S æ c . IV. Î7n<7jto,7ivs £ X p TÚpov 6k,xAíjoi<xs* ^rperCurí^ós r s
t* ser;' Si&SVot ZltoóCios' ^ e-n 2 íA.£av¿$ r ôc/t<pl
ir^E^uaav Cv.xÀJjcniv ¿'Kioxotios- ÀXX' v?os
BiitiCùv (¿ogp. i u § ènpay \rc a ô i iV 'E/xiavs y*vo-
I fjdjjosi ^opois <xifeAÎ(pO>j putrpTvpw T ^ f S ’ g-7r ’ *Av-
•n o ^ictii cLfi(pa> r r « ©eod Àojpr t î j s eîs
5<xvctTov r\jz¡R>/Lov^siSo^AGidrl(v' o jlô/j S’uXctriiois
©^t^bôe)i jSuôoTi ó gTO£rjco7TD$* ó A ¡atçoùv citi-
ços ZlwoQioSy m»5 3(J' T TrAib/wJy 'GkiT7&¿iGcü.$
S ’ è’7rx
Peleus &
Nilus M.
Pamphilus
Gqf.
Tetrus,
Fauftus,
Dins, Am-
monius A-
lexandrini
M.
Thileas,
Hefychius,
Pachumi-
us, Theodoras
Æ-
gyptü M.
ecclefi* Tyriorum epifcopus,presbyter apud Sidonem : Silv a&nu sZ eqnuoobqiuues dEemrail enina ei pAfan tuirllbees Eemccelfeaf ifse.r is Soebdje hóbieu s quunia- cum aliis quibufdatn, in martyrum relatus
eft numerum. Illi vero Antiochix, dortternindaisr
lia dv ermaeo rftiedmei ucoiqnuftea nttoifrlmimena tiisn ppateirefne-- tinia parmofbuon diullmuf trmaraurne t d: emTeyrriauns n: io Zeqnuoidbeiums vdeurmo umnegduilciso rulamte rao mipnfii ufmul caprresnefttuarn, tifinfi mmuse -, dus cruciatibus forti ammo immortuus. In- lo a ir e* i garaW ter martyres autem Palaeftinae, Silvanus naA^fr i^i , ^ \ , , M , ptoLprvpm^ * ZiXQwos WioxoTros t cLfx- a
Gazai urbis epifcopus apud aeris metalla <p\ r retteti» exxXtitnay, -reo dt ‘Pouvqi yctAxoJ
qu* funt in Pn®no, cum aliis undequa- ¿¿¿tclWcl g u v ¿repots ¿vos Sinai r «&t9/zov noj-cL- ddraamg invtaE gcyappittiei tfraucnercdaotutess efPte. leuSse da c& N qnuuis- ,, ,, y \ xapaAZ~« ! ìW», /mTcq. AiyiaiW re cum aliquot aliis illic flammis abfumpti pe- i A, i \ . » 15 n>jAeui ^ NezAoi eanay.07n>i, pxxo grspcov n,v riere. Horum in numero maximum decus 7ivpos v7cì[jlhvclv rn\6orlcu‘ x) ro fieyct Si Caefarienfis ecclefi» Pamphilus presbytér, à xXeos $ Kouaatpiav 7iu.pQW.cLS dt t£tqis ii/ziv pivy- onmobnisiu mha undofqturaaeq uaaetmat isp rmaeatxerimeuen daudsm eirfat;ti ovnier /i / ci. n ' _ , t°'~, 22 fl’ c. ~ , ? x«0 r ,^ , dignus. Cujus quidem fortitudinem & glo- d’ccupucartara.'Tas' ov r a.yd^.yccd}j/La.Tm T 2>%erlco> riofa facinora fuo tèmpore expofuimus. Ex 201 ^r;' r Siovrct %gy§ov ctny^c/i-^oifjbp. 7wv S' ear* 1
iis porro qui Alexandria & per totam ’AAe^fitfipao^ xa.9' oA>j5 re Atyoiiis x. (DyCouSbs piEergfyupntfutim fu natc, Tphriembua'si doemmn inuomb inlio mmianratnydruios .. ~ ~ HHH| » ~ , eft Petrus Alexandrin# ecclefi* epifcopus, AA^ctwpg<a$r gzTXn^x^oTrTCm?, as Jle^os <lvtv,s b vètov n ^pYiput SìShotccl- Chriftianae religionis dotìor eximius. Et Xav r d» XtnTcS 3’eoai€&a$ iyayt^citpSa' x, r ovv .inter ejus presbyteros Fauftus, Dius atque 2 j clvtcS or pianure paivy $06090$ ùtos ^ ’ A fxud- z Ammonius perfedi martyres Chrifti. Prae- M . y <T. terea Phileas & Hefychius, Pachumius ac m/> 7,Ae“‘ J 3 Theodorus diveriàrum in iÉgypto ecclefia- ov^tos Xj Ua^ v/mos xj QioSìnpos} r upupt rito Airum
epifeopi. Sexcenti denique alii minime yjT&oy Cv.xXyiaicSv e'7cioxo7rot’ [/jutM re eon thtqis obfcuri, qui per ecclefias in illis locis àc re- ÓlAAoì Ot^(f>avSsi o'i nrgjs ra>y jchpw & rÓ7iay gionibus conftitutas, multis laudibus cele- jq ynxpoixicSv ilvìj/xovQuovtch' m ava rìiv 7tclgolv o ìx s -
b r a n tu r . Q u o r um om n ium rp ro v e r o D e i c u ltu f.&«i/t#lu ) \S&rP ras us ro ìjuoy bn\j’c—ft.bf*u '& $ yjtoviGU. ervcevy
t o t o o rb e c o n fe c ta c e r tam m a , & quae lin g u - H i '7rapf cta«i.d ovo6j t»M$ cBtt!ìA otc, g> ^r, A, xnZes rt
lis e o r um a c c id e ru n t , om n ia a c c u r a te c om - p c \ ^ / « ~ »
m em o ra r e , non e f t o f f ic i i n o f t r i ; fe d e o rum “ * « “ ™ ' ^ " T 8 i « X potius qui res geftas oculis fuis contemplati "i“8"?"' ™.® 4 «^™ v^ytMra. v x Se,Aw°-
funt. N o s v e r o ea q u ib u s ip f i in te r fu im u s , 35 Tóm iiTiov ¿ y yevo^ro.ots y i /¿ho àvtos ofApey^yópiyyy
V a l e s i i A n n o t a t i o n s s.
1 Kct-m t JiiMfov ¿y«yg5»$«ji*ey J In libro fcilicet
de martyribus Palæftinæ. qui liuic oftavo, libro fubjeâus
cit. In eo enim martyrium Pamphili fuie narrat Eufebius»
ut illic videre eft. Porro ex hoc loco apparet, librum ilium
de martyribus Palæftinæ poft hiftoriam. Ecclefiafti-
cam, 8c poft libros de vira Pamphili martyris ab Eufebio
feriptum fuiflè. At Chriftophorionus qui ante hoc caput
totam appendicem jam delcripicrat. coaétus eft hæc Eu-
febii verba refecare, ne Eufebius lui ipfius oblitus videre-
tur. Non diflimulabo tamen, in feriptis codicibus Maz.
Med. Fuk. 8c Savilii, legi Quæ fi vera eft
leétio, intelligit Eufebius libros de vita Pamphili martyris.
Hos enim libros feripferat ante hiftoriam Ecclefiafticam,
ut jam antea obièrvavimus.
2 In codice Maz. 8c Med. legitui* ^ Aw«.
Rufinus quoque Dium vocat.
3 flxAstJiç 7c oç ^ IÎci%upjt©-> ]
H i quatuor Epifeopi fimul in carcercm conjeiti fuerant
Alexandria: ob fidem Chrifti, una cum 66o aliis tarn clc-
•ricis quam lateis, ut feribitur in Aétis Pafiionis Petri Ale-
xandrini, ubi Petrus Achillam 8c Alexandrum ita allo-,
quiturj Ov% hxtfzt ¿Í «afel t /ngume/cot í^á>7i^oy hntmoTmv,
<biXÍa <pt)/*( yjft 'Htmwts, TIcczu/aiu 71 ®toh¡§u, ot äj# r'w
£15 Xg45®y 7x7?jy -ni iltr/Awrtie/ai íy*A«oStiy7T$ imkasirúgeo*,
ío>í ctuTüs TO tfgoxú&toii JiítfV|ctTD TtA«í, ¡(ffjf ¿0 TtS ¿urtpccM?
r files Hcf.Tpfc/%, Quanquam in Aítis Latinis PaíTronis
ejufdem Petri, quse ex Grseco tranílata funt ab Anaftafio
Bibliothecario, nulla fit mentio Philcse nec Pachomíi. Sie
enim ibi legitur: Nec unquam cejfavi fuggerendo beato Epi-
feopo Hefychio •atque Theodoro iri cuftodia pro Chrifii fide
reclufis Öcc. Certe Eufebius difertc profitetur referre le
precipuos Dei martyres. qui tum Alexandrix, tum in
Thcbaíde 8c reliqua Asgypto fubiere martyrium. Cuín
ergo Petrus uná cum presbyteris Dio ac Faufto pafliisr
fit Alexandriz, quatuor ifti, vel certe aliquot ex illis, in
Thebaíde pafii lint neceífe eft.
V a r i o r u m .
a SiAtoetyà?^] De hoc iterum Eufebius lib. 9. cap. 6. ubi
quadraginta annis faccrdotio funétus fuilTe dicitur, ac tandem
cum aliis duobus Emcfx feris objeftus. Memoratur
in Martyrol. Rom. die 6 Februarii. Rumart. ibid. Erat
autem Emefa, vel Emilà, vel Emilia (totidem enim mo-
dis fcribitur) urbs Syrix Archiepilcopalis fub Patriarcha
Antiocheno, ad Oronrem fluvium, inter Arethulàm ad
Septentrionera, 8c Laodiccam ad meridiem. Diftat 43
milliaribus à Damafco in Septentrionem. Apamcam vcr-
fus totidem, 8c Antiochiam 80 circitcrj à Palmyra vero
do in occafum. Eaudrand.
b n«-g9s] Cum eo complurcs alios Ægyptiorum Epi-
feopos palios dicit idem Eufebius» lib. 9. cap. 6. ubi Petri
fandtimoniam 8i dodtrinam laudai* Ejuldcm cánones
pcenitentiales recepit V I Synodus. De co vide Athana-
fium üb. a. contra Arlanos} Sozom. lib. ». cap. 6. Vincent.
Lirinenf. Commonit. 2. 8c alios paifim audtores Ec-
clefiafticos. Ejus Martyrium contigit anno 311, nono fcilicet
Perlècutionis anno, fub Maximino. Ruinart. ibid. consentit
Ant. Pagi ad eundem annum.
rams
i TKIVÌ i) ™s (ufo i/icii yvaiifilis ' il’ éregjts mi- alio in opere pofterorum notiti® comraen-
iin/an Pfaip«5. JCSyi (tm f !tafó»§t AÓjìv, ¥ dabimus. In prafenti autem libro palinodiam
mADuSian r 'éèÀ i/uti ùpya^mt, tos eipiiut- eorun? q.uf contra nos Sefta f11"'’ & ea
mov^ tg-f ep> j3t/ó 7a, m Vn a » r i r5 ~S u,. yfA B lUpHradiòtis adjulnga meX ; °rdqÌu°i-p pC°e ntqÌgue»" X PWf* rv JyAv o v'm rais cunu- 5 maximam utilitatem allatura fint ledoribus.
'£o/$fjots» rtz /* oiiv <Zffgy) % KStÉf ìipuSv mXepaì ^ Igitur antequam bcllum nobis indidum
'Pafioucov iiy^fiovias, dv ogois «W ypóvois rei ' e^et; cIuan^‘u Imperatores placido ac be-
Wmimmmm 1 ^ 1 3mm "irln^Znfmoraemm’ qmrV-C0' «• jaW0 »? 6bOT£/! cn 1/1» 1 »w / \ »V P omnium bonorum quantaque felicitate ip OiiTvtuu am, -ns i t (%xf- abundaverit imperium Romanum, quis ex-
xetreig hoy>$ tlììywm^'. om'u ^ al (ux.M<yvL t >Ì5 io plicate fufficiet? Quo quidem tempore ii
iCstfiÓA» xgjtrJrrts ^ axo- qul '“n'111™ Imperii adminiftrabant, dem~
n tldv bts r i/ i ^««.A ela/s ZM, /mr/vnMo«.rBT65I, o£? M c?nnallbus ac vicennalibus expletis, in fefti- eop vitatibus, fpedaculis, epulis omnique hilartLis
X) 7m.yv\yjpnnj QcufyorocTAis n S olAicUs ritatis genere pacate & tranquille dege-
Qotppocuvcusì 7raans 6£<px,Qys SieriXtiy ùplu/qs. bant. Ita cùm eorum principatus abfque
87W S civrois ATta.zy.'mSi'ìtas Xj 'Gn ¡jìÌ[cl i jullo augeretur obftaculo, noviique in dies
ooHfMpxi nr^jinows t g^atrlcti, ctÙpoas £ <i<rg}$ yipc&s incrementis floreret; repente mutato conùpms
¡Lid&QijLdjjoi, mXe/xov cia7rovSov eytiptìatv Pacem quam nobifeum fervabant fol-
^ Jou7ra S' cLuroìs rns rotaaStÌ' «mvaf eas> Ssurtpov Ìtos vent^s» bellum nobis inexpiabile intulerunt. 11 1 Necdum alter annus hujus bellici motusex- ‘7rt'7CXvpQT\0 , yc/q\ ri 'S1 rgx tlui o, Xlui cLpy,l co ne, on- p-.lie«t*u,.s- tru, eQ iat, cum ecce novus quid,am & infov
ytyyos, ree ymyuc 'K&y^r* ctvaTpg7ret»2oopinatus cafus rem Romanam pene fubvertit.
V a l e s i i L n n o t a t i o n e s .
I At’ trisect mwm/Acq ygjs^««] Intelligit proculdubio
librum de martyribus Palseftinx. Neque enim alium librum
invenire quis polfit, in quo Eufebius martyrum
agones ab fe vifos commemoraverit, quàm hunc quem
dixi. Ex quo infuper refellitur Chriftophorfoni fenten-
tia, qui librum illuni de martyribus Palxftinx, putavit
partem eflè libri odiavi; & qui poft hsc verba quae po-
fui, multa refecuit atque intrufit. contra fidem omnium
codicum. Vidit hoc ante nos Turnebus, qui in iuo codice
ad lise verba Graecum hoc fcholium adferipierat :
rnifMuiom 071 twjtIw s%hs iiw ygjs^ijy tJS-ws ftJJ tStb to
fiiQxios.
i 'Ooiómi kycc%s iùnoQÀoK xj sòì-ngjiaf'] Quanta fuerit
felicitas in orbe Romano Diodetiano 8c Maximiano
regnantibus» teftatur Mamertinus in Genethliaco iub fi*
nem, ubi Maximianum alloquitur his verbis. Revera fa-
cratijjìme Imp. feimus omnes, antequam vos falutem rei-
pubhca redderetis, quanta frugum inopia, quanta funerum
copia fuìt, fame paffìm morbifque grajfantibus. Ut vero
lucem gentibus extuli/lis, eìcinde Jalutàres fpiritus jugiter
manant: nullus ager fallii agricola?», ¿oc. Jam vero quod
ad bella fpedtat, nunquam felici us adverfus Barbaros Romani
pugnarunt. Cadi ubique barbari, 8c imperii Romani
limites promoti. Legamus eorum temporum hiftorias.
Invcniemus profedìò id quod dixi, nunquam in meliore
ftatu fuifle rem Romaham ; cùm quatuor principes, duo
fcilicet Augufti ac totidem Cxiàres, feorfum finguli barbaros
propuliàrent. Adeò ut veriifimum fit quod ait
Mamertinus in Genethliaco : Mitto e ti am dies feflos viElo-
riis triumphifque celebratos, Audtor Panegyrici didti Maximiano
8c Conftantino : Sed profello exegit hoc ipfa varietas
¿0 natura fortuna, cui nihil mutare licuerat dum imperium
tenere tisi ut illa viginti annorum continua felicitas intervallo
aliquo dijlinguerctur. Porro tametfi Diocletianus 8c
Maximianus tot vi&orias de barbaris retulerint, unum
duntaxat de omnibus triumphum Romx egerunt, paulo
antequam imperio decederent, ut reftantur Eutropius 8c
Zonaras. Verba Eutropii funt, utrrquc una dìe privato
kabìtu imperii in/ìgne mutavit ; NicomedU Diocletianus, Her-
tulius Mediolanì, -poft triumphum ìnclytum quem Roma ex
numerofis gentibus egerant, pompa ferculorum illufiri, &c.
Hjeronymus in chronico, hunc Diocletiani & Maximiani
triumphum' rfetulit. anno 18. Diocletiani. Ad quem Jo-
tum Scaliger in Animadverfionibus notat, co mini fili m
eflg à Hieronymo anachronifmum. Hunc enim triumphum
aélum eflt anno Diocletiani vicefimo, aliquot men-
fibus antequam purpuram deponeret. Sed fallitur potius
ipfe Scaliger, qui Hieronynmm temere reprehendit. Nam
li Diocletianus 20 imperii anno, paucis antequam abdica-
ret menfibus triumphavit, mcniè circiter Januario eum
tnumphafle dicendum eft, anno Chrifti 304. cùm purpuram
depofuerit Kalendis Aprilis ejufdem anni, ut docet
Idatius in Faftis. Ex quo lequitur, eum hiberno tempore I
triumphafle, 8c media adhuc hyeme ab urbe Roma pro-
ectum Nicoraediam veniile: quòrum neutrum probabile
eft, cùm nec triumphi per hyemem agi folerent ab ìmpe-
ratoribus Romanis, nec Diocletiani setas ac valetudo tam
longi itineris laborera hibernis menfibus fuftinere valuerit.
Quid quod Diocletianus anno imperii 19. menfe Martio
atque Aprili agebat Nicomedix, eo tempore quo ccepta
eft Chriftianorum perfecutio, ut teftatur Eufebius in lib. 8.
cap. 5. Sed 8c tunc cùm Nicomedienfe palatium confla-
gravit, Diocletianum in eo egiife teftis eft omni excepti-
one major Conftantinus in oratione ad fanftorum ccetum
capite penultimo. Id autem contigit aliquot menfibus
poft inchoatam periècutionem. Ponamus igitur id eve-
niflè menfe Maio. Quis credat, intra decem menfium
fpatium Diocletianum Nicomedid venilTe Romam, ibique
mfignem illum triumphum cgiiTej ac deinde Roma redi-
ìfle Nicomediam, atque ibi purpuram pofuiflfe, moxque
in Dalmatiam conceflille, ut rpliquum vitx tempus ibi
degeret ? Hue accedit, quod morbus ille quo Diocletianus
de ftatu mentis paululum deturbatus eft, primùm
Nicomcdix eum corripuir, paulò poft excitatam ab eo
periècutionem, ut refert Conftantinus. Quare parum
probabile eft, Diocletianum eo tenratum morbo, tantum
iter fufccpiilè. Deinde auftor Panegyrici difti Maximiano
& Conftantino, diferte teftatur Diocletianum Se
Maximianum aliquot annis ante 20. imperii annum Roms
triumphafle. His enim verbis Maximianum alloquitur
: Te primo ingreffu tuo tanta latitia, tanta frequenta
populus Romanus excepit, ut ehm te ad Capitolini Jovis
gremium vel oculis ferre geftiret, fitpatione fui vix ad por-
tas urbis admitteret. Te rurfus vicefimo anno Imperato-
rem, oliavo Confulem ita ipfa amplexu quodam fuo Roma
voluit detinere, ut vìderetur augurari jam & timer e quod
faäum eft. Vides ut Maximianum diu ante oótavum
ipfius Confulatum Rom« triumphafle dicit. Nam quin
priora illa verba de triumpho accipienda fint, dubitare
non licet. Certe Sigoniüs vir diligentiflimus, in Iibris
de Occidentali imperio non aliter hunc locum intellexit.
Graviter itaque hallucinatur Scaliger, qui Diocletianum 8c
Maximianum triumphafle dicit anno imperii vicefimo.
' Re&iùs Hieronymus id retulit anno 18 Diocletiani.
Quo quidem anno Idatius in Faftis notat Imperatores
vilitatem annònx edifto fuo conftituifTe. Id enim -poft
triumphum ab eis conili tu turn videtur in gratiam precipue
popoli Romani. At Cedrenus anno Diocletiani decimo
ieptimo hunc triumphum adferibit.
3 Oì>77B> ì ‘ ctiioVi 7■outrbì xitUnui hmgos srof j Melius
dixiilet Eufebius, vix dum primus annus expletus fu-
erat. Nam fub initium fecuridi anni perlècutionis, con-
tigit abdicatio Diocletiani ac Maximiani, Kalendis fcilicet
Aprilibus anno Chrifti 304. cùm perfecutio ccepta fùiflct
menfe Martio precedents anni. Cùm igitur ait Eufebius
olmi huTtgov ìt®- 5H7bA^«>S, idem eft ac fi dixiflèt, fè-
cundus agebatur perfècutionis 'annui; Ita intelligendus
eft alter locus Eufcbii in libro de martyribus Palarftinx
cap, 3. in fine-
39Í
S æ c . IV.
Ceffante
Perfecutio-
ne florent
res Romana.