S ./e c . Marci autem Evangelium ex hujufmodi
I I I . occafione fcriptum fuiffe. Cúm Petrus in
urbe Roma verbum Dei publicè praedicaf-
fet, & Spiritu fanfto afflatus Evangelium
promulgaiTet, multi qui aderant Marcum
cohortati funt, utpote qui Petrum jamdu-
dum feftatus fuifTet, & d iñ a ejus memoria
•teneret, ut quae ab Apoftolo predicata erant
confcriberet. Marcus igitur Evangelium
cömpofuit, iifque qui illud ab ipfo rogabant
impertiit. Quod cum Petrus comperiffet,
nec prohibuit omnino rem fieri, nec u t fie-
ret incitavit. A t Joannes omnium poftre-
mus, cùm videret m aliorum Evangeliis ea
quje ad corpus Chrifti pertinent trádita eile,
ipfe divino Spiritu afflatus fpiritale Evangelium
familiarium fuorum rogatu confcripfit.
Haftenus Clemens. Porro Alexander is de
quo fuperius diximus, in quadam ad Orige-
nem epiftola, Clementis iìmul ac Pantani
tanquam familiarium fuorum mentionem fa-
cit his verbis. Haec enim Dei voluntas fuit,
u t nofti, quò amicitia noftra jam inde à ma*
joribusinchoata, facraatque inviolatamane-
ret, immo ferventior ac fìrmior redderetur.
Patres quippe agnofcimus beatos illös qui
viàm nobis praeiverunt, & quos brevi fecu-
tu ri fumus ; Pantaenum fcilicet verè bea-
tum ac dominum meum : & fànftum Cle-
mentem dominum item meum qui me pluri-
mum adjuvit : & fi quis alius fuit hujufmodi.
Per quos tu mihi innotuifti, domine ac
fratér longè omnium prasftantiffime. E t hxc
Orígenes quidem ita fe habent. Adamantius verò (id
Marnanti- enim etiam Origeni nomen fuit) Zephyrino
us diñus. per fogge tempora Romanam ecclefiam guber-
nante, (è in urbem Romam adveniife fcribit,
cùm fibi in votis fuiffet, ficùt ipfemet alicubi
dicit, Romanam ecclefiam omnium anti-
quiffimam coram videre. Ibi paulifper mora-
tus, Alexandriam rediit. U b i confuetum ca-
techumenos docendi officium omni ftudio ac
diligentia exercuit : Demetrio civitatis Epir
a s yevedXoyidS' t o (íe M a /aco ? , r a urlio
xéyccj T ho oìxovofiidv. t S néfo Sv\pioaì(t òp Pafiy
XMpÓ^CLVTOS TOP AÓ jPVj X) T 7 vS \jflO L T Ì T 0 Qodf/iXlOV
Í%éi7T¿V7 0$' T 8 $ m p o v m s 7H)}X8 $ Of'&S
5 Xe<rocj top M dpxov y a s ¿v dxoXs^yimvfgo cldtcS
1 7np¡>aQú X) pLefivnfievov T $ f Ae^O ev ra? , h d y ^ I
•J/xi T e i ùpvifjdtcL' rmvrjnuid S ì T o (k/dfyeXiov,
mSoiwcq tois Sioft&fjois olvTü‘ oTiep g T n y v o v r a r
Tléfiov ì * <zs^%ei^\xas {¿m* xicXÓtrcq f in n rzvgß- z
i o rpe-^oLc^fc. Toy fj&pTzi ’ladvvhu e% dmv aiwiSovJa.
om r a Qap td n xd d i ’ tÓis 6ùdy{é\iois SeSìiXaToy'
3 7rgO T £ *7rÉ v r a '\JZJ0 yva£¿pt.av ) 7tP&ficen 3
fteoipopjöeyla, mvcpudTixov n o tw d f éùdJyeXiov. m -
a a c f r a ó KXnfins. 7KLÁIV S ' o JVfAú>0els *A A e^dvSpos,
1 5 T b YLXn/jSpms, dfJUL ^ >9 too r i a v r a i ? » ey rm
•zb^ js ’Q - t iy evito eTn^Xn fivy¡pcov6b'¡} as Sì] yvapí-
ficcv clvtcS yevopdjxav t V dvSpav. y & t ’Qzi Se ou-
Tas. toSto >ctg ^ $ gA » i/ ta ©eocf as oiSbis yíyzwt,
í r a n ntpoyvav n/iiv <J)iAia pd/jy dCvXos' ¡ id A -
2,0 Aov 3 óip(jLQTí&. yj X) (¿i&axoTzgyc. 7larepas ycig
’{ojjLiy Ttís ficCKSL&as Ixeívtís r e s TrgooSívaocvras,
r&gßS ss puTo\ly>v eovfieQa' f la v T c a v o v tov / ¿ a x á -
tf.oy eos &\y¡Qas £ xv£Aor x) tov ìegòv K A nfjSpid'i
xveA¿v f i s yivopS/Joy % cí><p€Awttvfé& pee' elf rts
ij'en p o s TüiyTos’ Si ay <re eyvatdooi top 7 rá v r a
ü-tÁWV X) xvcAQP iun X) dSi\<p¿y. r a u r a fjd/j
ToicLVToL. o y eroi “ * AStLfiavricsy % tovto yccg Ito a
T a ‘íledyeyei ovojucc} Ze<pv¿4vy ^ ryo-Se, r a s yp ó-
P8 S Tns *Pafjicuav gxxA»joías nyu/ievsy 4 e7riSnfin<rxi 4
30 T)¡ 'Papin X) clotÓs reu ytyíQu A gy ay
r Ico ‘2&>ydü.óTc¿Ttio *Paficuav ixxA>j<rjav iJVtv. gvöa
y ttoXv Q^TeÁ-^xSy eTC&vemv els rico ’Atetá.v<fy\-
cip' X) S\i ra a u u n 9n Ttfe w r n y n o i a s ¿ i )au0a yw?
Tráons g ^ rA ñp8 T T c y S ^ s , A y f iM T f í a T ^ f r ñ S e éw x -
Valesii Annotationes.
1 nópp»)ty'J Pro hac voce Nicephorus fubílituit l* vroX-
aS, & cuín fequenti verbo coríjunxit hoc modo >¿¡ m>\-
A2 fASfbt/lßpoV.
2 fcínt xaXvozq Ita Iegitur in ómnibus
libris, 8c apud Nicephorum. Chriftophoríonus tamcn au-
daíler mutavit, quia fcilicet Evangélica audloritati ha c
adveríari videbantur. Sed 8c Euíébius ipfe id aliter retu-
lit fupra in lib. 2. cap. 14 . Illic enim dilerte fcribit, Petrum
cúm Evangelium rogatu fratrum qui R om a erant,
a Marco conícriptum eífe didiciflet, propenío illorum ftudio
magnopere deleftatum efle, 8c Evangelium illud pro-
lit ipíi revelatum fuerat cónfirmaíle, íanxiífeque ut in Ec-
cleíiis legeretur; idque ita relatura efle ícribit a Clemente
iñ lib. 6. hypotypoleon, cui fubfcribit Papias Hicrapolita-
rius- Hic verá Clementis verba ex eodem libro referens
Euíébius, aliter eum loquentem inducit. Verúm fi rem at-
tentius confidercmus, h a c inter íé non pugnant. Ait enim
Clemens, Petrum cum Evangelium á Marco fcriptum edi-
tumque eflé cognoviflét, palam nec vetuifle, nec laudaflé.
Rem igitur tácito confenfu comprobavit. Atque ita con-
cilianda funt h a c dúo lo ca , q u a Chriftophoríonus inter íé
pugnare exiftimavit. Sed 8c Rufinus eundem fenfum fecu-
tus eft, cdm ita vertit: Cumque faftum Tetras poßmodum
coghovijfet, licet fieri ipfum non jujferit, tarnen faBum non
prohibuiti Non potuit melius exprimí Clementis locus.
Porro in G r s c o fcribendum videtur crfo^>etvZi, non autem
Fórtaflé autem Papias apeftius locutus fuerat
quàm Clemens ; 8c Marci Evangelium à Petró con-
firmatum fuiife dixerat.
3 IJpoTgccniyßc isso TZ» 'yyuei///u»^ Hieronymus in Prafa-
tione Commentariorum in Matthxum de Joanne loquens
fic ait : Eccleßaßica narrai hißoria, cum à fratribus coge-
retur ut ßriberet, ita fañurum fe refpondijfé, f i indiño je -
junio in commune omnes Deum deprecarentur. £>hto expíete,
revelatione faturatus, illud procemium e coelo veniens
eruñavit.
4 ‘EmhifAÍíoitj t *¡ 'P¿/nf\ Hunc Origenis adventum in urbem
Romam Barònius conferí in annum Chrifti 220. qui
erat annus 1. Imp. Elagabali. Eufebius tamcn Origenem
Romam veniflé fcribit regnante Caracalla. Sed ut hoc ßa-
ronio concedamus, illud minime fcrendum eft, quod ibidem
ait, Origenem Adamantium iterum Romam veniflé
principatu Philippi Imp. anno Chrifti 248. Nam Euíébius
qui res geftas Origenis in hoc libro accuratiflime perte-
xuit, nullum íécundi hujus adventus mentionem facit. Immo
ex Exiébio contrarium colligi videtur. Scribit enim
Eufebius, Origenem de fidei fuse profeflione literas dedif-
íé ad Fabianum Rom. urbis Epifcopum. Non igitur Ro mam
venit Orígenes ad Fabianum , ut vult Baronius, léd
tantum literas ad eum mifit. Quod verò ex Porphyrio
in vita Plotini id haufiflé Ubi videtur Baronius, in eo longe
fallitur. Neque enim de Origene Adamantio loquitur illic
Porphyrius, ièd de altero Origene, Plotini 8c Herennii
condifcipulo, qui ab Origene Adamantio diftinguendus eft,
ut paulo pòft demonftrabimus.
Variorum.
a ‘A^fffiyltoi] Orígenes fie diftus, ut 8c XaXx lmf^, ob
incredibiles, quos turn ftudiorum, turn religionis caufa
fuftinuit labores, inquit Guil. Cave. Mortuus eft Zephy-
rinus anno C C É V I I . Qua re ante cum annum, Caracalla
imperante, Romam venit Orígenes, anno incerto. Ideoque
hanc profe&ionem quam Baronius in primum Heíiogabali
annum perperam conjecerat, in hunc reéle Spondanus retraxit.
Ant. Tagi ad arm. Chr• 21 y . pag. to o .
<7X0 Tt 8
tjx¿77ii en T o t í impopfiavios au T o v , Xj fiovov8 y \ íy -
yrtoo\ouoTos, dóxvas tU o ús T 8 $ clS¡A<P8 $ ¿><pé\ei-
otv 7m ¿ ¡ c & y .
1 7 5
feopo etiamtum illum hortante, ac tantum S j e c*
non fupplicante ut fratrum utilitati impi- IU .
gre íérviret.
K E í A A A I O N i e a.
T 8 rH p x x \ o i.
S as eccuTov lapa fin é7ra.pxouvTzc r v í t f t e í-
av /3ct0U7f/)eò 5 ¿oA ^, t v í t e g^eraertj x¡ lpfiy¡-
peicfj T tepav yp&ju/icÍTQv, x¡ T B ^ y A n tm t c Sv 7rg o tr-
iÓvtoúp ySTHXnoiy fin S ' avaTrvéüVcq avfycpoicú'mp
C À P U T XV.
De Heracla.
Cum au tem a n im a d v e r te r e t fe n e q u áq u am Huc refer
fu ff ic e r e ad q u ie t io r em r e rum d iv in a - N ‘ ceP^or-
r um co n tem p la tio n em , & ad faerse f e r ip t u r a e ^ ’ 114
fe ru ta tio n em a tq u e in te rp r e ta tio n e fn j hm u l-
q u e ad in ft itu t io n em e o rum q u i ad ip fum a c -
» p c / , , , / t, , /. c / cedebant, per quos ne refpirare quidem ipfi
W TC * ^ T t p a y e T e p o is e l e a y f i i X W ^ licebat, cum alii fuper alios ä primo lucis exe
T t T o Ttd p d v T c S SlS'tMrxjLAeiQV <J)oiTOVT<BV S i d - ortu ufque ad vefperam fcholam ejus freveifico;
r a ' 7tKn9ny t 'HpaxActv 7^ / y v a tip u c v tcpo- quentarent: divifa omni auditorum multi-
1 * »/. ~ cs. r (\ ~ \ »t »/ tudine, Heraclam ex familiaribus fuis deli-
W d S y ev r e r o is $ m s cw S b t io v , x, d f o a s ovra gens> virum rerum divinarum ftudiofum, &
A o y n a r aT o v a v j 'g a QiAo<n><pid$ Q fJ c dfiotpov, a l io q u i d o f t i f f im u m , n e c e xp e r tem p h ilo fo -
H H w Q m T M W & S M m r Z T ^ , 5 p h i * , in d o c e n d i o f f ic io fo c ium - fib i a tq u e
/ , m „ r , r # ' ’ 0 ' 1 a dm im lt rum a d ju n x i t . E t n u ic q u id em in -
T tg a T u v r d p n (¡oiyei8pS/sap t io v c fa y lu i em lpe-yLS' ili t u t io n em e o rum q u i pr im is a d h u c im b u -
d v T a S i T I to T civ ^)uAa^ct$ d x p o d oip. e ren tu r rü d im en tis m a n d a v it : f ib i v e r ö p e r -
fe f t io r e s d o c e n d o s r e fe r v a v it .
C A P U T XVR
Quantum fiudium Ortgenes in divinis Scriptu- D ris coliocaverit.
^■jpANTAM porro curam ac diligentiamvitIe Nice~ A i H l ■ * Wà
K E $ A A A i O N I ^.
O Trebs ’ £l&iyevq$ t& o tcLs eo-^Sbixu
ygdtydS. 2
T Orau-TTi S ì ¿urnyiTo r a '£ltjLyev\ r Jehap A0- .................... .
. ym Sm s i f f ia iä h ”‘ ^m< ns, às ^ r i» ' 'E - 1 in divinis {cripton pertaotanSs adhi-ré" '- *w *
e A S * . y x s - f l* . m m f f i mu m m A r » Ì 8 - bebatOrigenes. utHebratcam etiam linguam
.r , , nr , t , ~ , didicerit, & authenticos icripturarum librös
1 Sdiois efi<pegopdfjdS yg a T o T vw s dvrois ECgcuay H ebraicis feriptos literis, qui apud Judsos
qoiyeiois ypdtpds, xm f id iSiop TroDirae^* avi^veu- 2 5 habentur, fibi comparaverit : aliorum quo-
ffoii re Td s toSp ere pay 'ffdgy. T8S eQSbfi'moym. TdS que qui prater Septuaginta interpretes facras
;£ö!s V M f w e w l r m *■* ■nw ivi - Scriptum interpretati fiint, editiones perve-
^ \ \ yr\ n i ' < i > ftigaverit: nonnullas demdue ìnterpretatiógds
Trae* Tds 7&TVfLdE,fopdfldS e g n liu d s c v aA - nes&à tricis iUis & vulgatis A quils fcilicet ac
Xdr&ycroLS) t ’AxuAa 59 >9 QzoSonavos Symmachi & Theodotionis diverfas repere-
I(p&jpur dS y x 0ÌS’ o9w ex nvav fjuuxdv r TraAcq j o rù- Quas quidem file ex nefcio quibus eru-
a x e l™ 'i n y M m s , ós <fSs tm y « .- tas; angulis in quibus jamdudum deiituerant,
, , *■ , , a \ > p" N / t * - , \ , primus in lucem produxit. E t cum obfeu-
>«v. e(f> av• a/5- t tu, adUAoTJira, nvos a p^ mv y x fum incompertumque haberct cujufnam efviSìcSf
dvTo Taro pcovov eTnaYiiimiTOy as a g a rnv fent auftoris, hoc folum de ipfis adnotavit;
2 M Oopoi 3¿ t r ij cat£ßs ’A x n a NaoTroAef r lio alteram quidem afe repertam fuiffeNicopoli
i l ò> ir lp a T i*< f reietti. M H f b T0Ìr i g « - , . ) “ “ S B 9 alteram verò in alio quoqp
n . ~ * - \ \ > / / dam loco. Quinetiam in Hexaplis pfalmorum origenis
ttAoi? tW ^ A fiav fi e n i m s em e n d s r ^ a - exemplaribuSj poft infignes illas quatuor edi. uexapla,
4 exSbdeiSf ou fiovQv TCefiiAUiy 4aM a >9 exrnv tiones, cùm non quintam modo, fed etiara
Valesii Annotationes.
1 npafámsTUí ¿fctipsií] Authenticas verti. Sic enim Latini
vocant, ut pluribus exemplis docuit Briílonius in Léxico.
Porro Euíébius Hebraicos facrie Scripturx códices
idcirco authenticos v o c a t, non quòd revera eflént primi-
tivum exemplàr 8c autographum ab Eliíra confcriptum.
Sed authenticos appellai, comparatione faíta cum Grxcis
editionibus tana feptuaginta interpretum quàm aliorum.
2 ’An^yeóouí ag&íyncfio ii’í <pà>s J In tribus noftris codi-
cibus Maz. Med. 8c Fuk. alia eft verborum collocatio hoc
modo h’s <p3<¡ ¿tyi%ysútmí Atque ita hunc Eufebii
locum citat Suidas in voce ’ílg^i^s. Ámat certe Euíébiús
hujufmodi verborum trajeftiones, ut ex plurimis locis
oftendi poteft. Paulo poft noftri códices Maz. Med. 8c
Fuk. cum Nicephoro fcriptum habent cv hipa -m3h risra.
3 ’E» ríj *A*nu Nuyirótet] In tribus optimis exem-
plaribus Maz. Med. 8c Fuk. feriptúni inveni «rdí ’A»w»is.
Atque ita fcripíérat Athanafius, feu quis alius auélor fyn-
opfcos íacrarum Scripturarum. «tuj ip/aboiúc iti y i ¿y srílùgtyìtni
è oí¿tí¡ xzxpvujposili) im ’ AÁsfcávtyis r S Mct/Acú&í
njqebí, ty Nii(59irA^ ríj cifos ‘A¡iiíoi$ úará 7ir®* r ‘a&fióisí
yvueau>oiy. Nec tamen eam feripturam probo, cúm ’’Auhcc
G rice . dicantur ludi Aftiaci: Nicopolis autem ipià, non à
ludís nomen acceperit, íéd à promontorio ad quod fita
erat, appellata fuèrit Nicòpolis ad Aébiunì. Hiéronymus
in- Epiftola ad Damafum, interpretationem Homiliarum
Origenis ei nuncupans, non fextam, iéd quintam editto-
nem in ABio litore ab Oricene repertam eflé ieribit.
4 *AAA«i é 1 sk t Iw <è iSib/jt/ào'j ' Lego è fAióyoy m/z/rfllut
sktIuj; àx.ci é iZàifjjluj, prorfus nfcceflaria, ut mihi videtur,
emendatione. Cùm enim antea locutus fit Eufebius
de quinta 8c fexta editione ab Origene reperta, hoc am-
plius addit, etiam feptimam in hexaplis Piàlmorum exem-
plaribus ab Origene pofitam fuiflé. Septuplex igitur fuit
Piàlmorum editio. Verùm cùm, h s c feptima editio piàl-
mos tantum haberet, ideo Origenes titulum editionis fuse,
ìfawFXay fcilicet, non immuravir. Porro emendationem
8c expofitionem noftram piane confirmat Joannes Zona-
ras in hiftoria Imp. Severi ita fcribens de Origene: t*
twvtbs? iptpwtvico'mv tmua.yx.ym tu trvyjpfifufigtfo, T èSfh/utj-
Uffy%f.£bo ¿Visiili), 'S re ‘AxvÀn & Ev/u/uu^n, H Q te ii- 71 wi’©-1, >ù aio ctMsay iyuyu/uaiy èp/ubuiày (¡¡yyiqjì fitp t u ìxsiyuy
òy«(<gi&) t^(At>5TD»))tTi t u T tttMrXm Asjifutyuy mrfipfifu
sy j 7®(5 spuÀ/zgii £) èSiifuns fut/uyilcq ip /u iv tia i, ¿5 |y
tvpi/utms. ld eft: ColleBis voluminibus eorum qui fcriptu-
ras Hebraicas Grece interpretati fuerant, duorum fcilicet ac
feptuaginta feniorum, Aquila item ac Symmachi, Theodóxeq