpnlares f o t
p t r ne menrionem quidem feciffet? r
3 .Tal W id * ’A r i« ] Ita Qc ero Commnne Miiyadtim
& C om m u n e totins Slciliai in Verrinis dirit. Porró cùm
w m M ie i dicitnr, fubaudiendum eft mnlJiu,. Habebant
enim Afi.nl commnne conciliùnftotms gèntis. nu„
1* crvitates legato, feu Synedros miftebant, ut T c e t ì r ì -
- , ............. V■ a R I
a A.TO„Mf e s fji -ri e e iA .l Ediitnm h— — - e - i -, '
B B a i ü g duas W B m O S
M ontius. & Papebrocms illnd ab Antonino Pio emiffnm
iuiffe contendunt; ficut Eufebius hìcaffirmat. contri
fefiqs erraffe Enfebium doceti cum fit edhShrm M . An-
relm ut ex mftriptione ipfa. apparct. fcripta primo anno
l ü Ü H cum effit tert!4m H rc opinio alteri
fffe J r-------- Errandi àufain Eufebio hanc fnÜ
H M H I ¡» Apologia Meiitonis, cujns fm-
vorem 41 “ P- Antoninum Pium in fa-
Cbriliianos tm T b "™ ’ * * nc H W
liolam ad ,n ” “ ltM ,conc,« rcm- Queje M. Aureliì epi-
tratam. pro A n . & à Melitone impe-
A nt. Tari c r i , ePlfto1? Per errorem ufurpavit.
fuadcre mi hi n. ” 'I®* tfd ann. Chr. IC2. Per-
Antonino Pja adU/ * í“m fl“ P¡<lain fuiffe, nt
reiii, cujus id effe ipfa ab ” j tr Rlcf° nl,'um Marci Au_ J . ipia ab co defenpt* infcriptio indica-
«¿1 I . A - guy vct ,raai lune
«lamnum fiunti non, abfurdum videtur
vos commonere, qui & anjm o s l b j ¡ -
c itis -q uoti» hujufoodi -cafus connngim«
& veltra cum illorum inftitutis compmtis'
4 Bt^euuvnti -nv yvuuibyj ctòrav livmp kt r
poft baie verba, addir q ' Nicephorus
mat-Rufini1 iaterprctatio. Ì
* * * * '- o o tiL J n J k
fcripturam magis probo. fiuam
B m f r f r a g r a M W Ita quidem codcx I H
c Nicephorus. Venim. in còdice Màzarino sé
Fuketiano fenptum inveni -ut J c i , r ■
H ? ‘V ■"“ » legamus, referendum erit ad vnih,™
& T ? ì B B B B verd nS A .a an o
1& B i g pkcet' tura referen4uni erit ad verbum E
: r y V l F 0“' retulit Laogus- Sic cni” 3 2 '
l'tm en, tanauem eerunJm mufitm tram firiìs. Eundem
quoque lènfum expreffit Rufinus.' Sed Grata Anlì, “
verba fciifum hunc admittere non poffunt Òptime r” "11
gas, doftns NiccphoVi interpres, bnÌc lo"nm
ptZmTuunnnmT mfnei" n“Tt „‘em, wq»,m ta fy * mimuimJ f M I
" R U M. J
' ret. Conjiciö ifaqne, codlcem. Eufebii i lißrarfo quopi-'
v“ texi“u 7 E ° Cpirf a “ “ . '» - / P P o f i lo ad m a rin em ,
vel textni mferto, ven autoris, Marci fcilicct Anrelii nn
mine. Joanm s Erneflue Grat, Neiis in r. Ju ß in i A tolori
f ' f^ D d -M i r o r e q u id em Valefium d i x i f ib S c '
am i Marco » M M M i »
Sä ctus eft.ut m Infcriptione Gruteriani,
a n t o n i n u -s' . - ~
A U G . G E RM v T R , ,p . ; X V I I . C O S . I II. j
Peaifon. Vind. Ep. Igrtat. P art. II . c XTTT a Ü Ü "'V>
-zpiflolam «d detimumquintHtn im pini M nm r e f f ” “ ’
Tct ixuyay.