cipue curam gerens, cüm.per diverfas pro- vepcavQpovmStL'Sia.<pipof$jj&v mmv wpos xAXiiAas
vincias quidam inter fe diflcntirent, ipiè $ia.(pópys XQ&lìì oTct ms icoivòs velut communis omnium Èpifcopus à Deo ^ ~ j @e5 AejTeteioXeOTCos ex ©ea
gcorengftaivtuitt.u sN, emc mdmedriogrnuamtu sD eaid ecfofen c&ili ac ocnonfi-, a i m ^T y’i TVmra, ~ /. . o «,.-*•*»*■« e ~ ~ , 5«"’ ■mapem*t
aere in medio illorunr conventu, cognitio- 5 -re cuvn^aieo, xoivaias.T eytnTot pneisr tipnaerntitc,e pcsu nfuäiist ; petoac uqruaanes . adP oprarcoe mfed eDbeait TO' £, W,0 %¿ „©j {^« - ßtyQSiat -roTs •Kam'.K*lfe! in medio tanquam unus e multis ; Prote- t J M A , öores quidem cundofque corporis cufto- \ n , / , , r o ^ im s $ ¡tfwjgg <mjmio<pvAAxavyem des procul amovens, Dei autem timore pj&pos' TqS'è ru ®eu QóGq "KSLTyifx(pie<rpievos> 1 mv i
lceonntitae dvuasll,a t&us * aCmeitceorruumm qfuidoeicliuummq ubee nfeavnoi-- 107^S ,e 7§rl <i^v èm\c ipa<v, tois ~fà vIu ax, /r0o is /zé£,A t<joiyi<rf«j ,iV/<%. &or i cfoenhctoenrdtii®am a cpqruoipeefnceibrse , ef&fe aadn iqmuaidetveemrt ^ *P?TÌm WaM I®#, *zs^ßs A>fa0>i ms opioym/xova 7ra/5g<7xéWo^t ems terat, eos maxime probabat ; palam indi- T^óvrov , ev /aaAa tutus , ^vipovmt tciallnss duefneacntaimrii. oPmerntiiunmac esc ovnefreon fu& fiem minoprrii-- S, &jSK O * T~ ¡ 0 $ 5 ,a. Tj j. geros averfabatur. . r\~ » <r , 15 “•«fes e^v&s, <tsnrf epero.
C A P U T X L V . K E Ì A A A I O N M E * .
i^K«« tokrmmt. 5 ^ «f’f»'®1’ w^to.
Qu i n b t i a m nonnullos q u i adverfus T T A n «T^ w a s 39 t K9t? clvtu TpcL^vopfyjus, e<pepei %
ipfum afperius in v e d i fu eran t, pa- i l k n fy x & x a s ' W d ‘Grfcteiot, Q a iif <m(ppotienter
tu l i t j lem ac iedata vo ce eis prasci- » v v \ r > IB K M I r
piens, u t mod e ftiu sag ere , nec feditiones e x - 2 0 ^ T ^ T015 T a citare
vellent. E x his alii admonitiones ejus tg>v 01 ¡xev ctr7ni?^.a.'j\ovTo y x jcT& iS b u /fy oi >m$
re v e r iti, à pervicacia animi defiftebant. A- tu f y u v e o js ’ r u s S'* k n a r a s vrpos adqpovx Ao ytq tio t
lios q u i ad fanam mentem nullo remedio » & j j u n ftc -
revocar! poterant, D e o committens relmque- ' \ 1 , x ' ^
b a t ; nihil adverfus quenquam afperius un- ¿¿<£5 ctu7 0 i 'tb'O? Au7mpov Ctf&vov/tf)pos. ’¿v% t
quam defignans. Hanc o b caufam, u t c t e - 2 5 ¿ x o T a s 3T v s ’^ 7 t ,,/A<ppav Y Q & s Qd&<px.<ria.?ov~ 3'
dibile eft, q u i in A f r ic a feditionem commo- - , //> »/n ,o ~ V , / ^ '
v,erant, eo improbitatis proruperunt, u t ab- ^ T0™ T0V I gAauvw, »
rupta quasdam facinora tentarent; dsemone, ^ ToA/xyjpois Ttmv tf y ip iit. 4 ¿05 eonte, «Tbci/xovoi /3 a - ^
u t v id e tu r , o b p rsièntium bonorum co p i- (n & in v T o s T vj t TcLpóvìav ccjaday cLtpSoncty Tt&popam
invidia percito, & ad gravia quaedam & „ 7 , »* » / /v \ .
atrocia facinora homines incitante, q u o Im - | » j T ^ M «5 a»
peratoris animum contra ipibs accenderete 30 jumotJé jcclT a v r a i i* ß a a iK e a s Sv p iov‘ y ju w '¡r g u -
V e rum nihil profecit invidia, cum Impera- t a Taf '„a . ? /SacAe'ffls -
to r ea quaè nebant, ndenda efle du ce ret ; & \ -1/ 0 ' ' ' » t - ~ r *
maligni daemonisimpulfionema gn o fce rele a f- Tct ^ ^ T o w w a j Xj vyiv ex, u 'ffovtipy XAVìiaiv ovvifirmaret.
N eq u e enimfanorum nominum illa evoif <Pcl<t k qw $ * (Mi $ crtotppovuvTav eTvcq iyJpcZp
effe fa c in o ra , fed v e l penitus amentium, v e l t o A ^ cl , ÌA K ' Ìì w i i r , ,
eorum q u i nequillimi daemonis ltimulis ag i- N t v ^ ~ tv / , , .
tarentur: cujufmodi homines miferatione p o - 4 ° ^ V7ro t u Troppa àtupiovos oiT'py^d/jay* u s e\eei<£fc
tius quam fupplicio dignos effe. N o n enim p a ifà o v « xoA a^e cöcq ,^ w o q . 6 /Z3£c5 t>jì 7 ^ /
tantae juftitiae eft, infurgère ad puniendum » „ / _ / \ ^ ~ ^
furorem hominum amentium, quantu eorun- o.(p/>aivov ^1/ pucvicts, ^ oow 70 ovptTa.S'eiv c lv to is
dem v icem dolere, extremae humanitatis eft. \1 ìs$’£oà>ì tyAcLvJpa'aricLs,
V a l e s t i A n n o t a t i o n e s .
1 TSv n msw» «7wipv~] Fideles hoc loco dicit Eufebi-
us, non eos qui fidi ac benevoli erga Imperatorem cflent,
u t putarunt interpretes: fed Chriftianos. Conftantinus
enim, utpote religiofiflìmus Imperator, fi quando Epifco-
porum conciliis interefict, remoto omni ià tcllitio , folos
ex aulicis fecum afiumebat eos, qui Chriftianie fidei my-
fteriis efiènt imbuti.
2 Kt»T. uùròf ■7fct%y>'o/Ainsi] Haud dubie icribendum eft
xtfl’ ctòrS, ut legitur in codice Regio & Fuketiano: quam
emendationem etiam in libro M o rsi adicriptam inveni.
In veteribus etiam fchedis ita emendatum eft eadem manu.
3 Tès *m <? ‘'a <p^m Donatiftas intelligit, de quorum
audacia Se iniblcntia multa habentur apud Optatum
& Auguftinum. De hujus per Africam fchifmatis initio
ac progreflu, multa notavimus ab aliis minime obièrvata:
qus ad calcem harum notationum coniulto rejecimus.
4 'Sii ’ienu Jltiy/cvof'J In fchedis Regiis hic locus ita
lùppletur ad marginem, vn>»tipS v »oì »5111x1 Sulf/imei. quod
certe eft elegantius.
5 Tixemtt Nim is molli verbo uius eft Eufebius.
Nani qua: à Donatiftis tunc in Africa gerebantur,
toris/ipfius aucftoritas ab iiiHem infolentiflìme'calcabatur.
Sed fortaflè Euièbius hoc loco ea duntaxat intelligit, quse
ad contemptum Im peratori® majeftatis pertinebant. E a
enim diflimulare potuit Conftantinus, & rifu potius quàm
commotione animi digna exiftimare. Ceterùm ea quse
adverfus Deum 8c Catholics legis obfervantiam ab iif-
dem Donatiftis gefta fu n t, ièveriflìm e vindicare, eoque
confilio in Africam trajicere Conftantinus decreverat, ut
ipiè fcrib it in Epiftola ad Celfum Vicarium A frics .
6 ll{0i v to» ¿^gj6iy«»7a» ] Ante hsc verba ponendus
eft afterifeus. Defunt enim nonnulla, qus fuppleri poflè
mihi videntur hoc modo: è r e t S to» o u u tu m n n \jzngooet*
lìti TO ¡¡iS-ì^i&Ctj GtfSi I s T. », fAUHXi, on* fac. Alite
r Chriftophorfonus 8c Savilius. In fchedis Regiis hic
locus ita fuppletur ad marginem: «s ^Saaov «
»yAa^fcSuf xgtwq’ » uto* J ì tut-m ¡/j*iH*» rpitro* ty/AiS&af
*p«i t*h tu * ì<P(ui*<>*tu* ¡jj»n»i. Verum q u s mox iequun-
tur verba, Jhanc conjefturam reipuunt. Inv codice Fuk.
hic locus ita feribitur: »yAa^icS-«/ j¿p¡í*etj' ’in * to ovia-
■*m&li* ctòroìf <ptX»t$gazr!»i, to ifS to to tyXotZp»,
¿*fbu* it(t>oM*o*TU* ù*o!»i ce* «>j, ^ ¿ <Ppo*y*Tzo* òpBSi. Sic
ejnfmodi erant, ut non rifum , fed animadverlionem po- etiam in libro Turnebi & Sa v ilii legitur. Verum hsc
tíus raererentur. Nam 8c religionis fanftitas 8c Impera- | lc ¿lio ex conjetura antiquarii raanafle mihi videtur. KE$Akeíaaaion
Mr'.
N Í o q xsLTu liapCÁpm.
CAPUT XL VI.
PìttorU de Barbarli relata.
fS /i Tot t V cL7iwnav efpopov ®eov
I 7Ta.OYis (¿cloxA&js Seggi,7T6vav ,7eg<fóeas, 1 á -
Et inI mópmenraibtours fquuiisd aeémti bauds hDüenoc ommondiuumm concinuifpfae &ioollriic ictuuldtiunme epxrhoivbiednesb,a etc. Dcleeiuiiss veejruos in- egei nvtiecse mpe driebpuesn idlleiunss , fucubnjedcaitsj faedree ob aurtb atrroas- dpo*are mub iaqpuued d oen hjnoefsti bmuosr etarliegse rielltu. ftrIil lpurmae vcoi-- nio renuntiavit; illum formidabilem inimium
mortalium.
TpaTov ¡Tmiérm tIu> rpfy f ex.x\v\oiav c lv t u n p o - 5
voiay. 0«òs y au7oV kpie&o/idjjos , Trai'toc, yiv )j
fiapQcLpav to7s c lv t u JC5t S u 7r67w,7 ]g 7n<nv’ a s x c li
TKtvTìi 7m.vm.y0S TgQ7ra.icL 3($ l t * e^ßpcSv eyùptAV
m a tU Ó r * cLVTvv (Grfec/L m i s vm m cLveKiipvriev’
H i 7 s P H H OTAe/tio« xsiflín- Cinc i o c ¡s & h o ft ib u s r e d d id i t , qu am v is fuapte na-
1 0V7W, T <pmTiv miUTDVy %xptepa7u,Tov J '7fp c f f im <lov min im e talis, fed p o tiu s m a n fu e tiffim u s ,
j t a l <piAa.v9pa'7ro'&7W> e f ms 7 r a - * im ¿ cLa A os. len iffim u s a tq u e h um a n if lim u s , e ffe t om n i-
KEÍAAAION MZ'. C A P U T X L V I I .
J"eA>t0VCV7ss OnQuAevcct] d a v a 70? j x a i A io r s A ia x im ia n i, & aHorum quorum injìdias, ¿Man 0us e% cL'm^LAv-^oas KaygoLVTivos tìJ/W. 15 Deo revelante) Gonfia n iinm deprehenderat.
C N to u 7T>i$ & oym cLvTcSf /am^ lvIcÒ dctvctTou T ~T~iEC dum ab eo geruntur, alter eorum
^ avppci'Jtìav clA ovs 3 T$f t Ico ‘¿TniGe- ^^ ^di fe imperio abdicaverant, cùm in-
E i 5 h Ì T t p o i, à y } r < t K SC TO ip é?.« . W r a r H i ' “ - T * com Pm re .t > ¡ E p
a ' f \ * \ ~ \ , », / fus tu rp ilum o m o rtis genere in te r iit. P ri- 4 ,/UX'S e7ri ?fa<pai> a.vd'&.cLV- m u fq ue h ic e ft, cu ju s u tp o te im p ii ac fceletccs
t ì df o ra , <tAAct tviolutcc ì7C àv a0 got| mpLYis 2 0 rat* h om in is , im agines omnes & ftatuae, ce-
w ó u iq o , rto u i& y oZ yì\S) [ ¿ ì J k v o o is t ì x a x Sbcr- te raq u e id genus m onum enta quae hon oris
Srrr* H .. _ ' c aufa e r ig i fo le n t , u b iq u e te rra rum d e je d a
o ì'vovs x.a.wpouu. erra, de xcci /xe rumiv t v ttoos n 71 l V - 1 •
/ ,t , t ' n ,< r n ,/~s c* *lu n c a “ 1 <luoc]U e p ro p in q u ita te
y t v o x empoi, xpvrpiovg au T o ) ovppATdovms b inQ v - g eneris c o n ju n d i, cum o c cu lte e i in fid ja re n r
A&s ììA Ìo'Kovtd' a s ^ / L ^ a s t u ® to S tcls T u r n i a - tu r , d ep reh en fi fu n t; D e o fe ilie e t c u n d a il-
TtàsTai (è vA&s T a f clvtu ^ e p ó /m im tycLff/xci- 2 ^ c o n filia m ira b ili quodam m odo p er
- . j n V ' i v i \ o. ~ ' v iu o n e s fam u lo fu o . d etenente. N am &
“ 1 ^ p rie fén tìa ip fu am e i fe p iW e x h ib e re d ig n atu s
a vm v m A A c c iu s / G ^ d b £ o ra .& 5 « a s o-^eas e f t ; d iv in a / c ilic e t fp ecie per fum m um m i-
'QcityetxiofjùiiYis avtcSj TecLimms t ì 'TcLpiyovows T p c L p ra cu lum e i app aren te, ac fu tu ra rum rerum
¡jLAToai eo ia d rtf (¿eAAÓvrav r®£}yva<rèis. Tot p d p p rs fc ie n tiam ip fi fuggerente. E t in ex p ìicat,
* ~ ~ 1 > tv / c\ i <r > t»* »/ b ilia q u idem ìlla d iv in ® g ra ti® m ira c u la ,
0UX) e x ®10V ycLVTDS A ^ y v m J a v p m & ì o vS em 3 o qu3e D e u s ipfe fam uio fù 0 p rs fta re d ig n atu s
A o y q 'zéèaiActQeÌv S u u am i , o<m7rep ®eos clvtos T cS e ft, qe c.om prehendi q u id em d icen d o fa c ile
clvtu S e e d w l i V o L p e r ii f é t V oTs ù T n q p cL Ìum s y P o iru n t* Q u ^ u s ilìe m u n itu s re liq u um tem -
, H P i , \ ? . \ k ~ / pus ® ta tis .tu tiffìm e tra d u x it ; tum ex fubt
* C7 * £ 6!> , S , , f T ? d ito rum b en evo len tia m axim am capiens yo -
tT ti T iV '¿ ty g p d ijà i Qvmcta' yccipav ^ g<p* oTs lu p ta tem ; tum ex eo q u od cu n d o s Im p e rio
T tìs 071 cLvròy 7ntvTccs 6v 9v/llov Qdpf.TeAoLLu'^Ls fìlo l ? c fu b je d o s in fumma tra n q u illita te ac 1® -
, r 1 e** / jsA > zi „ / 0 v p t it ia degere v id e b a t : tum p r® c ip u e ob fplenotTCC
T , t YJ d o r è » e c e le & ru m D e i in c re d ib ili g la d io
tiLxAnoidv t u Qeov QuiSpoTrim. g eftien s.
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
1 ’,A toutv*] Etfi h s c vox commode explicari poteft de
Conftaotino, .cujus animum exulcerare atque exacerbare
nufiquam potuit Donatiftarum 8c rcliquorum ejiifmodi
hsreticorurfi amentia ; mallem tarnen hoc locò fcribere’
uTgvrov. ncque enim, meo quidem judìcio, reiìe dici
poteft ctrguTov iontitro tuu zrpomu*. Contra véro .oirpuro*
elegantiffime dicetur: Id e li , mdefejfam curam ac provi-,
(lentiam gerebat. Sic in libro 2. cap. 14. civmo* ìbrottiio
tbh iìz?t( tu* ¡oí*»* (pyrtí&t.
2 Hf/oipú^tió* 71J Scribendum eft ifAtgúmlo* ut legitur
in codice Regio, 8c Fuk.
3 Tu* n * cù>x>1* '¡¿ri^i^/iu* ò /fcwgjs] Maximianutn Her-
culium intelligit. Hic enim fecundum imperii locum ob-
tinuerat. cumque infidias adverfus Conftantinum ftruxif-
fet, deprchenfus fraftis laqueo faucibus interiit. Sed 8c
q u s ièquuntur de imaginibus ejus 8c ftatuis dcjeftis atque
abolitis, perfpicue teftantur Maximianum Herculium
hic intelligi. Quod fi verum eft, foediflìmum errorem hic
admifit Eufebius, qui Herculii mortem refert poft vittoriani
de Màxentio: cùm tamen certum fit Maximianum
Herculium mortuum eflè biennio ante cladem Maxcntii,
anno 3 io. Natalis Dominici. Quis vcrò credat, tantum
errorem ab Eufcbio horum temporum squali admitti
potuifle? Adde quod titulus hujus capitis, non Maximia-
ni, fed Maximini ,qömen prsfert. .Itaque facile adducor
ut credam, hunc locum corruptum efle, atque ita emen-
dari dep’ere, tu* *(5 ßctmXtiu* tn&weA&**Tu* iSsro tu* to*
apxi* i&fijißfiäy 0 fovrtf©-. ut Maximinus hic intelliga-
tür, qui u'riä cum Severo C s ia r fattus' eft ä Dioclctiano
8c Maximiano, tunc cüm purpuram depofuerunt, ut icri-
bit Idatius in Faftis. -Et-fic temporum ordo apud Eufe-
bi um rette procedet. Maxiniinus enimpöf t vittoriam
de Maxentio interiit, 8c quidem mortis genere turpiflimo,
ut icribit Eufebius in libro 8. ac 9.
4 Hg* bi TiiT»] Lcgo TfaiTH bi riris. Ex libro 8- hi«
fto ris Ecclcfiaftics cap. 27. ubi totus hic locus iiidem
fere verbis legitur. Porro quod ait Eufebius Maximiano
Herculio primo omnium contigiflc, ut flatus ejus atque
imagines ubique locorum difturbarentur, id nemini mirum
videri debet. Hoc enim fic intelligcre debemus, ut cüm
dicit primum omnium Conflantium Chlor um inter Divos
relatum fuifle. Primum dicit ex omnibus quos quidem vi~
derat Imperatoribus. Quod fi ejuis hxc de Maximino intcl-
ligere malit, iententis fu s adflipulatorem habet Eufebium,
qui in fine libri 9. diierte teftatur, ßatuas omnes atque imagines
Maximini poft ejus obitum confrättas fuifle. KE$ A